uznanie zespołu składników materialnych i niematerialnych poszczególnych działów za zorganizowane części przedsiębiorstwa i wyłączenia ich zbycia z ... - Interpretacja - IBPP4/443-457/14/EK

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 09.01.2015, sygn. IBPP4/443-457/14/EK, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

uznanie zespołu składników materialnych i niematerialnych poszczególnych działów za zorganizowane części przedsiębiorstwa i wyłączenia ich zbycia z opodatkowania

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 25 września 2014 r. (data wpływu 30 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych poszczególnych działów za zorganizowane części przedsiębiorstwa i wyłączenia ich zbycia z opodatkowania jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych poszczególnych działów za zorganizowane części przedsiębiorstwa i wyłączenia ich zbycia z opodatkowania.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe (ostatecznie sformułowane w piśmie z 15 grudnia 2014 r.).

Spółka X SA z siedzibą w K. (Spółka) prowadzi działalność gospodarczą w kilku obszarach. W szczególności można wyróżnić:

  1. obszar związany z świadczeniem usług informatycznych, w tym tworzeniem oprogramowania na zamówienie osób trzecich. Należy przy tym wskazać, że Spółka nie tylko tworzy oprogramowanie ad - hoc ale i świadczy usługi utrzymaniowe czy serwisowe związane z dostarczonym czy wdrożonym już oprogramowaniem, w tym na podstawie stałych umów;
  2. obszar związany z posiadaniem przez Spółkę statusu agregatora na rynku usług SMS/MMS/IVR Premium tj. wiadomości SMS/MMS za wysłanie których lub za odebranie których operatorzy telekomunikacyjni świadczący usługi w sieciach telefonii komórkowej pobierają od użytkowników telefonów komórkowych podwyższone opłaty (tj. wyższe niż za samą usługę telekomunikacyjną a to ze względu na treść takich wiadomości zamówioną przez użytkownika telefonu komórkowego) oraz połączeń głosowych za które operatorzy telekomunikacyjni pobierają od użytkowników telefonów podwyższone opłaty (tj. wyższe niż za samą usługę telekomunikacyjną a to ze względu na treść takich połączeń zamówioną przez użytkownika telefonu). Status ten oznacza, że Spółka nie tylko ma własne usługi oparte o SMS/MMS/IVR Premium ale i również oferuje szeregowi innych podmiotów możliwość świadczenia takich usług w oparciu o infrastrukturę informatyczną i teletechniczną Spółki oraz operatorów telekomunikacyjnych Spółki ma podpisane umowy obejmujące współpracę w zakresie usług SMS/MMS Premium z Y SA, Z sp. z o.o., A SA oraz B sp. z o.o. oraz w zakresie IVR Premium z C sp. z o.o. ,
  3. obszar związany z posiadaniem akcji/udziałów w spółkach zależnych Spółka tj. D sp. z o.o. z siedzibą w K. w której ma 100 % udziałów w kapitale zakładowym oraz E S A w której z kolei 100% akcji posiada D sp z o.o..
  4. obszar związany z doradztwem w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania w tym dla spółek zależnych, w obszarze tym Spółka zajmuje się planowaniem strategicznym i organizacyjnym opracowywaniem strategu marketingowych czy sprzedażowych sprawami związanymi z kontrolą kosztów.

Obszarom tym odpowiadają działy utworzone w Spółce. Na czele każdego z nich stoi dyrektor lub inna odpowiedzialna osoba mająca pod sobą podwładnych. Każdy z tych działów jest wydzielony organizacyjnie w strukturze Spółki choć nie utworzono w niej oddziałów czy zakładów. Wynika to w dużej mierze z charakteru działalności Spółki, który koncentruje się na usługach a nie np. na produkcji, która uzasadniałaby formalne wyodrębniania takich jednostek. Dodatkowo można wskazać na dział administracyjny mający charakter obsługowy dla wszystkich pozostałych działów ale nie mający istotnego znaczenia dla możliwości prowadzenia przez nie działalności gospodarczej.

Poszczególnych pracowników Spółki można przypisać do konkretnego działu poprzez zakres jego zadań i odpowiedzialności co w szczególności dotyczy działów odpowiadających obszarom wskazanym pod nr 1 i nr 2 powyżej.

Dodatkowo każdy z działów odpowiadających obszarom z pkt 1)-4) powyżej ma swój budżet roczny do wykonania i jest z jego wykonania rozliczany. Ponadto prowadzona jest w Spółce rachunkowość zarządcza uwzględniająca odrębne ewidencjonowanie przychodów i kosztów tych działów.

Na przedsiębiorstwo Spółki jako całości składa się zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej w tym w szczególności:

1.jej znak towarowy,

2.prawo własności ruchomości w tym urządzeń materiałów towarów i wyrobów,

3.inne prawa na dobrach niematerialnych np. prawa majątkowe autorskie do programów komputerowych czy know - how związany z zarządzaniem,

4.prawa obligacyjne do nieruchomości w postaci najmu,

5.środki pieniężne,

6.należności i zobowiązania w tym wobec Operatorów GSM oraz klientów,

7.tajemnice przedsiębiorstwa,

8.udziały/akcje w podmiotach zależnych,

9.księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Ponieważ świadczenia Spółki mają głównie charakter wyspecjalizowanych usług to nie posiada ona znacznego majątku trwałego. Nie można przy tym zapominać o kapitale ludzkim który również ma istotne znaczenie dla funkcjonowania poszczególnych działów Spółki czy szerzej części jej przedsiębiorstwa.

Znaczną część składników tak materialnych jak i niematerialnych składających się na przedsiębiorstwo Spółki można śmiało przypisać do poszczególnych jej działów. W szczególności dotyczy to z jednej strony działów zajmujących się informatyką oraz agregacją usług SMS/MMS/IVR Premium a z drugiej strony działów związanych z doradztwem w zarządzaniu oraz posiadaniem akcji/udziałów w spółkach zależnych.

Składniki przedsiębiorstwa Spółki przypisane do każdej z tych szerszych grup (tj. informatyka i agregacja rynku SMS/MMS/IVR Premium oraz odpowiednio doradztwo w zarządzaniu oraz posiadanie akcji/udziałów w spółkach zależnych) są powiązane funkcjonalnie i mogą stanowić samodzielne przedsiębiorstwo, prowadzące własną działalność gospodarczą.

W pierwszej z tych grup niewątpliwie można wskazać na urządzenia i maszyny typu IT oraz umowy IT (komputery serwery kontrakty z dostawcami usług np. hostingu czy kolokacji mających kluczowe znaczenie dla tego działu) oraz na oprogramowanie użytkowe ale i własne służące świadczeniu usług prawa majątkowe autorskie i prawa pokrewne bazy danych kontrakty z klientami i związane z nimi prawa i obowiązki oraz należności i zobowiązania. W części zajmującej się agregacją SMS/MMS/IVR Premium należy wskazać na kontrakty z operatorami telekomunikacyjnymi warunkujące możliwość świadczenia usług SMS/MMS/IVR Premium w tym ich oferowanie kontrahentom Spółki kontrakty z klientami Spółki z tego rynku należności i zobowiązania w stosunku do klientów a także do operatorów telekomunikacyjnych. Do tej grupy należałoby zaliczyć pewnie także i znak towarowy z którym taka właśnie działalność Spółki jest identyfikowana.

Druga z tych szerszych grup to z całą pewnością aktywa w postaci udziałów czy akcji w spółkach zależnych oraz wypracowane sposoby zarządzania nimi opracowane procedury, know-how z zakresu doradztwa i zarządzania strategie marketingowe i sprzedażowe, doświadczenie w realizacji projektów inwestycyjnych oraz obecnie realizowane projekty tego typu.

Każda z tych szerszych grup obejmuje składniki materialne i niematerialne, które połączone funkcjonalnie mogą stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

Co jakiś czas Spółka otrzymuje propozycję sprzedaży części jej przedsiębiorstwa obejmującej obszary wskazane pod nr 1) i nr 2) powyżej a tym samym odpowiadające im działy Spółki. Transakcja miałaby objąć działy wchodzące w skład pierwszej z tych szerszych grup w tym opisane wyżej składniki. Planowana transakcja miałaby również objąć pracowników i współpracowników tych działów m. in. z zastosowaniem instytucji przejścia części zakładu pracy na innego pracodawcę. Spółka obecnie rozważa taką propozycję. W Spółce miałby pozostać 2 pozostałe działy i zmieniłaby ona swój profil działalności kładąc większy nacisk na działalność holdingową oraz doradczą i zarządczą a zaprzestaje działalność IT czy na rynku SMS/MMS/IVR Premium. Spółka zachowałaby również, dział administracyjny oraz zasoby zajmujące się marketingiem i PR.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że modyfikuje wniosek w następujący sposób:

Zmiana stanu faktycznego

w związku z przeprowadzonymi w ostatnim czasie zmianami organizacyjnymi u Wnioskodawcy, wskazane we wniosku działy 3 i 4 zostały połączone a struktura organizacyjna Wnioskodawcy uległa uproszczeniu. W konsekwencji opis działów 3 i 4 zawarty we wniosku (stan faktyczny, własne stanowisko) obecnie odnosi się do jednego, większego działu oznaczonego dla porządku nr 3. W efekcie nowy dział 3 zajmuje się tak zarządzeniem aktywami w postaci udziałów/akcji w spółkach zależnych Wnioskodawcy oraz doradztwem w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, w tym dla spółek zależnych. Składniki majątkowe i niemajątkowe przypisane dotychczas do działów określonych we wniosku jako odpowiednio 3 i 4 zostały obecnie przypisane do nowego działu nr 3. Dział ten ma swojego dyrektora, który dysponuje podległymi mu pracownikami; istnieje roczny budżet i zadania dla tego nowego działu, z których wykonania nowy dział nr 3 będzie rozliczony; jest prowadzona dla niego osobna rachunkowość zarządcza oraz ewidencja zdarzeń gospodarczych pozwalająca na jego odrębne rozliczenie (podobnie, jak i dla działów oznaczonych nr 1 i nr 2).

Wnioskodawca wskazał ponadto, że przedmiotem transakcji opisanych we wniosku miałyby być działy wskazane odpowiednio pod nr 1) lub 2). Wnioskodawca dopuszcza przy tym zbycie jednego z tych działów bądź obu.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał również, że:

I.Składniki materialne i niematerialne dotyczące działu oznaczonego we wniosku nr 1 (świadczenie usług informatycznych):

1.urządzenia i maszyny typu IT, w tym serwery, komputery stacjonarne, komputery przenośne, urządzenia sieciowe wykorzystywane wyłącznie przez ten dział;

2.umowy, na podstawie których Spółka, świadczy na rzecz osób trzecich usługi informatyczne, w tym umowy dotyczące dostaw oprogramowania (licencje, przenoszenie praw autorskich majątkowych) oraz świadczenia usług powiązanych np. wdrożeń, szkoleń, testów itp., umowy utrzymaniowe dotyczące oprogramowania osób trzecich (serwis, wsparcie), ramowe, długookresowe umowy dotyczące dostaw oprogramowania dla osób trzecich - w szczególności mobilne rozwiązania IT dla sektora finansowego/bankowego oraz operatorów telekomunikacyjnych,

3.umowy z twórcami oprogramowania (pracownicy, współpracownicy, podwykonawcy), na podstawie których Spółka nabyła/nabywa prawa majątkowe autorskie do programów komputerowych i innych utworów;

4.umowy dotyczące korzystania przez Spółkę, w ramach i na potrzeby tego działu, z oprogramowania osób trzecich np. na zasadzie licencji;

5.umowy, na podstawie których Spółka korzysta, w ramach i na potrzeby tego działu, z usług osób trzecich np. umowy z dostawcami usług hostingu czy kolokacji serwerów (dział wskazany we wniosku pod nr 1 korzysta z osobnych rozwiązań niż dział oznaczony we wniosku nr 2);

6.prawa majątkowe autorskie i prawa pokrewne do oprogramowania dostarczanego osobom trzecim na podstawie umów wskazanych wyżej a także prawa do baz danych;

7.umowy z osobami zarządzającymi tym działem, osobami zajmującym się sprzedażą usług i produktów tego działu oraz z osobami zajmującymi się marketingiem tych usług i produktów;

8.umowy z osobami zarządzającymi prowadzonymi przez ten dział projektami tj. z tzw. project managerami;

9.najem lokalu , w którym prowadzona jest działalność tego działu (odrębnie od działu wskazanego we wniosku pod nr 2, który zlokalizowany jest w innym, samodzielnym lokalu położonym w tym samym budynku ale na innym piętrze);

10.prawa i obowiązki oraz należności i zobowiązania wynikające z działalności Spółki w zakresie tego działu, w tym wynikające z wskazanych wyżej umów;

11.know-how związane z obszarem mobilnych rozwiązań IT, w szczególności w sektorach finansowym oraz telekomunikacyjnym.

  1. kładniki materialne i niematerialne dotyczące działu oznaczonego we wniosku nr 2 (agregator i świadczący usługi SMS/MMS/IVR Premium):

1.urządzenia i maszyny typu IT, w tym serwery, komputery stacjonarne, komputery przenośne, urządzenia sieciowe wykorzystywane wyłącznie przez ten dział;

2.umowy dotyczące korzystania przez Spółkę, w ramach i na potrzeby tego działu, z oprogramowania osób trzecich np. na zasadzie licencji;

3.umowy, na podstawie których Spółka korzysta, w ramach i na potrzeby tego działu, z usług osób trzecich np. umowy z dostawcami usług hostingu czy kolokacji serwerów (dział wskazany we wniosku pod nr 2 korzysta z osobnych rozwiązań niż dział oznaczony we wniosku nr 1),

4.kluczowe dla działalności tej części przedsiębiorstwa umowy z operatorami telekomunikacyjnymi warunkujące możliwość świadczenia usług SMS/MMS/IVR, SMS/MMS/IVR Premium, Direct Carrier Billing, w tym ich oferowanie kontrahentom Spółki;

5.umowy z klientami Spółki dotyczące korzystania przez nich z udostępnianych im. przez Spółkę usług SMS/MMS/IVR, SMS/MMS/IVR Premium, Direct Carrier Billing, w tym umowy dotyczące współpracy w ramach serwisów multimedialnych tworzonych przez takich klientów;

6.prawa majątkowe autorskie i prawa pokrewne do oprogramowania wykorzystywanego przez Spółkę do utrzymywania połączeń z systemami operatorów telekomunikacyjnych oraz z systemami klientów Spółki korzystającymi z usług SMS/MMS/IVR, SMS/MMS/IVR Premium, Direct Carrier Billing a także do konfigurowania i obsługi tych usług dla klientów Spółki;

7.umowy z osobami zarządzającymi tym działem, osobami zajmującym się sprzedażą usług i produktów tego działu, osobami zajmującymi się marketingiem tych usług i produktów, osobami zajmującymi się obsługą usług świadczonych przez ten dział Spółki w tym reklamacjami;

8.umowy z twórcami oprogramowania (pracownicy, współpracownicy, podwykonawcy), na podstawie których Spółka nabyła/nabywa prawa majątkowe autorskie do programów komputerowych i innych utworów wykorzystywanych wyłącznie przez ten dział;

9.najem lokalu , w którym prowadzona jest działalność tego działu (odrębnie od działu wskazanego we wniosku pod nr 2, który zlokalizowany jest w innym, samodzielnym lokalu położonym w tym samym budynku ale na innym piętrze);

10.prawa i obowiązki oraz należności i zobowiązania wynikające z działalności Spółki w zakresie tego działu, w tym wynikające z wskazanych wyżej umów;

11.know-how związane z obszarem usług SMS/MMS/IVR, S MS/M MS/l VR Premium, Direct Carrier Billing;

12.znak towarowy zarejestrowany w Urzędzie Patentowym , pod którym rozpoznawana jest w obrocie działalność tego właśnie działu Spółki tj. działalność w zakresie usług SMS/MMS/IVR, SMS/MMS/IVR Premium, Direct Carrier Billing;

13.umowy kredytowe z bankami służące finansowaniu działalności tego działu (kredyty obrotowe służące Spółce m.in. do optymalizacji terminów płatności na rzecz jej kontrahentów).

Tym samym poza planowaną transakcją/planowanymi transakcjami pozostają wszelkie aktywa w postaci udziałów czy akcji w spółkach zależnych oraz wypracowane sposoby zarządzania nimi, opracowane procedury, know-how z zakresu doradztwa i zarządzania, strategie marketingowe i sprzedażowe, doświadczenie w realizacji projektów inwestycyjnych oraz obecnie realizowane projekty tego typu, umowy z osobami świadczącymi pracę dla Spółki czy współpracujących z nią w tym obszarze działalności. Poza planowaną transakcją/planowanymi transakcjami pozostaje również administracja Spółki opisana we wniosku, która nie ma istotnego znaczenia dla możliwości samodzielnego i odrębnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym wyodrębnionych w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy działów oznaczonych obecnie jak nr 1), nr 2 i nr 3).

Składniki materialne i niematerialne są przypisane do poszczególnych działów, oznaczonych odpowiednio: nr 1), nr 2) i nr 3).

U Wnioskodawcy dla każdego z działów oznaczonych odpowiednio nr 1), nr 2 i nr 3) przypisany jest odrębny budżet, jest prowadzona rachunkowość zarządcza a także ewidencja zdarzeń gospodarczych pozwalająca na rozliczenie odrębnie każdego działu.

Zdaniem Wnioskodawcy każdy z działów oznaczonych obecnie odpowiednio nr 1), nr 2 i nr 3) może samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą; każdy z nich posiada odrębność niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Wobec połączenia działów oznaczonych we wniosku numerami 3) i 4) do jednego działu, oznaczonego obecnie nr 3), który jest wyodrębniony organizacyjnie (zob. odp. na pytania nr 4 czy 5 wyżej), odpowiedź Wnioskodawcy na to pytanie dotyczy grupy, jakiej można upatrywać łącznie w działach wskazanych pod nr 1) i 2) we wniosku. I tak w ocenie Wnioskodawcy, szersza grupa, utworzona z działów nr 1) i nr 2) nie jest wyodrębniona organizacyjnie w takim zakresie, jak każdy z tych działów osobno. Innymi słowy, w strukturze Wnioskodawcy wyraźniej wyodrębnione są działy nr 1) i nr 2) traktowane osobno, niż łącznie jako szersza grupa.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania

(sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku):

  1. Czy opisane wyżej (odpowiadające obszarom działalności wskazanym pod numerami od 1 do 3) działy Spółki stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa Spółki w rozumieniu art. 2 pkt 27e) oraz art. 6 pkt 1) ustawy o VAT...
  2. Jeżeli odpowiedź na pierwsze pytanie jest negatywna w zakresie działów oznaczonych numerami 1 i 2 (tj. samodzielnie nie stanowią one w ocenie Ministra Finansów zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki), to szersza grupa składników majątkowych i niemajątkowych przedsiębiorstwa Spółki, obejmujące łącznie obszary działalności Spółki i odpowiadające im działy, wskazane wyżej odpowiednio pod nr 1) i 2) stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa Spółki w rozumieniu art. 2 pkt 27e) oraz art. 6 pkt ustawy o VAT...
  3. Czy sprzedaż opisanych wyżej działów Spółki lub odpowiednio szerszych grup tych działów (zob. pytanie nr 2), będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług czy podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 2 pkt 27e) ustawy o VAT zorganizowana część przedsiębiorstwa to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

W ocenie Spółki każdy z działów odpowiadających obszarom działalność Spółki wymienionym w opisie stanu faktycznego pod numerami 1)-4) stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Na każdy z nich składa się bowiem zespół składników materialnych i niematerialnych spełniający cechy wymienione w powołanym przepisie art. 2 pkt 27e) ustawy o VAT. Każdy z tych działów ma własny budżet, z którego wykonania jest rozliczany, każdy ma swoich wyspecjalizowanych pracowników oraz osobę zarządzająca (kierownika, dyrektora etc.), z każdym związany jest inny zestaw składników materialnych i niematerialnych służących prowadzeniu działalności gospodarczej. Naturalna granica podziału na zorganizowane części przedsiębiorstwa Spółki przebiega zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z podziałem zakresów jej działalności gospodarczych. Nawet jeżeli uznać, że nie każdy z tych czterech działów stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, to z całą pewnością można mówić o dwóch takich częściach tj.: a) obejmującej obszar usług informatycznych oraz obszar agregacji na rynku SMS/MMS/IVR Premium oraz b) obejmującej obszar związany z posiadaniem akcji/udziałów w spółkach zależnych i z doradztwem w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania.

Każdy z tych działów korzysta z przypisanych do siebie, a związanych ze specyfiką swojej działalności, aktywów; każdy generuje też odmienne zobowiązania. Częścią wspólną przedsiębiorstwa Spółki jest jej administracja ale jej działalność nie determinuje możliwości funkcjonowania pozostałych działów.

Każdy z tych działów oraz odpowiednio każda z tych szerszych grup czy części jest w stanie funkcjonować jako niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, a zespól składników majątkowych i/lub niemajątkowych będący przedmiotem transakcji będzie w stanie funkcjonować (prowadzić działalność gospodarczą) u nabywcy.

Warunek wyłączenia z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT jest spełniony wtedy, gdy przedmiotem transakcji będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa mogąca samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Zbycie takiego zespołu składników majątkowych nie podlega opodatkowaniu VAT stosownie do wspomnianego przepisu i to niezależnie od tego, w jakiej formie miało miejsce zbycie (np. sprzedaż lub aport do spółki).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Stosownie do postanowień art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie transakcja zbycia należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu dostawa towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. zbycie obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepis art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług stanowi, że pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby stanowiła ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział, itp. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

  1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,
  2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
  3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
  4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m. in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy zaś zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w kilku obszarach. W szczególności można wyróżnić:

  1. obszar związany z świadczeniem usług informatycznych, w tym tworzeniem oprogramowania na zamówienie osób trzecich;
  2. obszar związany z posiadaniem przez Spółkę statusu agregatora na rynku usług SMS/MMS/IVR Premium tj. wiadomości SMS/MMS za wysłanie których lub za odebranie których operatorzy telekomunikacyjni świadczący usługi w sieciach telefonii komórkowej pobierają od użytkowników telefonów komórkowych podwyższone opłaty (tj. wyższe niż za samą usługę telekomunikacyjną a to ze względu na treść takich wiadomości zamówioną przez użytkownika telefonu komórkowego) oraz połączeń głosowych za które operatorzy telekomunikacyjni pobierają od użytkowników telefonów podwyższone opłaty (tj. wyższe niż za samą usługę telekomunikacyjną a to ze względu na treść takich połączeń zamówioną przez użytkownika telefonu),
  3. obszar zajmujący się tak zarządzeniem aktywami w postaci udziałów/akcji w spółkach zależnych Wnioskodawcy oraz doradztwem w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, w tym dla spółek zależnych.

Obszarom tym odpowiadają działy utworzone w Spółce. Na czele każdego z nich stoi dyrektor lub inna odpowiedzialna osoba mająca pod sobą podwładnych. Każdy z tych działów jest wydzielony organizacyjnie w strukturze Spółki choć nie utworzono w niej oddziałów czy zakładów. Wynika to w dużej mierze z charakteru działalności Spółki, który koncentruje się na usługach a nie np. na produkcji, która uzasadniałaby formalne wyodrębniania takich jednostek. Dodatkowo można wskazać na dział administracyjny mający charakter obsługowy dla wszystkich pozostałych działów ale nie mający istotnego znaczenia dla możliwości prowadzenia przez nie działalności gospodarczej.

Poszczególnych pracowników Spółki można przypisać do konkretnego działu poprzez zakres jego zadań i odpowiedzialności co w szczególności dotyczy działów odpowiadających obszarom wskazanym pod nr 1 i nr 2 powyżej.

Dodatkowo każdy z działów odpowiadających obszarom z pkt 1)-3) powyżej ma swój budżet roczny do wykonania i jest z jego wykonania rozliczany. Ponadto prowadzona jest w Spółce rachunkowość zarządcza uwzględniająca odrębne ewidencjonowanie przychodów i kosztów tych działów.

Wnioskodawca wskazał również, że składniki materialne i niematerialne są przypisane do poszczególnych działów, oznaczonych odpowiednio: nr 1), nr 2) i nr 3). U Wnioskodawcy dla każdego z działów oznaczonych obecnie odpowiednio nr 1), nr 2 i nr 3) przypisany jest odrębny budżet, jest prowadzona rachunkowość zarządcza a także ewidencja zdarzeń gospodarczych pozwalająca na rozliczenie odrębnie każdego działu. Ponadto wskazał, że każdy z działów oznaczonych odpowiednio nr 1), nr 2 i nr 3) może samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą; każdy z nich posiada odrębność niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Ponadto Wnioskodawca wskazał, że szersza grupa, utworzona z działów nr 1) i nr 2) nie jest wyodrębniona organizacyjnie w takim zakresie, jak każdy z tych działów osobno.

Odnosząc wyżej przedstawiony opis sprawy do powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że zespół składników materialnych i niematerialnych działów nr 1, nr 2 i nr 3, które będą realizować określone zadania gospodarcze będą stanowiły zorganizowane część przedsiębiorstwa, gdyż jak wynika z treści wniosku, będą odznaczały się odrębnością organizacyjną, funkcjonalną i finansową z możliwością samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Tym samym poszczególne część przedsiębiorstwa Wnioskodawcy poszczególne działy nr 1, nr 2 i nr 3 - spełniają wymogi, które zostały zawarte w art. 2 pkt 27e ustawy, pozwalające uznać je jako zorganizowane części przedsiębiorstwa.

W konsekwencji stosownie do art. 6 ust. 1 ustawy o VAT, zbycie poszczególnych działów nr 1, nr 2 i nr 3 nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy - w zakresie uznania zbycia poszczególnych działów nr 1, nr 2 i nr 3 za zorganizowane części przedsiębiorstwa oraz wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji zbycia tych działów - należało uznać za prawidłowe.

Wnioskodawca wskazał w uzupełnieniu, że oczekuje interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie transakcji opisanej we wniosku odnośnie działów wskazanych odpowiednio pod nr 1) i nr 2), zbywanych osobno bądź razem. Wskazał również, że jeżeli odpowiedź na pierwsze pytanie jest negatywna - w zakresie działów oznaczonych numerami 1 i 2, tj. samodzielnie nie stanowią one zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki - to czy szersza grupa składników majątkowych i niemajątkowych przedsiębiorstwa Spółki, obejmujące łącznie obszary działalności Spółki i odpowiadające im działy, wskazane wyżej odpowiednio pod nr 1) i 2) stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa Spółki w rozumieniu art. 2 pkt 27e) oraz art. 6 pkt ustawy o VAT.

Stosownie do powyższego, odpowiadając na oczekiwania Wnioskodawcy związane ze złożonym wnioskiem, stwierdzić należy, że w opisanym zdarzeniu przyszłym sprzedaż działów wskazanych odpowiednio pod nr 1 i nr 2 stanowiących zorganizowane części przedsiębiorstwa Wnioskodawcy nie podlega (zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy dotyczące wyłączenia z opodatkowania sprzedaż poszczególnych działów jego przedsiębiorstwa należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie w związku z uznaniem działów nr 1, nr 2 i nr 3 za zorganizowane części przedsiębiorstwa, których sprzedaż nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, pytanie zawarte we wniosku oznaczone nr 2 oraz nr 3 w części dotyczącej opodatkowania zbycia szerszej grupy działów należy uznać za bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Niniejsza interpretacja stanowi ocenę przedstawionego we wniosku stanowiska prawnego Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług. Ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych została zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 3 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach