Temat interpretacji

Czy świadczenie usług, które zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego stanowią czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, w szczególności czynności wskazanych w stanie faktycznym, na podstawie umów zawartych bezpośrednio z funduszem inwestycyjnym, TFI lub Zarządzającym, jest objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 roku, poz. 1221 ze zm.) (UVAT)?

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 sierpnia 2017 r. (data wpływu 1 września 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla świadczonych usług jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 września 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla świadczonych usług.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Zamiarem Wnioskodawcy jest rozpoczęcie świadczenia usług, które zgodnie z definicją zawartą w przepisach prawa Unii Europejskiej, składają się na zarządzanie funduszami inwestycyjnymi.

W szczególności Wnioskodawca zamierza świadczyć usługi polegające na:

1. dokonywaniu analiz przedinwestycyjnych,
2. badaniu aktywów/ podmiotów rozważanych jako możliwy cel inwestycji/ lokaty funduszu inwestycyjnego,
3. doradztwie przy przeprowadzaniu transakcji polegających na nabywaniu lub zbywaniu składników lokat funduszu inwestycyjnego,
4. badaniu stanu prawnego, finansowego i faktycznego przedmiotu lokat Funduszu, w tym identyfikowanie związanych z tym ryzyk oraz informowanie o nich podmiotu zarządzającego funduszem inwestycyjnym,
5. bieżących czynnościach zarządczych dotyczących lokat/ aktywów funduszu inwestycyjnego (w tym związane z działalnością biznesową tych podmiotów oraz wykonywaniem przysługujących Funduszowi uprawnień korporacyjnych/ właścicielskich).

Wnioskodawca zamierza świadczyć przedmiotowe usługi na podstawie umów zawieranych:

1. bezpośrednio z funduszami inwestycyjnymi,
2. z towarzystwami funduszy inwestycyjnych (TFI) będącymi organem funduszu inwestycyjnego,
3. z podmiotami zarządzającymi funduszami inwestycyjnymi, innymi niż TFI, którym TFI powierzyło zarządzanie danym funduszem inwestycyjnym (Zarządzający).

Zależnie od tego, z kim zawrze umowę Wnioskodawca, faktury VAT za świadczone usługi będą wystawiane na fundusz inwestycyjny, TFI lub Zarządzającego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy świadczenie usług, które zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego stanowią czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi, w szczególności czynności wskazanych w stanie faktycznym, na podstawie umów zawartych bezpośrednio z funduszem inwestycyjnym, TFI lub Zarządzającym, jest objęte zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 roku, poz. 1221 ze zm.) (UVAT)?

W ocenie Wnioskodawcy wyżej wymienione usługi są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 UVAT.

Definicja zarządzania funduszem inwestycyjnym

Zarządzanie funduszami inwestycyjnymi zostało zdefiniowane na poziomie prawodawstwa wspólnotowego. Obowiązujące przepisy krajowe nie zawierają takiej definicji.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady Unii Europejskiej z dnia 28 listopada 2006 roku (Dz.U. UE L 347/1) (DVAT") zwolnione z tego podatku jest zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Zgodnie z Załącznikiem I do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 roku w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz. U. UE L 174/1) (AIFMD"), zarządzanie alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (w Polsce działających jako fundusze inwestycyjne zamknięte oraz specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte), polega na:

• zarządzaniu portfelami inwestycyjnymi;

• zarządzaniu ryzykiem;

• administrowaniu, tj.:

1. obsłudze prawnej i usługach w zakresie rachunkowości w zarządzaniu funduszami;
2. obsłudze zapytań klientów;
3. wycenie i wyznaczaniu ceny (w tym zeznania podatkowe);
4. monitorowaniu przestrzegania uregulowań;
5. prowadzeniu rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa i udziałów;
6. podziale dochodu;
7. emisji i umarzaniu jednostek uczestnictwa i udziałów;
8. ustaleń umownych, w tym wysyłania świadectw;
9. przechowywania ksiąg;

• wprowadzaniu do obrotu;

• innej działalności związanej z aktywami, usługach niezbędnych do wypełniania funkcji powierniczej TFI, zarządzanie infrastrukturą, działalność w zakresie administrowania nieruchomościami, porady dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii inwestycyjnej i spraw związanych, porady i usługi związane z łączeniem i nabywaniem przedsiębiorstw i inne usługi związane z zarządzaniem funduszami oraz spółkami i innymi aktywami.

Jak zostało podkreślone w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 4 maja 2006 roku w sprawie C-169/04 Abbey National plc i Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs & Excise, zwolnieniu od podatku od towarów i usług podlegają nie tylko czynności zarządzania zbiorowym portfelem, ale i czynności polegające na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania. Co również istotne, w cytowanym wyroku Trybunał wskazał także, że pojęcie zarządzania funduszami inwestycyjnymi jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, a państwa członkowskie nie są uprawnione do definiowania w prawie krajowym pojęcia zarządzania funduszem inwestycyjnym.

W ocenie Wnioskodawcy wszystkie usługi przedstawione w opisie stanu faktycznego mieszczą się w pojęciu zarządzania funduszem inwestycyjnym.

Odbiorca świadczenia

Opisane wyżej czynności będą świadczone zawsze w związku z funkcjonowaniem funduszu inwestycyjnego, w szczególności analizy przedinwestycyjnej, dokonywania inwestycji, monitorowania stanu inwestycji oraz dezinwestycji.

Jak wskazano wyżej, Wnioskodawca przewiduje sytuacje, w których stroną umowy o świadczenie usług będzie zarówno fundusz inwestycyjny, jak również TFI oraz Zarządzający.

Powyższe nie wpływa na ocenę, że beneficjentem wszystkich tego rodzaju świadczeń Wnioskodawcy będzie właśnie fundusz inwestycyjny.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 Ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz. U. z 2016 roku, poz. 1896 ze zm.) (UFI"), towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi. Zgodnie z ust. 2 cytowanego przepisu, organem funduszu jest towarzystwo, utworzone zgodnie z przepisami UFI. Zgodnie z art. 45 ust. 1 UFI, przedmiotem działalności towarzystwa jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych.

Jak wynika z powyższego, przepisy UFI ustanawiają specyficzny reżim prawny relacji między funduszem a towarzystwem. Towarzystwo działa w ścisłym związku z funduszem, będąc jego organem i ograniczając swoją działalność niemal wyłącznie do zarządzanych przez siebie funduszy.

Skoro tak, to możliwe jest świadczenie usług na rzecz funduszu, przy jednoczesnym wystawianiu faktur na organ funduszu, o ile świadczona usługa dotyczy zarządzania funduszem inwestycyjnym zarządzanym przez ten podmiot.

Zasadność powyższego twierdzenia potwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 7 marca 2013 roku w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft fur Borsenkommunikation mbH przeciwko Finanzamt Bayreuth.

TFI może powierzyć zarządzanie całością lub częścią portfela inwestycyjnego funduszu inwestycyjnego zamkniętego: innemu towarzystwu lub firmie inwestycyjnej (art. 46 ust. 1 pkt 1 UFI) albo innemu wyspecjalizowanemu podmiotowi (art. 46 ust. 3, 3a UFI).

W przypadku powierzenia zarządzania funduszem inwestycyjnym, Zarządzający podejmuje czynności dotyczące portfela inwestycyjnego funduszu takie jak TFI, a zatem ujęte w definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi zawartymi w Załączniku I do AIFMD.

W zakresie wskazanym w niniejszym Wniosku Zarządzający nie będzie przyjmował od Wnioskodawcy świadczeń dla samego siebie- usługi Wnioskodawcy będą bowiem dotyczyły zarządzania funduszem inwestycyjnym, którym Zarządzający zarządza na podstawie umowy zawartej z TFI. Usługi te nie mają zatem znaczenia dla Zarządzającego jako takiego, a stanowią wartość dodaną tylko w kontekście zarządzania funduszem inwestycyjnym.

Skoro tak, to uzasadnione jest przyjęcie, że zwolnione od podatku VAT są czynności mieszczące się w granicach wspólnotowej definicji zarządzania funduszami inwestycyjnymi, świadczone na podstawie umowy zawartej z Zarządzającym o ile świadczona usługa dotyczy zarządzania funduszem inwestycyjnym zarządzanym przez ten podmiot na podstawie odrębnych umów. Podobnie w tej kwestii wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 11 czerwca 2009 roku w sprawie C-572/07 RLRE Tellmer Property sro przeciwko Financni reditelstvi v Usti nad Labem.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, że wszystkie faktury VAT za świadczenie usług świadczonych w zakresie innym niż zarządzanie funduszem inwestycyjnym, będą wystawiane ze stawką VAT wynikającą z innych przepisów UVAT- w szczególności ze stawką 23%.

Podsumowanie

W kontekście powyższych argumentów należy stwierdzić, że czynności, które Wnioskodawca będzie świadczył w zakresie wskazanym powyżej, mieszczą się w granicach wyznaczonych przez definicję Załącznika I do AIFMD.

Pogląd Wnioskodawcy w analogicznych sprawach podzielił tutejszy Organ, między innymi w interpretacjach indywidualnych: IPPP1/4512-138/15-2/MPe z 30 kwietnia 2015 roku oraz IPPP1/4512-341/15-2/JL z 30 czerwca 2015 roku oraz 1462-IPPP1.4512.958.2016.1.BS z 25 stycznia 2017 roku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w ustawie jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

1. funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych,
2. portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
3. ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
4. otwartymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,
5. pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
6. obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą. Zamiarem Wnioskodawcy jest rozpoczęcie świadczenia usług, które zgodnie z definicją zawartą w przepisach prawa Unii Europejskiej, składają się na zarządzanie funduszami inwestycyjnymi. W szczególności Wnioskodawca zamierza świadczyć usługi polegające na dokonywaniu analiz przedinwestycyjnych, badaniu aktywów/ podmiotów rozważanych jako możliwy cel inwestycji/ lokaty funduszu inwestycyjnego, doradztwie przy przeprowadzaniu transakcji polegających na nabywaniu lub zbywaniu składników lokat funduszu inwestycyjnego, badaniu stanu prawnego, finansowego i faktycznego przedmiotu lokat Funduszu, w tym identyfikowanie związanych z tym ryzyk oraz informowanie o nich podmiotu zarządzającego funduszem inwestycyjnym, bieżących czynnościach zarządczych dotyczących lokat/ aktywów funduszu inwestycyjnego (w tym związane z działalnością biznesową tych podmiotów oraz wykonywaniem przysługujących Funduszowi uprawnień korporacyjnych/ właścicielskich).

Wnioskodawca zamierza świadczyć przedmiotowe usługi na podstawie umów zawieranych bezpośrednio z funduszami inwestycyjnymi, z towarzystwami funduszy inwestycyjnych (TFI) będącymi organem funduszu inwestycyjnego, z podmiotami zarządzającymi funduszami inwestycyjnymi, innymi niż TFI, którym TFI powierzyło zarządzanie danym funduszem inwestycyjnym (Zarządzający). Zależnie od tego, z kim zawrze umowę Wnioskodawca, faktury VAT za świadczone usługi będą wystawiane na fundusz inwestycyjny, TFI lub Zarządzającego.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawa do zastosowania zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy dla ww. usług świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych, towarzystw funduszy inwestycyjnych (TFI) będącymi organem funduszu inwestycyjnego oraz podmiotów zarządzających funduszami inwestycyjnymi, innymi niż TFI, którym TFI powierzyło zarządzanie danym funduszem inwestycyjnym

W odniesieniu do powyższego należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy znajdzie zastosowanie w przypadku, gdy usługi zarządzania dotyczą portfeli inwestycyjnych, lub ich części, funduszy inwestycyjnych, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi z dnia 27 maja 2004 r. (Dz. U. z 2016 r., poz. 1896 z późn. zm.), zwana dalej ustawą o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

W myśl art. 45a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6 oraz z uwzględnieniem art. 7582 rozporządzenia 231/2013, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.

Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, umowa, o której mowa w art. 45a ust. 1, której przedmiotem jest zlecenie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, może być, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013 w przypadku specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego i funduszu inwestycyjnego zamkniętego, zawarta wyłącznie z:

1. podmiotem prowadzącym działalność maklerską w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, lub innym towarzystwem posiadającym zezwolenie, o którym mowa w art. 45 ust. 2 pkt 1;
2. podmiotem prowadzącym działalność maklerską w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, mającym siedzibę w innym państwie członkowskim;
3. podmiotem prowadzącym działalność maklerską z siedzibą w państwie należącym do OECD niebędącym państwem członkowskim, jeżeli:
   
   1. do portfela inwestycyjnego funduszu lub jego części mogą być nabywane papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego zgodnie z ustawą i statutem funduszu,
   2. podmiot prowadzący działalność maklerską podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym w tym państwie i uzyskał zezwolenie tego organu równoważne zezwoleniu na zarządzanie portfelami,
      w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych,
   3. jest zapewniona, na zasadzie wzajemności, współpraca Komisji z tym organem nadzoru.

Art. 46 ust. 3 ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazuje, że w przypadku gdy towarzystwo zarządza funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, jeżeli podmiot ten podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym i posiada zezwolenie na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013.

Na podstawie art. 46 ust. 3a ustawy o funduszach inwestycyjnych zawarcie przez towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, umowy, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1 i ust. 3, wymaga zgody Komisji.

Z powyższych przepisów wynika, że Towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym może zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią innym podmiotom, wymienionym w ww. przepisach.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L. Nr 347, s. 1 z późn. zm.) państwa członkowskie zwalniają transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Analizując przedstawione powyżej regulacje dotyczące zwolnień zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy, pojęcie usługi zarządzania funduszami odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Dyrektywa 112 nie definiuje pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. W powyższym zakresie zasadnym jest więc odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.U.UE.L. 2009.302.32).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II. Zgodnie z treścią załącznika II, funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to funkcje obejmujące:

1. zarządzanie inwestycjami,
2. administrację:
   
   1. obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
   2. zapytania klientów;
   3. wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
   4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
   5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
   6. wypłata zysków;
   7. emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
   8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
   9. prowadzenie ksiąg,
3. wprowadzanie do obrotu.

W dokonaniu interpretacji pojęcia zarządzania w sposób zgodny z celami Dyrektywy VAT pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiującym ww. pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. Zdaniem pełnomocnika, transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi.

Natomiast, doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs & Excise), w którym Trybunał podkreślił, że jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli gdy oceniać je globalnie tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Dalej Trybunał zaznaczył, że: odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług. Dalej w uzasadnieniu Trybunał podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.

Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft fur Borsenkommunikation mbH), była kwestia możliwości zwolnienia opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. Trybunał podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym i stwierdził: okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy () Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d).

W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem. Również wykonywanie ich przez osobę trzecią nie stanowi przeszkody do zwolnienia z opodatkowania VAT, gdyż najważniejsze jest powiązanie świadczenia z zarządzaniem działalnością funduszu.

W konsekwencji Trybunał orzekł, że art. 13 część B lit. d) pkt 6 VI Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi do celów zwolnienia ustanowionego we wskazanym przepisie.

Ze względu na fakt, że pojęcie zarządzania funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno więc być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić.

Z powołanego orzecznictwa TSUE wynika więc, że państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby omawianego zwolnienia z VAT. Na pojęcie zarządzania funduszami składa się zatem szereg czynności wykonywanych również przez podmioty inne niż podmioty zarządzające funduszami. TSUE uznał usługi m.in. w zakresie zarządzania inwestycjami, prowadzenia rachunkowości funduszy, wyceny, administracji, a także doradztwa inwestycyjnego świadczone przez podmiot zarządzający (osobę trzecią) za zwolnione z opodatkowania VAT. Jednakże kryterium decydującym o możliwości zaliczenia danej czynności do katalogu czynności zarządzania funduszem jest jej odrębność oraz istotność dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi (zbiorczymi portfelami papierów wartościowych bądź portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych).

Zdaniem Organu z uwagi na powyższe wyjaśnienia należy przyjąć, że zakres opisanych przez Wnioskodawcę usług, tj. dokonywanie analiz przedinwestycyjnych, badanie aktywów/ podmiotów rozważanych jako możliwy cel inwestycji/ lokaty funduszu inwestycyjnego, doradztwo przy przeprowadzaniu transakcji polegających na nabywaniu lub zbywaniu składników lokat funduszu inwestycyjnego, badanie stanu prawnego, finansowego i faktycznego przedmiotu lokat Funduszu, w tym identyfikowanie związanych z tym ryzyk oraz informowanie o nich podmiotu zarządzającego funduszem inwestycyjnym, bieżących czynnościach zarządczych dotyczących lokat/ aktywów funduszu inwestycyjnego (w tym związane z działalnością biznesową tych podmiotów oraz wykonywaniem przysługujących Funduszowi uprawnień korporacyjnych/ właścicielskich) mieści się w całości w definicji zarządzania inwestycjami w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Definicja ta obejmuje swoim zakresem usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, usługi doradztwa w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym oraz usługi administrowania funduszem inwestycyjnym. Świadczone usługi wypełniają definicję zarządzania w świetle wniosków wynikających z orzecznictwa TSUE.

Jak wskazał Wnioskodawca, opisane wyżej czynności będą świadczone zawsze w związku z funkcjonowaniem funduszu inwestycyjnego, w szczególności analizy przedinwestycyjnej, dokonywania inwestycji, monitorowania stanu inwestycji oraz dezinwestycji. Zatem wszystkie opisane czynności stanowią powiązany ze sobą zespół świadczeń, których zakres jest istotny i specyficzny dla procesu zarządzania funduszem. W analizowanej sprawie wymienione czynności będą bezpośrednio dotyczyły czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi lub ich portfelami inwestycyjnymi. Zatem usługi opisane we wniosku mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o podatku od towarów i usług i świadczone są na podstawie umów zawartych bezpośrednio z funduszem inwestycyjnym, TFI lub Zarządzającym, będą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie ww. artykułu.

Tym samum stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoja aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej