Temat interpretacji

Obowiązek wystawienia przez syndyka masy upadłości faktury korygującej in minus po fizycznym zwrocie ruchomości przez kontrahenta.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 29 lutego 2016 r. (data wpływu 3 marca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia przez syndyka masy upadłości faktury korygującej in minus po fizycznym zwrocie ruchomości przez kontrahenta ‑ jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 marca 2016 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia przez syndyka masy upadłości faktury korygującej in minus po fizycznym zwrocie ruchomości przez kontrahenta .

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2015 roku Sąd Rejonowy Wydział Gospodarczy ogłosił upadłość J. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie obejmującą likwidację majątku (dalej: Spółka). Na syndyka masy upadłości został wyznaczony...

Przed ogłoszeniem upadłości Spółka posiadała zadłużenie wobec swojego kontrahenta - Huberta C. Dług Spółki wynikał z dostawy owoców i został potwierdzony fakturą VAT. Jednocześnie kontrahent Spółki Hubert C. posiadał w swoim władaniu, należące do Spółki, a oddane mu do używania ruchomości w postaci wózka widłowego oraz generatora azotu. Spółka wraz ze swoim kontrahentem Hubertem C. ustalili, że zapłata długu Spółki nastąpi poprzez przeniesienie na kontrahenta własności wózka-widłowego oraz generatora azotu, pozostałą natomiast różnicę pomiędzy długiem Spółki a wartością wózka widłowego oraz generatora azotu kontrahent miał zapłacić w gotówce. Na tę okoliczność strony dokonały kompensacji wzajemnych należności i zobowiązań. Sprzedaż wózka widłowego i generatora azotu została potwierdzona wystawioną przez Spółkę w dniu 2 czerwca 2015 roku fakturą VAT. Dokonana przez Spółkę sprzedaż wózka widłowego oraz generatora azotu jest bezskuteczna względem masy upadłości na podstawie art. 128 ust. 2 w zw. z ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku - Prawo upadłościowe (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r, poz. 233, z późn. zm.). Syndyk poinformował kontrahenta Spółki o bezskuteczności umowy sprzedaży, wzywając go do wydania nabytych ruchomości. Kontrahent Spółki oświadczył, że dokona zwrotu ruchomości i wyda je Syndykowi masy upadłości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy we wskazanym stanie faktycznym, po fizycznym zwrocie przez kontrahenta Spółki ruchomości w postaci wózka widłowego oraz generatora azotu, Wnioskodawca będący Syndykiem masy upadłości J. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie powinien wystawić fakturę korygującą in minus z uwagi na zwrot Spółce towarów...

Stanowisko Wnioskodawcy:

W opinii Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym, po dokonaniu fizycznego zwrotu przez kontrahenta Spółki ruchomości w postaci wózka widłowego i generatora azotu należy wystawić fakturę VAT korygującą in minus fakturę VAT dokumentującą nabycie przez kontrahenta Spółki wózka widłowego oraz generatora azotu. Przemawiają za tym następujące argumenty.

Według przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT) opodatkowaniu podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumieć należy przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). Towarami w rozumieniu ustawy o VAT są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT). Podatnicy podatku VAT są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.

W świetle powyższego nie budzi wątpliwości, że dokonana przez Spółkę sprzedaż wózka widłowego oraz generatora azotu podlegała podatkowi VAT i winna być udokumentowana fakturą VAT, co też zostało uczynione. Kontrowersje budzi jednak to, czy w przypadku uznania dokonanej przez upadłego sprzedaży za bezskuteczną względem masy upadłości na podstawie art. 128 ust. 2 w zw. z ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 roku - Prawo upadłościowe (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 233, z późn. zm., dalej: p.u.) konieczne jest wystawienie faktury VAT korygującej fakturę VAT dokumentującą wcześniej dokonaną sprzedaż.

Według przepisu art. 106j ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT w przypadku gdy po wystawieniu faktury dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, podatnik wystawia fakturę korygującą. W orzecznictwie podkreśla się przy tym, że uprawnienie do wystawienia faktury VAT korygującej uzależniona jest od faktycznego, fizycznego zwrotu towarów lub usług. W analizowanym stanie faktycznym Syndyk masy upadłości posiada względem kontrahenta Spółki roszczenie o wydanie nabytych ruchomości masie upadłości w naturze (art. 134 ust. 1 p.u.). W takiej sytuacji, skoro nastąpi faktyczny zwrot towarów, uzasadnione będzie, na podstawie art. 106j ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT wystawienie korekty faktury. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 21 października 2014 roku, sygn. akt III SA/GI 690/14 podkreślił, że bezskuteczność czynności prawnej upadłego oraz późniejszy faktyczny zwrot towarów wskutek dokonania takiej czynności uzasadnia wystawienie korekty faktury VAT in minus. Potwierdza to trafność stanowiska Wnioskodawcy.

Ponadto podkreślenia wymaga to, że skoro bezskuteczność czynności sprzedaży następuje pomiędzy Spółką a jej kontrahentem, to wystawiona przez Spółkę korekta faktury doprowadzi jedynie do formalnego potwierdzenia rzeczywistego stanu rzeczy, tzn. faktura korygująca potwierdzi fakt, że dokonana sprzedaż jest bezskuteczna.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Przy czym towarami - w myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy - są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast, przez świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów ().

Przez sprzedaż, z kolei, rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 powołanej ustawy).

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zasady funkcjonowania spółki w likwidacji, jak i jej reprezentacji regulują przepisy ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. z 2015 r., poz. 233 ze zm.).

Na mocy art. 160 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności w imieniu własnym na rachunek upadłego (tak jak w niniejszej sprawie). Ponadto czynności prawne upadłego dotyczące mienia wchodzącego do masy upadłości są nieważne (art. 77 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego). Z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim (art. 75 ust. 1 ww. ustawy).

W myśl art. 173 ww. ustawy, syndyk niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza go przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub zabraniem go przez osoby postronne oraz przystępuje do jego likwidacji.

Na mocy art. 601 ww. ustawy, po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorca występuje w obrocie pod dotychczasową firmą z dodaniem oznaczenia w upadłości.

W świetle cytowanych przepisów, upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego, jednakże ta okoliczność nie pozbawia upadłego statusu podatnika, do którego to stosuje się prawa i obowiązki wynikające z przepisów obowiązujących ustaw podatkowych.

We wszelkich postępowaniach, stroną w znaczeniu materialnym pozostaje upadły - to on jest podmiotem praw i obowiązków, natomiast syndykowi przysługuje legitymacja formalna do występowania w tych postępowaniach; jest on stroną w znaczeniu formalnym. W zakresie prawnopodatkowym działanie syndyka należy potraktować jako działanie przez pełnomocnika ze wszystkimi prawnymi tego stanu rzeczy konsekwencjami. W świetle powyższego, syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację wszystkich obowiązków podatnika i płatnika przez upadłego.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że w dniu 31 sierpnia 2015 roku Sąd Rejonowy Wydział Gospodarczy ogłosił upadłość J. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie obejmującą likwidację majątku. Na syndyka masy upadłości został wyznaczony... Przed ogłoszeniem upadłości Spółka posiadała zadłużenie wobec swojego kontrahenta - Huberta C. wynikające z dostawy owoców, które zostało potwierdzone fakturą VAT. Jednocześnie kontrahent posiadał w swoim władaniu, należące do Spółki, a oddane mu do używania ruchomości w postaci wózka widłowego oraz generatora azotu. Spółka wraz ze swoim kontrahentem Hubertem C. ustalili, że zapłata długu Spółki nastąpi poprzez przeniesienie na kontrahenta własności wózka widłowego oraz generatora azotu, pozostałą natomiast różnicę pomiędzy długiem Spółki a wartością ruchomości kontrahent miał zapłacić w gotówce (strony dokonały kompensacji wzajemnych należności i zobowiązań). Sprzedaż wózka widłowego i generatora azotu została potwierdzona wystawioną przez Spółkę w dniu 2 czerwca 2015 roku fakturą VAT. Dokonana przez Spółkę sprzedaż przedmiotowych ruchomości jest bezskuteczna względem masy upadłości. Syndyk poinformował Huberta C. o bezskuteczności umowy sprzedaży, wzywając go do wydania nabytych ruchomości. Kontrahent Spółki oświadczył, że dokona zwrotu ruchomości i wydaje je Syndykowi masy upadłości.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia kwestii, czy jako Syndyk masy upadłości J. Spółki z o.o. powinien wystawić fakturę korygującą in minus po fizycznym zwrocie przez kontrahenta Spółki ruchomości - wózka widłowego oraz generatora azotu.

W myśl z art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a‑30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Podstawę opodatkowania, stosownie do art. 29a ust. 10 ustawy, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:

1. kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
2. wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
3. zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
4. wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

Stosownie z art. 29a ust. 13 ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Szczegółowe elementy, które powinna zawierać faktura, określa art. 106 e ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 106j ust. 1 ww. ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,
2. udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1,
3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, 5)
5. podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Stosownie do ust. 2 ww. artykułu, faktura korygująca powinna zawierać:

1. wyrazy FAKTURA KORYGUJĄCA albo wyraz KOREKTA;
2. numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
3. dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
   1. określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6,
   2. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;
4. przyczynę korekty;
5. jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego - odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;
6. w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 - prawidłową treść korygowanych pozycji.

Z przytoczonych wcześniej uregulowań wynika, że istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym.

Faktury korygujące generalnie można podzielić na te, które powodują zmniejszenie obrotu i kwoty podatku należnego oraz na te, które wywołują skutki odwrotne, tj. w wyniku ich wystawienia wartość obrotu i kwoty podatku należnego ulega podwyższeniu.

W sytuacji konieczności wystawienia faktury korygującej powodującej obniżenie podstawy opodatkowania (tzw. faktury in minus), w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia odbioru korekty faktury przez nabywcę towaru lub usługi nie stosuje się w sprzedaży: energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, na podstawie art. 29a ust. 15 pkt 3 znowelizowanej ustawy o VAT.

Ze wskazanych okoliczności wynika, że nastąpi zwrot towaru, ponieważ - jak wskazał Wnioskodawca - kontrahent Spółki dokona zwrotu przedmiotowych ruchomości i wyda je Syndykowi masy upadłości. Zatem w odniesieniu do powołanych przepisów oraz przedstawionego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że dokonanie fizycznego zwrotu Wnioskodawcy zbytego wcześniej towaru na rzecz kontrahenta Spółki warunkuje wystawienie faktury korygującej dokumentującej transakcję zwrotnego przeniesienia prawa do rozporządzania ruchomościami na Syndyka masy upadłości.

Tym samym w rozpatrywanej sprawie skorygowanie transakcji zbycia przedmiotowych ruchomości na rzecz kontrahenta może nastąpić po ich faktycznym zwrocie Wnioskodawcy. Zatem - jak wskazał Wnioskodawca - skoro nastąpi faktyczny zwrot towarów, uzasadnione będzie, na podstawie art. 106j ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT wystawienie korekty faktury.

W konsekwencji, po fizycznym zwrocie przez kontrahenta Spółki ruchomości w postaci wózka widłowego oraz generatora azotu, Wnioskodawca będący Syndykiem masy upadłości J. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie powinien wystawić fakturę korygującą in minus z uwagi na zwrot Spółce towarów. Należy zaznaczyć, że w stosunku do faktur powodujących zmniejszenie kwoty podatku należnego, istotne znaczenie ma moment potwierdzenia odbioru faktury korygującej.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym zdarzeniu przyszłym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie