Temat interpretacji

Podatek od towarów i usług w zakresie uznania czy Wnioskodawca, jako uczestnik cash poolingu, wykonuje usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT oraz uznania czy w ramach systemu cash poolingu, Dostawca świadczy Wnioskodawcy usługi finansowe zwolnione od podatku od towarów i usług, wskutek czego Wnioskodawca będzie miał obowiązek wykazania importu usług zwolnionych z VAT.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 lutego 2018 r. (data wpływu 20 lutego 2018 r.) uzupełnionym pismem z dnia 12 kwietnia 2018 r. (data wpływu 18 kwietnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• uznania czy Wnioskodawca, jako uczestnik cash poolingu, wykonuje usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 2),
• uznania czy w ramach systemu cash poolingu, Dostawca świadczy Wnioskodawcy usługi finansowe zwolnione od podatku od towarów i usług, wskutek czego Wnioskodawca będzie miał obowiązek wykazania importu usług zwolnionych z VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 4)

jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lutego 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji in dywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania czy Wnioskodawca, jako uczestnik cash poolingu, wykonuje usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) oraz uznania czy w ramach systemu cash poolingu, Dostawca świadczy Wnioskodawcy usługi finansowe zwolnione od podatku od towarów i usług, wskutek czego Wnioskodawca będzie miał obowiązek wykazania importu usług zwolnionych z VAT (pytanie oznaczone we wniosku nr 4). Wniosek uzupełniono pismem z dnia 12 kwietnia 2018 r. (data wpływu 18 kwietnia 2018 r.) o doprecyzowanie opisu sprawy oraz zadanie nowego pytania i przedstawienie stanowiska własnego.

We wniosku przedstawiono następujące stany faktyczne.

Wnioskodawca jest spółką () z siedzibą w Polsce. Spółka jest rezydentem podatkowym Polski, tj. podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów w Polsce. Wnioskodawca jest także zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Wnioskodawca należy do międzynarodowej grupy kapitałowej (dalej: Grupa). Wnioskodawca jest jednostką zależną () AG z siedzibą w Szwajcarii, który posiada 100% udziałów Wnioskodawcy. () AG jest szwajcarskim rezydentem podatkowym.

Wnioskodawca jest jednym z największych i najbardziej dynamicznie rozwijających się producentów drzwi wewnętrznych z ugruntowaną od lat pozycją na rynku. W ramach swojej działalności Wnioskodawca nie świadczy jakichkolwiek usług finansowych.

Wnioskodawca nie jest również podmiotem, który w ramach Grupy pełni funkcję podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie środkami finansowymi Grupy.

Wnioskodawca przystąpił do w pełni zautomatyzowanego systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową, oferowanego w ramach Grupy. Przystąpienie do wspomnianego systemu zarządzania płynnością nastąpiło na skutek zawarcia umowy typu cash pooling Cash Pooling Agreement (dalej: Umowa Cash Poolingu, Umowa). Na podstawie Umowy podmiot zwany Dostawcą (dalej: Dostawca, którym jest ) będzie świadczył usługi zarządzania systemem cash poolingu. Dostawca nie posiada ani siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski.

Celem systemu cash pooling jest zminimalizowanie kosztów zarządzania środkami pieniężnymi, optymalizacja przepływów pieniężnych i finansowanie uczestniczących w systemie spółek grupy, a także zmaksymalizowanie przychodów z inwestycji pieniężnych poprzez wspólne zarządzanie płynnością. Jednocześnie spółkom uczestniczącym w systemie zapewnia się lepsze warunki i korzyści dzięki optymalnemu przydziałowi kapitału.

Zasadniczym elementem przedmiotowej Umowy, której stroną jest Wnioskodawca, jest wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz zadłużeniem Uczestników biorących udział w procesie, w taki sposób, aby kwota odsetek płaconych z tytułu istniejącego zadłużenia była jak najmniejsza, a jednocześnie, aby dochody uzyskiwane przez Uczestników z posiadanych przez nich nadwyżek finansowych były wyższe od standardowego oprocentowania depozytów.

W celu obsługi i zarządzania sprawami związanymi z uczestnictwem w systemie cash poolingu, Wnioskodawca zawarł z bankami umowę zwaną Agreement on Zero Balancing (dalej: Umowa Zero Balancing). Stronami Umowy Zero Balancing są: Wnioskodawca, bank z siedzibą w Niemczech (dalej: Bank w Niemczech) oraz bank z siedzibą w Polsce (dalej: Bank w Polsce). Wnioskodawca otworzył w Banku w Polsce rachunek bankowy, a także rachunek bankowy w Banku w Niemczech. Dodatkowo w Banku w Niemczech prowadzony jest rachunek konsolidacyjny zwany Master Account, na którym ewidencjonowane są wpływy i wypływy środków pieniężnych od/dla Uczestników. Podmiotem odpowiedzialnym za zarządzanie rachunkiem Master Account jest Pool Leader. Funkcję Pool Ledear w całym systemie cash poolingu pełni jednostka dominująca z siedzibą w Szwajcarii (). Pool Leader jest powiązany pośrednio z Wnioskodawcą.

System cash pooling do którego przystąpił Wnioskodawca bazuje na strukturze cash poolingu rozliczanego w PLN oraz na systemie cash poolingu rozliczanym w walucie obcej, tj. w EURO.

Z powyższego systemu zarządzania płynnością finansową korzystają inne spółki z Grupy (dalej: Uczestnicy). Uczestnikami są wyłącznie spółki kapitałowe z siedzibą w Polsce będące polskimi rezydentami podatkowymi. Każdy z Uczestników zawarł odrębną umowę Cash Poolingu oraz odrębne umowy z bankami, tzw. Zero Balancing Agreement.

Dodatkowo, w celu finansowania bieżącej działalności Wnioskodawcy w związku z usługą transgranicznego cash poolingu Bank w Polsce udostępnił Wnioskodawcy linię kredytową dla polskich złotych oraz waluty euro w rachunku bieżącym.

Cash pooling przyjmuje formę koncentracji środków na rachunku, z ang. zero balancing cash pooling, czyli rzeczywistego przesyłania pieniędzy między rachunkami uczestniczących podmiotów z Grupy (nadwyżki z kont poszczególnych Uczestników przesyłane są na wspólne konto, a następnie rozdziela się je na konta, na których występuje niedobór).

Dostawca jest zobowiązany do bilansowania, w imieniu Wnioskodawcy, poszczególnych transakcji debetowych i kredytowych na rachunku źródłowym Wnioskodawcy otworzonym w Banku w Niemczech (z ang. Source account, dalej: rachunek źródłowy) bezpośrednio przed zamknięciem każdego bankowego dnia roboczego, zgodnie z następującymi postanowieniami:

1. Jeśli wynikiem bilansowania będzie saldo dodatnie na rachunku źródłowym Wnioskodawcy, Dostawca musi dokonać transferu tego dodatniego salda na rachunek docelowy Dostawcy prowadzony w Banku w Niemczech (dalej: Target account, rachunek docelowy), natychmiast po ustaleniu salda (dalej: transakcja kredytowa);
2. Jeśli wynikiem bilansowania będzie saldo ujemne na rachunku źródłowym Wnioskodawcy, Dostawca musi dokonać transferu kwoty odpowiadającej ujemnemu saldu z rachunku Target account na rachunek źródłowy Wnioskodawcy (dalej: transakcja debetowa).

Na rachunku Target account gromadzone są środki Wnioskodawcy, które następnie są konsolidowane w ramach rachunku master Account Pool Leadera.

Rachunek źródłowy powinien być bilansowany na koniec każdego bankowego dnia roboczego. Ponadto Bank w Niemczech codziennie dokonuje transakcji kredytowych lub debetowych w imieniu Dostawcy. Przy ustalaniu dodatniego lub ujemnego salda, bierze się pod uwagę wyłącznie te transakcje, w których data waluty jest tożsama z datą transakcji. Zgodnie z Umową Cash Poolingu:

• jeśli saldo, jakie ma być przekazane z rachunku źródłowego na rachunek docelowy, jest dodatnie, transfer spowoduje udzielenie Dostawcy pożyczki przez Wnioskodawcę lub redukcję pożyczki zaciągniętej przez Wnioskodawcę u Dostawcy;
• jeśli saldo, jakie ma być przekazane z rachunku źródłowego na rachunek docelowy, jest ujemne, transfer spowoduje zaciągnięcie przez Wnioskodawcę pożyczki u Dostawcy lub redukcję pożyczki udzielonej Dostawcy przez Wnioskodawcę.

Dostawca oblicza saldo wewnętrzne na każdy dzień księgowania. Saldo wewnętrzne jest to suma wszystkich transakcji kredytowych pomniejszona o transakcje debetowe, tj. kwota, która byłaby wykazana na odnośnym rachunku źródłowym jako saldo, gdyby nie dokonano transakcji kredytowych lub debetowych.

W związku z udziałem w transakcji cash poolingu Wnioskodawcy mogą przysługiwać odsetki od Dostawcy (jeżeli saldo wewnętrzne jest dodatnie), bądź też Spółka może być zobowiązana do zapłaty odsetek od środków pozyskanych od Dostawcy w ramach systemu cash poolingu (saldo ujemne).

Rolą Banków jest obsługa techniczna systemu cash poolingu, zapewnienie infrastruktury informatycznej niezbędnej do jego funkcjonowania oraz dokonywanie transferów pomiędzy Uczestnikami cash poolingu (w zautomatyzowany sposób, tj. za pomocą programów informatycznych).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

().

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 2

Zdaniem Wnioskodawcy, jako uczestnik cash poolingu, nie wykonuje on usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT.

Ad. 3

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku gdyby organ uznał, że Wnioskodawca w ramach umowy cash poolingu wykonuje usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, wówczas usługi świadczone przez Wnioskodawcę należy traktować jako usługi finansowe zwolnione z VAT w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Ponadto, obrót z tytułu świadczenia tej usługi nie będzie brany pod uwagę dla celów obliczenia proporcji, o której mowa w art. 90 ustawy o VAT.

Ad. 4

W ramach systemu cash poolingu, Dostawca świadczy na rzecz Wnioskodawcy usługi finansowe zwolnione z VAT, wskutek czego Wnioskodawca ma obowiązek wykazania importu usług zwolnionych z VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy, w zakresie pytania nr 2.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 ustawy VAT, należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z kolei przepis art. 7 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o VAT. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Oba powyższe warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu VAT.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Na podstawie zapisów art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na mocy art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że podmiotem, którego uznać by można za podmiot świadczący usługi w ramach systemu cash poolingu, byłby ewentualnie Pool leader, Dostawca, jako wykonawca określonych czynności w ramach usługi zarządzania środkami finansowymi.

Tym samym Wnioskodawca, jak również pozostali Uczestnicy, nie wykonują żadnych czynności podlegających opodatkowaniu VAT. Pomiędzy Wnioskodawcą a Uczestnikami nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane byłyby świadczenia wzajemne.

Uczestnicy systemu cash poolingu nie świadczą żadnych wzajemnych usług i nie przejawiają żadnej aktywności w związku z uczestnictwem w systemie, a są jedynie odbiorcami tych usług. Wszelkie czynności faktyczne i prawne, jak np. operacje związane z przelewami środków finansowych, czy też rozliczenia związane z tymi przelewami, dokonywane są wyłącznie przez Dostawcę i Pool leadera.

Jednakże, tytułem uznania rachunku Wnioskodawcy nie jest jakakolwiek usługa, jak na przykład pożyczka udzielona przez Wnioskodawcę któremukolwiek z Uczestników. Ukształtowanie powyższych stosunków pomiędzy Wnioskodawcą a Dostawcą można porównać do standardowych relacji występujących pomiędzy podmiotami w ramach świadczenia usług finansowych. Podobny stosunek może występować pomiędzy klientem korzystającym z usług innego podmiotu w zakresie prowadzenia konta bankowego, przelewów, depozytów i lokat bankowych. W takim przypadku, klient pomimo uzyskiwania stosownych odsetek z tytułu środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym lub lokacie nie jest postrzegany, jako podmiot świadczący usługę, lecz jako podmiot usługę nabywający.

W konsekwencji, czynność Wnioskodawcy polegająca na udostępnieniu swojego konta w celu realizacji założeń systemu cash pooling, nie stanowi odrębnego (odpłatnego) świadczenia przez niego usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, gdyż są to jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia usługi zarządzania płynnością finansową. W konsekwencji, odsetki otrzymywane przez Wnioskodawcę od nadwyżek nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług, a zatem nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych na wniosek podatników, w ramach których organy podatkowe wielokrotnie wyrażały pogląd, że czynności wykonywane przez uczestników usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową na podstawie zawartych umów, umożliwiających podmiotowi świadczącemu usługi zarządzania płynnością finansową dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu, nie stanowią odrębnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez usługodawcę usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Przykładowo, powyższe stanowisko zostało zaprezentowane w:

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 grudnia 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.661.2017.2.WN;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.496.2017.1.AW;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 listopada 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.590.2017.2.BW;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 października 2017 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.381.2017.1.MK;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 kwietnia 2017 r., sygn. 3063-ILPP1-3.4512.61.2017.1.PR;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 23 lutego 2017 r., sygn. 0461-ITPP1.4512.971.2016.2.IK;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 lutego 2017 r., sygn. 2461-IBPP2.4512.1037.2016.1.ICz;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 21 grudnia 2016 r., sygn. 1462-IPPP3.4512.802.2016.1.IG;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 czerwca 2016 r., sygn. IPPP1/4512-338/16-4/MP;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 czerwca 2016 r., sygn. IPPP1/4512-396/16-2/Igo;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 czerwca 2015 r., sygn. IPPP1/4512-546/15-2/AW;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 26 kwietnia 2016 r., sygn. ITPP1/4512-116/16/EA;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 31 sierpnia 2015 r., sygn. ILPP1/4512-1-435/15-2/AW;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 lipca 2015 r., sygn. ILPP1/4512-1-313/15-2/T.

Podsumowując, Wnioskodawca jako uczestnik cash poolingu, nie wykonuje usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy, w zakresie pytania nr 3.

Zgodnie z art. 90 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, jeśli podatnik dokonuje czynności, w związku z którymi przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, jest on zobowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanego z tymi dwoma rodzajami czynności.

Jeśli takie odrębne określenie nie jest możliwe, to kwota podatku naliczonego podlegająca odliczeniu ustalana jest na podstawie proporcji. W myśl art. 90 ust. 3 ustawy o VAT proporcję tę ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Ponadto, jak stanowi art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, dla celów ustalenia proporcji nie uwzględnia się obrotu z tytułu transakcji dotyczących:

• pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,
• usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Powyższy przepis wskazuje zatem, że dla celów określenia proporcji nie uwzględnia się obrotu realizowanego m.in. z tytułu pomocniczych transakcji finansowych i świadczenia usług finansowych o charakterze pomocniczym.

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku gdyby organ uznał, że Wnioskodawca w ramach umowy cash poolingu wykonuje usługi w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, wówczas należy ustalić:

• czy usługi świadczone przez Wnioskodawcę należy traktować jako usługi finansowe zwolnione w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT;
• oraz czy usługi te mają charakter pomocniczy, przez co ma do nich zastosowanie art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, tj. obrót z tytułu świadczenia tych usług nie będzie brany pod uwagę dla celów obliczenia proporcji, o której mowa w art. 90 ustawy o VAT.

Charakter usługi udostępniania środków pieniężnych w ramach systemu cash poolingu

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

O ile zatem organ uznałby, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę stanowią usługi w rozumieniu ustawy o VAT, zdaniem Wnioskodawcy, powyższy przepis ma zastosowanie do tych czynności. Świadczenie, polegające na udostępnieniu środków pieniężnych bądź skorzystaniu ze środków pieniężnych w związku z transferami środków pieniężnych w ramach systemu cash pooling może być uznane za rodzaj transakcji płatniczej, o której mowa w tym przepisie. Należy zauważyć, że zakres przywołanego zwolnienia jest relatywnie szeroki i obejmuje usługi dotyczące wszelkich transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, depozytów itp., a więc także świadczenia w ramach cash poolingu.

Ze względu na powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, nawet gdyby przyjąć, że z tytułu uczestnictwa w cash poolingu świadczy on usługi w rozumieniu ustawy o VAT, usługi takie należałoby uznać za zwolnione od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Na poprawność powyższego poglądu wskazuje stanowisko zaprezentowane w indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego, przykładowo w:

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 3 kwietnia 2017 r., sygn. 3063-ILPP1-3.4512.61.2017.1.PR;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 5 stycznia 2016 r., sygn. ILPP4/4512-1-339/15-2/PR.

Charakter pomocniczy

Jak stanowi art. 90 ust. 6 ustawy o VAT, dla celów ustalenia proporcji nie uwzględnia się m.in. obrotu z tytułu pomocniczych transakcji finansowych i transakcji dotyczących usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Wnioskodawca podkreśla, że ustawa VAT nie definiuje pojęcia pomocniczy charakter usług. Z orzecznictwa, w tym orzecznictwa TSUE wynika, że transakcje pomocnicze to takie, które nie są głównym przedmiotem działalności danego podatnika, czyli transakcje poboczne względem zasadniczej działalności podatnika. Z orzeczenia ETS w sprawie C-306/94 (Regie Dauphinoise Cabinet A. Forest SARL v. Ministre du Budget) wynika, że nie są transakcjami pomocniczymi takie transakcje, z których przychody są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem zasadniczej działalności firmy. Wskazanie na pomocniczy charakter transakcji dotyczy zatem transakcji, które nie należą do zasadniczej działalności podatnika, chociaż są z nią związane, i których skala jest ograniczona w porównaniu ze skalą zasadniczej działalności.

W ocenie Wnioskodawcy, gdyby Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że w ramach cash poolingu Wnioskodawca świadczy na rzecz innych Uczestników usługi, to będą to usługi finansowe, które podlegają zwolnieniu od VAT i mają charakter pomocniczy.

W ocenie Wnioskodawcy nie można uznać, że ewentualne usługi wykonywane przez niego w ramach analizowanej struktury cash poolingu są usługami stanowiącymi zasadniczą, podstawową działalnością Wnioskodawcy.

Podkreślić należy, że jak wskazano w stanie faktycznym, Wnioskodawca nie jest podmiotem, który w ramach grupy kapitałowej pełni funkcje podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie środkami finansowymi grupy. Wnioskodawca nie świadczy także jakichkolwiek usług finansowych. Głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest produkcja drzwi, dlatego ewentualne usługi polegające na udostępnieniu środków pieniężnych w ramach systemu cash poolingu należałoby uznać za usługi pomocnicze.

Podsumowując powyższe rozważania Wnioskodawca jeszcze raz podkreśla, że w jego ocenie nie można uznać, że jako Uczestnik cash poolingu świadczy on jakiekolwiek usługi na rzecz pozostałych Uczestników. Jednakże nawet gdyby Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że Wnioskodawca wykonuje jednak usługi i jest podatnikiem VAT z tego tytułu to, w ocenie Wnioskodawcy, będą to usługi finansowe, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT zwolnione od podatku VAT. Ponadto, ze względu na pomocniczy charakter tych usług, obrót z ich tytułu nie powinien być brany pod uwagę przy ustalaniu proporcji, o której mowa w art. 90 ustawy VAT.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wykładni zaprezentowanej przez organy podatkowe w indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego, przykładowo w:

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 listopada 2015 r., sygn. ILPP1/4512-1-643/15-2/MK,
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 26 listopada 2014 r., sygn. ILPP1/443-729/14-4/AS.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy, w zakresie pytania nr 4.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ww. ustawy.

Należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia oraz
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Oba powyższe warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia VAT jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu VAT w Polsce, czy też nie.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów będących podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada, co do zasady, siedzibę działalności gospodarczej.

W przedmiotowym stanie faktycznym miejscem świadczenia usług jest Polska z uwagi na fakt, że Wnioskodawca jest podatnikiem posiadającym siedzibę działalności gospodarczej w Polsce.

Reasumując, miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania usług świadczonych przez Dostawcę na rzecz Spółki jest miejsce, w którym ich usługobiorca posiada siedzibę, a zatem Polska.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT importem usług jest natomiast świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT podatnikami podatku od towarów i usług są m.in. osoby prawne nabywające usługi, przy spełnieniu poniższych warunków:

• usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,
• usługobiorcą jest w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe regulacje, zdaniem Wnioskodawcy w opisanym stanie faktycznym, w przypadku, gdy usługi zarządzania płynnością finansową będą świadczone przez Pool leadera nieposiadającego ani siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju na rzecz Wnioskodawcy, który posiada w Polsce swoją siedzibę, usługi te będą podlegały opodatkowaniu jako import usług na terytorium Polski. Do rozliczenia podatku VAT od tej transakcji zobowiązany będzie Wnioskodawca, stając się podatnikiem jako nabywca przedmiotowych usług.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, zgodnie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Wnioskodawca podkreśla, że celem systemu cash poolingu, w którym uczestniczy, jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi Grupy poprzez optymalne wykorzystanie i zarządzanie nadwyżkami środków pieniężnych Uczestników tego systemu. Nadwyżki środków pieniężnych ponad ustalone z góry saldo rachunku w systemie cash pooling, wykorzystywane będą do finansowania działalności innych Uczestników. Dostawca i Pool leader jako podmioty wyspecjalizowane w zakresie zarządzania płynnością Grupy pełnią opisane funkcje w zakresie systemu cash poolingu.

W świetle powyższego Wnioskodawca uważa, że Dostawca i Pool leader dokonują czynności, które normalnie przypisane są do roli czynności banku (m.in. lokując nadwyżki na rachunkach bankowych Uczestników ponad ustalony deficyt).

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego, stwierdzić należy, że opisana usługa cash poolingu świadczona przez Dostawcę na rzecz Wnioskodawcy w ramach opisanego systemu podlega zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Zatem, w związku z przystąpieniem do systemu i nabyciem przez Wnioskodawcę usługi świadczonej przez Dostawcę, Wnioskodawca zobowiązany jest do rozliczenia VAT z tytułu importu usług. Przy czym w odniesieniu do nabytej usługi znajduje zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, że powyższy pogląd wielokrotnie znajdował potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, w tym m.in. w:

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 września 2017 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.423.2017.1.WN;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 23 maja 2017 r., sygn. 0114-KDIP4.4012.113.2017.1.MP;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 maja 2017 r., sygn. 2461-IBPP2.4512.85.2017.2.ICz;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 lutego 2017 r., sygn. 2461-lBPP2.4512.1037.2016.1.ICz;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 stycznia 2016 r., sygn. IPPP1/4512-1227/15-2/AŻ;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 10 marca 2016 r., sygn. ITPP1/4512-1125/15/IK;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 stycznia 2016 r., sygn. IPPP3/4512-1006/15-2/PC;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 12 stycznia 2016 r., sygn. ITPP1/4512-1017/15/IK;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 kwietnia 2015 r., sygn. IPPP3/4512-203/15-2/MC;
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2014 r., sygn. IPPP3/443-98/14-2/IG.

Podsumowując, w ramach systemu cash poolingu, Dostawca świadczy Wnioskodawcy usługi finansowe zwolnione z VAT, wskutek czego Wnioskodawca ma obowiązek wykazania importu usług zwolnionych z VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem VAT.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest spółką () z siedzibą w Polsce. Wnioskodawca jest rezydentem podatkowym Polski, tj. podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów w Polsce. Wnioskodawca jest także zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Wnioskodawca należy do międzynarodowej grupy kapitałowej. Wnioskodawca przystąpił do w pełni zautomatyzowanego systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową, oferowanego w ramach Grupy. Przystąpienie do wspomnianego systemu zarządzania płynnością nastąpiło na skutek zawarcia umowy typu cash pooling Cash Pooling Agreement. Na podstawie umowy podmiot zwany Dostawcą będzie świadczył usługi zarządzania systemem cash poolingu. Dostawca nie posiada ani siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski.

Celem systemu cash pooling jest zminimalizowanie kosztów zarządzania środkami pieniężnymi, optymalizacja przepływów pieniężnych i finansowanie uczestniczących w systemie spółek grupy, a także zmaksymalizowanie przychodów z inwestycji pieniężnych poprzez wspólne zarządzanie płynnością.

Dostawca jest zobowiązany do bilansowania, w imieniu Wnioskodawcy, poszczególnych transakcji debetowych i kredytowych na rachunku źródłowym Wnioskodawcy otworzonym w Banku w Niemczech bezpośrednio przed zamknięciem każdego bankowego dnia roboczego, zgodnie z następującymi postanowieniami:

1. Jeśli wynikiem bilansowania będzie saldo dodatnie na rachunku źródłowym Wnioskodawcy, Dostawca musi dokonać transferu tego dodatniego salda na rachunek docelowy Dostawcy prowadzony w Banku w Niemczech, natychmiast po ustaleniu salda;
2. Jeśli wynikiem bilansowania będzie saldo ujemne na rachunku źródłowym Wnioskodawcy, Dostawca musi dokonać transferu kwoty odpowiadającej ujemnemu saldu z rachunku Target account na rachunek źródłowy Wnioskodawcy.

Na rachunku Target account gromadzone są środki Wnioskodawcy, które następnie są konsolidowane w ramach rachunku master Account Pool Leadera.

Rachunek źródłowy powinien być bilansowany na koniec każdego bankowego dnia roboczego. Ponadto Bank w Niemczech codziennie dokonuje transakcji kredytowych lub debetowych w imieniu Dostawcy. Przy ustalaniu dodatniego lub ujemnego salda, bierze się pod uwagę wyłącznie te transakcje, w których data waluty jest tożsama z datą transakcji. Zgodnie z Umową Cash Poolingu:

• jeśli saldo, jakie ma być przekazane z rachunku źródłowego na rachunek docelowy, jest dodatnie, transfer spowoduje udzielenie Dostawcy pożyczki przez Wnioskodawcę lub redukcję pożyczki zaciągniętej przez Wnioskodawcę u Dostawcy;
• jeśli saldo, jakie ma być przekazane z rachunku źródłowego na rachunek docelowy, jest ujemne, transfer spowoduje zaciągnięcie przez Wnioskodawcę pożyczki u Dostawcy lub redukcję pożyczki udzielonej Dostawcy przez Wnioskodawcę.

Dostawca oblicza saldo wewnętrzne na każdy dzień księgowania. Saldo wewnętrzne jest to suma wszystkich transakcji kredytowych pomniejszona o transakcje debetowe, tj. kwota, która byłaby wykazana na odnośnym rachunku źródłowym jako saldo, gdyby nie dokonano transakcji kredytowych lub debetowych.

W związku z udziałem w transakcji cash poolingu Wnioskodawcy mogą przysługiwać odsetki od Dostawcy (jeżeli saldo wewnętrzne jest dodatnie), bądź też Wnioskodawca może być zobowiązany do zapłaty odsetek od środków pozyskanych od Dostawcy w ramach systemu cash poolingu (saldo ujemne).

W celu obsługi i zarządzania sprawami związanymi z uczestnictwem w systemie cash poolingu, Wnioskodawca zawarł z bankami umowę zwaną Agreement on Zero Balancing. Stronami Umowy Zero Balancing są: Wnioskodawca, bank z siedzibą w Niemczech oraz bank z siedzibą w Polsce. Wnioskodawca otworzył w Banku w Polsce rachunek bankowy, a także rachunek bankowy w Banku w Niemczech. Dodatkowo w Banku w Niemczech prowadzony jest rachunek konsolidacyjny zwany Master Account, na którym ewidencjonowane są wpływy i wypływy środków pieniężnych od/dla Uczestników. Podmiotem odpowiedzialnym za zarządzanie rachunkiem Master Account jest Pool Leader.

Rolą Banków jest obsługa techniczna systemu cash poolingu, zapewnienie infrastruktury informatycznej niezbędnej do jego funkcjonowania oraz dokonywanie transferów pomiędzy Uczestnikami cash poolingu (w zautomatyzowany sposób, tj. za pomocą programów informatycznych).

Należy wskazać, że umowa cash poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy, poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Mając na uwadze przedstawiony opis stanu faktycznego należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika systemu cash poolingu, polegające jedynie na udostępnianiu własnych środków pieniężnych (umożliwiających dokonywanie transferów w ramach Systemu), nie stanowią odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia przez inny podmiot usługi cash poolingu. Wnioskodawca z tytułu wykonywania ww. czynności, nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Tym samym nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Poza czynnościami właściwymi dla struktury cash poolingu, system ten nie wymaga żadnego dodatkowego zaangażowania Wnioskodawcy.

Podsumowując, w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca, jako uczestnik cash poolingu, nie wykonuje usługi w rozumieniu art. 8 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, w kwestii objętej pytaniem nr 2, jest prawidłowe.

Jednocześnie tutejszy organ informuje, że nie udziela się odpowiedzi na pytanie trzecie, ponieważ Wnioskodawca oczekiwał na nie odpowiedzi wyłącznie w sytuacji uznania stanowiska Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania drugiego za twierdzące.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Wnioskodawca spełnia definicję podatnika, wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania usług zarządzania systemem cash poolingu świadczonych przez Dostawcę stosownie do treści art. 28b ust. 1 ustawy jest miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę, a zatem Polska.

Na podstawie art. 2 pkt 9 ustawy przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
2. usługobiorca jest:
   • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
   • pozostałych przypadkach podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Powiązanie tego mechanizmu z regulacjami w zakresie określenia miejsca świadczenia usług ma na celu, z jednej strony opodatkowanie usług w miejscu ich konsumpcji, a z drugiej strony, zaoszczędzenie usługodawcy obowiązków związanych z rejestracją oraz rozliczeniem podatku.

Warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem usług, do których stosuje się art. 28b jest, aby usługodawca nie posiadał siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju. Natomiast usługobiorcą był m.in. podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy posiadający siedzibę działalności gospodarczej bądź stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium kraju.

W powyższej sprawie usługodawca Dostawca nie posiada ani siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

W związku z powyższym to na Wnioskodawcy spoczywa obowiązek rozliczenia nabywanych usług, do których ma zastosowanie art. 28b ustawy. W takim przypadku spełnione są wszystkie warunki uprawniające do zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Zatem Wnioskodawca z tytułu nabycia usług zarządzania systemem cash poolingu jest zobowiązany do rozliczenia podatku od towarów i usług na zasadzie importu usług, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

Przechodząc natomiast do możliwości zastosowania zwolnienia od podatku do nabywanych od Dostawcy usług należy wskazać, że zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże ustawodawca zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienia od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Z kolei w świetle regulacji art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia od podatku usług finansowych oparte zostały na obiektywnych kryteriach, nie są zaś uzależnione od rodzaju podmiotu świadczącego te usługi.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy stwierdzić należy, że usługi nabywane przez Wnioskodawcę od Dostawcy, nie stanowią czynności wymienionych w art. 43 ust. 15 ustawy, jako czynności wyłączonych ze zwolnienia od podatku. Ww. usługi są zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

Podsumowując, usługi Dostawcy świadczone na rzecz Wnioskodawcy w ramach opisanego systemu cash poolingu podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, tym samym Wnioskodawca jest zobowiązany do wykazania w deklaracji podatkowej nabywanych od Dostawcy usług jako importu usług zwolnionych od podatku.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, w kwestii objętej pytaniem nr 4, jest prawidłowe.

Odnośnie powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że wydawane są one w indywidualnych sprawach podatników i kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięć, dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego, co oznacza że należy je traktować indywidualnie.

Zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Z powyższego wynika zatem, że interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego dotyczy stosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług przez zainteresowanego, który z tym wnioskiem występuje. W związku z tym zaznacza się, że interpretacja indywidualna wydana Wnioskodawcy nie wywiera skutku prawnego dla innych Uczestników umowy cash poolingu.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanami faktycznymi podanymi przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Tutejszy organ informuje, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług. Natomiast wniosek dotyczący podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie rozstrzygnięty odrębnym pismem.

Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej