Temat interpretacji

czy Wnioskodawca, nabywając w drodze cesji wierzytelności, świadczy względem sprzedającego wierzytelność usługę podlegającą obowiązkowi podatkowemu z tytułu VAT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ((t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2, § 5 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 30 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Ke 564/11 (data wpływu do tut. organu prawomocnego wyroku 14 maja 2013 r.) oraz wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 stycznia 2013r. sygn. akt I FSK 346/12, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 lutego 2010 r. (data wpływu 26 lutego 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy Wnioskodawca, nabywając w drodze cesji wierzytelności, świadczy względem sprzedającego wierzytelność usługę podlegającą obowiązkowi podatkowemu z tytułu VAT - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 lutego 2010r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek Wnioskodawcy, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy Wnioskodawca, nabywając w drodze cesji wierzytelności, świadczy względem sprzedającego wierzytelność usługę podlegającą obowiązkowi podatkowemu z tytułu VAT.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność opodatkowaną, podatkiem VAT w zakresie ściągania wierzytelności na zlecenie. W nadchodzącym roku Wnioskodawca dokona nabycia dużego pakietu wierzytelności w drodze cesji od Przedsiębiorcy, dla którego wierzytelności będące przedmiotem cesji są wierzytelnościami własnymi. Przedsiębiorca przeniesie na Wnioskodawcę ww. wierzytelności własne w drodze cesji wraz z wszelkimi przynależnymi prawami. Wnioskodawca je nabędzie i zapłaci Przedsiębiorcy umówioną, cenę w określonym terminie płatności. Między Przedsiębiorcą, a Wnioskodawcą w związku z dokonaną cesją nie wystąpi dalej idące zobowiązanie, a w szczególności Wnioskodawca nie będzie świadczyć Przedsiębiorcy żadnych usług. Dlatego też w momencie zawarcia transakcji Wnioskodawca nie otrzyma od zbywcy wynagrodzenia, np. prowizji. Brak będzie w umowie cesji zastrzeżenia cesji zwrotnej. Wnioskodawca już po nabyciu wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek będzie dokonywać jej windykacji. Zarówno Wnioskodawca, jak i Przedsiębiorca są podatnikami podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca, nabywając w drodze cesji wierzytelności, świadczy względem sprzedającego wierzytelność usługę podlegającą obowiązkowi podatkowemu z tytułu VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, nabywając w drodze cesji wierzytelność własną zbywcy, Wnioskodawca dla zbywcy nie świadczy żadnej usługi. Zdaniem Wnioskodawcy, nie można określić opisanej transakcji jako wykonania usługi uwolnienia zbywcy od konieczności jej egzekwowania tak jak nie można określić transakcji zbycia towarów nierotujących dla hurtownika jako wykonanie usługi uwolnienia zbywcy od konieczności ponoszenia kosztów likwidacji lub magazynowania tych towarów.

Umowa cesji określa jedynie przejęcie przez nabywcę wierzytelności za ustaloną cenę należną zbywcy. Żadna inna usługa i cena za tę usługę nie jest określona umową między stronami. Podobną opinię wyraził WSA we Wrocławiu w wyroku z 3 kwietnia 2007r. (I SA/Wr 89/07) twierdząc, że świadczenia nabywcy wierzytelności nie mogą być traktowane jako usługi, w rozumieniu ustawy o VAT. Do obowiązku nabywcy należy bowiem zapłata ceny i przejęcie wierzytelności. Zdaniem sądu, w działaniu nabywcy wierzytelności brak jest najistotniejszego elementu, tj. odpłatności.

Przeciwnie, to on jest zobowiązany do zapłaty świadczenia drugiej strony. Transakcja zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a Przedsiębiorcą dotyczyć więc będzie jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, a Wnioskodawca nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność za własne środki finansowe wchodzi w miejsce dotychczasowego wierzyciela. W umowie cesji, cesjonariusz nie zobowiązuje się do działań polegających na ściąganiu długu na rzecz innego podmiotu, zatem podjęcie działań zmierzających do ściągnięcia długu nie będzie wynikało z transakcji zawartej wcześniej z cedentem, istniejący dług będzie ściągany dla siebie, a nie dla innego podmiotu.

W ocenie Wnioskodawcy w przypadku nabycia wierzytelności własnej w drodze cesji wierzytelności po cenie niższej od nominalnej, po stronie Wnioskodawcy nie istnieje obowiązek udokumentowania tej transakcji za pomocą faktury VAT, bowiem taki obowiązek mógłby istnieć jedynie po stronie cedenta, a nie cesjonariusza. Natomiast dla cedenta sprzedaż wierzytelności własnej nie jest świadczeniem usługi, dlatego też nie powstaje u niego obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług, a tym samym obowiązek udokumentowania sprzedaży wierzytelności własnej za pomocą faktury VAT. Taką sprzedaż należy udokumentować notą obciążeniową wystawioną przez cedenta. Jeżeli taka nota nie zostanie wystawiona, to Wnioskodawca w rozliczeniach księgowych może posłużyć się jedynie podpisaną przez strony umową cesji. Jeżeli Wnioskodawca ściąga we własnym imieniu i na własną rzecz nabytą od cedenta wierzytelność, nie jest traktowany jako podatnik zgodnie z przepisem art. 15 ustawy o VAT, tym samym nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT lub jakiegokolwiek dokumentu księgowego.

W dniu 26 maja 2010r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający z upoważnienia Ministra Finansów, wydał dla Wnioskodawcy indywidualną interpretację znak: IBPP2/443-183/10/RSz uznając stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Pismem z dnia 11 czerwca 2010r. (data wpływu 14 czerwca 2010r.) - złożonym na podstawie art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Wnioskodawca wezwał tut. organ do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego z dnia 26 maja 2010r. znak: IBPP2/443-183/10/RSz.

W odpowiedzi na ww. wezwanie Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach pismem z dnia 7 lipca 2010r. znak: IBPP2/443W-38/10/RSz stwierdził brak podstaw do zmiany ww. interpretacji indywidualnej.

Wnioskodawca na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 26 maja 2010 r. znak: IBPP2/443-183/10/RSz, złożył, kierowaną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, skargę z dnia 9 sierpnia 2010 r. (data wpływu 11 sierpnia 2010 r.), w której wniósł o uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej w całości.

Postanowieniem z dnia 14 października 2010 r. sygn. akt I SA/Ke 517/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zawiesił postępowanie z uwagi na istotne zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości przedstawione do rozpoznania przez Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów przez Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie sygn. akt: I FSK 375/09.

Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2011 r. sygn. akt I SA/Ke 517/10 WSA w Kielcach podjął zawieszone postępowanie.

Wyrokiem z dnia 30 grudnia 2011 r. sygn. akt I SA/Ke 564/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną.

W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, iż zaskarżona interpretacja indywidualna Ministra Finansów narusza prawo.

Zdaniem Sądu, przy ocenie stanowiska podatnika organ był zobligowany do analizy przedstawionego stanu faktycznego przy uwzględnieniu wszystkich elementów kształtujących obowiązek podatkowy, czyli zidentyfikowania usługi, odpłatności oraz związku pomiędzy czynnością podlegającą opodatkowaniu (usługą), a wynagrodzeniem otrzymanym z tytułu jej wyświadczenia.

Reasumując, zdaniem Sądu, skoro z przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego wynika, że strony nie przewidują otrzymania przez nabywcę od zbywcy wynagrodzenia i w cenie wierzytelności nie będzie mieściło się wynagrodzenie, prowizja słuszny jest zarzut skargi, iż w działaniu nabywcy wierzytelności brak jest istotnego elementu - odpłatności i świadczenia nabywcy nie można traktować jako usługi podlegającej obowiązku podatkowemu z tytułu VAT. Z kolei, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, fakturę VAT wystawiają podatnicy dokumentując czynność opodatkowaną.

Sąd uznał, że z powyższych względów zarzut Skarżącego naruszenia przez organ interpretujący prawa materialnego, art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy VAT, przez przyjęcie, że nabywając wierzytelności na warunkach określonych we wniosku Skarżący świadczy względem sprzedającego usługę podlegającą obowiązkowi podatkowemu z tytułu VAT, jest uzasadniony.

Od powyższego wyroku Minister Finansów, reprezentowany przez pełnomocnika, złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Wyrokiem tego Sądu z dnia 30 stycznia 2013r. sygn. akt I FSK 346/12 skarga kasacyjna została oddalona.

W ww. wyroku NSA stwierdził, iż skarga kasacyjna organu nie zasługuje na uwzględnienie.

Zdaniem Sądu, w rozpatrywanej sprawie przedmiotem sporu jest zagadnienie świadczenia przez podatnika względem sprzedającego usługi podlegającej obowiązkowi podatkowemu z tytułu podatku VAT w sytuacji nabycia przez tego podatnika w drodze cesji wierzytelności.

Dla oceny zasadności rozpoznawanego środka odwoławczego zasadnicze znaczenie mają dwa orzeczenia, a mianowicie wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 2011 r. w sprawie Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, C-93/10 oraz wyrok składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2012 r., I FPS 5/11.

Naczelny Sąd Administracyjny podzielił pogląd, że "żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT." Sąd stwierdził, że nie można zapomnieć o warunku, sprowadzającym się do tego, by cena nabycia wierzytelności odzwierciedlała ich rzeczywistą wartość ekonomiczną (pkt 8.8. uzasadnienia wyroku z dnia 19 marca 2012 r.).

W ocenie NSA, odnosząc te uwagi do stanu faktycznego ustalonego w przedmiotowej sprawie należy wskazać, że Skarżąca Spółka będzie nabywać wierzytelności i dokonywać windykacji we własnym imieniu i na własny rachunek, nie otrzyma też od zbywcy wynagrodzenia w momencie zawarcia transakcji, np. prowizji, z czego należy wnosić, że do tego rodzaju cesji wierzytelności zastosowanie znajdą wyroki: Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskich z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego w składzie siedmiu sędziów z 19 marca 2012 r. w sprawie I FPS 5/11.

W następstwie powyższego, w dniu 14 maja 2013 r. wpłynął do tut. organu prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 30 grudnia 2011 r. sygn. akt I SA/Ke 564/11 (data uprawomocnienia 30 stycznia 2013 r.).

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.), ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność była przedmiotem zaskarżenia.

Mając na uwadze ocenę prawną wyrażoną w ww. wyrokach WSA w Kielcach z dnia 30 grudnia 2011 r. sygn. akt I SA/Ke 564/11 i NSA z dnia 30 stycznia 2013 r. sygn. akt I FSK 346/12 oraz stan prawny mający w sprawie zastosowanie, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego, w zakresie opodatkowania usług nabycia wierzytelności, uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dniu wydania uchylonej interpretacji znak: IBPP2/443-183/10/RSz (tj. w dniu 26 maja 2010 r.) gdyż we wniosku z dnia 17 lutego 2010 r. (data wpływu 26 lutego 2010 r.), Wnioskodawca wskazał, że sprawa dotyczy zdarzenia przyszłego, a niniejsza interpretacja została wydana w wyniku ponownego rozpatrzenia tej sprawy i zastępuje uchyloną interpretację.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (). Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 tej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady, podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy). Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W konsekwencji, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Wskazać w tym miejscu należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie więc z art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl zaś § 2 cyt. artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 ww. ustawy K.c., umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Wierzytelność jest prawem jednego podmiotu do żądania od drugiego podmiotu pewnego zachowania się zwanego świadczeniem (wyrażalnym pieniężnie).

Z powyższego wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność opodatkowaną, podatkiem VAT w zakresie ściągania wierzytelności na zlecenie. Wnioskodawca zamierza nabyć duży pakiet wierzytelności w drodze cesji od Przedsiębiorcy, dla którego wierzytelności będące przedmiotem cesji są wierzytelnościami własnymi. Przedsiębiorca przeniesie na Wnioskodawcę ww. wierzytelności własne w drodze cesji wraz z wszelkimi przynależnymi prawami. Wnioskodawca je nabędzie i zapłaci Przedsiębiorcy umówioną, cenę w określonym terminie płatności. Między Przedsiębiorcą, a Wnioskodawcą w związku z dokonaną cesją nie wystąpi dalej idące zobowiązanie, a w szczególności Wnioskodawca nie będzie świadczyć Przedsiębiorcy żadnych usług. Dlatego też w momencie zawarcia transakcji Wnioskodawca nie otrzyma od zbywcy wynagrodzenia, np. prowizji. Brak będzie w umowie cesji zastrzeżenia cesji zwrotnej. Wnioskodawca już po nabyciu wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek będzie dokonywać jej windykacji. Zarówno Wnioskodawca, jak i Przedsiębiorca są podatnikami podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym Wnioskodawca ma wątpliwość, czy nabywając w drodze cesji wierzytelności, świadczy względem sprzedającego wierzytelność usługę podlegającą obowiązkowi podatkowemu z tytułu VAT.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca dokonuje nabycia wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek, wchodząc tym samym na miejsce dotychczasowego wierzyciela. Dalsze losy wierzytelności, tj. ich egzekucja na własny rachunek i we własnym imieniu, bądź ich odsprzedaż jest naturalnym elementem obrotu gospodarczego. Nie można więc uznać, iż dochodzi w tym momencie do świadczenia jakiejkolwiek usługi, wobec braku drugiego podmiotu, tj. usługobiorcy i wiążącej strony umowy o wykonanie usługi i to za wynagrodzeniem za nią.

W przypadku umów cesji wierzytelności, gdy dochodzi do nabycia wierzytelności przez cesjonariusza od cedenta za umówioną cenę np. mniejszą lub równą nominalnej wartości wierzytelności i nie ustalono między stronami żadnego wynagrodzenia z tytułu tak określonej usługi nabycia wierzytelności, czynność ta w sytuacji, gdy umowa jest zawarta we własnym imieniu i na własny rachunek nie stanowiąc odpłatnej usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, nie podlega opodatkowaniu.

Stanowisko powyższe potwierdzone zostało w orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 2011r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, w którym TSUE stwierdził, że Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

Również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 marca 2012r., sygn. akt I FPS 5/11 wskazał: Przyjąć zatem należy, że podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego, niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. Wobec tego należy dojść do wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u..

Biorąc pod uwagę powyższe, treść powołanych przepisów oraz powołany wyżej wyroku TSUE i wyrok NSA należy stwierdzić, że w tym konkretnym przypadku, skoro jak wskazał Wnioskodawca umowa cesji określa jedynie przejęcie przez nabywcę wierzytelności za ustaloną cenę należną zbywcy, żadna inna usługa i cena za tę usługę nie jest określona umową między stronami, to w przedmiotowej sprawie nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W związku z powyższym, skoro Wnioskodawca nabywając wierzytelność nie będzie uzyskiwał z tego tytułu jakiegokolwiek wynagrodzenia, to opisana we wniosku transakcja dotyczyć będzie jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie będzie świadczył usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a zatem czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy, iż nabywając w drodze cesji wierzytelność własną zbywcy, Wnioskodawca dla zbywcy nie świadczy żadnej usługi, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego na dzień wydania interpretacji uchylonej wyrokiem WSA z dnia 30 grudnia 2011 r. sygn. akt I SA/Ke 564/11, tj. na dzień 26 maja 2010 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 210 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach