Temat interpretacji

Podatek od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku zapłacenia podatku z tytułu sprzedaży nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2016 r. (według daty wpływu), uzupełniony pismem z dnia 27 czerwca 2016 r. (data wpływu 29 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku zapłacenia podatku z tytułu sprzedaży nieruchomości jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku zapłacenia podatku z tytułu sprzedaży nieruchomości. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 27 czerwca 2016 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca w 1996 r. otrzymał od swojej mamy aktem darowizny działki nr 182/5 o powierzchni 2934 m² i nr 19/1 o powierzchni 8034 m².

W 2009 r. działka 182/5 została podzielona przez Wnioskodawcę na działki nr 182/12 o powierzchni 1934 m² i nr 182/14 o powierzchni 900 m².

Na działce 182/14 o powierzchni 900 m² Wnioskodawca rozpoczął budowę domu jednorodzinnego. W 2010 r. rozpoczętą budowę wraz z działką Wnioskodawca przekazał aktem darowizny bratu.

W 2014 r. na działce 182/12 o powierzchni 1934 m² Wnioskodawca rozpoczął budowę domu jednorodzinnego dwulokalowego. W 2015 r. Wnioskodawca podzielił nieruchomość wraz z rozpoczętą budową na dwie działki. Jedną z działek wraz z rozpoczętą budową Wnioskodawca zamierza sprzedać.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

1. przedmiotowa działka nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, nie była wykorzystywana również w działalności rolniczej. Zainteresowany nie był i nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.
2. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalono z inicjatywy Rady Gminy Uchwałą nr () z dnia 28 kwietnia. Działka zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego ma przeznaczenie mieszkaniowo-usługowe. Nie wnioskował o objęcie przedmiotowej działki planem zagospodarowania przestrzennego i nie występował o decyzję o warunkach zabudowy.
3. nie dokonywał wcześniej sprzedaży działek z rozpoczętą budową, nie dokonał też sprzedaży innych gruntów. Nie zamierza w przyszłości sprzedawać działek z rozpoczętą budową.
4. niezabudowaną działkę otrzymał również aktem darowizny w 1996 r. Stanowi ona majątek prywatny, który Wnioskodawca zamierza w przyszłości przeznaczyć do sprzedaży. Działka ta nie była nigdy przedmiotem najmu, dzierżawy, ani umów o podobnym charakterze. Wnioskodawca nie zamierza ponosić żadnych nakładów w celu podniesienia jej wartości (podział, uzbrojenie w media, ogrodzenie, itp.). Przed transakcją sprzedaży owej działki wystąpi on również o indywidualną interpretację w zakresie obowiązku podatkowego od osób fizycznych i podatku VAT.
5. nie dokonał żadnych czynności, ani nie poniósł nakładów w celu przygotowania nieruchomości do sprzedaży w celu podniesienia jej wartości.
6. nieruchomość wykorzystywał w celach bytowych.
7. działka będąca przedmiotem sprzedaży nie była nigdy udostępniona osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych.
8. budowę domu rozpoczął w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, nie miał zamiaru sprzedaży części nieruchomości.
9. nieruchomość sprzedaje w związku ze zmianą sytuacji życiowej.
10. na moment sprzedaży stan robót będzie na etapie stanu surowego zamkniętego (postawiona konstrukcja budynku, zadaszenie budynku oraz okna). Przyszły nabywca będzie kontynuował rozpoczęte prace budowlane w celu zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych. Nabywca to osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie.

Czy w przypadku Wnioskodawcy powstanie obowiązek zapłacenia podatku VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sprecyzowanym w uzupełnieniu do wniosku), nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku VAT w przypadku sprzedaży działki z rozpoczętą budową, ponieważ sprzedaje on swój majątek osobisty i transakcja ma charakter jednorazowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Art. 2 pkt 6 ustawy stanowi, że przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

I tak, w świetle art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 15 września 2011 r. w połączonych sprawach C-180/10 i C-181/10 wskazał m.in., że zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 112 (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy), jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy. O tym, że dokonujący sprzedaży nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, a nie w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykonując prawo własności, decyduje stopień jego aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, który wskazuje, że angażuje on środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługobiorców w ramach prowadzenia działalności gospodarczej.

Z powołanego wyżej orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jednoznacznie wynika, że rozstrzygnięcie, czy podmiot w związku z realizacją określonej czynności występuje w charakterze podatnika wymaga każdorazowo oceny okoliczności faktycznych danej sprawy. Ocenie podlegać muszą przede wszystkim działania, jakie podejmuje zbywca w celu dokonania sprzedaży.

W świetle powołanych powyżej przepisów, dostawa nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w sytuacji, gdy działaniom dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej.

Z treści opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca nie był i nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT w 1996 r. otrzymał od swojej mamy aktem darowizny działki nr 182/5 o powierzchni 2934 m² i nr 19/1 o powierzchni 8034 m². W 2009 r. działka 182/5 została podzielona przez Wnioskodawcę na działki nr 182/12 o powierzchni 1934 m² i nr 182/14 o powierzchni 900 m².

Na działce 182/14 Wnioskodawca rozpoczął budowę domu jednorodzinnego, którą w 2010 r. przekazał aktem darowizny bratu.

W 2014 r. na działce 182/12 o powierzchni 1934 m² Wnioskodawca rozpoczął budowę domu jednorodzinnego dwulokalowego. W 2015 r. Wnioskodawca podzielił nieruchomość wraz z rozpoczętą budową na dwie działki. Jedną z działek wraz z rozpoczętą budową Wnioskodawca zamierza sprzedać.

Ponadto, Wnioskodawca wskazał, że działka z rozpoczęta budową nie była wykorzystywana w działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, nie była wykorzystywana również w działalności rolniczej, nie była także udostępniana osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych. Wnioskodawca przedmiotową nieruchomość wykorzystywał w celach bytowych, budowę domu rozpoczął w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, nie miał zamiaru sprzedaży części nieruchomości, a nieruchomość sprzedaje w związku ze zmianą sytuacji życiowej. Wnioskodawca nie dokonał żadnych czynności, ani nie poniósł nakładów w celu przygotowania nieruchomości do sprzedaży w celu podniesienia jej wartości.

Na moment sprzedaży stan robót będzie na etapie stanu surowego zamkniętego (postawiona konstrukcja budynku, zadaszenie budynku oraz okna). Przyszły nabywca będzie kontynuował rozpoczęte prace budowlane w celu zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych. Nabywca to osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej.

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalono z inicjatywy Rady Gminy Uchwałą nr () z dnia 28 kwietnia. Działka zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego ma przeznaczenie mieszkaniowo-usługowe. Nie wnioskował o objęcie przedmiotowej działki planem zagospodarowania przestrzennego i nie występował o decyzję o warunkach zabudowy.

Wnioskodawca nie dokonywał wcześniej sprzedaży działek z rozpoczętą budową, nie dokonał też sprzedaży innych gruntów. Nie zamierza w przyszłości sprzedawać działek z rozpoczętą budową. Niezabudowaną działkę otrzymał również aktem darowizny w 1996 r. Stanowi ona majątek prywatny, który Wnioskodawca zamierza w przyszłości przeznaczyć do sprzedaży. Działka ta nie była nigdy przedmiotem najmu, dzierżawy, ani umów o podobnym charakterze. Wnioskodawca nie zamierza ponosić żadnych nakładów w celu podniesienia jej wartości (podział, uzbrojenie w media, ogrodzenie, itp.).

W niniejszej sprawie Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy dokonując sprzedaży gruntu z rozpoczętą budową będzie zobowiązany do zapłaty podatku od towarów i usług.

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z art. 103 ust. 1 ustawy podatnicy oraz podmioty wymienione w art. 108 są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego, z zastrzeżeniem ust. 1a-4 oraz art. 33 i art. 33b.

Przepis ten wskazuje, że ustawa zobowiązuje do zapłacenia podatku jedynie określone podmioty, W przedstawionym przypadku Wnioskodawca zobowiązany będzie do zapłaty podatku jedynie, gdy dla opisanej we wniosku transakcji będzie działał jako podatnik podatku VAT. Innymi słowy brak przymiotu podatnika wyklucza obowiązek zapłaty podatku, o którym mowa w cyt. przepisie.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz treści powołanych przepisów prawa, a także wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej prowadzi do wniosku, że trudno uznać, że sprzedaż działki zabudowanej budynkiem jednorodzinnym dwulokalowym nastąpi w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Z treści wniosku nie wynika, aby Wnioskodawca podejmował aktywne działania zmierzające do przygotowania tej nieruchomości do sprzedaży, w takim zakresie w jakim podejmują je handlowcy. Wskazać bowiem należy, że budowa budynku posadowionego na tej działce prowadzona była w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych rodziny. Wyklucza to handlowy cel transakcji. W konsekwencji stwierdzić należy, że w tej konkretnej sprawie aktywność Wnioskodawcy nie może być porównywalna do działań handlowca wykonywanych w ramach profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Zatem w odniesieniu do tej czynności Wnioskodawca nie wystąpi w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Czynność ta mieściła się w zakresie zarządu majątkiem prywatnym.

Podsumowując, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłacenia podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży gruntu z rozpoczętą budową domu jednorodzinnego dwulokalowego, ponieważ nie będzie występował jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie, zaznaczyć należy, że niniejsza interpretacja wyłącznie dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku zapłacenia podatku z tytułu sprzedaży nieruchomości, natomiast w części wniosku dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zauważyć należy, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu sprawy. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem sprawy podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

Zatem podkreśla się, że tut. Organ wydając przedmiotową interpretację oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie przedstawionego zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu