Temat interpretacji

Podatek od towarów i usług w zakresie miejsca opodatkowania usługi wycinki drzew świadczonej na terytorium Niemiec oraz w zakresie prawidłowości udokumentowania usługi wycinki drzew świadczonej na terytorium Niemiec.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 13 czerwca 2016 r. (data wpływu 20 czerwca 2016 r.) uzupełnionym pismami z dnia 27 lipca 2016 r. (data wpływu 1 sierpnia 2016 r.) oraz z dnia 27 lipca 2016 r. (data wpływu 12 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca opodatkowania usługi wycinki drzew świadczonej na terytorium Niemiec oraz w zakresie prawidłowości udokumentowania usługi wycinki drzew świadczonej na terytorium Niemiec jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 czerwca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca opodatkowania usługi wycinki drzew świadczonej na terytorium Niemiec oraz w zakresie prawidłowości udokumentowania usługi wycinki drzew świadczonej na terytorium Niemiec. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 27 lipca 2016 r. (data wpływu 1 sierpnia 2016 r.) o pytania i własne stanowisko w sprawie oceny prawnej opisu sprawy w zakresie tych pytań oraz pismem z dnia 27 lipca 2016 r. (data wpływu 12 sierpnia 2016 r.) o podpis pod uzupełnieniem oraz brakującą opłatę.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W miesiącu maju 2016 r. Wnioskodawca jako polski podatnik VAT, zarejestrowany do celów VAT unijnego (Wnioskodawca posiada VAT UE), wykonał na terenie Niemiec usługę polegającą na wycince drzew z obszarów leśnych na rzecz polskiego podatnika VAT. Zasięgając informacji w Urzędzie Skarbowym o sposobie opodatkowania tej usługi Wnioskodawca otrzymał ustną odpowiedź, że ze względu na to, że usługa była wykonana na terenie Niemiec nie będzie ona podlegała polskiemu VAT, a będzie opodatkowana na zasadzie odwrotnego obciążenia.

Wnioskodawca wyjaśnia, że usługa ta była wykonana na zasadzie tzw. podwykonawstwa, tzn. wykonał usługę na rzecz polskiego podatnika VAT, który na mocy zawartej umowy z polskim nadleśnictwem dokonuje wycinki drzew z obszarów leśnych położonych w Niemczech na rzecz niemieckiego nadleśnictwa.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania

(sprecyzowane ostatecznie w uzupełnieniu do wniosku z dnia 27 lipca 2016 r.).

1. Gdzie znajduje się miejsce opodatkowania usługi wycinki drzew w opisanym przypadku, w Polsce, czy w Niemczech?
2. Czy Wnioskodawca postąpił prawidłowo wystawiając fakturę VAT z dopiskiem odwrotne obciążenie?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 28 ustawy o VAT otrzymana informacja w Urzędzie Skarbowym jest błędna.

Na podstawie ww. przepisu o miejscu świadczenia usługi decyduje nie miejsce faktycznego jej wykonania (Niemcy), lecz miejsce gdzie zleceniobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej. Wnioskodawca nadmienia, że jego kontrahent nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności w Niemczech.

Wg Wnioskodawcy tylko pierwszy kontrahent w tym łańcuszku wykonawców tzn. polska firma dla niemieckiego nadleśnictwa ma prawo wystawić fakturę niepodlegającą opodatkowaniu polskim VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia. Wszyscy pozostali podwykonawcy firmy polskiej świadczący usługi wyrębu drzew dla niej, i dla siebie nawzajem, na mocy wygranych przetargów lub zawartych umów o podwykonawstwo na rzecz polskich firm, winni wystawiać faktury z polskim VAT w wysokości 8% (usługi leśne).

Miejsce faktycznego wykonania usługi nie ma tu znaczenia. Jest to transakcja typu B2B i o miejscu opodatkowania tej transakcji decyduje miejsce siedziby zleceniobiorcy, a więc Polska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez terytorium kraju w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza na mocy ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Ogólna zasada dotycząca określania miejsca świadczenia usług na rzecz podatników zawarta została w art. 28b ust. 1 ustawy, zgodnie z którym miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jednakże w odniesieniu do pewnych kategorii usług, przepisy dotyczące podatku od towarów i usług wprowadzają szczególne regulacje dotyczące miejsca świadczenia. Jedną z takich kategorii są usługi związane z nieruchomościami.

I tak, zgodnie z art. 28e ustawy miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

Z cytowanego przepisu art. 28e ustawy wynika, że o miejscu świadczenia, a tym samym opodatkowania usługi związanej z nieruchomością decyduje wyłącznie miejsce położenia nieruchomości, z którą dana usługa jest ściśle związana, niezależnie od tego dla jakiego podmiotu jest wykonywana oraz gdzie znajduje się siedziba usługodawcy. Zasada ta ma zastosowanie wówczas, gdy usługę można przyporządkować do konkretnej nieruchomości, która jest możliwa do zlokalizowania, co do miejsca jej położenia. Przepis ten jak wynika z jego brzmienia stanowi wyjątek od zasady ogólnej, przyjmując jako kryterium odniesienie się nie do podmiotu lecz do przedmiotu, którym jest nieruchomość, a usługi, które jej wprost dotyczą, mają być opodatkowane według miejsca jej położenia. Jednocześnie usługi te mogą mieć charakter nieograniczony, na co wskazuje katalog zamieszczony w tym przepisie, który ma charakter otwarty. Do zakresu tych usług ustawodawca zaliczył nie tylko usługi stricte dotyczące prac wykonywanych w nieruchomościach i obrotu nieruchomościami, ale także usługi, których wykonanie oparte jest na wykorzystaniu, używaniu i użytkowaniu nieruchomości.

Kryterium położenia nieruchomości jest tu zatem decydujące determinuje ono docelowo miejsce opodatkowania usługi związanej z daną nieruchomością. Co istotne, zasada wyrażona w art. 28e ustawy dotyczy jedynie usług, które związane są z konkretną nieruchomością jedynie wówczas można w praktyce zastosować opodatkowanie w miejscu położenia nieruchomości.

Zgodnie z art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.) nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca w maju 2016 r. jako polski podatnik VAT, zarejestrowany do celów VAT unijnego, wykonał na terenie Niemiec usługę polegającą na wycince drzew z obszarów leśnych na rzecz polskiego podatnika VAT. Usługa ta była wykonana na zasadzie tzw. podwykonawstwa, tzn. wykonał usługę na rzecz polskiego podatnika VAT, który na mocy zawartej umowy z polskim nadleśnictwem dokonuje wycinki drzew z obszarów leśnych położonych w Niemczech na rzecz niemieckiego nadleśnictwa.

Mając na uwadze opis sprawy należy stwierdzić, że świadczona przez Wnioskodawcę usługa wycinki drzew ma charakter usługi związanej z nieruchomością. Tym samym miejsce jej świadczenia ustalane jest na podstawie art. 28e ustawy, zgodnie z którym miejscem świadczenia usługi związanej z nieruchomością jest miejsce położenia tej nieruchomości. Oznacza to, że usługa świadczona przez Wnioskodawcę na nieruchomości znajdującej się na terytorium Niemiec nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju, lecz podatkiem od wartości dodanej na terytorium Niemiec.

Podsumowując, miejsce opodatkowania usługi wycinki drzew wykonanej przez Wnioskodawcę znajduje się na terytorium Niemiec.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

I tak, zgodnie z art. 106a ustawy przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

1. sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów;
2. dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:
   1. państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
   2. państwa trzeciego.

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106e ust. 1 pkt 1-18 ustawy faktura powinna zawierać:

1. datę wystawienia;
2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany dla podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku;
13. sumę wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem;
16. w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1 wyrazy metoda kasowa;
17. w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 wyraz samofakturowanie;
18. w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi wyrazy odwrotne obciążenie ().

W myśl art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy faktura może nie zawierać w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. a danych określonych w ust. 1 pkt 10 i 12-14.

Zatem w świetle przytoczonego wyżej art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy, jeśli miejscem świadczenia dostawy towarów lub świadczenia usług jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika, faktura może nie zawierać:

1. kwot wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
2. stawki podatku;
3. sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
4. kwoty podatku, od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Art. 106a ustawy nie przewiduje możliwości wystawienia faktury przez podatnika (Wnioskodawcę) z tytułu wykonania na rzecz innego polskiego podatnika (zleceniodawcę) usługi niepodlegającej opodatkowaniu na terytorium kraju (usługi związanej z nieruchomością na terytorium Niemiec). W niniejszej sprawie nie ma zastosowania pkt 1 tego przepisu, ponieważ dokonana przez Wnioskodawcę czynność nie spełnia definicji sprzedaży wskazanej w art. 2 pkt 22 ustawy. Ponadto, polski zleceniodawca, jako nabywca wykonywanej przez Wnioskodawcę usługi, nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od wartości dodanej z tytułu jej nabycia na terytorium Niemiec, zatem również art. 106a pkt 2 lit. a ustawy nie stanowi podstawy do wystawienia faktury przez Wnioskodawcę.

W związku z powyższym Wnioskodawca postąpił nieprawidłowo wystawiając polską fakturę dokumentującą usługę świadczoną przez niego na rzecz firmy polskiej (zleceniodawcy) z adnotacją odwrotne obciążenie. Ten sposób rozliczenia obowiązuje zleceniodawcę w stosunku do usługi świadczonej przez niego na rzecz kontrahenta zagranicznego. Wnioskodawca zobowiązany jest natomiast do opodatkowania i udokumentowania wykonanej przez siebie usługi jako odrębnej czynności wykonywanej na rzecz firmy polskiej.

Podsumowując, Wnioskodawca postąpił nieprawidłowo wystawiając fakturę VAT z dopiskiem odwrotne obciążenie.

W przedmiotowej sprawie o sposobie dokumentowania świadczonej przez Wnioskodawcę usługi decydują przepisy prawa obowiązujące na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, na terytorium którego wykonywana przez niego usługa podlega opodatkowaniu, tj. na terytorium Niemiec.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Tut. Organ informuje, że w niniejszej interpretacji rozpatrzono wniosek w części dotyczącej miejsca opodatkowania usługi wycinki drzew świadczonej na terytorium Niemiec oraz prawidłowości udokumentowania usługi wycinki drzew świadczonej na terytorium Niemiec. Natomiast w kwestii dotyczącej obowiązku rejestracji i rozliczenia usługi wycinki drzew w Niemczech, wydano odrębne rozstrzygnięcie z dnia 19 sierpnia 2016 r. nr ILPP4/4512-1-164/16-7/PR.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu