Temat interpretacji

Brak obowiązku opodatkowania wypłacanego przez Spółkę udziału w zysku dla Klienta.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2, § 6 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 14 marca 2011 r. (data wpływu 16 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy wypłacany przez Spółkę udział w zysku dla Klienta będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy wypłacany przez Spółkę udział w zysku dla Klienta będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym. Działalność ta obejmuje wykonywanie czynności brokerskich. Spółka posiada zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej i jest wpisana do rejestru brokerów ubezpieczeniowych.

Działalność Zainteresowanego polega w szczególności na zawieraniu w imieniu lub na rzecz swoich Klientów (lub doprowadzaniu do zawarcia) umów ubezpieczenia z zakładami ubezpieczeń, jak również na wykonywaniu czynności przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w zarządzaniu i wykonywaniu tych umów również w sprawach o odszkodowanie.

Wynagrodzenie z tytułu wykonywania powyższych czynności (tzw. kurtaż) względem określonego Klienta wypłacane jest Wnioskodawcy przez zakład ubezpieczeń, z którym została zawarta umowa ubezpieczenia w imieniu i na rzecz tego Klienta. Wynagrodzenie to (kurtaż) ma zasadniczo charakter wynagrodzenia prowizyjnego, liczonego od wartości umowy ubezpieczenia. Jego wysokość zależy m. in. od rodzaju ubezpieczenia, zakresu i okresu trwania ochrony ubezpieczeniowej, stopnia ryzyka ubezpieczeniowego, wysokości sumy ubezpieczenia oraz innych czynników.

Powyższe wynagrodzenie, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT.

Ponadto Spółka podkreśliła, iż co do zasady za wykonywane przez siebie usługi nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia od Klientów (całe wynagrodzenie Zainteresowanego z tytułu czynności brokerskich pochodzi jedynie od zakładu ubezpieczeń).

Obecnie, w związku z rozwojem działalności Wnioskodawcy, a co za tym idzie zwiększającym się zakresem ochrony ubezpieczeniowej swoich Klientów, Spółka rozważa wprowadzenie dodatkowego modelu rozliczeń z Klientami. Zgodnie z tym modelem wybrani Klienci będą mogli uczestniczyć w zysku Zainteresowanego zrealizowanym przez niego z tytułu wykonywania wspomnianych usług w imieniu i na rzecz tych Klientów.

Kalkulacja udziału w zysku odbywałaby się z reguły na następujących zasadach: Wnioskodawca i Klient określają podstawę, od której liczony byłby wspomniany udział w zysku. Podstawa ta wskazywałaby rodzaje ochrony ubezpieczeniowej, z tytułu których Spółka otrzymuje kurtaż od zakładu ubezpieczeń, jak również wskazywałaby zakłady ubezpieczeń, z którymi zostały zawarte przez Zainteresowanego umowy ubezpieczenia. Zysk Wnioskodawcy stanowiłby nadwyżkę ponad określoną wartość kurtażu (wypłacanego Spółce przez zakłady ubezpieczeń). Udział Klienta w zysku Zainteresowanego byłby równy iloczynowi wartości wspomnianego zysku i wskaźnika procentowego ustalonego między Wnioskodawcą a Klientem, przy czym wartość wskaźnika procentowego mogłaby być zmieniana.

Udział w zysku byłby wypłacany Klientowi przez Spółkę w ustalonych terminach. Wypłata następowałaby po otrzymaniu przez Zainteresowanego noty obciążającej wystawionej przez Klienta.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wypłacany przez Spółkę udział w zysku dla Klienta będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, zakres opodatkowania podatkiem VAT został określony w art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), dalej ustawa o VAT. Zgodnie z tym przepisem opodatkowaniu podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług,
2. eksport towarów,
3. import towarów,
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytoriom kraju,
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż w związku z rozliczeniami z tytułu udziału Klienta w zysku Spółki nie dochodzi pomiędzy stronami do jakiejkolwiek dostawy towarów. Tym samym, w przedmiotowym stanie sprawy nie występuje dostawa towarów na terytorium kraju, eksport ani import towarów, a także wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem, czy wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W świetle powyższego, w celu określenia, czy udział Klienta w zysku Spółki podlega regulacjom ustawy o VAT należy określić, czy udział ten stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Należy jednak podkreślić, że zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (dalej ETS), nie każde świadczenie nie będące dostawą towarów podlega opodatkowaniu VAT. Zgodnie z praktyką ETS (potwierdzaną także przez orzecznictwo polskich sądów administracyjnych), jedną z podstawowych przesłanek warunkujących uznanie danej czynności za odpłatne świadczenie usług jest istnienie bezpośredniego związku przyczynowego między otrzymanym wynagrodzeniem a realizowanym świadczeniem.

W celu dokonania podatkowej kwalifikacji udziału Klienta w zysku Zainteresowanego należy zatem rozstrzygnąć:

1. Czy Klient wykonuje świadczenie dla Wnioskodawcy...
2. Czy udział zysku przekazywany przez Spółkę Klientowi ma charakter wynagrodzenia za wykonane świadczenie...

Ad. 1 Brak świadczenia ze strony Klienta.

Jak wynika z utrwalonej linii orzeczniczej ETS, przekazanie środków pieniężnych nie zawsze rodzi obowiązek naliczenia podatku VAT. Elementem niezbędnym do uznania, że dany transfer środków powinien być opodatkowany podatkiem VAT jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy wypłatą środków a określonym świadczeniem beneficjenta na rzecz podmiotu wypłacającego. W sytuacji, gdy druga strona otrzymując środki pieniężne nie podejmuje żadnych działań i nie jest zobowiązana do ich podjęcia (lub zaniechania), sam fakt przekazania środków pieniężnych nie powinien rodzić konsekwencji w zakresie podatku VAT.

Wypłata Klientowi przez Zainteresowanego udziału w zysku nie wiązałaby się z wykonywaniem (lub powstrzymaniem od wykonania) przez tego pierwszego jakichkolwiek świadczeń, które mogłyby zostać uznane za świadczenie usług. Nie zostałby zatem spełniony podstawowy warunek opodatkowania tego transferu środków podatkiem VAT.

Ad. 2 Brak charakteru odpłatności za świadczenie.

Z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT wynika, iż niezbędną przesłanką do uznania, iż świadczenie usług podlega opodatkowaniu jest istnienie odpłatności za świadczenie (wynagrodzenia za świadczenie). Polskie przepisy dotyczące podatku VAT, jak i przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej nie definiują pojęcia odpłatności oraz sposobu powiązania jej ze świadczeniem traktowanym jako usługa. Niemniej jednak, stanowisko w tej kwestii zajmował ETS, który m. in. w orzeczeniu Staatssecretaris van Financien (sygn. 154/80) stwierdził, iż: świadczenie usług podlega opodatkowaniu (), gdy usługi są świadczone w zamian za wynagrodzenie, a podstawę opodatkowania takiej usługi stanowi wszystko, co składa się na wynagrodzenie za tę usługę; musi zatem istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem ().

Kwestia istnienia bezpośredniego związku między świadczoną usługą a otrzymanym wynagrodzeniem była podkreślana przez ETS także w sprawie Tolsma (sygn. C-16/93), w której przedmiotem sporu była kwestia opodatkowania podatkiem VAT dobrowolnych datków dla ulicznego grajka, jako zapłaty za usługę świadczoną na rzecz przechodniów. W ocenie ETS, nie można było w takim przypadku znaleźć bezpośredniego związku pomiędzy wykonywanym świadczeniem a otrzymanymi datkami. W konsekwencji ETS uznał, że nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem VAT.

W opinii Zainteresowanego, kwoty otrzymywane z tytułu udziału w zysku Wnioskodawcy nie stanowią wynagrodzenia za jakiekolwiek czynności wykonywane przez Klienta dla Spółki.

Podobne stanowisko odnośnie relacji między otrzymanym wynagrodzeniem a świadczeniem zaprezentował Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji nr IPPP1-443-588/07-4/RK z dnia 10 stycznia 2008 r., w której stwierdził, iż: Aby dana czynność (dostawa towarów czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Jak wcześniej wskazano, w przypadku udziału w zysku Wnioskodawcy, kwota otrzymywana przez Klienta nie zależałaby od wykonywanych przez niego świadczeń.

Tym samym analogicznie do sytuacji przedstawionych w przywołanych wyrokach kwoty otrzymywane od Spółki nie odzwierciedlałyby wartości jakiegokolwiek świadczenia wykonywanego przez Klienta. W konsekwencji nie powinny one podlegać opodatkowaniu VAT. Co za tym idzie udział w zysku nie mógłby być traktowany jako wynagrodzenie za świadczenie Klienta na rzecz Zainteresowanego.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, wypłata Klientowi udziału w zysku nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż nie spełniałaby ona przesłanek umożliwiających zaklasyfikowanie jej do którejkolwiek z czynności podlegających opodatkowaniu VAT, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Czynność przyznania udziału w zysku nie jest czynnością ekwiwalentną, w konsekwencji brak jest podstaw do uznania, iż Klient otrzymując od Spółki wspomniany udział w zysku, wykonałby jakiekolwiek świadczenie, z tytułu którego otrzymywałby wynagrodzenie, w konsekwencji udział w zysku stanowić powinien zdarzenie neutralne dla opodatkowania podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu