Temat interpretacji

Z przedmiotowego wniosku w sprawie udzielenia interpretacji przepisów prawa podatkowego wynika, iż jest Pan tłumaczem przysięgłym ustanowionym przez Prezesa Sądu Okręgowego w Katowicach, zarejestrowanym jako podatnik podatku od towarów i usług. Natomiast z dokumentacji złożonej w tut. Urzędzie wynika, iż dokonał Pan zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług, tj. obowiązek w zakresie podatku VAT zgłosił Pan w tut. Urzędzie z dniem 01.01.2001 r. Przed wejściem w życie ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) działając na wezwanie sądów i prokuratur, wystawiał Pan rachunki za działalność wykonywaną osobiście. Jako tłumacz przysięgły wykonując tłumaczenia dla potrzeb osób fizycznych i prawnych (firmy prywatne i państwowe, urzędy i instytucje - poza sądami i prokuraturami) działał Pan jako przedsiębiorca, wystawiając (zależnie od osiąganego dochodu) rachunki lub faktury VAT, natomiast wykonując te same czynności na polecenie sądu lub prokuratury działał jako osoba uczestnicząca w postępowaniu sądowym lub prokuratorskim - biegły. Zdaniem Pana w myśl natomiast przepisów nowej ustawy czynności tłumacza przysięgłego zawsze podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, a więc i te, które są wykonywane na zlecenie sądów i prokuratur. Wynagrodzenie tłumaczy przysięgłych za czynności wykonywane dla sądu, prokuratury, policji oraz organów administracji publicznej reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24.01.2005 r. (Dz. U. Nr 15, poz. 131). Wymienione organy, w szczególności sądy i prokuratury, wymuszają na tłumaczach przysięgłych obniżanie stawek o wartość VAT. Przed nowelizacją ustawy o VAT, tj. przed 01.05.2004 r. sądom i prokuraturom wystawiał Pan rachunki, pozostałym klientom faktury VAT. Natomiast po 01.05.2004 r. stał Pan na stanowisku, że zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług czynności wykonywane na zlecenie sądów i prokuratur należy traktować jako zlecenia nie będące częścią prowadzonej przeze niego działalności gospodarczej i wystawiał tymże instytucjom rachunki. Jednak po opublikowaniu w Dz. Urz. Min. Fin. Nr 6 z dnia 31.05.2005 r. interpretacji Ministra Finansów zaczął Pan wystawiać również i dla nich faktury VAT, podobnie jak pozostałym klientom. W związku z powyższym pyta Pan, czy zasadnym jest wystawianie sądom i prokuraturom faktur z naliczeniem podatku VAT. Jeśli nie, to co powinien Pan zrobić z wystawionymi wcześniej fakturami. Jeśli tak, to co zrobić z wystawionymi wcześniej rachunkami.

Zdaniem Pana tłumacz przysięgły za wykonane tłumaczenia winien wystawiać sądom i prokuraturom rachunki bez naliczania podatku od towarów i usług, zaś pozostałym zleceniodawcom faktury z naliczonym podatkiem VAT.

Stanowisko to jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa, co wynika z brzmienia art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem sam fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy, np. sądu nie jest kryterium do uznania, że świadczenie nie jest wykonywane w sposób samodzielny.

W świetle art. 15 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, o której mowa w zdaniu poprzednim, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług).

W art. 15 ust. 3 ww. ustawy określono czynności, których wykonywanie nie jest na gruncie ww. ustawy uznawane za wykonywaną samodzielną działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, tj.:

1. czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.),
2. czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2 - 9 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywanych tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności, co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Zatem oceny zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności wykonywanych na zlecenie sądu przez tłumaczy przysięgłych należy dokonywać w świetle uregulowań zawartych w art. 15 ust. 3 pkt 3 tej ustawy, pod kątem kryterium decydującym o uznaniu tłumacza przysięgłego za podatnika podatku od towarów i usług. W art. 13 pkt 6 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymienione zostały przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym (...).

Aby uznać, że dana czynność - zaliczona do wymienionych w punktach od 2 do 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - nie podlega ustawie, musi ona być wykonywana po spełnieniu łącznie wszystkich warunków określonych przepisem art. 15 ust. 3 ustawy o VAT. Tłumaczem przysięgłym może być wyłącznie osoba, która po zdaniu egzaminu otrzymała świadectwo wydane przez Ministra Sprawiedliwości. Status prawny, zasady wykonywania zawodu oraz odpowiedzialność tłumacza przysięgłego regulują przepisy ustawy z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702). Tłumaczenie dokumentu sporządzone przez tłumacza przysięgłego na zlecenie sądu jest dowodem w postępowaniu sądowym, w żadnym razie nie może być utożsamiane ze świadczeniem usługi, której bezpośrednim odbiorcą jest uczestnik postępowania. Nie można zatem mówić, że sąd bierze odpowiedzialność za wykonane tłumaczenie, w rozumieniu art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług. W omawianym przypadku sytuacja taka nie występuje, zatem nie można uznać czynności tłumacza przysięgłego za wyłączone z opodatkowania podatkiem VAT, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę. Tym samym czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem w związku ze świadczonymi usługami, w świetle art. 106 ust. 1 ww. ustawy o VAT oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798) ma Pan, jako zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług, obowiązek z dniem 01.05.2004 r. wystawiać, bez względu czy na zlecenie sądów, prokuratur czy pozostałych klientów wykonujących samodzielnie działalność gosp., fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Nie ma Pan natomiast obowiązku wystawiania faktur osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gosp., chyba, że na ich żądanie (art. 106 ust. 4 w/cyt. ustawy).Ponadto informuje się, iż brak jest przepisów prawnych, które regulowały by kwestię korygowania /anulowania/ nieprawidłowo wystawionych, czyli w tym przypadku wystawionych po dniu 01.05.2004 r. rachunków za wykonane tłumaczenie na zlecenie sądów i prokuratur. Zgodnie z § 13 ust. 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 14 i 15. Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2. (§ 14 ust. 1 ww. rozporządzenia). Fakturę wystawia się również nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym pobrano przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi każdą kolejną część należności (zaliczkę, przedpłatę, zadatek lub ratę).

W myśl art. 29 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2 - 22, art. 30 - 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Z uwagi na powyższe wartość sprzedaży wynikającą z nieprawidłowo wystawionych rachunków należałoby potraktować jako wartość brutto, a podatek należny VAT obliczyć wg wzoru:wartość sprzedaży brutto x stawka podatku: 100 + stawka podatku