Temat interpretacji

Zastosowanie zwolnienia podmiotowego przy świadczeniu usług brokerskich

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 listopada 2017 r. (data wpływu 15 listopada 2017 r.), uzupełnionym pismem z 2 stycznia 2018 (data wpływu 4 stycznia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia podmiotowego przy świadczeniu usług brokerskich - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 listopada 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia podmiotowego przy świadczeniu usług brokerskich.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (Spółka) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, szczególności działa jako broker ubezpieczeniowy.

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 37) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zwalnia się z opodatkowania usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Jednocześnie spółka planuje rozpocząć świadczenie usług najmu lokalu na cele działalności gospodarczej, które opodatkowane są stawka 23 % podatku od towarów i usług.

Wartość świadczonych usług na pewno nie przekroczy w roku podatkowym kwoty 200.000 zł, a zatem spółka ma zamiar skorzystać ze zwolnienia podmiotowego opisanego w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W uzupełnieniu do wniosku Spółka wskazała, że:

1. Czynności opisane we wniosku z dnia 10 listopada 2017 roku wykonywane, które będą wykonywane przez wnioskodawcę są/będą usługami pośrednictwa w świadczeniu usług, rozumiane jako świadczenie usług przez podmiot, który nie jest żadną ze stron umowy dotyczącej produktów ubezpieczeniowych, a celem pośrednictwa będzie podejmowanie starań, aby strony zawarły (przedłużyły) umowę ubezpieczenia. Wnioskodawca nie będzie mieć żadnego interesu w zakresie treści umowy.
2. W zakresie prowadzonej obecnie działalności usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie w postaci kurtażu brokerskiego wypłacanego przez zakład ubezpieczeń, które wypłacane jest po zawarciu lub doprowadzeniu do zawarcia umów ubezpieczenia, natomiast w zakresie świadczenia usług najmu lokalu na cele działalności gospodarczej Wnioskodawca będzie otrzymywał wynagrodzenie na podstawie umów zawartych z najemcami, wynagrodzenie będzie zależne od powierzchni wynajmowanego lokalu, jego lokalizacji oraz przeznaczenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy do ustalenia limitu sprzedaży usług w wysokości 200.000 zł. wskazanego w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) po przekroczeniu którego podatnik ma obowiązek rejestracji dla potrzeb ustawy o VAT Wnioskodawca powinien ująć przychód dokonany ze sprzedaży usług brokerskich?

Zdaniem wnioskodawcy nie ma on obowiązku uwzględniania w limicie 200.000 zł wartości sprzedaży wynikających z wykonywania usług brokerskich.

Zgodnie z art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług:

1. Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł.

Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

2. Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
2. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
3. transakcji związanych z nieruchomościami,
4. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
5. usług ubezpieczeniowych

- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Ponieważ nie ujął w tym ograniczeniu art. 43 ust. 1 pkt 37 oznacza to, iż zamiarem ustawodawcy było, aby wartość sprzedaży usług brokerskich nie była liczona do limitu 200.000 zł.

Za Dyrektorem Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja indywidualna z dnia 28 sierpnia 2013 r. ILPP1/443-248/13-5/MK) należy powtórzyć, iż pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady.)

Ponadto należy zauważyć, iż w Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD i Polskiej Klasyfikacji Towarów i Usług PKWiU usługi brokerskie są ujęte pod numerem 66.22. Natomiast usługi ubezpieczeniowe są ujęte pod numerem 65.1 ex.

Oznacza to, iż ustawodawca uznał, iż usługi ubezpieczeniowe nie są tożsame z usługami wykonywanymi przez brokerów, zatem nie można przyjąć, iż na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług powinny być brane pod uwagę w przypadku liczenia limitu sprzedaży 200.000 zł dla potrzeb rejestracji podatnika VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza według art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że ustawodawca przewiduje zwolnienie podmiotowe od podatku VAT dla pewnej grupy podatników. Regulacje w tym zakresie zawarte zostały w art. 113 ustawy.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2017 r., zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Natomiast, na podstawie art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
2. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
   
   1. transakcji związanych z nieruchomościami,
   2. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
   3. usług ubezpieczeniowych
   - jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych,
3. odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Z powyższych przepisów wynika, że do obliczenia limitu wartości sprzedaży - przekroczenie którego powoduje utratę zwolnienia podmiotowego - nie wlicza się m.in. usług przedmiotowo zwolnionych z podatku VAT z wyłączeniem m.in. usług, ubezpieczeniowych jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Jak wynika z wniosku Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych, w szczególności działa jako broker ubezpieczeniowy. Jednocześnie spółka planuje rozpocząć świadczenie usług najmu lokalu na cele działalności gospodarczej, które opodatkowane są stawka 23 % podatku od towarów i usług. Wartość świadczonych usług na pewno nie przekroczy w roku podatkowym kwoty 200.000 zł, tym samym Spółka ma zamiar skorzystać ze zwolnienia podmiotowego opisanego w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Czynności, które będą wykonywane przez wnioskodawcę są usługami pośrednictwa w świadczeniu usług, rozumiane jako świadczenie usług przez podmiot, który nie jest żadną ze stron umowy dotyczącej produktów ubezpieczeniowych, a celem pośrednictwa będzie podejmowanie starań, aby strony zawarły (przedłużyły) umowę ubezpieczenia. Wnioskodawca nie będzie mieć żadnego interesu w zakresie treści umowy. Z tytułu świadczeniu usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie w postaci kurtażu brokerskiego wypłacanego przez zakład ubezpieczeń, które wypłacane jest po zawarciu lub doprowadzeniu do zawarcia umów ubezpieczenia. Na tle tak przedstawionego zdarzenia przyszłego wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii wliczenia wartości sprzedaży usług brokerskich do limitu o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

Aby odpowiedzieć na pytanie Wnioskodawcy należy rozpatrzyć, czy usługi brokerskie są usługami zwolnionymi, a jeśli tak to czy nie zostały wymienione w art. 113 ust. 2 ustawy

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednocześnie zaznacza się, że zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Należy zaznaczyć, że zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku oraz zwolnień od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ust. 1 ustawy.

I tak, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Jak stanowi art. 43 ust. 15 powołanej ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Ustawa o VAT nie definiuje pojęcia usług ubezpieczeniowych ani usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. Takiej definicji nie podaje również Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1, ze zm.) mimo że w art. 135 ust. 1 lit. a przewiduje zwolnienie z VAT transakcji ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych (art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług stanowi implementację tego przepisu Dyrektywy).

Mając powyższe na uwadze, należy odwołać się do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (t.j. Dz. U. z 2016, poz. 2077 ze zm.). zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 tej ustawy. Pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia. Pośrednictwo ubezpieczeniowe jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych, z zastrzeżeniem art. 3.

W myśl art. 4 ust. 2 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym pośrednik ubezpieczeniowy wykonuje czynności w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej, zwane dalej "czynnościami brokerskimi", polegające na zawieraniu lub doprowadzaniu do zawarcia umów ubezpieczenia, wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności brokerskich (działalność brokerska).

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy wynika, iż prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Czynności wykonywane przez pośrednika ubezpieczeniowego dotyczą czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń (agencyjne) oraz czynności wykonywanych w imieniu lub na rzecz podmiotu poszukującego ochrony ubezpieczeniowej (brokerskie).

Działalność pośrednictwa ubezpieczeniowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego. Usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego to usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu.

Natomiast zasadniczym kryterium, pozwalającym na ustalenie, czy dana osoba jest pośrednikiem ubezpieczeniowym, czy też nie, jest charakter wykonywanych przez nią czynności wewnętrznych. W sprawie C-124/07 pomiędzy J.C.M. Beheer B.V. a Staatssecretaris van Financien TSUE zwrócił uwagę, że przepisy wspólnotowe nie zawierają żadnych wskazówek odnoszących się do stosunku pomiędzy brokerem lub pośrednikiem ubezpieczeniowym a stronami umowy ubezpieczeniowej, do której się przyczynił. Stwierdzenie posiadania statusu brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego zależy zatem od cech badanej działalności.

Z kolei, w sprawie C-453/05 TSUE stwierdził, że pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową.

Uwzględniając powyższe, wskazane we wniosku usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych w tym usług brokerskich, świadczone przez Wnioskodawcę korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny należy zauważyć, że przepis art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. c ustawy mówi tylko o usługach ubezpieczeniowych (nie odwołuje się do art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy w której mieszczą się usługi brokerskie). Natomiast usługi brokerskie jako takie nie zalicza się stricte do usług ubezpieczeniowych tym samym należy uznać, że usługi brokerskie nie zostały wymienione jako te, które wlicza się do limitu o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

A zatem do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, nie wlicza się odpłatnego świadczenia usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego w tym usług brokerskich.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej