Temat interpretacji

Po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego oraz mając na uwadze obowiązujący stan prawny Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa - Mokotów stwierdza, co następuje:
Zdaniem Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów przed dokonaniem interpretacji przepisów prawa podatkowego w świetle tak przedstawionego stanu faktycznego, należałoby usystematyzować i wyjaśnić znaczenie kredytów udzielanych z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, istotę wkładów mieszkaniowych i co ważne relacje pomiędzy podmiotami tj. między Spółdzielnią i Bankiem oraz Spółdzielnią a osobą fizyczną. Oczywiście analiza definicji i relacji pomiędzy podmiotami dokonana jest w oparciu o brzmienie odpowiednich przepisów i norm, chociażby ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

W przedmiotowym zagadnieniu chodzi o dość prostą próbę udzielenia odpowiedzi czy samo podpisanie (moment podpisania umowy przed 1 maja 2004r.) umowy kredytowej pomiędzy Spółdzielnią a Bankiem, a bardziej nawet, czy podpisanie umowy o budowę lokalu pomiędzy Spółdzielnią a przyszłym lokatorem, w której to umowie lokator zobowiązuje się do spłaty miesięcznie bądź kwartalnie rat kredytu "wkładu mieszkaniowego" można uznać, że wkład mieszkaniowy został wniesiony przed 1 maja 2004r. - art. 153 ust. 1 ustawy o VAT. W rezultacie czego, tak wniesiony wkład nie będzie wchodził do podstawy opodatkowania o której to mowa w art. 29 ust. 6 i 7 ustawy o VAT.

Podsumowując i zarazem przypominając stanowisko podatnika, należy wskazać, iż zdaniem Spółdzielni momentem wniesienia wkładu przez członka spółdzielni jest zawarcie umowy kredytowej z bankiem bądź zawarcie umowy o budowę lokalu z przyszłym lokatorem.
Przywołane przez podatnika przepisy art. 29 ust. 6 i 7 w związku z art. 153 ust.1 ustawy z dnia 11.03.2004r. o podatku od towarów i usług (dalej ustawa o VAT ) posługują się pojęciami stricte "zaczerpniętymi" ze wspomnianej już ustawy z dnia 15.12.2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Z wniosku podatnika wynika, iż chodzi jedynie o wkłady mieszkaniowe. W tym miejscu należy też wspomnieć o kredycie mieszkaniowym, jaki wzięła Spółdzielnia podpisując umowę o kredyt na przedsięwzięcie inwestycyjno-budowlane. Nie ulega wątpliwości, że istnieje związek pomiędzy tym kredytem a wkładem mieszkaniowym. Na tym etapie wyjaśnień można pokusić się o stwierdzenie, że wielkość zobowiązań Spółdzielni wobec kredytującego Banku i ustalone między stronami umowy kredytowej zasady ich wykonywania, mogą mieć bezpośredni wpływ na określenie przez Spółdzielnię wysokości i zasad wnoszenia przez pozwanego wkładu mieszkaniowego, do czego jest on zobowiązany stosownie do treści przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Zgodnie z art. 9 ust.1 ustawy o spółdzielniach przez umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny do używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni. W naszym przypadku sytuacja jest o tyle skomplikowana, że chodzi o spłatę rat zaciągniętego kredytu przez spółdzielnię na inwestycję budowlaną jakie spłaca bądź będzie spłacał członek spółdzielni. Zdaniem Spółdzielni spłata kredytu przez lokatora nie zwiększa funduszu wkładów mieszkaniowych ani budowlanych, tym samych można powiedzieć, że w ocenie Spółdzielni raty te nie są wkładami mieszkaniowymi.

Zdaniem tut. Organu nietrafnym twierdzeniem jest, iż spłata kredytu przez członka spółdzielni zaciągniętego przez spółdzielnię mieszkaniową nie stanowi wkładu mieszkaniowego. Co więcej, opinie wyrażane w doktrynie mówią , iż niezależnie od tego, czy członek spółdzielni wnosi wkład budowlany jednorazowo, czy ratalnie, każda dokonana przez niego wpłata będzie kwalifikowana jako wniesienie wkładu budowlanego. Z taką opinią spotkać się można, chociażby w glosie prof. Bogumiła Brzezińskiego i Marka Kalinowskiego do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 1995 r., III AZP 34/95.

Próbując odpowiedzieć na pytanie czy podpisanie umowy kredytowej pomiędzy Spółdzielnią a Bankiem, bądź podpisanie umowy pomiędzy Spółdzielnią a lokatorem- jest wystarczającym faktem do stwierdzenia, że wkład został wniesiony przez przyszłego mieszkańca lokalu, należałoby też przywołać i dokładniej wyjaśnić relacje pomiędzy tymi podmiotami.
Kredyt budowlany na cele mieszkaniowe, który jak wynika z załączonej do wniosku umowy kredytowej, został zaciągnięty w dniu 07.12.2001r. z Banku Gospodarstwa Krajowego nie jest kredytem zaciągniętym przez członka spółdzielni (Spółdzielnia nie działa w imieniu i na rzecz członka Spółdzielni), lecz jest kredytem udzielonym spółdzielni, natomiast faktycznie jest spłacany przez członka i to nie dlatego, że on go zaciągnął, lecz z tej racji, iż ma on obowiązek pokrycia kosztów budowy lokalu stanowiącego przedmiot jego prawa lokatorskiego, a więc z tego powodu, że ciąży na nim powinność wniesienia wkładu mieszkaniowego. Zobowiązanym z tytułu zaciągniętego kredytu wobec banku jest spółdzielnia, natomiast spłata, która dokonywana jest przez członka spółdzielni mieszkaniowej następuje na rzecz tej spółdzielni, co oznacza, iż nie jest on ani podmiotem, który zawarł umowę kredytu, ani też nie przejmuje on odpowiedzialności wynikającej z takiej umowy wobec instytucji kredytującej.
W świetle powyższego, twierdzenie podatnika, iż z punktu widzenia powstania obowiązku podatkowego decydującym jest sam fakt otrzymania środków finansowych w ramach kredytu z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, jest nieprawidłowe, skoro stwierdziliśmy, że kredyt jest zaciągnięty przez Spółdzielnię w rezultacie czego nie sposób uznać tego kredytu za wkład mieszkaniowy. Zdaniem tut. Organu wkład mieszkaniowy będzie wnoszony dopiero z każdorazową wpłatą członka spółdzielni, w konsekwencji każdorazowa spłata kredytu, którą należy uznać za wkład mieszkaniowy - po 1 maja 2004r. będzie wchodziła do podstawy opodatkowania. Tytułem przypomnienia należy podkreślić, że objęcie podatkiem VAT wkładów mieszkaniowych jest nowością w polskim podatku od towarów i usług, toteż ustawodawca, kierując się zasadą ochrony praw nabytych, wprowadził przepisy przejściowe, stanowiąc w art. 153 ustawy o VAT , iż do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości wkładów i opłat (oraz części tych wkładów i opłat), wniesionych przed dniem 1 maja 2004 r.
Uznając stanowisko podatnika za prawidłowe, tj. uznając, że wkład został wniesiony przez członka spółdzielni z chwilą otrzymania przez spółdzielnię środków finansowych z banku w ramach zaciągniętego kredytu, dojdziemy do paradoksu. Łatwo wyobrazić sobie sytuację, gdy osoba fizyczna po 1 maja 2004r., zamierza podpisać umowę o budowę lokalu wnosząc własny wkład mieszkaniowy po tej dacie, który w konsekwencji będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT, natomiast pozostała część wkładu, która zostanie rozłożona do spłaty na raty nie będzie wchodziła do podstawy opodatkowania, ponieważ w ocenie spółdzielni wkład ten został wniesiony z chwilą podpisania umowy kredytu pomiędzy spółdzielnią a bankiem w rezultacie czego zastosowanie będzie miał art. 153 ust. 1 ustawy o VAT. Trudno natomiast, zdaniem tut. Organu, wyobrazić sobie sytuację, że osoba, która "kupuje" lokal po 1 maja 2004r., wniosła wkład mieszkaniowy (poprzez zaciągnięcie kredytu przez Spółdzielnię) kilka lat temu nie mając tej świadomości, co więcej nie mając zamiaru zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż błędne jest twierdzenie podatnika, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części wkładu, także z chwilą otrzymania kredytu na sfinansowanie inwestycji. Wskutek czego zaciągnięty kredyt (ratalna spłata kredytu przez członka spółdzielni przypadająca odpowiednio do danego lokalu) nie będzie wchodził do podstawy opodatkowania w przypadku ustanowienia lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu po 1 maja 2004r. W związku z powyższym zdaniem Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów nie można uznać, iż wkład został wniesiony przez członka przed 1 maja 2004r.