Temat interpretacji
Czy w świetle przedstawionego powyżej stanu faktycznego Spółce przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Operatora oraz z faktury wystawionej przez spółkę z grupy kapitałowej Operatora tytułem wynagrodzenia za zrzeczenie się roszczeń na podstawie Ugody?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 listopada 2014 r. (data wpływu 28 listopada 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z zawartą ugodą jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 28 listopada 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z zawartą ugodą.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:
Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółka prowadzi działalność polegającą na świadczeniu i korzystaniu z usług telekomunikacyjnych, dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych, umożliwianiu dostępu telekomunikacyjnego, jak również świadczeniu usług towarzyszących w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późniejszymi zmianami). W związku z powyższym Spółka jest stroną (I) stosunków umownych, takich jak umowa o dostępie telekomunikacyjnym, (II) stosunków, które wynikają z decyzji wydanych przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, jak również (III) stosunków pozaumownych, związanych z wykonywaniem działalności telekomunikacyjnej, wynikających lub pozostających w związku z działalnością telekomunikacyjną. W związku ze skomplikowanym charakterem tych stosunków pomiędzy Spółką a jednym z jej kontrahentów, operatorem telekomunikacyjnym (dalej jako: Operator) oraz innymi spółkami wchodzącymi w skład grupy kapitałowej Operatora powstały spory dotyczące wzajemnych rozliczeń, skutkujące wystąpieniem przez Spółkę i Operatora w stosunku do siebie z roszczeniami pieniężnymi, z których część została skierowana na drogę postępowania sądowego. Spółka i Operator uznali też, że mogą im przysługiwać także dalsze wzajemne, dotychczas nie podniesione, roszczenia pieniężne i niepieniężne, w tym wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania umów.
W związku z powyższym, dążąc do rozwiązania spornych sytuacji Spółka i Operator zawarli ugodę (dalej jako: Ugoda), czyniąc sobie wzajemne ustępstwa i zrzekając się wszystkich (z wyłączeniem wyjątków enumeratywnie wskazanych w Ugodzie) roszczeń i uprawnień, w tym (1) roszczeń pieniężnych z jakiegokolwiek tytułu (2) roszczeń niepieniężnych z tytułu odpowiedzialności deliktowej lub z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, (3) uprawnień o charakterze sankcyjnym (w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy) polegających na prawie do odstąpienia od umowy oraz na prawie do rozwiązania umowy bez zachowania terminu wypowiedzenia.
Zgodnie z wyraźnym brzmieniem Ugody jej podpisanie nie stanowi przyznania przez żadną ze stron, że roszczenia drugiej strony rzeczywiście istnieją, są wykonalne, ani też uznania żadnego z tych roszczeń, ani przyznania którejkolwiek z okoliczności faktycznych.
Mocą Ugody strony zrzekły się bezwarunkowo i nieodwołalnie wskazanych w niej wzajemnych roszczeń i zobowiązały się do podjęcia działań zmierzających do jej realizacji (w szczególności do cofnięcia złożonych w tym zakresie pozwów, wycofania uczestnictwa jako interwenient uboczny we wskazanych w Ugodzie postępowaniach oraz do nie wszczynania dalszych postępowań sądowych w celu dochodzenia ww. roszczeń, postępowań ani egzekucyjnych).
Naruszenie zobowiązań przez którąkolwiek ze stron, skutkować może naliczeniem przez drugą stronę kar umownych w wysokościach przewidzianych Ugodą. Biorąc pod uwagę to, że strony działają także jako wspólnicy innych spółek, również prowadzących działalność w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych, a kwestie sporne w zakresie wzajemnych obowiązków i rozliczeń występują i mogą też występować pomiędzy spółkami należącymi do grupy kapitałowej jednego z nich a spółkami należącymi do grupy kapitałowej drugiego, do Ugody przystąpiły też spółki należące do grup kapitałowych Spółka i Operatora. Wzajemne zrzeczenie się roszczeń objęło więc roszczenia przysługujące lub mogące przysługiwać wszystkim podmiotom należącym do grupy kapitałowej jednej strony wobec podmiotów należących do grupy kapitałowej drugiej strony.
Biorąc pod uwagę charakter roszczeń, których zrzeczenie się nastąpiło mocą Ugody oraz trudności z jednoznacznym ustaleniem dokładnej ich wartości, strony w drodze kompromisu ustaliły, że roszczenia przysługujące Operatorowi przekraczają roszczenia na rzecz Spółka, skutkiem czego Spółka uiści na rzecz Operatora wynagrodzenie z tytułu zrzeczenia się tych roszczeń. Wynagrodzenie obejmuje jednorazową opłatę, wymagalną po podpisaniu Ugody oraz wynagrodzenie dodatkowe, należne pod warunkiem spełnienia się dodatkowych przesłanek opisanych w Ugodzie (od spełnienia których zależne jest zarówno przysługiwanie Operatorowi dodatkowego wynagrodzenia, jak i jego wysokość).
Strony Ugody określiły też, że część ww. wynagrodzenia - jednorazowej opłaty należna jest jednej ze spółek należących do grupy kapitałowej Operatora, jako wynagrodzenie za zrzeczenie się przez nią roszczeń przysługujących jej wobec Kontrahenta.
Zgodnie z Ugodą ww. opłaty powiększane są o podatek VAT, udokumentowane fakturami VAT wystawionymi przez spółkę, której opłata przysługuje, tj. przez Operatora i spółkę należącą do grupy kapitałowej Operatora.
Jednocześnie Spółka informuje, że Operator oraz Spółka z grupy kapitałowej Operatora osobno wystąpiły z wnioskami o wydanie interpretacji indywidualnej w oparciu o wyżej przedstawiony stan faktyczny.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:
Czy w świetle przedstawionego powyżej stanu faktycznego Spółce przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Operatora oraz z faktury wystawionej przez spółkę z grupy kapitałowej Operatora tytułem wynagrodzenia za zrzeczenie się roszczeń na podstawie Ugody...
Zdaniem Wnioskodawcy:
Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Operatora oraz z faktury wystawionej przez spółkę z grupy kapitałowej Operatora tytułem wynagrodzenia za zrzeczenie się roszczeń na podstawie Ugody. Zrzeczenie się roszczeń jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełnione są też warunki odliczenia podatku naliczonego wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, a jednocześnie nie są spełnione przesłanki wyłączające prawo do odliczenia podatku naliczonego określone w art. 88 ustawy o VAT.
Uzasadnienie
Punktem wyjścia do oceny, czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych na podstawie ugody jest ustalenie, czy faktury te dokumentują czynności podlegające opodatkowaniu VAT.
Oceniając przedstawiony stan faktyczny z punku widzenia przepisów ustawy o VAT należy wskazać, że opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 2 pkt 1 ustawy o VAT) - Spółka pomija w tym miejscu inne czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT jako oczywiście nie mające zastosowania w sprawie.
Ze względu na art. 7 ustawy o VAT odpłatnego zrzeczenia się roszczeń nie można z całą pewnością traktować jako dostawy towarów, ponieważ czynność taka w ogóle nie dotyczy towarów, ani tym bardziej nie skutkuje przeniesieniem prawa do dysponowania takimi towarami (w tym jak właściciel). Zatem do transakcji tej na pewno nie ma zastosowania art. 7 ustawy o VAT.
Wobec tego należy ocenić, czy transakcja taka stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
W ocenie Spółki, odpowiedź na to pytanie jest pozytywna.
Zgodnie bowiem z art. 8 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.
Jak wskazano, transakcja nie jest dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT. Jednocześnie jest świadczeniem na rzecz innej osoby w tym wypadku wykonywanym na rzecz Spółki. Umówionym i wykonywanym świadczeniem jest zrzeczenie się roszczeń, tzn. czynność prawna rozporządzająca określonym prawem majątkowym, skutkiem której roszczenia te (prawa) przestają istnieć i w przyszłości nie mogą być skutecznie podnoszone. Rozporządzenie tego rodzaju powoduje określoną zmianę w sytuacji prawnej każdej ze stron, tzn. ich wzajemnych relacji prawnych i finansowych.
Z cywilnoprawnego i faktycznego punktu widzenia świadczeniem jest każde zachowanie polegające na działaniu, zaniechaniu działania lub znoszeniu (tolerowaniu) określonej sytuacji lub stanu rzeczy. W sprawie mamy do czynienia ze świadczeniem polegającym na działaniu i zaniechaniu działania. Działaniem tym jest złożenie oświadczenia woli (dokonanie czynności prawnej) wywierającej skutek unicestwienia prawa majątkowego w postaci roszczenia. Zaniechaniem działania będzie natomiast powstrzymanie się od dokonywania określonych czynności, np. powstrzymanie się od podejmowania czynności egzekucyjnych.
Tak rozumiane świadczenie wykonywane jest w uzgodnieniu i w interesie drugiej strony, jako potencjalnego dłużnika roszczenia, które jest przedmiotem zrzeczenia. Jest to więc świadczenie wykonywane na rzecz drugiej strony, co wypełnia wskazaną przesłankę uznania za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
Taka usługa jest wykonywana odpłatnie, tzn. za wynagrodzeniem przewidzianym w Ugodzie.
Wszystkie podmioty są podatnikami podatku VAT, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. wykonują działalność gospodarczą, a omawiane świadczenia (usługi) są przejawem tej działalności i wykonywane są w ścisłym związku z tą działalnością. Konkretnie dotyczą one działalności telekomunikacyjnej i rozliczeń między stronami jako operatorami telekomunikacyjnymi.
Przedmiotowe usługi należy też uznać za wykonywane na terytorium kraju, ponieważ obie strony transakcji mają siedzibę na terytorium kraju i usługi dotyczą ich działalności na terenie kraju.
Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że odpłatne zrzeczenie się roszczeń na podstawie Ugody dotyczące ich wynagrodzenie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Jak wynika z powyższego, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów oraz gdy towary i usługi, w związku z nabyciem których podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstania obowiązku podatkowego). Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.
Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z ww. art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, tj. m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz niezaistnienia przestanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.
W analizowanym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości spełnienie przesłanki, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Zawarcie Ugody skutkującej zrzeczeniem się roszczeń ma na celu uregulowanie sporów prawnych między stronami. Spory te dotyczą podstawowej dziedziny prowadzonej przez nie działalności gospodarczej (świadczenia usług telekomunikacyjnych). Zakończenie przedmiotowych sporów za zapłatą wynagrodzenia ma również skutek na przyszłość, polegający na tym, że Spółka eliminuje ryzyko zasądzenia od niej kwot wyższych niż te, których zapłatę określono w Ugodzie. Tym samym, zawarcie Ugody i wypłata wynagrodzenia z tytułu zrzeczenia się roszczeń służy zwiększeniu bezpieczeństwa finansowego Spółki w prowadzonej działalności telekomunikacyjnej. Należy je zatem ściśle wiązać z prowadzoną działalnością gospodarczą, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
Dodatkowo, w ocenie Spółki, w przedmiotowej sprawie nie są spełnione negatywne przesłanki w zakresie ograniczenia prawa Spółki do odliczenia podatku naliczonego wynikające z art. 88 ustawy o VAT. W szczególności, co wykazano powyżej faktura dokumentuje czynności podlegające opodatkowaniu. Przepisy ustawy o VAT w żadnym miejscu nie wskazują również, aby tego rodzaju czynności korzystały ze zwolnienia z VAT.
Wobec tego w ocenie Spółki należy uznać, że przedmiotowe świadczenie (zrzeczenie się roszczeń) jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT, jest nabywane, służy i jest wykorzystywane do wykonywania przez Spółkę do czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Z tego względu Spółce, jako nabywcy takich usług, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego VAT, wykazanego na fakturach wystawionych przez Operatora i spółkę z grupy kapitałowej Operatora.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.
Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. 2012, poz. 270, z późn. zm.).
Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.
Wniosek ORD-IN (PDF)
Treść w pliku PDF 332 kB
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie