Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, iż otrzymał ziemię w postaci darowizny oraz sprzedaż następuje w dużych odstępach czasu, nie ma charakteru działalności gospodarczej, nie jest zobowiązany do zapłaty VAT.

WSA w Warszawie w wyroku z dnia 1 października 2008r. uznał, że zbycie gruntu otrzymanego w formie darowizny nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. W przedmiotowej sprawie podatnik otrzymał w darowiźnie od ojca cztery działki i zamierzał je sprzedać łącznie lub po kolei. Zdaniem organów podatkowych sprzedaż pierwszej działki nie będzie opodatkowana VAT, pod warunkiem, że nie dojdzie do sprzedaży kolejnych. W przeciwnych okolicznościach, podatkiem VAT powinna być opodatkowana także pierwsza transakcja. Sąd uznał jednak, że opodatkowaniu podatkiem VAT nie podlega sprzedaż majątku prywatnego nabytego w darowiźnie, ponieważ nabycie nie następuje z zamiarem sprzedaży (WSA w Warszawie, 1 października 2008 r., sygn. IIISA/Wa 1316/08, 1317/08).

W ocenie Wnioskodawcy trudno jest tu mówić o działalności systematycznej, co jako warunek opodatkowania stawia przepis ustawy, można natomiast mówić o powolnym zbywaniu majątku osobistego.

Poza tym Wnioskodawca posiada dom (siedlisko) na działce o pow. 6000mkw (jest plan miejscowy wskazujący tu na budownictwo mieszkaniowe)

Wnioskodawca chce pozbyć się majątku w postaci ziemi i obdarować uzyskanymi środkami dorastające dzieci. Sam Wnioskodawca zbliża się do wieku emerytalnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Zgodnie z ww. przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy na terytorium kraju.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza na mocy ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto podatnikiem staje się również ten, kto wykonał czynność, podlegającą opodatkowaniu, jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Chociaż ustawa nie definiuje pojęcia częstotliwości, przez zamiar wykonywania danej czynności w sposób częstotliwy należy rozumieć chęć, wolę powtarzalnego, a nie jednorazowego wykonywania określonych czynności, składających się na istotę prowadzenia działalności. O kwestii częstotliwości nie decyduje czasookres wykonywania czynności (rok, dwa czy pięć lat) ani ilość dokonanych transakcji. Decydującym kryterium jest powtarzalność czynności. Dlatego też, w każdym przypadku należy indywidualnie rozstrzygnąć, czy intencją określonej czynności, z którą łączą się skutki podatkowo-prawne było dokonywanie tej czynności wielokrotnie.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, iż dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Za podatnika należy uznać także osobę, która zadeklarowała zamiar prowadzenia działalności gospodarczej i poczyniła w tym celu pewne nakłady, mimo że sama działalność gospodarcza jeszcze się nie rozpoczęła, nawet w sytuacji jeśli nigdy nie zostanie rozpoczęta.

Działalność gospodarcza może składać się z kilku następujących po sobie transakcji. Czynności przygotowawcze, takie jak nabycie nieruchomości, które stanowią część tych transakcji, powinny być również traktowane jako działalność gospodarcza. Poniesienie wstępnych wydatków inwestycyjnych w celu i z zamiarem rozpoczęcia przyszłej działalności gospodarczej należy również uznać za działalność gospodarczą.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do przyszłego wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym wykorzystywanie majątku prywatnego przez osobę fizyczną stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności handlowej.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów zauważyć należy, iż status podatnika podatku od towarów i usług, wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających podatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży gruntu jest podatnikiem podatku od towarów i usług, istotnym jest stwierdzenie, że nie prowadzi ona działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów cyt. ustawy.

W przedmiotowej sprawie, na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, iż definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie o VAT, jednoznacznie przesądza, że działalność wykonywana przez rolników zawiera się w pojęciu działalności gospodarczej.

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, iż podatnicy dokonujący odpłatnej dostawy towaru, w tym także nieruchomości niezabudowanej, winni taką transakcję opodatkować.

Podstawowa stawka podatku na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Stosownie do art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca nabył w drodze darowizny w 1978r. i 1991 r. nieruchomości w formie gospodarstw rolnych.

W 1993 r. dwie z tych działek podzielił ma mniejsze ok. 1000 metrowe działki. Na jednej nieruchomości powstało 15 działek, na drugiej 5. Z jednej nieruchomości 11 z nich sprzedał w 1994r. jako rolne, a w dwunastej sprzedał udziały i stała się ona współwłasnością wszystkich pozostałych nowych właścicieli. W 2002 r. nastąpiło przekwalifikowanie wszystkich 15 działek miejscowym planem zagospodarowania. W 2004r. jeszcze przed wejściem przepisu, że grunty budowlane są objęte VAT, Wnioskodawca sprzedał kolejną, tzn. 13-tą, a w 2008r. działkę wspomnianą wcześniej będąca współwłasnością. Wnioskodawcy pozostały 2 działki w tej nieruchomości.

W drugiej nieruchomości podzielonej na 6 działek sprzedał 5 działek jako rolne, bez warunków zabudowy, a do szóstej uzyskał warunki zabudowy w 2009r. Obecnie Wnioskodawcy zostały 2 działki budowlane objęte planem zagospodarowania, z których na jednej znajduje się dom (siedlisko), oraz trzecia działka z warunkami zabudowy. Wnioskodawca przedmiotowe działki ma zamiar sprzedać, ponieważ chce pozbyć się majątku w postaci ziemi i obdarować uzyskanymi środkami dorastające dzieci. Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, iż prowadził gospodarstwo rolne będąc płatnikiem KRUS.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany dodatkowo wyjaśnia, iż wymienione powyżej działki nie były przedmiotem dzierżawy ani nie były udostępniane osobom trzecim. W opinii Wnioskodawcy nie posiada on statusu czynnego podatnika podatku od towarów i usług, a otrzymane działki nie były wykorzystywane w żadnej działalności gospodarczej, w tym rolniczej.

Do transakcji zbycia winna mieć zastosowanie stawka podstawowa podatku, t.j. aktualnie 23%, określona w art. 146 a pkt 1 tej ustawy, gdyż zwolniona od podatku jest jedynie dostawa terenów niezabudowanych innych niż budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę (art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy).

Uwzględniając treść powołanych przepisów oraz opis zdarzenia przyszłego wskazać należy, iż w niniejszej sprawie Zainteresowany w związku z dostawą przedmiotowych działek niezabudowanych wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT. Należy bowiem zwrócić uwagę, że została podjęta decyzja o ich sprzedaży oraz dokonano ich podziału (na dwadzieścia działek), z czego z jednej nieruchomości Wnioskodawca sprzedał 12 działek jako rolne oraz 2 działki jako budowlane, natomiast z drugiej nieruchomości sprzedał 5 działek jako rolne. Na chwilę obecną pozostały Wnioskodawcy dwie nieruchomości niezabudowane oraz jedna nieruchomość z domem (siedliskiem).

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż okoliczności sprawy (podział gruntu na mniejsze działki oraz częściowa sprzedaż wydzielonych) wskazują na zamiar sprzedaży działek w sposób częstotliwy i z wyraźną intencją osiągnięcia korzystnego wyniku finansowego tych działań, w przeciwnym bowiem razie dzielenie gruntów byłoby niecelowe i ekonomicznie nieuzasadnione.

Mając zatem na uwadze okoliczności sprawy oraz treść powołanych przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, że planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż nieruchomości, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ze względu na ich związek z działalnością gospodarczą jaką - w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług - jest działalność rolnicza. Wnioskodawca bowiem nabył w drodze darowizny przedmiotowe nieruchomości w formie gospodarstw rolnych, będąc jednocześnie rolnikiem ryczałtowym. Zatem przedmiotowe nieruchomości posiadające charakter rolny wchodziły w skład gospodarstwa rolnego Zainteresowanego. W związku z powyższym należy stwierdzić, iż Wnioskodawca jako osoba prowadząca gospodarstwo rolne w świetle ustawy o VAT, posiada status podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, bowiem rolnik, sprzedający grunt nie zbywa majątku osobistego, ale majątek składający się na przedsiębiorstwo rolne.

Zatem, w przedmiotowej sprawie Zainteresowany wypełni definicję działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy i wystąpi w związku z dostawą przedmiotowych działek niezabudowanych w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Jak wynika z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, w przypadku gruntów niezabudowanych zwolniona od podatku jest jedynie dostawa terenów innych niż budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Powyższe oznacza, iż generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę. Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących gruntami leśnymi, rolnymi itp., nieprzeznaczonymi pod zabudowę są zwolnione od podatku VAT.

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią akty prawa miejscowego (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego), a w przypadku jego braku inne akty ustanowione przez właściwe organy (studium uwarunkowań oraz decyzja o warunkach zabudowy).

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż transakcja sprzedaży przedmiotowych działek budowlanych niezabudowanych (jedna objęta planem zagospodarowania przestrzennego oraz druga z warunkami zabudowy) przez Zainteresowanego jest czynnością podlegającą uregulowaniom zawartym w ustawie o podatku od towarów i usług. Wskazać ponadto należy, iż ww. transakcja zbycia działki, nie może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. W konsekwencji, dostawę przedmiotowej działki należy opodatkować 23% stawką podatku od towarów i usług.

Ponadto, w treści wniosku Zainteresowany wskazał również, iż zamierza sprzedać działkę, na której znajduje się dom (siedlisko), objętej miejscowym planem zagospodarowania.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy :

1. dostawa jest wykonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Przez pierwsze zasiedlenie zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Żeby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynków (budowli lub ich części) do użytkowania, które w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli zatem podatnik wybuduje obiekt lub go zmodernizuje, przy czym nakłady na ulepszenie przekroczą 30% wartości początkowej, a następnie obiekt ten (lub ulepszenie) zostanie oddany do użytkowania (wprowadzony przez podatnika do ewidencji środków trwałych), nie oznacza to, że został on zasiedlony. Oddanie do użytkowania nie nastąpiło bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany obiekt zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę. Zarówno sprzedaż, jak i dzierżawa, są bowiem czynnościami podlegającymi opodatkowaniu.

Należy jednak wskazać, iż w przypadku sprzedaży nieruchomości przez osobę fizyczną nieprowadzącej działalności nie dochodzi do pierwszego zasiedlenia, gdyż czynność ta nie podlega opodatkowaniu.

Przepisy art. 43 ust. 1 pkt 10a) zwalniają od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30 % wartości początkowej tych obiektów.

Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b), nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat (art. 43 ust. 7a ustawy).

W myśl art. 29 ust. 5 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Ustalając zastosowanie właściwej stawki podatku dla dostawy budynków, budowli lub ich części istotne jest ustalenie, czy dostawa ta dokonywana jest w ramach pierwszego zasiedlenia. Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zamierza dokonać sprzedaży nieruchomości zabudowanej, którą otrzymał w darowiźnie w formie gospodarstwa rolnego, dokonując późniejszych podziałów na mniejsze działki. Wnioskodawca wybudował dom na działce, która zamierza sprzedać i zamieszkał w nim w 1997 r. Zainteresowany wskazał również, iż nie ponosił żadnych wydatków na ulepszenie ww. zabudowań znajdujących się na przedmiotowej nieruchomości.

Biorąc pod uwagę okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, iż w przypadku gdy przedmiotowy dom (siedlisko) nie był przedmiotem transakcji kupna sprzedaży w wykonywaniu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT oraz nie był wynajmowany ani udostępniany osobom trzecim, zatem nie znajdzie zastosowania w tym przypadku przepis art. 43 ust. pkt 10 ustawy, ponieważ planowana transakcja zostanie dokonana przed pierwszym zasiedleniem, zatem nie zostaną spełnione dyspozycje wynikające z art. 2 pkt 14 ustawy.

W związku z powyższym, przyszła dostawa przedmiotowej nieruchomości zabudowanej domem (siedliskiem) zamierzana przez Wnioskodawcę będzie zwolniona z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, gdyż w momencie nabycia tej nieruchomości nie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku naliczonego (działka niezabudowana), a także Wnioskodawca nie dokonał żadnych ulepszeń, w stosunku do których miałby prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Należy bowiem wskazać, iż Wnioskodawca wybudował dom i zamieszkał na nieruchomości otrzymanej w darowiźnie.

Tym samym należy stwierdzić, że nawet jeżeli Wnioskodawca nie spełni warunków uprawniających go do zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, będzie mógł skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku VAT, ze zwolnienia korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony. Jeżeli natomiast dostawa budynku podlega opodatkowaniu podstawową stawką podatku VAT, to taką stawką należy opodatkować również grunt.

Reasumując, sprzedaż działki zabudowanej domem (siedliskiem) będzie podlegała zwolnieniu z podatku VAT. Do sprzedaży przedmiotowej nieruchomości zabudowanej będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a w związku z art. 29 ust. 5 ustawy. Natomiast w przypadku, gdy Wnioskodawca wydzieli z przedmiotowej nieruchomości działki niezabudowane, wówczas w stosunku do transakcji sprzedaży działek niezabudowanych będzie musiał je opodatkować podstawową 23% stawką VAT, zaś w stosunku do transakcji zbycia nieruchomości zabudowanej będzie korzystał ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a) ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistnienia zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie