Temat interpretacji

Co stanowi obrót we Wspólnocie w rozumieniu ustawy o VAT?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 4 stycznia 2010 r. (data wpływu 15 stycznia 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 marca 2010 r. (data wpływu 15 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy zaliczki wpłacane przez członków Wspólnoty na poczet utrzymania nieruchomości wspólnej stanowią obrót jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy zaliczki wpłacane przez członków Wspólnoty na poczet utrzymania nieruchomości wspólnej stanowią obrót. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 10 marca 2010 r. o informacje dotyczące opisanego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - Wspólnota Mieszkaniowa (dalej: Wspólnota) funkcjonuje w oparciu o przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. (t. j. Dz. U z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.). W dokumentacji technicznej budynek zakwalifikowany jest jako budynek usługowo-mieszkalny o łącznej powierzchni użytkowej 3325,78 m² z tego 1515,14 m² to 13 lokali użytkowych z 45,57% udziałów w nieruchomości wspólnej: 1168,27 m² to 18 lokali mieszkalnych z 35,11% udziałów w nieruchomości wspólnej i garaże 642,37 m² tj. 20 szt. i 19,32% udziałów w nieruchomości wspólnej, z tego 17 garaży posiadają właściciele lokali mieszkalnych i 3 garaże właściciele lokali użytkowych.

Wspólnotę Mieszkaniową tworzą właściciele lokali mieszkalnych (18) i lokali użytkowych (13) - księga wieczysta numer x oraz właściciele garaży (20) - księga wieczysta numer Y stanowiącego odrębną nieruchomość (garaż wielostanowiskowy w kondygnacji podziemnej z 20 miejscami postojowymi) z czego każdy właściciel garażu posiada 5/100 udziału we współwłasności, co stanowi 100% udziału w garażach, czyli 19,32% w nieruchomości wspólnej.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ww. ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem swojego lokalu oraz zobowiązany jest uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, na które składają się:

1. zarządzanie,
2. konserwacje, przeglądy techniczne, remonty,
3. ubezpieczenie budynku,
4. energia elektryczna,
5. utrzymanie czystości,
6. usługi bankowe,

oraz wydatki na dostawę do lokali mediów, tj.:

1. zimnej wody i odprowadzanie ścieków,
2. energii cieplnej,
3. wywóz nieczystości (tylko właściciele lokali mieszkalnych).

Umowę o dostawę mediów z dostawcami zawarła Wspólnota Mieszkaniowa.

Zasady obciążania i rozliczania mediów (kosztów dostawy) na poszczególne lokale określone są w formie uchwały właścicieli. Wspólnota zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy o własności lokali prowadzi rozliczenia finansowe za pośrednictwem rachunku bankowego. Wspólnota ponosi koszty z tytułu opłat i prowizji oraz osiąga przychody z tytułu odsetek od gromadzonych środków pieniężnych. Wspólnota nie uzyskuje dochodów z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

W piśmie z dnia 10 marca 2010 r. Wnioskodawca wskazał, że Wspólnota nie wykonuje żadnych czynności na rzecz osób trzecich, tj. podmiotów niebędących członkami Wspólnoty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Co stanowi obrót we Wspólnocie w rozumieniu ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, Wspólnota nie dokonuje odpłatnie dostawy towarów i odpłatnie świadczeń usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Zaliczki od członków Wspólnoty nie są obrotem w rozumieniu art. 29 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 , poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez dostawę towarów stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (), natomiast przez świadczenie usług, stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. serii L nr 347 str. 1 ze zm.). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Definicja usługi zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma szerszy zakres od definicji usługi zawartej w klasyfikacjach statystycznych. Przy definiowaniu świadczenia należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W myśl art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu. Świadczenie usług powinno wynikać z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego oraz powinien występować bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść majątkową. Spod pojęcia świadczenia usług jest natomiast wyłączone świadczenie, którego treścią jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Ponadto, jak wynika z treści art. 8 ust. 3 ww. ustawy, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Z objaśnień wstępnych do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wynika, iż usługami są określone czynności świadczone przez podmioty gospodarcze na rzecz innych podmiotów (osób fizycznych, jednostek gospodarczych). Zgodnie zatem z zasadą statystyczną zawartą w PKWiU, usługą jest jedynie czynność skierowana na zewnątrz, dla innego podmiotu.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Podatnikami, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności.

Działalność gospodarcza na mocy art. 15 ust. 2 cyt. ustawy obejmuje:

• wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wtedy, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy;
• czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, czyli osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, są obowiązane wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przez sprzedaż zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót (). Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Wspólnotę Mieszkaniową tworzą właściciele lokali mieszkalnych (18) i lokali użytkowych (13) oraz właściciele garaży (20) znajdujących się w garażu wielostanowiskowym w kondygnacji podziemnej.

Zgodnie z przepisami ustawy o własności lokali, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem swojego lokalu oraz zobowiązany jest uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, na które składają się:

1. zarządzanie,
2. konserwacje, przeglądy techniczne, remonty,
3. ubezpieczenie budynku,
4. energia elektryczna,
5. utrzymanie czystości,
6. usługi bankowe,

oraz wydatki na dostawę do lokali mediów, tj.:

1. zimnej wody i odprowadzanie ścieków,
2. energii cieplnej,
3. wywóz nieczystości (tylko właściciele lokali mieszkalnych).

Umowę o dostawę mediów z dostawcami zawarła Wspólnota Mieszkaniowa.

Zasady obciążania i rozliczania mediów (kosztów dostawy) na poszczególne lokale określone są w formie uchwały właścicieli. Wspólnota nie wykonuje żadnych czynności na rzecz osób trzecich, tj. podmiotów niebędących członkami Wspólnoty.

Podstawę prawną funkcjonowania wspólnot stanowi ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.). Ustawa ta określa prawa i obowiązki członków wspólnoty oraz zakres zarządu nieruchomością wspólną.

W myśl art. 6 ww. ustawy wspólnotę mieszkaniową tworzy ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości. Stosownie natomiast do art. 13 powołanej ustawy właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, a także uczestniczy w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, przez którą rozumie się jedynie grunt oraz część budynku i urządzenia nie służące wyłącznie właścicielom lokali (np. klatki schodowe, parkingi, instalacje energetyczne itd.).

Zgodnie z art. 14 ustawy o własności lokali na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się:

1. wydatki na remonty i bieżącą konserwację,
2. opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę,
3. ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali,
4. wydatki na utrzymanie porządku i czystości,
5. wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

Drugi rodzaj wydatków ponoszonych przez właścicieli lokali, to wydatki związane z utrzymaniem własnych lokali, głównie koszty zużytej przez właściciela energii cieplnej oraz wody.

Za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej wspólnota odpowiada bez ograniczenia, a każdy właściciel lokalu w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości. W celu reprezentacji interesów wspólnoty, zobowiązana jest ona - zgodnie z art. 18 ustawy o własności lokali - ustanowić zarząd, który może być sprawowany bezpośrednio przez członków wspólnoty lub pośrednio przez podmiot z zewnątrz. Ponadto, na gruncie ustawy o własności lokali należy rozróżnić pojęcia zarządu i zarządcy. O zarządzie mówimy w przypadku gdy mamy na myśli organ wspólnoty, a o zarządcy w przypadku, gdy zarządzanie (administrowanie) nieruchomością wspólną zostało powierzone osobie fizycznej lub prawnej. Z powyższego jednoznacznie wynika, że wspólnota mieszkaniowa stanowi wspólnotę interesów właścicieli lokali, zorganizowanych w formie i na zasadach określonych w powołanej wyżej ustawie o własności lokali.

Mając na uwadze powyższą analizę przepisów należy stwierdzić, że przyjęty sposób rozliczania kosztów zarządu nieruchomością nie daje podstaw do postawienia tezy, że zaliczki (kwoty) wpłacane przez członków wspólnoty na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, jak i poszczególnych wyodrębnionych lokali, stanowią wynagrodzenie za czynności wykonywane przez Wspólnotę na rzecz jej członków. Zaliczki te stanowią jedynie partycypację w kosztach jednostki organizacyjnej - wspólnoty mieszkaniowej - przez jej członków. Wspólnota, a więc jej członkowie, nie dokonują sprzedaży, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, na rzecz samych siebie (również jeżeli dotyczy to wyodrębnionych lokali a nie części wspólnej), poprzez zapłatę zaliczek (kwot) z tytułu kosztów związanych z utrzymaniem własnych lokali, np. z tytułu opłat za media. Stroną umowy o dostawę mediów co do zasady jest wspólnota mieszkaniowa, reprezentowana przez zarząd.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że wewnętrzne rozliczenia między Wspólnotą a jej członkami nie spełniają ani definicji dostawy towarów, ani definicji świadczenia usług, w związku z tym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji powyższego Wspólnota Mieszkaniowa w zakresie czynności zarządzania nieruchomością wspólną i pobierania zaliczek od członków wspólnoty z tytułu dostawy mediów do poszczególnych lokali nie jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu cyt. wyżej art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT.

W świetle przepisów ww. ustawy, wspólnoty mieszkaniowe tworzone na podstawie ustawy o własności lokali mogą być traktowane jako samodzielni podatnicy tego podatku mieszczący się w zakresie innych jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. Jednakże w takim przypadku wspólnota musi dokonywać czynności podlegających opodatkowaniu na rzecz osób trzecich, tj. nie wchodzących w skład wspólnoty. W analizowanej sprawie Wspólnota nie wykonuje czynności na rzecz osób trzecich, w związku z powyższym nie działa ona w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w zakresie pobierania od członków Wspólnoty zaliczek z tytułu utrzymania nieruchomości wspólnej oraz dostawy mediów do poszczególnych lokali Wnioskodawca nie wykonuje czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT i nie działa w charakterze podatnika tego podatku. Tym samym kwoty należne z ww. tytułów nie stanowią u Wnioskodawcy obrotu, o którym mowa w art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

W niniejszej interpretacji odpowiedziano na wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy zaliczki wpłacane przez członków Wspólnoty na poczet utrzymania nieruchomości wspólnej stanowią obrót. Wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych zostanie rozstrzygnięty odrębnym pismem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB3/423-78/10-4/JG, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu