W zakresie opodatkowania sprzedaży udziałów - Interpretacja - 0111-KDIB3-1.4012.673.2017.3.IK

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 20.12.2017, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.673.2017.3.IK, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

W zakresie opodatkowania sprzedaży udziałów

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 13 października 2017 r. (data wpływu 17 października 2017 r.), uzupełnionym pismem z 11 grudnia 2017 r. (data wpływu 13 grudnia 2017 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży udziałów - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2017 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży udziałów. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 11 grudnia 2017 r. (data wpływu 13 grudnia 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 29 listopada 2017 r. znak: 0111-KDIB2-2.4011.329.2017.1.MM, 0111-KDIB4.4014.337.2017.2.PB., 0111-KDIB3-1.4012.673.2017.2.IK.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 31 maja 2012 r. wspólnicy Spółki Cywilnej działającej pod firmą B. s.c. A.Z., B.W., L.L. z siedzibą w W. w osobach A.Z., B.W., L.L. zawarli w formie aktu notarialnego umowę spółki z ograniczoną odpowiedzialności i zawiązali Spółkę prowadzącą działalność gospodarczą pod firmą K. Spółka z o.o. Udziały w kapitale zakładowym Spółki zostały objęte w następujący sposób na zasadzie współwłasności łącznej jako wspólnicy Spółki Cywilnej B. s.c: A.Z., B.W. i L.L. objęli 3.000 równych i niepodzielnych udziałów po 1000 zł każdy, przy czym A.Z. objął 1002 udziały, B.W. objęła 999 udziałów, a L.L. objął 999 udziałów, pokrywając je wkładem niepieniężnym w postaci przedsiębiorstwa spółki cywilnej pod nazwą B. s.c. o łącznej wartości 3.000.000 zł (trzy miliony złotych) w skład, którego to przedsiębiorstwa wchodziło:

    • czynna kopalnia granitu funkcjonująca na złożu granitu p. W, zlokalizowanym na nieruchomościach będących własnością wspólników spółki cywilnej B.
    • nieruchomość gruntowa niezabudowana stanowiąca działkę gruntu numer 81 o pow. 2,1000 ha, położonej w miejscowości P., gmina Ż.,
    • nieruchomości gruntowej niezabudowanej stanowiącej działkę gruntu numer 82 o pow.0,8300 ha, położonej w miejscowości P., gmina Ż.,
    • i nieruchomości gruntowej niezabudowanej stanowiącej działkę gruntu numer 83/2 o pow. 3,0267 ha, położonej w miejscowości P., gmina Ż.,
  1. dotycząca tej kopalni dokumentacja górniczo-geologiczna, a to:
    • koncesja na wydobywanie granitu bez użycia materiałów wybuchowych z części złoża P.W
    • dokumentacja geologiczna złoża granitu P.W
    • Zeszyt - Profile otworów i wyniki analiz laboratoryjnych,
    • zawiadomienie o przyjęciu dokumentacji geologicznej,
    • projekt zagospodarowania złoża granitu,
    • operat wodnoprawny,
    • operat ewidencyjny zasobów złoża granitu P.W,
    • Plan Ruchu sporządzony w formie uproszczonej Kopalni P.

W tym samym dniu, tj. w dniu 31 maja 2012 r. została zawarta w formie aktu notarialnego umowa przeniesienia ww. praw. Na mocy tej umowy A.Z., B.W. i L.L., jako wspólnicy Spółki Cywilnej B. s.c. przenieśli na rzecz Spółki z o.o. Kopalnia P. sp. z o.o. w organizacji, założonej w dniu 31 maja 2012 r., wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa spółki cywilnej pod nazwą B. A.Z., B.W., L.L., w skład którego to przedsiębiorstwa wchodziło:

  • czynna kopalnia granitu funkcjonująca na złożu granitu p. W, zlokalizowanym na nieruchomościach będących własnością wspólników spółki cywilnej B.
  • nieruchomość gruntowa niezabudowana stanowiąca działkę gruntu numer 81 o pow. 2,1000 ha, położonej w miejscowości P., gmina Ż.,
  • nieruchomości gruntowej niezabudowanej stanowiącej działkę gruntu numer 82 o pow.0,8300 ha, położonej w miejscowości P., gmina Ż.,
  • i nieruchomości gruntowej niezabudowanej stanowiącej działkę gruntu numer 83/2 o pow. 3,0267 ha, położonej w miejscowości P., gmina Ż.,
    II. dotycząca tej kopalni dokumentacja górniczo-geologiczna, a to:
  • koncesja na wydobywanie granitu bez użycia materiałów wybuchowych z części złoża P.W
  • dokumentacja geologiczna złoża granitu P.W
  • Zeszyt - Profile otworów i wyniki analiz laboratoryjnych,
  • zawiadomienie o przyjęciu dokumentacji geologicznej,
  • projekt zagospodarowania złoża granitu,
  • operat wodnoprawny,
  • operat ewidencyjny zasobów złoża granitu P.W,
  • Plan Ruchu sporządzony w formie uproszczonej Kopalni P., o łącznej wartości wkładu - 3. 000.000,00 zł.

W tym miejscu należy wskazać, iż w umowie przeniesienia praw A. Z., B.W. i L.L. oświadczyli m.in., że przedmiotowe ww. nieruchomości nabyli uprzednio od osoby fizycznej, nieruchomości stanowią jedną funkcjonalną i zorganizowaną całość.

Następnie w dniu 12 listopada 2012 r. została zawarte umowa sprzedaży udziałów w Spółce Kopalnia P. Spółka z o.o. pomiędzy wspólnikiem Spółki p. B.W., a wspólnikiem Spółki p. L.L. Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki Kopalnia P. Spółka z o.o. podjęło uchwałę o wyrażeniu zgody na zbycie przez Sprzedającego posiadanych przez niego udziałów w kapitale zakładowym Spółki. W dniu podpisania umowy kapitał zakładowy Spółki wynosił 3.000.000,00 zł i dzielił się na 3.000 udziałów o wartości nominalnej 1.000,00 zł. Na mocy umowy sprzedaży Sprzedająca B.W. posiadająca w kapitale zakładowym 999 udziałów o wartości łącznej 999.000,00 zł przeniosła na rzecz Kupującego L.L. posiadającego do dnia zawarcia tej umowy w kapitale zakładowym 999 udziałów o wartości łącznej 999.000,00 zł prawo własności 510 udziałów (o wartości nominalnej 1000 zł każdy) o łącznej wartości 510.000,00 zł. W umownie strony ustaliły, że udziały będące przedmiotem umowy zostają sprzedane poniżej ich wartości nominalnej, tj. za cenę 300.000,00 zł.

Następnie w dniu 26 listopada 2012 r. zostały zawarte trzy umowy darowizny udziałów w Spółce KP Sp. z o.o.

Jedna zawarta pomiędzy wspólnikiem Spółki L.L., jako Darczyńcą, a R.L., jako Obdarowanym. Z kolei druga umowa darowizny została zawarta pomiędzy wspólnikiem Spółki B.W., jako Darczyńcą, a M.M., jako Obdarowanym. Trzecia umowa darowizny została zawarta pomiędzy wspólnikiem Spółki A.Z., jako Darczyńcą, a M.Z., jako Obdarowanym.

Na mocy pierwszej z ww. umów Darczyńca-L.L. posiadający w Spółce na dzień zawarcia umowy darowizny 1.509 udziałów po 1.000 zł każdy, na łączną kwotę 1.509.000,00 zł darował wszystkie posiadane w Spółce udziały na rzecz R.L. Wartość przedmiotu darowizny została w umowie ustalona na kwotę 1.510.000,00 zł.

Na mocy drugiej z ww. umów Darczyńca B.W. posiadająca w Spółce na dzień zawarcia umowy darowizny 489 udziałów po 1.000 zł każdy, na łączną kwotę 489.000,00 zł darowała wszystkie posiadane w Spółce udziały na rzecz M.M. Wartość przedmiotu darowizny została w umowie ustalona na kwotę 489.000,00 zł.

Na mocy trzeciej z ww. umów Darczyńca A.Z. posiadający w Spółce na dzień zawarcia umowy darowizny 1.002 udziały po 1.000 zł każdy, na łączną kwotę 1.002.000,00 zł darował wszystkie posiadane w Spółce udziały na rzecz M.Z. Wartość przedmiotu darowizny została w umowie ustalona na kwotę 1.002.000,00 zł.

W związku z zawartą w dniu 12 listopada 2012 r. umową sprzedaży udziałów oraz zawartymi w 26 listopada 2012 r. umowami darowizny udziałów skład właścicielski Spółki KP Sp. z o.o. na dzień 26 listopada 2012 r. przedstawiał się następująco:

  • M.Z. - 1.002 udziały po 1.000 zł każdy, na łączną kwotę 1.002.000,00 zł
  • R.L. - 1.509 udziałów po 1.000 zł każdy, na łączną kwotę 1.509.000,00 zł
  • M.M. - 489 udziałów po 1.000 zł każdy, na łączną kwotę 489.000,00 zł

Wszyscy wspólnicy Kopalnia P. Spółka z o.o. od dłuższego czasu zamierzali sprzedać wszystkie posiadane przez siebie udziały w Spółce. W tym celu wszyscy wspólnicy w 2015 r. zawarli umowę pośrednictwa w przedmiocie sprzedaży posiadanych udziałów z osobą fizyczną. Na mocy zawartej umowy pośrednictwa osoba fizyczna zobowiązała się do poszukiwania i pozyskania osoby zainteresowanej zakupem udziałów w Spółce oraz do doradztwa przy transakcji, a w szczególności pomocy w ustaleniu biznesowych warunków sprzedaży. Na pośredniku zgodnie z umową ciąży także obowiązek doprowadzenia do zawarcia umowy sprzedaży udziałów na warunkach oczekiwanych przez udziałowców. W umowie pośrednictwa zastrzeżono, że cena sprzedaży udziałów uzyskana przez udziałowców ma wynosić łącznie minimum 3.000.000,00 zł, tj. odpowiadać, co najmniej sumie wartości nominalnej wszystkich 3000 udziałów posiadanych łącznie przez wszystkich udziałowców. W umowie pośrednictwa strony postanowiły również, iż jeśli pośrednikowi uda się wynegocjować wyższą kwotę sprzedaży niż kwota 3.000.000.00 zł wówczas cała kwota nadwyżki przekraczająca wartość 3.000.000,00 zł będzie należna pośrednikowi i będzie stanowić jego wynagrodzenie za świadczenie na rzecz zbywających udziały usług w zakresie zawartej umowy pośrednictwa. Działający na rzecz udziałowców pośrednik od 2015 r. czynnie poszukiwał nabywcy i we wrześniu 2017 r. znalazł nabywcę, którym będzie Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ze 100% kapitałem polskim, mająca siedzibę w Polsce. Pośrednik wynegocjował ze Spółką mającą kupić udziały, iż cena sprzedaży udziałów będzie ustalona na kwotę 5.400.000 zł i taką kwotę kupująca ma uiścić na rzecz zbywców udziałów. Jednocześnie udziałowcy zbywający udziały potwierdzili warunki ustalone z pośrednikiem, iż z tytułu transakcji sprzedaży utrzymają łączną kwotę 3.000.000,00 zł, zaś nadwyżka w wysokości 2.400.000,00 zł przypadnie pośrednikowi. Przy czym każdy z Udziałowców zgodnie z ceną zbycia udziałów, która będzie wynikać z umowy sprzedaży udziałów, otrzyma zapłatę ceny odpowiadającą wartości posiadanych udziałów. I tak:

  • M.Z. - za posiadane 1.002 udziały otrzyma zapłatę w wysokości 1.803.600 zł (w tym faktycznie otrzyma kwotę 1.002.000,00 zł odpowiadająca nominalnej wartości udziałów, a reszta ceny w kwocie 801.600 zł przypadnie pośrednikowi),
  • R.L. - za posiadane 1.509 udziałów otrzyma zapłatę w wysokości 2.716.200 zł ( w tym faktycznie otrzyma kwotę 1.509.000,00 zł odpowiadającą nominalnej wartości udziałów, a reszta ceny w kwocie 1.207.200 zł przypadnie pośrednikowi),
  • M.M. - za posiadane 489 udziałów otrzyma zapłatę w wysokości 880.200 zł (w tym faktycznie otrzyma kwotę 489.000,00 zł odpowiadającą nominalnej wartości udziałów, a reszta ceny w kwocie 391.200 zł przypadnie pośrednikowi).

Należy wyjaśnić, że cena z tytułu sprzedaży udziałów zostanie zapłacona przez nabywcę w proporcji odpowiadającej posiadanym przez udziałowców udziałom na rachunek bankowy każdego z udziałowców w banku krajowym. Wynagrodzenie należne pośrednikowi zostanie wypłacone pośrednikowi przez każdego z udziałowców w wysokości wyżej wskazanej wyłącznie w przypadku skutecznej realizacji transakcji, gdy udziałowcy otrzymają zapłatę całej ceny za udziały i na podstawie prawidłowo wystawionego przez pośrednika rachunku na wskazany przez niego rachunek bankowy.

Pismem z 11 grudnia 2017 r. Wnioskodawca uzupełnił opis sprawy następująco:

  1. Czy Wnioskodawca uczestniczy w zarządzaniu spółką, której udziały zamierza sprzedać w zakresie wykraczającym poza zwykłe prawa i obowiązki udziałowca?
    nie
  2. Czy Wnioskodawca będzie zbywał/nie będzie zbywał udziały w spółce w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej?
    nie
  3. Jeśli Wnioskodawca uczestniczy w zarządzaniu Spółką, której udziały zamierza sprzedać, to należy wskazać, czy Wnioskodawca posiada portfel udziałów tego podmiotu, czy podmiot ten kontroluje, czy prowadzi działalność zarobkową w oparciu o te udziały oraz czy wykonuje w ramach działalności gospodarczej czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na rzecz tego podmiotu (Spółki) którego udziały posiada?
    nie dotyczy, bo na pyt. nr 1 udzielono odpowiedzi odmownej
  4. Czy posiadanie udziałów w spółce jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy?
    nie
  5. Czy Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, a jeżeli tak to od kiedy, należy wskazać datę?
    nie
  6. Czy Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zarządzania udziałami, jeśli tak, to czy są to transakcje regularne czy też sporadyczne?
    nie.

Zdaniem Wnioskodawcy z powodów opisanych we wniosku z dnia 13 października 2017 r. sprzedaż posiadanych przez niego 1.509 udziałów w spółce z o.o. nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem w zakresie podatku od towarów i usług zadano następujące pytanie

(oznaczone we wniosku nr 3):
Czy sprzedaż udziałów będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT czy też podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Stanowisko Wnioskodawcy:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017r., poz. 1221), udziały nie stanowią towaru w rozumieniu ustawy o VAT, a więc ich odpłatne zbycie nie będzie traktowane jako dostawa towaru. Z kolei, zgodnie z definicją usługi zawartą w ustawie o podatku vat, co do zasady, co nie jest towarem, jest usługą. Artykuł 8 ust. 1 ustawy o podatku vat stanowi, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. W myśl tej definicji usługi, odpłatne zbycie udziałów mogłoby być uznane za jej świadczenie, o ile zbycie to miałoby miejsce w ramach wykonywanej profesjonalnej działalności podmiotu gospodarczego. Dla skutecznego opodatkowania jakichkolwiek czynności, jakie zaistniały w obrocie gospodarczym, niezbędne jest bowiem spełnienie tzw. kryteriów przedmiotowo - podmiotowych ustawy, a więc czynności te muszą mieścić się w tzw. zakresie przedmiotowym ustawy o podatku vat oraz muszą być wykonywane przez podmioty, które realizując te czynności, występują jako podatnicy podatku VAT. W kontekście przepisów ustawy o podatku vat uznanie danej czynności za podlegającą opodatkowaniu wymaga zatem, aby czynność ta była wykonywana w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku VAT. Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa ETS, czynność zbycia udziałów lub akcji, jeśli nie stanowi części komercyjnej działalności brokerskiej, nie jest dokonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W orzeczeniach ETS tj. np. w wyrokach w sprawach: C-60/90 i C-155/94 oraz w sprawie C-80/95, Trybunał wskazywał, bowiem, że: czynności dotyczące udziałów/akcji mogą zostać uznane za działalność gospodarczą, jeżeli towarzyszyłoby im (udziałom/akcjom) uczestnictwo w zarządzaniu tymi spółkami, wykraczające poza prawa i obowiązki wynikające z posiadania tychże udziałów/akcji. Wtedy bowiem posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej. Samo zaś posiadanie czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych co do zasady nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI dyrektywy, która pozwalałaby na uznanie posiadacza takich udziałów za podatnika. W innym wyroku w sprawie C-77/01 Trybunał uznał, że: zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskania z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe, polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej. W ocenie Wnioskodawcy, nawet jeśliby zbycia udziałów dokonywał podmiot będący podatnikiem podatku VAT, ale objęty tym podatkiem z tytułu prowadzenia innej działalności gospodarczej, tj. innej niż, obrót udziałami, to posiadanie udziałów należy uznać za odrębny aspekt jego działalności, nieobjęty zakresem podatku VAT. Nie każda, bowiem czynność dokonana przez podmiot będący podatnikiem będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu.

Tak więc w sytuacji gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzą transakcje dotyczące nabywania i zbywania udziałów w przedsiębiorstwach, to czynność samej ich sprzedaży nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku vat w związku z czym nie podlega opodatkowaniu. Prezentowane przez Wnioskodawcę stanowisko znajduje potwierdzenie również w interpretacjach organów podatkowych. Tytułem przykładu można wskazać na indywidualną interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 16 maja 2013 r., nr ITPP1/443-173/13/KM oraz indywidualną interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 marca 2016r., nr IBPP2/4512- 1111/15/KO. Reasumując tę część rozważań Wnioskodawca stoi na stanowisku, że sprzedaży posiadanych przez niego udziałów w Spółce z o.o. należy uznać za transakcję niepodlegającą opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Towarami zaś, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza według art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dlatego też, nie każda czynność dokonana przez podmiot mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem, za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

A więc w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samej sprzedaży udziałów bądź akcji nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i zbywaniu własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyrokach w sprawach C-60/90 i C-155/94 oraz w sprawie C-80/95 TSUE podkreślał, że samo posiadanie, czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych co do zasady nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy, która pozwalałaby na uznanie posiadacza takich udziałów za podatnika. Natomiast w wyroku z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej.

Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady, powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem. Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania i zbywania papierów wartościowych (akcji, udziałów) wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy, w określonych okolicznościach, a mianowicie gdy:

  • posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada,
  • sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,
  • posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Należy zatem zauważyć, że w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/ sprzedaży udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób ciągły.

Aby obrót ten podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być wykonywany przez podatnika w rozumieniu ustawy w ramach jego profesjonalnej aktywności. Podkreślić należy, że zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza czynnik przedmiotowy opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z 14 listopada 2000 r. w sprawie C-142/99 Floridienne S.A. Beginvest przeciwko Państwu belgijskiemu stwierdził, że zaangażowanie w zarządzanie spółkami zależnymi (w holdingu) należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 (2) VI Dyrektywy, ale tylko w zakresie, w jakim pociąga to za sobą dokonywanie transakcji podlegających VAT na mocy art. 2 VI Dyrektywy, takich jak świadczenie przez Floridienne usług administracyjnych, rachunkowych i informatycznych na rzecz swoich spółek zależnych.

Również w orzeczeniu z 12 lipca 2001 r. w sprawie C-102/00 Welthgrove BV (także spółka holdingowa) przeciwko Staatssecretaris van Financien TSUE wyraźnie wskazał, że samo zaangażowanie spółki holdingowej w zarządzanie jej spółkami zależnymi, lecz bez dokonywania transakcji podlegających VAT w rozumieniu art. 2 VI Dyrektywy, nie może być traktowane jak działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 (2) tej Dyrektywy. Wobec tego, działalnością gospodarczą będzie tylko takie zarządzanie spółkami zależnymi, które pociąga za sobą dokonywanie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 VI Dyrektywy.

W orzeczeniu TSUE z dnia 27 września 2001 r. w sprawie C-16/00 Cibo Participations, Trybunał podtrzymał stanowisko, że udział spółki holdingowej w zarządzaniu spółkami, których udziały nabyła, stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, ale tylko w przypadku, gdy pociąga to za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu na mocy art. 2 ust. 1 tej Dyrektywy, takich jak świadczenie przez spółkę holdingową na rzecz spółek zależnych usług administracyjnych, finansowych, handlowych lub technicznych.

W związku z powyższym, zdaniem TSUE, samo nabycie i posiadanie akcji spółki nie powinno być traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy, nadająca ich posiadaczowi status podatnika. Trybunał powtórzył tu wyrażone wcześniej w orzeczeniu z dnia 20 czerwca 1996 r. C-155/94 stanowisko, że jeżeli objęcie akcji nie stanowi działalności gospodarczej, to również nie ma takiego charakteru ich zbycie (także orzeczenie TSUE z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-442/01).

Interpretując wskazany w tym orzecznictwie wyjątek od omawianej zasady, sprowadzający się do możliwości uznania za działalność gospodarczą posiadania (zbywania) udziałów, jeżeli towarzyszyłoby temu uczestnictwo w zarządzaniu spółką WSA w Opolu w wyroku z 25 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Op 176/10, stwierdził, że taka możliwość ograniczona jest do sytuacji szczególnych, w których udział w zarządzaniu pociąga za sobą przeprowadzenie transakcji podlegających opodatkowaniu, takich jak świadczenie usług na rzecz spółki.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca nie jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie zarządzania udziałami. Wnioskodawca nie uczestniczy w zarządzaniu spółką, której udziały zamierza sprzedać w zakresie wykraczającym poza zwykłe prawa i obowiązki udziałowca. W związku z tym Wnioskodawca nie posiada portfela udziałów tego podmiotu, podmiot ten nie kontroluje, nie prowadzi działalności zarobkowej w oparciu o te udziały oraz nie wykonuje w ramach działalności gospodarczej czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT na rzecz tego podmiotu (Spółki), którego udziały posiada. Wnioskodawca nie będzie zbywał udziałów w spółce w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej. Posiadanie udziałów w spółce nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Mając na uwadze przedstawiony stan prawny i opis sprawy należy stwierdzić, że czynność sprzedaży przez Wnioskodawcę udziałów w spółce nie będzie traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o VAT, natomiast ich zbywca (Wnioskodawca) nie uzyska statusu podatnika w tym zakresie. Zatem sprzedaż udziałów w spółce nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy dotycząca podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie zawarta w odrębnych rozstrzygnięciach.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78-79, 50-126 Wrocław, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej