Temat interpretacji

Opodatkowanie sprzedaży gruntów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 8 lutego 2011 r. (data wpływu 9 lutego 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 kwietnia 2011 r. (data wpływu 28 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działek jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działek. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 26 kwietnia 2011 r. o doprecyzowanie opisanego zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 16 listopada 1999 r. Wnioskodawca wraz z małżonką nabył do majątku wspólnego od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa nieruchomość gruntową w miejscowości, gmina (działka nr 5/28 AM-1/ o pow. 7,83 ha) z przeznaczeniem na cele rolne. Mając w planie stworzenie gospodarstwa rolnego Zainteresowany wraz z małżonką nabył w celu powiększenia jeszcze dodatkowe tereny rolne. Na omawianej działce w roku 2003 Wnioskodawca uzyskał zgodę na budowę siedliska rolnego (budynek mieszkalny wraz z obiektem gospodarczym). Niestety pogorszyła się sytuacja rodzinna w wyniku czego Wnioskodawca wraz z małżonką w roku 2005 przeprowadził rozdzielność majątkową, w wyniku której dokonano podziału nieruchomości, a omawiana działka przypadła w udziale Wnioskodawcy.

W roku 2008 został uchwalony nowy plan zagospodarowania przestrzennego obejmujący przedmiotową działkę, na mocy którego została ona przekwalifikowana na cele zabudowy mieszkaniowej. Z końcem roku 2010 Zainteresowany podzielił geodezyjnie teren na działki budowlane (X sztuk).

Ponieważ sytuacja rodzinna i finansowa Wnioskodawcy nie jest łatwa, postanowił sprzedać część działek.

Obecnie Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą (na własne nazwisko i jest podatnikiem podatku VAT) o kierunku budowlanym (rozpoczęcie działalności nastąpiło w dniu 8 lutego 2008 r.).

Pismem z dnia 26 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca doprecyzował opisane zdarzenie przyszłe podając, iż:

1. jest rolnikiem ryczałtowym,
2. dokonywał sprzedaży produktów rolnych pochodzących z przedmiotowej nieruchomości,
3. przedmiotowy grunt był i jest użytkowany rolniczo (utrzymywany w kulturze i produkcji rolnej) od momentu zakupu tj. od roku 1999 do chwili obecnej,
4. opisaną działkę Zainteresowany udostępniał osobom trzecim i była to czynność odpłatna,
5. Wnioskodawca zbywał inne nieruchomości. Teren, o którym mowa został w roku 2008 przekształcony na teren zabudowy mieszkaniowej, lecz cały czas użytkowany jest rolniczo. Obecnie Wnioskodawca podzielił teren zgodnie z aktualnym planem zagospodarowania przestrzennego i planuje sprzedać część działek. Pozostała część nadal będzie przez Zainteresowanego uprawiana,
6. w aktualnym planie zagospodarowania przestrzennego jest to teren przewidziany pod zabudowę mieszkaniową.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w momencie sprzedaży działek Wnioskodawca powinien odprowadzić do Urzędu Skarbowego podatek VAT od sprzedaży...

Zdaniem Wnioskodawcy, kupując teren rolny Wnioskodawca nigdy nie miał zamiaru go sprzedawać, ani tym bardziej traktować ten zakup jako chęć zarobienia dodatkowych pieniędzy. Zamiarem Zainteresowanego było stworzenie gospodarstwa rolnego, na którym pracowałaby cała rodzina (małżonka przez cały czas jest bez pracy). Ponieważ trudna sytuacja losowa nie pozwoliła Wnioskodawcy zrealizować swoich planów, a dodatkowo jest zmuszony sprzedać posiadaną ziemię uważa, że nie powinien być traktowany jako osoba, która chce na tej sprzedaży zarobić, a jako osoba, która sprzedaje w dobrej wierze swoją prywatną własność i czynność ta nie ma znamion działalności gospodarczej. W związku z czym nie powstanie obowiązek odprowadzenia podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., nadanym ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476), przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, iż status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży gruntu jest podatnikiem podatku od towarów i usług, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej ustawy.

W przedmiotowej sprawie, na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, iż definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, jednoznacznie przesądza, że działalność wykonywana przez rolników zawiera się w pojęciu działalności gospodarczej.

Art. 2 pkt 19 ustawy stanowi, iż przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Na mocy art. 2 pkt 15 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., przez działalność rolniczą rozumie się produkcję roślinną i zwierzęcą, w tym również produkcję materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcję warzywniczą, gruntową, szklarniową i pod folią, produkcję roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadowniczą, chów, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcję zwierzęcą typu przemysłowego lub fermowego oraz chów i hodowlę ryb i innych organizmów żyjących w wodzie, a także uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin in vitro, fermową hodowlę i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowlę i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, chów i hodowlę dżdżownic, entomofagów i jedwabników, prowadzenie pasiek oraz chów i hodowlę innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym oraz sprzedaż produktów gospodarki leśnej i łowieckiej, z wyjątkiem drewna okrągłego z drzew tropikalnych (PKWiU 02.20.13.0) oraz bambusa (PKWiU ex 01.29.30.0), a także świadczenie usług rolniczych.

Przez gospodarstwo rolne rozumie się gospodarstwo rolne w myśl przepisów o podatku rolnym (art. 2 pkt 16 ustawy).

Z kolei zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.), za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Wskazać w tym miejscu należy, iż zgodnie z art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej (). Stanowi zatem zorganizowany kompleks majątkowy przeznaczony do prowadzenia działalności produkcyjnej, handlowej lub usługowej.

Natomiast w myśl art. 55³ ustawy Kodeks cywilny, za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Biorąc pod uwagę powyższe należy przyjąć, że gospodarstwo rolne spełnia określone w Kodeksie cywilnym wymogi właściwe dla przedsiębiorstwa. Celem przedsiębiorstwa, którym jest gospodarstwo rolne, zawsze jest produkcja rolnicza, bez względu na to w jaki sposób zostaną wykorzystane pożytki z tej działalności.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca jest rolnikiem ryczałtowym, oraz od dnia 8 lutego 2008 r. prowadzi działalność gospodarczą o kierunku budowlanym (na własne nazwisko i jest podatnikiem podatku VAT). W dniu 16 listopada 1999 r. Wnioskodawca wraz z małżonką nabył do majątku wspólnego od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa nieruchomość gruntową o pow. 7,83 ha, z przeznaczeniem na cele rolne, mając w planie stworzenie gospodarstwa rolnego. Wnioskodawca wraz z małżonką nabył w celu powiększenia jeszcze dodatkowe tereny rolne. Na omawianej działce w roku 2003 Wnioskodawca uzyskał zgodę na budowę siedliska rolnego (budynek mieszkalny wraz z obiektem gospodarczym). Wnioskodawca dokonywał sprzedaży produktów rolnych pochodzących z przedmiotowej nieruchomości. Grunt był i jest użytkowany rolniczo (utrzymywany w kulturze i produkcji rolnej) od momentu zakupu, tj. od roku 1999 do chwili obecnej. Opisaną działkę Zainteresowany udostępniał osobom trzecim i była to czynność odpłatna. Wnioskodawca w przeszłości zbywał inne nieruchomości. Teren, o którym mowa został w roku 2008 przekształcony na teren zabudowy mieszkaniowej, lecz cały czas użytkowany jest rolniczo. Obecnie Wnioskodawca podzielił teren zgodnie z aktualnym planem zagospodarowania przestrzennego i planuje sprzedać część działek. Pozostała część nadal będzie przez Zainteresowanego uprawiana.

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego planowany do sprzedaży grunt, jest przeznaczony pod zabudowę mieszkaniową.

Mając na uwadze powołaną wyżej definicję działalności gospodarczej, należy uznać, iż planowane przez Zainteresowanego transakcje sprzedaży działek mają związek z działalnością gospodarczą, bowiem osoba wykorzystująca grunty do celów rolniczych, w świetle ustawy o podatku od towarów i usług, posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą (działalność rolniczą). Jednakże, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy, korzysta tylko ze zwolnienia od podatku w zakresie dostaw produktów rolnych pochodzących z własnej działalności oraz w zakresie świadczenia usług rolniczych. Jeśli więc osoba taka wykonuje inne czynności mieszczące się w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług, brak jest podstaw prawnych do uznania, iż nie podlegają one opodatkowaniu.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, iż dostawa gruntów podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzonej działalności gospodarczej, co może mieć miejsce również przy czynności dokonanej jednorazowo. Zainteresowany co prawda zakupił nieruchomość w roku 1999 z przeznaczeniem na cele rolne, ale wskutek podziału, przedmiotem dostawy może być nieruchomość składająca się z 30 działek. Tak przewidziana sprzedaż nie ma charakteru incydentalnego, czy też sporadycznego, a częstotliwy i zorganizowany. W takim przypadku, dostawy kilkudziesięciu działek wykorzystywanych w działalności rolniczej nie można zaliczyć do czynności jednorazowej i potraktować jako sprzedaż majątku prywatnego. Nie można uznać, że grunt ten jest majątkiem osobistym, który jak sama nazwa wskazuje służy do zaspokajania tylko i wyłącznie potrzeb osobistych (prywatnych).

Rolnik sprzedający grunt nie zbywa majątku osobistego, ale majątek składający się na przedsiębiorstwo rolne. Wobec powyższego, osoba taka dokonuje sprzedaży majątku związanego z przedmiotową działalnością gospodarczą (działalnością rolniczą) i jest z tego tytułu podatnikiem podatku od towarów i usług, nie korzystającym ze zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy.

Ponadto, na omawianej działce w roku 2003 Wnioskodawca uzyskał zgodę na budowę siedliska rolnego (budynek mieszkalny wraz z obiektem gospodarczym). Niestety pogorszyła się sytuacja rodzinna w wyniku czego Wnioskodawca wraz z małżonką w roku 2005 przeprowadził rozdzielność majątkową, w wyniku której dokonano podziału nieruchomości, a omawiana działka przypadła w udziale Wnioskodawcy. Następnie w roku 2008 został uchwalony nowy plan zagospodarowania przestrzennego obejmujący przedmiotową działkę, na mocy którego została ona przekwalifikowana na cele zabudowy mieszkaniowej. Z końcem roku 2010 Zainteresowany podzielił geodezyjnie teren na działki budowlane (X sztuk) i postanowił sprzedać część działek.

Istotne znaczenie ma, że czynności tej można przypisać znamiona działalności gospodarczej prowadzonej z zamiarem wykonywania jej w sposób częstotliwy.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż zasady wykładni językowej i funkcjonalnej definicji działalności gospodarczej prowadzą do wniosku, że działalność gospodarczą stanowi nie tylko działalność częstotliwa, czyli stała i powtarzalna, ale także jednorazowa czynność, jeżeli wiąże się z nią zamiar częstotliwości, przy czym wspomniana działalność powinna być wykonywana przez producenta, handlowca, usługodawcę, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika lub wykonującego wolny zawód.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a ustawy, który został wprowadzony art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578) oraz zmieniony art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%;
3. stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o której mowa w art. 115 ust. 2, wynosi 7%;
4. stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 4%.

Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział stawki preferencyjne oraz zwolnienie od podatku.

W art. 43 ustawy, zawarto katalog czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług. Stosownie do ust. 1 pkt 9 powołanego artykułu, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Z powyższego przepisu wynika, iż opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych opodatkowane są tylko te, które stanowią tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę. Natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących na przykład gruntami rolnymi czy leśnymi, które nie są przeznaczone pod zabudowę, są zwolnione od podatku od towarów i usług.

Reasumując, wskazać należy, iż transakcja sprzedaży działek powstałych na skutek podziału geodezyjnego działki nr 5/28 AM-1/, wykorzystywanych uprzednio w działalności rolniczej, jest czynnością podlegającą uregulowaniom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług i jako taka, podlega opodatkowaniu tym podatkiem. W konsekwencji, transakcja tak wydzielonych działek z przeznaczeniem pod zabudowę mieszkaniową nie będzie korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. Tym samym, dostawę przedmiotowych działek należy opodatkować, stosownie do art. 146a pkt 1 ustawy, 23% stawką podatku.

Wskazać należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wobec powyższego, udzielona interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych dla małżonki Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu