Temat interpretacji

zwolnienie od podatku nabywanych od podatnika podatku od wartości dodanej usług pośrednictwa finansowego;

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2016 r. (data wpływu 18 kwietnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku nabywanych od podatnika podatku od wartości dodanej usług pośrednictwa finansowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 kwietnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korzystania ze zwolnienia od podatku nabywanych od podatnika podatku od wartości dodanej usług pośrednictwa finansowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest podmiotem posiadającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Wnioskodawca świadczy na rzecz osób fizycznych (dalej: Klienci) m.in. usługi polegające na udzielaniu pożyczek w systemie e- commerce.

Mając na względzie chęć dostosowania zasad funkcjonowania swojego przedsiębiorstwa do aktualnych trendów biznesowych, stanowiących pochodną zmieniających się potrzeb konsumenckich, Wnioskodawca uznał za konieczne świadczenie swoich usług m.in. w oparciu o nowoczesną technikę komunikacji, jaką jest Internet. Rozwiązanie takie niesie za sobą szereg korzyści, do których zaliczyć należy, przede wszystkim: łatwość dotarcia do konsumenta, szybkość udzielenia pożyczki, oszczędność czasu i kosztów funkcjonowania, skrócenie kanałów dystrybucji, zwiększenie prostoty kontaktu z klientami, interaktywność, elastyczność, czy też możliwość realizacji skuteczniejszych działań marketingowych (zapewniających dodatkowo identyfikację grupy docelowej).

Wnioskodawca postanowił nawiązać współpracę z podmiotem specjalistycznym mającym siedzibę w Wielkiej Brytanii (dalej: Pośrednik), który zaoferował wsparcie przy wprowadzeniu na rynek produktu finansowego oferowanego w systemie on-line, a tym samym świadczenie usług pośredniczenia w zawieraniu umów pożyczkowych pomiędzy Spółką a Klientami.

W konsekwencji tego typu współpracy Spółka zleca na zewnątrz większość prac i procesów minimalizując wewnętrzne koszty funkcjonowania, przy jednoczesnym powierzeniu kluczowych obszarów wyspecjalizowanemu podmiotowi.

Realizując powyższy cel Wnioskodawca nabywa od Pośrednika usługi opisane poniżej (dalej: Usługi). Z umowy zawartej z Pośrednikiem wynika, że świadczone przez niego Usługi mają dwojaki charakter. Są to:

• wszelkie czynności podejmowane przez Pośrednika, które w sposób bezpośredni umożliwiają udzielanie przez Wnioskodawcę pożyczek on-line (dalej: Usługi Pośrednictwa Finansowego), jak również
• usługi o charakterze doradztwa biznesowego, w tym składające się na bardziej efektywne prowadzenie działalności i świadczenie usług udzielania pożyczek konsumentom przez Wnioskodawcę (dalej: Usługi Zarządzania).

Usługi Zarządzania nie są przedmiotem pytania przyporządkowanego do niniejszego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.

Usługi Pośrednictwa Finansowego

Usługi Pośrednictwa Finansowego świadczone przez Pośrednika służą przeprowadzeniu pełnego procesu udzielania pożyczek (którego celem jest zawarcie umowy pożyczki pomiędzy Wnioskodawcą a Klientem), w tym: poddaniu potencjalnego Klienta ocenie poprzez automatyczny system punktacji kredytowej, wybór potencjalnych Klientów, zapobieganiu oszustwom, dostosowaniu umowy pożyczki do potrzeb Klientów, jak również doprowadzeniu do zawarcia umowy pożyczki pomiędzy Wnioskodawcą a Klientem, z następującym po zawarciu umowy elektronicznym przelaniem środków do Klientów w ciągu 30 minut od odwiedzenia przez Klienta strony internetowej Wnioskodawcy. Tym samym na Usługi Pośrednictwa Finansowego świadczone przez Pośrednika składa się kombinacja szeregu powiązanych i w większości zautomatyzowanych czynności, łącznie niezbędnych do udzielania pożyczek, tj.:

• selekcjonowanie potencjalnych nabywców usług Spółki,
• przeprowadzanie kompleksowego procesu weryfikacyjnego Klientów, mającego na celu dostosowanie oferty Spółki do ich potrzeb i możliwości finansowych (bazując na ocenie możliwości finansowych danego Klienta, sugerowanej wysokości pożyczki i modelu jej spłacania),
• pozyskiwanie i gromadzenie danych o potencjalnych Klientach w celu przeprowadzania oceny zdolności kredytowej, w tym zautomatyzowane kierowanie zapytań do Biura Informacji Kredytowej, oraz innych podmiotów,
• ocena zdolności kredytowej potencjalnych Klientów, z uwzględnieniem informacji uzyskanych w procesie weryfikacji tożsamości Klientów, zgodnie z wewnętrznymi wymaganiami Spółki, w tym systemem punktacji kredytowej,
• zapewnienie i utrzymanie narzędzi pozwalających na wyeliminowanie przypadków defraudacji, wyłudzeń środków pieniężnych i prania pieniędzy przez Klientów,
• dostarczanie Klientowi dokumentacji związanej z zawartą przez niego umową pożyczki,
• zapewnienie weryfikacji tożsamości Klientów, w tym za pomocą wiadomości tekstowych (SMS) i poczty elektronicznej (jako że tego rodzaju weryfikacja tożsamości Klientów jest konieczna do efektywnego zawarcia umowy pożyczki przez Wnioskodawcę), jak również generowanie mechanizmu pozwalającego na dokonywanie transferów pieniężnych na rzecz Klienta,
• obsługa posprzedażowa związana z udzielonymi pożyczkami (wysyłanie przypomnień i monitorowanie wpłat w systemie stworzonym przez Pośrednika).

Istotą czynności wykonywanych przez Pośrednika jest pośrednictwo w zawieraniu umów pożyczek polegające w szczególności na:

• przedstawianiu potencjalnym Klientom produktów pożyczkowych Wnioskodawcy i ich odpowiednie modyfikowanie dla ich zindywidualizowanych potrzeb, jak również
• wybór Klientów (spośród potencjalnych Klientów, wnioskujących o pożyczkę), którym ma zostać udzielona pożyczka.

W celu świadczenia Usług Pośrednictwa Finansowego na rzecz Wnioskodawcy, Pośrednik zapewnia i utrzymuje domenę internetową, jak również serwery, systemy scoringowe oraz system operacyjny umożliwiający sprzedaż pożyczek on-line (w tym backup systemów oraz ochronę strony internetowej, np. w postaci ochrony przez atakami hackerskimi, czy atakami DDoS tj. atakami mającymi na celu wygenerowanie bardzo dużej ilości zapytań do strony internetowej, które w efekcie uniemożliwiają korzystanie ze strony przez innych użytkowników), które pozwalają na prezentowanie Klientom w Internecie szerokiej gamy produktów finansowych oferowanych przez Spółkę.

System punktacji kredytowej, system przeciwdziałający oszustwom, jak również system obsługi posprzedażowej mogą być również wykorzystywane przez Wnioskodawcę w procesie zawierania umów pożyczkowych w kanale sprzedaży off-line.

Opis procesu udzielania pożyczki na rzecz Klienta

Wskutek wypełnienia znajdującego się na stronie internetowej Pośrednika formularza, wraz z następnym jego zatwierdzeniem przez Klienta, do Pośrednika kierowane jest zapytanie o możliwość otrzymania od Wnioskodawcy pożyczki.

Czynność taka inicjuje rozpoczęcie kompleksowego procesu weryfikacji danych osobowych podanych przez Klienta, koniecznego do udzielenia pożyczki, na który składają się m.in, następujące czynności:

• dokonanie przez Klienta przelewu na wskazany rachunek bankowy określonej drobnej kwoty pieniężnej (np. 1 zł), co pozwala na weryfikację informacji znajdujących się w systemie bankowym (w szczególności danych personalnych posiadacza rachunku),
• weryfikacja poprawności podanego przez klienta adresu e-mail,
• weryfikacja poprawności podanego przez klienta numeru telefonu komórkowego, co odbywa się poprzez wiadomości SMS, bądź z wykorzystaniem prowadzonego przez Wnioskodawcę call-center.

Gromadzenie danych o potencjalnych Klientach w celu przeprowadzania oceny zdolności kredytowej na podstawie wypełnionych przez Klientów formularzy polega na wysyłaniu zapytań do wewnętrznych baz (zaprojektowanych przez Pośrednika i stanowiących element Usługi Pośrednictwa Finansowego) oraz zewnętrznych baz (Biuro Informacji Kredytowej, Rejestr Dłużników, itp., do których zapytania kierowane są w sposób automatyczny przez Pośrednika i stanowią element wykonywanej przez niego Usługi Pośrednictwa Finansowego) zawierających dane o historii kredytowej konsumentów oraz inne istotne informacje potrzebne w procesie oceny zdolności kredytowej.

Na podstawie tak uzyskanych informacji - dzięki efektom prac wykonywanych przez Pośrednika - ustalane są warunki, na jakich Klientowi finalnie jest udzielana pożyczka.

W przypadku decyzji o udzieleniu Klientowi pożyczki generowana jest w trybie on-line, jako element Usługi Pośrednictwa Finansowego świadczonej przez Pośrednika, dokumentacja Wnioskodawcy niezbędna do zawarcia umowy pożyczki na odległość, w tym sam dokument umowy pożyczki, która następnie jest zawierana przez Wnioskodawcę i Klienta.

W celu prawidłowego wykonania Usługi Pośrednictwa Finansowego Pośrednik podejmuje m.in. działania mające na celu zapewnianie bezpieczeństwa domeny internetowej/profilaktycznego mechanizmu przeciwdziałania potencjalnym oszustwom podejmowanym przez osoby odwiedzające stronę internetową, wysyłanie wiadomości e-mail oraz wiadomości SMS w trakcie procesu weryfikacyjnego, funkcjonowanie algorytmu mającego za zadanie dostosować (na bazie informacji przedstawionych przez Spółkę) ofertę Spółki do możliwości finansowych Klientów, jak również wszelkie zabiegi modyfikacyjne związane z powyższymi czynnościami wykonywanymi przez Pośrednika.

Usługi Zarządzania

Usługi Zarządzania to usługi m.in. w zakresie:

• wsparcia w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym oraz ustalania polityki i strategii Spółki w tym obszarze, nadzór punktacji kredytowej, zarządzania polityką przeciwdziałania potencjalnym oszustwom oraz procesem weryfikacji Klientów,
• wsparcia w zakresie marketingu,
• ogólnego wsparcia IT,
• rozwoju produktu i dostosowywania go do potrzeb rynkowych,
• administracyjno - finansowym,
• wsparcia w zakresie szkoleniowym i HR.

Usługi Zarządzania nie są przedmiotem pytania przyporządkowanego do niniejszego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Powyższa informacja ma za zadanie wyłącznie w pełny sposób opisać okoliczności towarzyszące faktycznemu przedmiotowi zapytania Spółki - tj. Usługom Pośrednictwa Finansowego.

Z perspektywy Klientów pożyczkodawcą zawsze jest i będzie Spółka, i wszelkie czynności wykonywane przez Pośrednika będą odbierane tak, jakby były wykonywane przez Spółkę.

W pierwszym okresie działalności Wnioskodawca zawarł z Pośrednikiem jedną umowę w zakresie Usług Pośrednictwa Finansowego i Usług Zarządzania, przy czym Umowa między podmiotami przewidywała odrębne ustalanie wynagrodzenia za Usługi Pośrednictwa Finansowego oraz Usługi Zarządzania. W późniejszym okresie Wnioskodawca powierzył wykonywanie Usług Zarządzania innemu podmiotowi ograniczając usługi świadczone przez Pośrednika do Usług Pośrednictwa Finansowego. W przyszłości Wnioskodawca dopuszcza możliwość powierzenia wykonywania Usług Pośrednictwa Finansowego lub usług w zbliżonym zakresie innemu podmiotowi.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w świetle ustawy o VAT wskazane w opisie stanu faktycznego oraz zdarzeniu przyszłym Usługi Pośrednictwa Finansowego, nabywane od podatnika podatku od wartości dodanej w ramach importu usług, podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT ...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle ustawy o VAT wskazane w opisie stanu faktycznego oraz zdarzeniu przyszłym Usługi Pośrednictwa Finansowego, nabywane od podatnika podatku od wartości dodanej w ramach importu usług, podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Import usług jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług:

Jak stanowi art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: VAT) podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (towarami zaś są, stosownie do art. 2 pkt 6 tej ustawy, rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii). Z kolei przez świadczenie usług - w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi wyżej zdefiniowanej dostawy towarów.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego przepisu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, pod pojęciem importu usług rozumie się świadczenie usług z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 tej ustawy. Z kolei art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT wskazuje, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

• usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
• usługobiorcą jest:
  • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
  • w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Jak stanowi art. 28b ustawy VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i la, art. 28 ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 2811, które to wyjątki nie mają jednak zastosowania w świetle przedstawionego stanu faktycznego.

Mając na względzie przedstawiony stan faktyczny/zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że w roli usługodawcy, nieposiadającego siedziby działalności oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, występuje Pośrednik. Z kolei usługobiorcą Usług Pośrednictwa Finansowego jest Spółka, tj. podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy VAT. Sprawia to, że to Spółka - w oparciu o wyżej wskazane przepisy - zobowiązana jest rozpoznać dla potrzeb VAT obowiązek podatkowy powstały z tytułu nabycia Usług Pośrednictwa Finansowego. Tym samym Spółka, nabywając usługi od Pośrednika, będzie zobowiązania do wykazywania w stosownej deklaracji VAT importu usług ze stawką właściwą dla świadczenia tychże usług.

Stawka VAT właściwa dla importu Usług Pośrednictwa Finansowego

Stawka podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże, w myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. l46f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednocześnie, przepisy ustawy o VAT oraz rozporządzeń wykonawczych wydanych na jej podstawie przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

I tak, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Pojęcie usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek pieniężnych.

Art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej1 (dalej: Dyrektywa 112), zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają z podatku udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Należy przy tym podkreślić, że ani przepisy krajowe, ani też przepisy Dyrektywy 112 nie zawierają definicji pojęcia pośrednictwo, występujące odpowiednio w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT oraz art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 112. Sprawia to, że celem stwierdzenia, czy nabywane przez Spółkę Usługi Pośrednictwa Finansowego stanowią pośrednictwo w udzielaniu pożyczek należy w pierwszej kolejności - dla potrzeb dokonania wykładni normy prawnej wynikającej z analizowanego przepisu - zdefiniować przedmiotowe pojęcie.

W oparciu o podstawowe reguły w zakresie interpretowania przepisów - w przypadku, gdy dla pojęcia zastosowanego przez ustawodawcę w danym akcie prawnym nie wprowadzono stosownej definicji, jak również pojęcie to nie jest definiowane przez inne ustawy, których charakter może sprawiać, że posłużenie się definicją w nich zawartą będzie celowościowo właściwe z punktu widzenia dokonania poprawnej wykładni stosownego przepisu - konieczne jest odniesienie się do wykładni językowej.

Zgodnie z Wielkim słownikiem języka polskiego autorstwa PAN, pośrednictwo to działalność polegająca na kojarzeniu strony sprzedającej lub oferującej coś ze stroną kupującą lub korzystającą z danej oferty. Z kolei opierając się na internetowej wersji słownika języka polskiego należy stwierdzić, że pośrednictwo to działalność osoby trzeciej mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron (znaczenie wskazane jako pierwsze), czy też kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy (znaczenie wskazane jako drugie). Inny słownik internetowy w sposób bardzo zbliżony definiuje to pojęcie, uznając za pośrednictwo umowę, w której jedna strona (pośrednik) zobowiązuje się do załatwienia stwarzania sposobności zawarcia umowy lub do pośredniczenia przy jej zawarciu.

Biorąc pod uwagę powyższe definicje słownikowe, w ocenie Wnioskodawcy za istotę pośrednictwa należy przyjąć podejmowanie jakichkolwiek działań (a więc - co znamienne - bez względu na ich charakter) przyczyniających się do zawarcia transakcji pomiędzy sprzedawcą a nabywcą.

Analiza pojęcia pośrednictwo była również przedmiotem orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE).

W wyroku z 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services Ltd. TSUE dokonał analizy usługi świadczonej przez centrum obsługi telefonicznej (call centre). Wnioski płynące z tego orzeczenia, ze względu na ich naturę, mają bez wątpienia znaczenie również dla stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego będącego przedmiotem niniejszego wniosku. Otóż TSUE uznał, że pośrednictwo nie oznacza jedynie dostawy usługi materialnej, technicznej lub administracyjnej, która nie zmienia sytuacji prawnej lub finansowej. W skład takiej usługi powinno bowiem wchodzić zwłaszcza podejmowanie działań o charakterze negocjacji (a więc dostosowywania oferty dla potrzeb konkretnego klienta). Zdaniem TSUE, celem pośrednictwa jest bowiem uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę.

Na tezy wynikające z powyższego wyroku powołał się również TSUE w wyroku z 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde. Według TSUE, działalność pośrednictwa stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Wyrok ten potwierdza, że na działalność pośrednictwa mogą składać się różne odrębne usługi, które mieszczą się w pojęciu "pośrednictwa w sprawie kredytów". Co więcej, w wyroku tym podkreślono, że z zasady neutralności podatkowej wynika, że podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który z czysto gospodarczego punktu widzenia byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na to, że dokonane przez nie czynności nie będą objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem VAT.

Z kolei w sprawie C-2/95 pomiędzy Sparekassernes Datacenter (SDC) a Skatteministeriet (Dania) TSUE podkreślił, że zwolnienie dotyczące usług finansowych nie jest uzależnione od tego, czy usługa jest wykonywana przez instytucję, która wstępuje w prawny związek z końcowym odbiorcą. Fakt, że dana transakcja jest wykonywana przez osobę trzecią, ale z punktu widzenia końcowego odbiorcy wydaje się być usługą wykonywaną przez bank, nie wyklucza objęcia jej zwolnieniem. Tym samym, usługa finansowa świadczona przez podmiot trzeci nie traci przymiotu takiej usługi.

W tym miejscu należy zauważyć, że z treści art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych zarówno tych wykonywanych przez banki lub inne instytucje finansowe, jak również świadczonych przez inne podmioty pośredniczące w ich udzielaniu. Wymienione zwolnienie ma charakter stricte przedmiotowy, tj. przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest jedynie rodzaj świadczonej usługi, a nie charakter czy formalny status podmiotu, który ją świadczy.

Opierając się na wyżej wskazanych orzeczeniach TSUE, wydanych w sprawach C-235/00, C- 453/05 oraz C-2/95, zdaniem Wnioskodawcy, aby uznać daną usługę za usługę pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek pieniężnych, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, konieczne jest wystąpienie następujących okoliczności z nią związanych:

• usługa ta jest świadczona za wynagrodzeniem na rzecz strony transakcji finansowej,
• z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej, usługa ta stanowi element usługi finansowej,
• celem świadczenia tej usługi jest dążenie do zawarcia umowy przez stronę transakcji finansowej (przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu, co do treści takiej umowy),
• usługa taka nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową, tj. np. nie może to być wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej.

W ocenie Wnioskodawcy, Usługa Pośrednictwa Finansowego spełnia wszystkie ww. kryteria. W szczególności:

• jest świadczona za wynagrodzeniem na rzecz Spółki, a więc strony transakcji finansowej,
• z punktu widzenia nabywcy usług finansowych (czyli Klientów), Usługi Pośrednictwa Finansowego stanowią element usługi finansowej,
• celem Usługi Pośrednictwa Finansowego jest niewątpliwie dążenie do zawarcia umowy pożyczki pomiędzy Spółką a Klientami (przy czym Pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy pożyczki, rentowności tej umowy ani innych aspektów z nią związanych),
• Usługa Pośrednictwa Finansowego, w swej istocie, polega na aktywnym działaniu Pośrednika, tj. prowadzenia strony internetowej, podejmowaniu ustalonych działań oraz udostępnianiu Spółce funkcjonalności umożliwiających zawarcie umów pożyczki pomiędzy Spółką a Klientami (działalność Pośrednika nie ogranicza się wyłącznie do udostępniania informacji stronom transakcji finansowej).

Orzeczenia sądów administracyjnych /interpretacje podatkowe w przedmiocie usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek pieniężnych.

Poniżej Wnioskodawca dodatkowo wskazuje na argumentację zawartą w wybranych orzeczeniach sądów administracyjnych, czy też indywidualnych interpretacjach przepisów polskiego prawa podatkowego, które mogą posłużyć za punkt odniesienia dla sprawy będącej przedmiotem wniosku.

Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA) w wyroku z 26 czerwca 2013 r. (sygn. I FSK 922/12) wypowiedział się odnośnie do istotnych kryteriów usług o charakterze pośrednictwa finansowego. Usługi te polegały na udostępnieniu w prowadzonych przez spółkę internetowym pasażu finansowym informacji o ofercie produktowej instytucji finansowych. Osoba odwiedzająca stronę internetową miała możliwość wypełnienia formularza kontaktu, czy też wniosku o produkt. Zdaniem NSA: (...)Celem świadczonych przez skarżącą usług jest skojarzenie dwóch stron i doprowadzenie do zawarcia umowy między użytkownikiem a instytucją finansową. Skoro bowiem użytkownik po zapoznaniu się z przedstawioną przez skarżącą ofertą instytucji finansowych może wybrać odpowiedni dla niego produkt i go zakupić lub zgłosić zainteresowanie nim, to stworzona zostaje możliwość nawiązania kontaktu z instytucją finansową i nabycia jej produktu. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego takim działaniem spółka spełnia wynikający z powołanych wyżej orzeczeń TSUE warunek uczynienia wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sama spółka jako pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem uznać należy, że w przedstawionym stanie faktycznym spółka świadczy usługi pośrednictwa finansowego korzystające ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

Co wymaga szczególnego podkreślenia, w ocenie NSA nieuprawnione było uznanie przez organ podatkowy, że w przedmiotowej sprawie rola spółki ograniczała się do stworzenia tzw. hostingu internetowego, a więc do czynności stricte technicznych. Poniżej Wnioskodawca wskazuje na fragment powołanego wyroku, jako że argumentacja w nim przedstawiona dotyczy usług polegających na wykonaniu prac na stronie internetowej:

,,(...) podejmowane przez spółkę działania to nie tylko czynność udostępniania (oddania do dyspozycji) przestrzeni na stronie internetowej, ale również stworzenie instytucjom finansowym możliwości przedstawienia ich oferty, możliwość jej przeglądania i zapoznania się przez osoby zainteresowane, a także możliwość uzyskania kontaktu z doradcą instytucji finansowej, czy otrzymania wniosku i zawarcia umowy na zakup danego produktu.

Spółka nie tylko oddaje przestrzeń na stronie internetowej, ale również zapewnia narzędzia stwarzające możliwość przeglądania oferty, nawiązania kontaktu, pobrania wniosku, a w rezultacie tego zawarcie umowy i nabycie produktu. Poza samym przekazywaniem informacji skarżąca tworzy bądź nabywa narzędzia, a następnie udostępnia je w celu nawiązania kontaktu i zawarcia umowy.

Zgodzić się należy ze skarżącą, że świadczone przez nią usługi nie mają wyłącznie charakteru czynności faktycznych związanych z umową. Nie jest to jedynie pasywne udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej. Spółka wychodzi poza czynności udostępniania na stronie internetowej informacji o produktach finansowych. Wyposażając stronę internetową w specjalne narzędzia, rozszerza zakres czynności, które wykonuje. Dzięki tym narzędziom spółka umożliwia zawarcie między użytkownikiem, a instytucją finansową umowy i rozpoczęcie świadczenia określonej usługi finansowej.

Zdaniem NSA, natura usług wykonywanych w powyższej sprawie spełnia przesłanki wynikające z orzeczeń TSUE w tym przedmiocie (które to orzeczenia zostały wskazane we wcześniejszej części wniosku), a przede wszystkim warunek polegający na uczynieniu wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, nie mając przy tym żadnego interesu w zakresie treści takiej umowy. NSA orzekł, że w przedstawionym stanie faktycznym spółka świadczy usługi pośrednictwa finansowego korzystające ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

W tym miejscu Wnioskodawca pragnie zauważyć, że finalnym efektem usług świadczonych w sprawie będącej przedmiotem powyższego orzeczenia NSA był - w porównaniu z Usługami Pośrednictwa Finansowego nabywanymi przez Spółkę - stosunkowo wąski zakres czynności mających na celu zawarcie umowy pomiędzy instytucją finansową a finalnym nabywcą. Usługi te (tj. będące przedmiotem orzeczenia NSA) polegały bowiem na stworzeniu hostingu internetowego, jak również skonstruowaniu narzędzi pozwalających na zapoznanie się z ofertą i nawiązanie kontaktu z instytucją finansową. Z kolei efektem Usług Pośrednictwa Finansowego nabywanych przez Spółkę jest bardzo zaawansowany mechanizm, którego zadaniem jest wykonywanie w sposób automatyczny szeregu czynności, które w tradycyjnym modelu świadczenia usług pośrednictwa finansowego zapewnia odpowiednio wyszkolony personel. Jak to zostało opisane w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, składa się na niego możliwość pozyskiwania Klientów (poprzez prezentowanie oferty Spółki szerokiej gamie potencjalnych nabywców usług Spółki w sieci Internet), przedstawianie Klientom oferty, ocena zdolności kredytowej Klienta, przeprowadzanie kompleksowego procesu weryfikacyjnego Klientów, jak również dostosowanie oferty do potrzeb i możliwości finansowych Klientów oraz finalnie doprowadzenie do zawarcia umowy pożyczki pomiędzy Klientem i Spółką. Skoro więc NSA orzekł w przedmiotowym wyroku, że opisane usługi kwalifikują się do zwolnienia od podatku od towarów i usług, to zdaniem Wnioskodawcy, tym bardziej usługi Pośrednika wykonywane na rzecz Wnioskodawcy powinny podlegać zwolnieniu od podatku VAT (jako czynności w jeszcze szerszym stopniu nakierowane na uczynienie wszystkiego, co możliwe, by w pierwszej kolejności zidentyfikować Klientów, a następnie doprowadzić do zawarcia umowy pożyczki pomiędzy Spółką a Klientem).

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu (dalej: WSA) w prawomocnym wyroku z 18 kwietnia 2012 r. (sygn. I SA/Wr 189/12) przedstawił stanowisko analogiczne do zajętego przez NSA, uznając, że usługa pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek pieniężnych charakteryzuje się tym, że pomiędzy instytucją finansową (pożyczkową) a klientem (zainteresowanym otrzymaniem pożyczki) pojawia się podmiot trzeci (pośrednik), który - pełniąc rolę "czynnika spajającego" - uczestniczy w opisanym wyżej procesie udzielania pożyczek. Rola pośrednika nie w każdym przypadku ogranicza się do "kojarzenia" podmiotów zainteresowanych udzieleniem i otrzymaniem pożyczki.

W orzeczeniu tym WSA również zauważył, że wobec braku definicji legalnej pojęcia "pośrednictwa" należy interpretować je przez pryzmat języka potocznego. W związku z tym wskazał na definicję zawartą w słowniku języka polskiego, a ponadto odwołał się do poglądów wyrażonych w orzeczeniach TSUE w sprawach C-453/05 i C-235/00 (które to orzeczenia zostały przedstawione we wcześniejszej części niniejszego wniosku). Wnioskodawca ponownie podkreśla, iż jak już zostało to uargumentowane, Usługi Pośrednictwa Finansowego odpowiadają wszystkim kryteriom wypracowanym przez TSUE, od których spełnienia TSUE uzależnia możliwość uznania danego świadczenia za czynność pośrednictwa finansowego zwolnioną od VAT.

W ocenie Spółki, Minister Finansów podziela argumentację zaprezentowaną w wyżej wskazanych wyrokach sądów administracyjnych, co wynika m.in. z interpretacji indywidualnych wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie 21 stycznia 2015 r. (sygn. IPPP3/443-1064/14-3/IG oraz IPPP3/443-1065/14-3/KT). Ze stanów faktycznych tych spraw wynika, że czynności podejmowane przez wnioskodawców polegały na zapewnianiu kompleksowej obsługi w zakresie pozyskiwania klientów usługobiorcy oraz obsługi części procesu udzielania pożyczki. Spółki przy tym nie wykluczyły, że zapewnią usługobiorcy platformę informatyczną (m.in. stronę internetową) służącą do obsługi procesu udzielania pożyczki, pozyskiwania klientów lub oferowania im produktów usługobiorcy. W wydanych interpretacjach Minister Finansów wskazał w szczególności, że:

• ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, nie dokonując jego zawężenia wyłącznie do określonej grupy podmiotów,
• pojęcie pośrednictwa powinno być rozpatrywane z perspektywy wyżej wskazanych orzeczeń TSUE,
• świadczenie usług w postaci zapewnienia funkcjonowania platformy informatycznej (m. in. strony internetowej), służącej do obsługi procesu udzielania pożyczki, pozyskiwania klientów lub oferowania im produktów, nie powoduje, że świadczone usługi nie mogą korzystać z omawianego zwolnienia.

Usługi nabywane przez Spółkę jako usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania pożyczek pieniężnych.

W ocenie Wnioskodawcy nabywane przez niego Usługi Pośrednictwa Finansowego spełniają wszelkie wskazywane przez sądy administracyjne/organy podatkowe przesłanki do uznania ich za usługi zwolnione z VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Mając to na uwadze, Wnioskodawca w szczególności ponownie podkreśla, że:

• Usługi Pośrednictwa Finansowego są świadczone za wynagrodzeniem i na rzecz strony transakcji finansowej (czyli Spółki),
• z punktu widzenia nabywcy usług finansowych (czyli Klientów), Usługi Pośrednictwa Finansowego stanowią element usługi finansowej,
• celem świadczenia Usługi Pośrednictwa Finansowego jest dążenie do zawarcia umów przez strony transakcji finansowej (Spółkę i Klientów),
• Usługi Pośrednictwa Finansowego nie mają wyłącznie charakteru wykonywania czynności faktycznych związanych z umową, tj. nie polegają jedynie na udostępnianiu informacji stronom transakcji finansowej, lecz na aktywnych działaniach zmierzających do zawarcia umów pożyczkowych (począwszy od zapewnienia platformy i oprogramowania niezbędnego do oferowania pożyczek on-line, prezentowania oferty potencjalnym klientom, weryfikowania danych wprowadzonych przez użytkownika strony internetowej poprzez wysyłanie wiadomości SMS oraz e-mail, przeprowadzania oceny zdolności kredytowej klientów, a skończywszy na przedstawieniu oferty dostosowanej do konkretnych potrzeb potencjalnego klienta i zautomatyzowanym wysyłaniu umów pożyczki).

Co szczególnie istotne, pomimo że Usługi Pośrednictwa Finansowego, będące de facto jedynie owocem pracy specjalistów (jako że nie polegają na podejmowaniu przez nich czynności w czasie rzeczywistym), w praktyce są wykonywane automatycznie, ich efektowność z punktu widzenia Spółki wielokrotnie przewyższa podobnego rodzaju działania, które mogłyby być wykonywane przez pracowników. Oczywistą przyczyną decydowania się przez podmioty gospodarcze na stosowanie tego rodzaju rozwiązań są zmieniające się warunki gospodarcze.

Biorąc pod uwagę, że art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT stanowi zwolnienie przedmiotowe, a więc zwolnienie warunkowane wykonywaniem danego rodzaju usługi - i to bez względu na podmiot i sposób, w jaki się ją wykonuje - a na dodatek fakt, że zwolnienie to stanowi implementację treści zawartej w Dyrektywie 112, zdaniem Wnioskodawcy, ograniczanie stosowania go jedynie do czynności wykonywanych przez strony umowy pożyczki stanowiłoby interpretację contra legem. Pośrednictwo, z natury swej rzeczy, wykonywane jest przez podmiot, który nie jest stroną umowy w której zawarciu pośredniczy, niemniej ustawodawca w treści art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT umożliwił zwolnienie od VAT m.in. usług pośrednictwa w zawieraniu umów pożyczki. Podejście takie jest tym bardziej uzasadnione, że zadaniem przepisów prawa (w szczególności na poziomie europejskim) jest tworzenie norm mających zastosowanie w wielu stanach faktycznych, w tym również stanach faktycznych - różniących się od siebie formą wykonywania pewnych czynności, bezpośrednio uzależnioną od rozwiązań najbardziej odpowiadających aktualnym uwarunkowaniom biznesowym.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości wskazanego powyżej stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie