Temat interpretacji

Brak obowiązku wystawiania faktur z tytułu wnoszenia opłat za pobyt mieszkańca w Domu Pomocy Społecznej oraz brak obowiązku prowadzenia ewidencji zakupu z tytułu świadczonych przez Dom Pomocy Społecznej usług.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 marca 2018 r. (data wpływu 14 marca 2018 r.), uzupełnionym w dniu 20 kwietnia 2018 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku wystawiania faktur z tytułu wnoszenia opłat za pobyt mieszkańca w Domu Pomocy Społecznej oraz braku obowiązku prowadzenia ewidencji zakupu z tytułu świadczonych przez Dom Pomocy Społecznej usług jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu, uzupełniony w dniu 20 kwietnia 2018 r., ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawiania faktur na rzecz Gminy z tytułu wnoszenia opłat za pobyt mieszkańca w Domu Pomocy Społecznej oraz braku obowiązku prowadzenia ewidencji zakupu z tytułu świadczonych przez Dom Pomocy Społecznej usług.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Powiat jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizacje projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego, z dniem 1 stycznia 2017 r. Powiat ... rozpoczął rozliczenie scentralizowane podatku VAT wraz ze wszystkimi swoimi jednostkami organizacyjnymi m.in. z Domem Pomocy Społecznej. Dom Pomocy Społecznej po dokonaniu centralizacji rozliczeń w zakresie podatku VAT w Powiecie nie jest odrębnym od Powiatu zarejestrowanym podatnikiem VAT. Dom Pomocy Społecznej jest powiatową jednostką budżetową, której dochody i wydatki objęte są budżetem Powiatu. Prowadzenie Domu jest zadaniem własnym Powiatu.

Dom Pomocy Społecznej w S. działa w oparciu o wpis do rejestru Wojewody i realizuje zadania własne Powiatu w zakresie pomocy społecznej w myśl art. 4 ust. 1 pkt 3, art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1868 ze zm.) oraz działa na podstawie:

1. ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2017 poz. 1769 z późn. zm.),
2. ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 2077 z późn. zm.),
3. ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz. U. 2016 r. poz. 902 z późn. zm.),
4. ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1868 z późn. zm.),
5. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. z 2012 r. poz. 964 z późn. zm.).

Dom ma charakter stacjonarny, koedukacyjny i przeznaczony jest dla osób przewlekle somatycznie chorych.

Jego celem jest zapewnienie mieszkańcom całodobowej opieki oraz zaspokajanie ich niezbędnych potrzeb bytowych, opiekuńczych i wspomagających na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i w formach wynikających z indywidualnych potrzeb mieszkańców. Umożliwia mieszkańcom korzystanie ze świadczeń zdrowotnych na zasadach i w zakresie określonym odrębnymi przepisami. W miarę możliwości może świadczyć inne odpłatne usługi na zewnątrz. Zakres i poziom świadczeń dostosowany jest do indywidualnych potrzeb mieszkańców.

Powiat świadczy za pośrednictwem DPS usługi opieki na rzecz mieszkańców, za których odpłatność wygląda następująco:

1. należności od mieszkańców przekazywane są na podstawie wystawionych decyzji administracyjnych bezpośrednio na konto bankowe DPS w S. - dochody. W deklaracji VAT-7 za dany miesiąc należności te ujmowane są na podstawie miesięcznego zestawienia ze stawką VAT ZW (zwolnioną).
2. Gminy, dokonują wpłat na podstawie wydanych decyzji administracyjnych na konto bankowe DPS w S. - dochody.

Dla Gmin i mieszkańców domu, DPS wystawia faktury ze stawką VAT zw (zwolnioną), w których jako Sprzedawca występuję Powiat, a jako Wystawca DPS. Faktury te ujmowane są w deklaracji VAT-7 w danym miesiącu zgodnie z datą wykonania usługi.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania

, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu przedmiotowego wniosku

1. Jeśli odpłatność za pobyt w DPS podlega zwolnieniu od podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 22, to czy Powiat ma obowiązek wystawiania faktur, na podstawie których obciążane są ośrodki pomocy społecznej (gminy) i mieszkańcy domu w związku z ich obowiązkiem ponoszenia częściowej odpłatności za pobyt osób w DPS?
2. Czy DPS jako jednostka organizacyjna Powiatu, której działalność jest zwolniona z podatku VAT, powinien prowadzić rejestr zakupu VAT nie mając prawa do jego odliczenia?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1.

Świadcząc ww. usługi Powiat jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a zatem opłaty za pobyt w Domu Pomocy Społecznej, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zaś na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 22 korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.

W myśl art. 15 ust. 1 podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Art. 5 ust. 1 ustawy wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

W związku z powyższym, Powiat uważa, że czynności wykonywane przez Powiat za pomocą Domu Pomocy Społecznej (jednostkę organizacyjną Powiatu) w zakresie pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem spełniają definicję świadczenia usług wymienioną w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy czym korzystają one ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy i na podstawie art. 106b nie ma obowiązku wystawienia faktur.

Ad. 2

Zdaniem Powiatu, DPS jako jednostka organizacyjna powiatu prowadząca działalność zwolnioną z VAT, niemająca prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT, nie musi prowadzić rejestru zakupów VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego należy uznać za prawidłowe.

Na wstępie należy zwrócić uwagę, że w dniu 29 września 2015 r. zapadł w sprawie C-276/14 Gmina Wrocław przeciwko Ministrowi Finansów wyrok TSUE, zgodnie z którym gminna jednostka organizacyjna, której działalność gospodarcza nie spełnia kryterium samodzielności w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z dnia 11 grudnia 2006 r., s. 1, z późn. zm.), nie może być uznana za podatnika podatku od wartości dodanej odrębnie od gminy, w której skład jednostka ta wchodzi.

Z wyroku tego wynika, że samorządowe jednostki budżetowe nie posiadają odrębności podatkowej na gruncie przepisów o VAT, zatem wszelkie czynności przez nie dokonywane powinny być rozliczane przez jednostkę samorządu terytorialnego, która je utworzyła.

Powyższy wyrok TSUE co prawda odnosi się do gminnych jednostek budżetowych, jednakże jego rozstrzygnięcie ma również zastosowanie do powiatowych jednostek organizacyjnych, z uwagi na praktycznie takie same uwarunkowania faktyczne i prawne.

Jednocześnie należy zauważyć, że w myśl art. 3 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 1454, z późn. zm.), jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi najpóźniej od dnia 1 stycznia 2017 r.

Według art. 4 ww. ustawy, jednostka samorządu terytorialnego, której jednostki organizacyjne rozliczały się jako odrębni podatnicy, wstępuje z dniem podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi we wszystkie przewidziane w przepisach dotyczących podatku prawa i obowiązki jednostek organizacyjnych.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. , poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą.

Zgodnie z 106a ustawy, przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

1. sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodaw

1. państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
2. państwa trzeciego.

Na podstawie art. 106b ust. 1 ww. ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

Z przywołanych przepisów wynika również, że faktury są dokumentem sformalizowanym i muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla w sposób prawidłowy zdarzenie gospodarcze. Faktura potwierdza zaistniałe zdarzenia gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ust. 1 ustawy mają znaczenie dowodowe.

Na mocy art. 106b ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Jednakże, stosownie do art. 106b ust. 3 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1,
2. sprzedaż zwolnioną, o której mowa w ust. 2, z zastrzeżeniem art. 117 pkt 1 i art. 118,

&‒ jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Powiat) świadczy dla mieszkańców usługi pomocy społecznej wraz z zakwaterowaniem. Opłaty za pobyt w DPS wnoszą mieszkańcy na podstawie wystawionych decyzji administracyjnych bezpośrednio na konto bankowe DPS bądź/oraz ośrodki pomocy społecznej (gminy).

Dom Pomocy Społecznej działa w oparciu o wpis do rejestru Wojewody ... i realizuje zadania własne Powiatu w zakresie pomocy społecznej. Dom ma charakter stacjonarny, koedukacyjny i przeznaczony jest dla osób przewlekle somatycznie chorych.

Jego celem jest zapewnienie mieszkańcom całodobowej opieki oraz zaspokajanie ich niezbędnych potrzeb bytowych, opiekuńczych i wspomagających na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i w formach wynikających z indywidualnych potrzeb mieszkańców. Dom Pomocy Społecznej świadczy usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Wątpliwości Powiatu dotyczą kwestii, obowiązku wystawiania przez Powiat faktur, w związku ze świadczonymi za pośrednictwem swojej jednostki organizacyjnej (Domu Pomocy Społecznej) usługami z zakresu pomocy społecznej zwolnionych od podatku.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że Powiat świadcząc za pośrednictwem swojej jednostki organizacyjnej Domu Pomocy Społecznej usługi zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy nie ma obowiązku wystawiania faktur dokumentujących świadczenie usług pomocy społecznej.

Należy jednak zaznaczyć, że stosownie do treści art. 106b ust. 3 ustawy Powiat zobowiązany jest, na żądanie świadczeniobiorcy (mieszkańca DPS), wystawić temu podmiotowi fakturę dokumentującą realizację odpłatnej usługi pobytu w Domu Pomocy Społecznej. W konsekwencji wystawiona przez Powiat faktura winna być adresowana jedynie do świadczeniobiorcy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 1 uznano za prawidłowe.

Wątpliwości Powiatu dotyczą również obowiązku prowadzenia dla potrzeb rozliczenia naliczonego podatku od towarów i usług rejestru zakupu w swojej jednostce organizacyjnej (Domu Pomocy Społecznej), w sytuacji gdy dokonane zakupy są związane wyłącznie ze sprzedażą zwolnioną

Zgodnie z treścią art. 109 ust. 3 ustawy podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

Ustawodawca w ww. przepisie art. 109 ust. 3 ustawy o VAT wyraźnie wskazuje, iż podatnik ma obowiązek prowadzić ewidencję dla celów podatku od towarów i usług oraz ustanawia co taka ewidencja powinna zawierać. Przy czym nie jest to katalog zamknięty. Ustawodawca poza obowiązkowymi (ściśle wymienionymi) elementami ewidencji wskazał, iż ewidencja prowadzona dla celów podatku VAT może zawierać inne dane jeżeli mają one na celu prawidłowe sporządzenie deklaracji podatkowej. Podatnik ma zatem obowiązek tak prowadzić ewidencję nabycia towarów i usług, aby w sposób prawidłowy zgodnie z rzeczywistym stanem faktycznym i prawnym sporządzić deklarację podatkową.

Ewidencja jest odzwierciedleniem stanu rzeczywistego, powinna zatem obejmować wszystkie dokonane przez podatnika czynności podlegające opodatkowaniu jak i dane dotyczące podatku naliczonego podlegającego odliczeniu. Dane, które podatnik wpisuje do deklaracji podatkowej składanej w urzędzie skarbowym stanowią odzwierciedlenie danych wynikających z prowadzonej przez niego ewidencji sprzedaży i ewidencji zakupów VAT.

Biorąc pod uwagę okoliczności sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że w sytuacji gdy w jednostce organizacyjnej Powiatu (DPS), dokonywane są wyłącznie zakupy, co do których Powiatowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, Powiat nie ma obowiązku ujmowania ich w prowadzonej dla potrzeb podatku od towarów i usług ewidencji.

Tym samym należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, na tle okoliczności niniejszej sprawy, że o ile Powiat w ww. jednostce dokonuje wyłącznie zakupów niezwiązanych z czynnościami opodatkowanymi tj. niedającymi prawa do odliczenia to nie ma obowiązku prowadzenia dla potrzeb rozliczania podatku naliczonego w tej jednostce rejestru zakupów.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 uznano za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy przedstawionego opisu stanu faktycznego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia.

Podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej