Czy transfery oraz płatności dokonywane/otrzymywane przez Spółkę w ramach systemu cash poolingu są dla Spółki neutralne na gruncie podatku VAT. - Interpretacja - 2461-IBPP2.4512.1055.2016.1.ICz

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 20.01.2017, sygn. 2461-IBPP2.4512.1055.2016.1.ICz, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

Czy transfery oraz płatności dokonywane/otrzymywane przez Spółkę w ramach systemu cash poolingu są dla Spółki neutralne na gruncie podatku VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 8 listopada 2016 r. (data wpływu 17 listopada 2016 r.), uzupełnionym pismem z 10 stycznia 2017 r. (data wpływu 12 stycznia 2017 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w kwestii uznania czy transfery oraz płatności dokonywane/otrzymywane przez Spółkę w ramach systemu cash poolingu są dla Spółki neutralne na gruncie podatku VAT jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w kwestii uznania czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym płatności otrzymywane przez Spółkę w systemie cash poolingu nie wpływają na kalkulację proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT oraz w kwestii uznania czy transfery oraz płatności dokonywane/otrzymywane przez Spółkę w ramach systemu cash poolingu są dla Spółki neutralne na gruncie podatku VAT.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 10 stycznia 2017r. (data wpływu 12 stycznia 2017r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 5 stycznia 2017r. znak: 2461- IBPP2.4512.1055.2016.1.ICz.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny/zdarzenie przyszłe:

I. Sp. z o.o. (dalej Spółka lub Wnioskodawca) jest częścią międzynarodowej grupy kapitałowej R. F. i producentem oraz dystrybutorem na rynku polskim profili uszczelniających do okien i drzwi. Wnioskodawca jest Spółką z siedzibą w Polsce i posiada w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy, tj. Wnioskodawca podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w Polsce od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca jest także zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Spółka korzysta z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) oferowanej przez D. Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej Bank). Oprócz Wnioskodawcy, do przedmiotowego systemu zarządzania płynnością finansową przystąpiły także inne podmioty z tej samej Grupy kapitałowej - wszystkie mające siedzibę w Polsce. W tym miejscu należy podkreślić, że w systemie cash poolingu będącym przedmiotem niniejszego wniosku uczestniczą i będą uczestniczyć wyłącznie podmioty mające siedzibę w Polsce (dotyczy to także Banku).

System zarządzania płynnością finansową wdrożony w polskich podmiotach z Grupy R.F. to tzw. cash pooling rzeczywisty (z ang. zero-balancing cash pooling) czyli system, w którym mają miejsce faktyczne przepływy środków finansowych z kont uczestników systemu. Celem przedmiotowej usługi jest zwiększenie efektywności gospodarczej podmiotów uczestniczących w tym systemie poprzez efektywne zarządzanie swoimi wierzytelnościami wobec Banku z tytułu posiadanych na rachunku bankowym środków pieniężnych oraz zobowiązaniami wobec Banku z tytułu wykorzystywanego kredytu w rachunku. Odbywa się to poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald występujących na rachunkach spółek z Grupy uczestniczących w systemie cash poolingu.

Zasady funkcjonowania kompleksowego systemu zarządzania płynnością finansową zostały określone w umowie zawartej między Wnioskodawcą i pozostałymi polskimi podmiotami z Grupy R. F. oraz Bankiem jako świadczącym usługę zarządzania płynnością finansową (dalej Umowa").

Spółka przystąpiła do systemu zarządzania płynnością finansową jako zwykły uczestnik, podobnie jak pozostałe podmioty z Grupy (dalej łącznie określani jako Uczestnicy). Jeden z Uczestników systemu zarządzania płynnością finansową (również z siedzibą w Polsce, ale nie jest to Wnioskodawca) dodatkowo pełni rolę tzw. Agenta (pool leadera), czyli podmiotu, na którego rachunku odbywa się sumowanie sald Uczestników systemu (dalej Agent). Sumowanie sald odbywa się na należącym do Agenta rachunku konsolidacyjnym (dalej Rachunek konsolidacyjny). Dodatkowo, w ramach Rachunku konsolidacyjnego Bank przyznał Agentowi kredyt w rachunku bieżącym na warunkach określonych w odrębnej umowie. Agent - poza pełnioną funkcją pool leadera - uczestniczy w systemie cash poolingu także jako zwykły Uczestnik, gdyż jego własne środki finansowe znajdujące się na Rachunku konsolidacyjnym lub wykonane przez niego z Rachunku konsolidacyjnego przelewy celem uregulowania własnych zobowiązań Agenta (z innych tytułów) są ewidencjonowane i sumowane na Rachunku konsolidacyjnym ze środkami/saldami pozostałych Uczestników.& 

Do systemu zarządzania płynnością finansową zostały włączone rachunki bankowe prowadzone przez Bank dla pozostałych (poza Agentem) Uczestników systemu (dalej Rachunki źródłowe). Agent nie dysponuje odrębnym Rachunkiem źródłowym. Własne środki finansowe Agenta są ulokowane na należącym do niego Rachunku konsolidacyjnym, może on także zaciągać dla własnych potrzeb kredyt w rachunku, jaki został przyznany przez Bank w ramach Rachunku konsolidacyjnego.

W celu wykonania usługi rzeczywistego cash poolingu Bank udzielił Uczestnikom, w tym Agentowi, na warunkach określonych w Umowie limitów dziennych, tj. kwot, do których łącznie dyspozycje Uczestników dotyczące rachunków mogą być realizowane przez Bank w przypadku braku środków dostępnych na poszczególnych rachunkach. W żadnym wypadku, suma łącznego zadłużenia Uczestników wobec Banku nie może przekroczyć tzw. globalnego limitu płynności, tj. sumy sald na Rachunkach źródłowych Uczestników i Rachunku konsolidacyjnym Agenta, uwzględniającej środki dostępne z tytułu przyznanego Agentowi, na podstawie odrębnej umowy, kredytu w Rachunku konsolidacyjnym.

System zapewniony przez Bank i informacje przez niego dostarczane w ramach świadczonych usług zarządzania płynnością finansową umożliwiają wyodrębnienie na Rachunku konsolidacyjnym, dla celów rozliczeniowych i rachunkowych, środków własnych Agenta oraz środków wykorzystanych przez niego do płatności zobowiązań Agenta z innych tytułów.

W ramach systemu cash poolingu, salda na Rachunkach źródłowych należących do Uczestników systemu są automatycznie zerowane. Zerowanie sald ma miejsce na koniec każdego dnia roboczego i polega na tym, że nadwyżki (salda dodatnie) na Rachunkach źródłowych Uczestników są przekazywane na Rachunek konsolidacyjny Agenta. Na Rachunku konsolidacyjnym Agenta mogą znajdować się środki własne Agenta lub może być na nim saldo ujemne w wyniku wykorzystania przez Agenta przyznanego mu przez Bank kredytu w Rachunku konsolidacyjnym (np. w wyniku zapłaty przez Agenta jego zobowiązań powstałych z innych tytułów wobec podmiotów trzecich). Z kolei w przypadku wystąpienia deficytów (sald ujemnych) na Rachunkach źródłowych Uczestników, środki z Rachunku konsolidacyjnego Agenta oraz kredytu dostępnego w ramach Rachunku konsolidacyjnego są przekazywane na pokrycie tych deficytów.

Mechanizm zerowania sald jest przeprowadzany w sposób automatyczny przez Bank.

Zerowanie sald w ramach systemu cash poolingu jest oparte na mechanizmie:

  • zwolnienia z długu (na podstawie art. 519 § 1 Kodeksu cywilnego) - w przypadku, gdy na koniec dnia roboczego Rachunek źródłowy któregoś z Uczestników wykazuje saldo dodatnie, Agent przejmuje od Banku zobowiązanie wobec tego Uczestnika do zwrotu salda dodatniego zapisanego na tym Rachunku źródłowym i saldo to zostaje przeniesione na Rachunek konsolidacyjny Agenta, tj. Agent wstępuje w miejsce Banku jako dłużnika (Bank zostaje zwolniony z długu wobec Uczestnika, którego Rachunek źródłowy na koniec dnia roboczego wykazywał saldo dodatnie);
  • subrogacji (na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego) - w przypadku, gdy na koniec dnia roboczego Rachunek źródłowy któregoś z Uczestników wykazuje saldo ujemne, zostaje ono pokryte ze środków znajdujących się na Rachunku konsolidacyjnym Agenta lub z przyznanego przez Bank Agentowi kredytu w Rachunku konsolidacyjnym (tj. Agent spłaca wierzytelności Banku od tego Uczestnika) i w rezultacie, Agent wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela (tj. Banku).

Zatem w przypadku, gdy na koniec danego dnia roboczego Wnioskodawca wykazuje na swoim Rachunku źródłowym saldo dodatnie, zostaje ono przekazane na Rachunek konsolidacyjny Agenta. Jeżeli natomiast na koniec dnia roboczego Rachunek źródłowy Spółki wykazuje saldo ujemne, zostaje ono pokryte dostępnymi środkami z Rachunku konsolidacyjnego Agenta.

W wyniku stosowania opisanego powyżej mechanizmu zerowania sald pojawiają się wierzytelności Agenta względem innych Uczestników (w tym, względem Spółki) oraz wierzytelności Uczestników (w tym, Spółki) względem Agenta. Nie występują natomiast wierzytelności jednych Uczestników (posiadaczy Rachunków źródłowych) względem innych Uczestników (innych posiadaczy Rachunków źródłowych).

System cash poolingu, do którego przystąpiła Spółka, nie ma automatycznych transferów zwrotnych. Oznacza to, że na początku każdego kolejnego dnia roboczego saldo na Rachunku źródłowym Spółki - co do zasady - wykazuje saldo zerowe. Odwrócenie sald jest dokonywane na zlecenie Agenta. W szczególności, Rachunek źródłowy danego Uczestnika może zostać zasilony dostępnymi środkami z Rachunku konsolidacyjnego Agenta na potrzeby dokonania przez tego Uczestnika płatności jego zobowiązań handlowych. W tym celu, następuje albo transfer zwrotny środków/części środków tego Uczestnika z Rachunku konsolidacyjnego albo wyzerowanie poprzez transfer z Rachunku konsolidacyjnego salda ujemnego na Rachunku źródłowym tego Uczestnika, jakie powstało w wyniku uregulowania przez tego Uczestnika jego zobowiązań.

Każdego dnia roboczego, każdy z Uczestników może realizować polecenia przelewów w ciężar swojego Rachunku źródłowego - do sumy środków dostępnych na rachunkach każdego z Uczestników oraz Agenta. Dotyczy to także Agenta, tj. Agent będący także zwykłym Uczestnikiem cash poolingu może realizować polecenia przelewów (tytułem płatności swoich zobowiązań z innych tytułów wobec podmiotów trzecich) w ciężar Rachunku konsolidacyjnego - przelewy te są ewidencjonowane dla celów rachunkowych jako wykorzystanie środków przez Agenta. Salda na Rachunkach źródłowych oraz na Rachunku konsolidacyjnym są oprocentowane w wysokości ustalonej zgodnie z postanowieniami odrębnych umów, na podstawie których prowadzone są te rachunki. Bank na bazie dziennej nalicza odsetki debetowe/kredytowe od salda występującego na Rachunku konsolidacyjnym Agenta. Na koniec przyjętego okresu rozliczeniowego Bank uznaje Rachunek konsolidacyjny Agenta kwotą należnych odsetek lub odpowiednio obciąża Rachunek konsolidacyjny Agenta kwotą odsetek należnych Bankowi z tytułu kredytu w tym rachunku. Następnie, na podstawie danych dostarczanych przez Bank, Agent dokonuje alokacji należnych poszczególnym Uczestnikom lub należnych od poszczególnych Uczestników odsetek od środków transferowanych z/na ich Rachunki źródłowe (a także odsetek należnych Agentowi od salda środków własnych Agenta lub środków wykorzystanych przez Agenta do płatności własnych zobowiązań w ramach jego Rachunku konsolidacyjnego). Agent wykonuje tę czynność w ustalonych cyklach rozliczeniowych i przelewa odsetki na/z Rachunków źródłowych poszczególnych Uczestników. Odsetki należne pozostałym Uczestnikom lub od pozostałych Uczestników są zatem przelewane pomiędzy Rachunkiem źródłowym danego Uczestnika a Rachunkiem konsolidacyjnym Agenta. Natomiast odsetki należne od dodatniego salda środków własnych Agenta znajdujących się na Rachunku konsolidacyjnym pozostają na tym Rachunku konsolidacyjnym - na koniec przyjętego okresu rozliczeniowego odsetki takie zostają zaewidencjonowane jako środki własne Agenta. Odsetki od salda ujemnego środków własnych Agenta, wykorzystanych przez niego do regulowania zobowiązań własnych z Rachunku konsolidacyjnego, zwiększają saldo ujemne środków własnych Agenta w ramach Rachunku konsolidacyjnego (jako obciążenie/wykorzystanie środków własnych Agenta).

Spółka przystąpiła do dwóch niezależnych systemów zarządzania płynnością finansową - każdy z nich jest prowadzony w innej walucie, tj. jeden system jest prowadzony w PLN, a drugi w EUR. Przy czym, cash pooling prowadzony w PLN jest oparty na Rachunkach źródłowych Uczestników i Rachunku konsolidacyjnym Agenta prowadzonych w PLN, zaś cash pooling prowadzony w EUR jest oparty na Rachunkach źródłowych Uczestników i Rachunku konsolidacyjnym Agenta prowadzonych w EUR. Oznacza to, że salda i rozliczenia w PLN i EUR nie łączą się ze sobą, czyli środki i salda na Rachunkach źródłowych i Rachunku konsolidacyjnym Agenta prowadzonych w różnych walutach nie są ze sobą sumowane. Sumowane są jedynie środki i salda w tej samej walucie, co oznacza że są prowadzone równocześnie dwa niezależne systemy zarządzania płynnością finansową: jeden w PLN i jeden w EUR. Zasady funkcjonowania cash poolingu w PLN i w EUR są jednak identyczne. W związku z tym, opis zasad funkcjonowania cash poolingu oraz niniejszy wniosek o indywidualną interpretację dotyczy zarówno cash poolingu w PLN, jak i w EUR, chyba że w pytaniu zaznaczono inaczej.

Wszystkie Rachunki źródłowe oraz Rachunek konsolidacyjny są i będą prowadzone przez Bank z siedzibą w Polsce. Za wdrożenie i świadczenie usługi organizacji oraz prowadzenia systemu cash poolingu Bank pobiera od Uczestników (w tym, od Wnioskodawcy) wynagrodzenie. Wynagrodzenie to jest potrącane bezpośrednio ze środków dostępnych na Rachunkach źródłowych Uczestników oraz odpowiednio ze środków własnych Agenta na Rachunku konsolidacyjnym.

Na podstawie Umowy, zapewnienie platformy technicznej umożliwiającej zarządzanie płynnością finansową w Grupie, jak również jej obsługa w postaci konsolidacji sald Uczestników na Rachunku konsolidacyjnym leży w gestii Banku. To również Bank jest odpowiedzialny za prowadzenie Rachunku źródłowego Wnioskodawcy i pozostałych Uczestników systemu cash poolingu, a także Rachunku konsolidacyjnego Agenta. Po zakończeniu każdego okresu rozliczeniowego, Bank dostarcza Agentowi informacje dotyczące przepływów pieniężnych z tytułu wykonania Umowy pomiędzy Rachunkami źródłowymi poszczególnych Uczestników i Rachunkiem konsolidacyjnym, a także przepływów środków własnych/wykorzystanych przez Agenta do regulowania zobowiązań własnych Agenta w ramach Rachunku konsolidacyjnego. Dane te umożliwiają alokację odsetek należnych od/płatnych do poszczególnych Uczestników systemu cash poolingu.

Agent nie pobiera wynagrodzenia od Uczestników z tytułu pełnienia w systemie roli pool leadera. Sprawowanie funkcji pool leadera ma charakter czysto techniczny i sprowadza się do tego, że na Rachunek konsolidacyjny Agenta dokonuje się automatyczny transfer środków pieniężnych z Rachunków źródłowych pozostałych uczestników, a także z Rachunku konsolidacyjnego Agenta trafiają automatycznie środki na Rachunki źródłowe Uczestników. Na podstawie danych dostarczanych przez Bank, Agent decyduje o alokacji odsetek pomiędzy Uczestników cash poolingu.

Wszyscy Uczestnicy opisanego systemu cash poolingu oraz Agent, z wyłączeniem Banku, są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. mają bezpośrednio lub pośrednio tych samych (zagranicznych) udziałowców, ale żaden z tych udziałowców nie jest stroną Umowy ani nie bierze udziału w przedstawionym systemie cash poolingu.

Spółka rozlicza różnice kursowe dla celów podatku dochodowego od osób prawnych zgodnie z art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czyli według tzw. metody podatkowej.

Rok podatkowy Wnioskodawcy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, tj. obejmuje okres kolejnych dwunastu miesięcy i trwa od 1 stycznia do 31 grudnia każdego roku kalendarzowego.

Ponieważ Wnioskodawca przystąpił już do Umowy opisanej w niniejszym wniosku, dlatego wniosek dotyczy zarówno zaistniałego stanu faktycznego, jak i zdarzenia przyszłego.

W piśmie uzupełniającym z 10 stycznia 2017 r. Wnioskodawca wskazał, że:

Jak przedstawiono w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego zawartym we wniosku o interpretację, Wnioskodawca wraz z innymi polskimi spółkami z Grupy kapitałowej R. oraz z D. Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej Bank) zawarli Umowę na świadczenie przez Bank na rzecz spółek z Grupy R. usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling). We wniosku wskazano także, że na podstawie przedmiotowej Umowy, Spółka i pozostałe polskie spółki z Grupy R., które zawarły tę Umowę, korzystają z usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową oferowanych przez Bank.

W ramach usług świadczonych przez Bank, Bank dokonuje automatycznie transferów środków finansowych z indywidualnych rachunków bankowych Uczestników lub na te ich indywidualne rachunki bankowe prowadzone przez Bank (dalej Rachunki źródłowe). Celem transferów jest wyzerowanie przez Bank sald na Rachunkach źródłowych Uczestników. Transfery będą dokonywane automatycznie przez Bank i będą polegały na przelewie środków (sald) pomiędzy Rachunkiem źródłowym danego Uczestnika a Rachunkiem konsolidacyjnym Agenta. Szczegółowe zasady działania tego systemu i wszelkie czynności wykonywane przez Bank oraz przez Uczestników systemu na podstawie Umowy zostały opisane we wniosku o interpretację.

Poza przystąpieniem do opisanej we wniosku o interpretację Umowy na świadczenie przez Bank na rzecz spółek z Grupy R. usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową, Wnioskodawca nie zawiera i nie będzie zawierać z pozostałymi Uczestnikami systemu cash poołingu transakcji finansowych oraz nie świadczy i nie będzie świadczyć na czyjąkolwiek rzecz usług. Co więcej, Wnioskodawca nie otrzymuje i nie będzie otrzymywać z tego tytułu żadnego wynagrodzenia.

Tak jak przedstawiono w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego we wniosku o interpretację, Spółka może jedynie otrzymywać odsetki od sald dodatnich na jej indywidualnym Rachunku źródłowym transferowanych przez Bank na Rachunek konsolidacyjny Agenta w ramach systemu cash poolingu.

Spółka pragnie poinformować, że pozostali Uczestnicy systemu cash poolingu z Grupy R. również wystąpili z wnioskami do Ministra Finansów o interpretacje indywidualne w zakresie skutków podatkowych przedmiotowej Umowy i wdrożonego na jej podstawie systemu cash poolingu. Uczestnicy Ci w złożonych wnioskach o interpretacje indywidualne przedstawili stan faktyczny/zd a rżenie przyszłe identyczny, jak Wnioskodawca w swoim wniosku złożonym w tut. organie (ta sama Umowa i ten sam system cash poolingu). Również własne stanowisko w sprawie zostało przedstawione przez pozostałych Uczestników identycznie jak przez Wnioskodawcę we wniosku złożonym w tut. organie. W odpowiedzi na wniosek złożony przez spółkę R. Sp. z o.o. z siedzibą w Lubartowie, również będącą Uczestnikiem przedmiotowego systemu cash poolingu, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi wydał w dniu 28 grudnia 2016 r. interpretację indywidualną (znak 1061-IPTPP2.4512.531.2016.1.MM), w której uznał stanowisko spółki R. Sp. z o.o. w kwestii braku opodatkowania podatkiem VAT uczestnictwa w systemie cash poolingu za prawidłowe. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził we wspomnianej interpretacji, że uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem, a czynności wykonywane przez Uczestnika cash poolingu nie stanowią odpłatnego świadczenia usług lecz jedynie czynności pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, czynności podejmowane przez Uczestnika cash poolingu nie stanowią także nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego na gruncie ustawy o VAT z odpłatnym świadczeniem usług. W konsekwencji, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał, że Uczestnik przedmiotowego systemu cash poolingu organizowanego przez Bank nie świadczy i nie będzie świadczyć usług w rozumieniu ustawy o VAT i czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT u Uczestnika systemu cash pooling.

W związku z powyższym opisem w zakresie podatku od towarów i usług zadano następujące pytanie

(oznaczone we wniosku nr 3):
Czy transfery oraz płatności dokonywane/otrzymywane przez Spółkę w ramach systemu cash poolingu są dla Spółki neutralne na gruncie podatku VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług, w kwestii objętej pytaniem nr 3 (ostatecznie przedstawione w piśmie z 10 stycznia 2017r.):

W wezwaniu z dnia 5 stycznia 2017 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wskazał, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku o interpretację dotyczące pytania nr 3 nie odnosi się do sytuacji indywidualnej Wnioskodawcy, bowiem stanowisko to odnosi się również do kwestii opodatkowania usług wykonywanych przez Bank na rzecz Uczestników Umowy cash poolingu. W tej kwestii, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach przytoczył zdanie ze stanowiska Wnioskodawcy zawartego we wniosku o interpretację: Zdaniem Wnioskodawcy, usługa cash poolingu powinna być postrzegana na gruncie ustawy o VAT jako kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową świadczoną przez Bank, która podlega zwolnieniu z VAT. Z tego względu, tut. organ wezwał Wnioskodawcę do przeformułowania własnego stanowiska w taki sposób, aby było ono adekwatne do postawionego pytania nr 3 i odnosiło się do indywidualnej sytuacji podatkowej Wnioskodawcy przedstawionej w opisie sprawy i nie wykraczało poza ramy zakreślone pytaniem.

W związku z powyższym, Wnioskodawca pragnie podkreślić, że w odpowiedzi na złożony w tut. organie wniosek, Spółka oczekuje interpretacji indywidualnej odnoszącej się do skutków na gruncie podatku VAT Umowy cash poolingu powstających wyłącznie dla Spółki, tj. Spółka pragnie potwierdzić w drodze interpretacji indywidualnej, że będąc Uczestnikiem systemu cash poolingu na podstawie opisanej Umowy, Spółka nie świadczy i nie będzie świadczyć żadnej usługi podlegającej opodatkowaniu VAT i nie jest oraz nie będzie z tego tytułu podatnikiem VAT.

Spółka wskazała w uzasadnieniu swojego stanowiska przedstawionym we wniosku o interpretację, że będąc Uczestnikiem systemu cash poolingu, nie świadczy żadnych usług, gdyż w tym wypadku usługodawcą jest Bank (Spółka jest jedynie usługobiorcą usług Banku). Wnioskodawca odniósł się w swoim uzasadnieniu do Banku jako usługodawcy jedynie po to, aby uzasadnić słuszność swojej tezy (tj. skoro usługodawcą jest Bank, to nie jest nim Wnioskodawca). W żadnym wypadku nie było intencją Spółki dokonanie oceny skutków podatkowych Umowy cash poolingu po stronie Banku.

Wnioskodawca pragnie nadmienić, że w odpowiedzi na identyczny jak Wnioskodawcy wniosek o interpretację prawa podatkowego złożony przez spółkę R. Sp. z o.o. z siedzibą w Lubartowie (również będącą Uczestnikiem tego samego systemu cash poolingu), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi wydał w dniu 28 grudnia 2016 r. interpretację indywidualną (znak 1061-IPTPP2.4512.531.2016.1.MM), w której uznał stanowisko spółki R. Sp. z o.o. w kwestii braku opodatkowania podatkiem VAT uczestnictwa w systemie cash poolingu za prawidłowe. R. Sp. z o.o. w złożonym wniosku o interpretację indywidualną przedstawiła stan faktyczny/zdarzenie przyszłe identycznie, jak Wnioskodawca w swoim wniosku złożonym w tut. organie (ta sama Umowa i ten sam system cash poolingu). Również własne stanowisko w sprawie zostało przedstawione przez R. Sp. z o.o. identycznie jak przez Wnioskodawcę we wniosku złożonym w tut. organie. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi nie miał żadnych wątpliwości co do stanowiska wnioskodawcy (identycznego jak stanowisko Spółki) i bez uwag w tym zakresie zaakceptował stanowisko tamtejszego wnioskodawcy. W szczególności, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi odniósł się do sytuacji Banku będącego stroną Umowy cash poolingu, wskazując że w analizowanym systemie cash poolingu, to Bank jest usługodawcą i podatnikiem VAT.

Poniżej Wnioskodawca zamieszcza cytat z interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w identycznym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym i przy identycznym stanowisku wnioskodawcy, jak to przedstawione przez Spółkę:

Bank będzie wykonywał na rzecz Uczestników szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, czyli cash pooling. W praktyce więc, to Bank jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych podmiotów uczestniczących w strukturze cash pooling, dla tych usług jest podatnikiem. Usługa cash poolingu jest zatem usługą wykonywaną przez Bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem.

(...)

Wobec powyższego, Wnioskodawca uczestnicząc w systemie cash poolingu organizowanym przez Bank, nie świadczy/nie będzie świadczył usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 i 2 ustawy. Zatem czynności te nie podlegają/nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca z tego tytułu nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Zatem uczestnictwo Spółki w systemie cash poolingu jest/będzie dla Spółki neutralne na gruncie podatku VAT.

Niemniej odnosząc się do wezwania Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach o przeformułowanie własnego stanowiska Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 3 tak, by odnosiło się ono jedynie do indywidualnej sytuacji podatkowej Wnioskodawcy, Wnioskodawca niniejszym przedstawia poniżej swoje zrewidowane stanowisko:

Zdaniem Wnioskodawcy, usługa cash poolingu powinna być postrzegana na gruncie ustawy o VAT jako kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową. Jest to usługa świadczona przez Bank. W związku z realizacją postanowień Umowy, Spółka nie wykonuje czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT bowiem wszystkie czynności wykonywane w ramach tej Umowy polegające na zarządzaniu płynnością finansową składają na kompleksową usługę, świadczoną w całości i wyłącznie przez Bank na rzecz poszczególnych Uczestników (w tym, na rzecz Spółki).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Stosownie do art. 8 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Przedmiotem niniejszego wniosku jest usługa cash poolingu. Wskazać przy tym należy, iż zgodnie z Umową, Bank wykonuje na rzecz Uczestników szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową (cash pooling).

W tym miejscu należy zauważyć, że cash pooling, będąc usługą finansową oferowaną przez banki, nie doczekał się w Polsce kompleksowego uregulowania prawnego. Istnieje co prawda przepis art. 93a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, który odnosi się do oferowanych przez banki podatkowym grupom kapitałowym umów o skonsolidowane oprocentowanie. Przepis ten ma jednak bardzo ograniczony zakres zastosowania, gdyż dotyczy wyłącznie: (1) tzw. cash poolingu wirtualnego (notional), w którym nie dochodzi do rzeczywistych przepływów środków pomiędzy rachunkami uczestników oraz (2) podatkowych grup kapitałowych. Taki stan rzeczy powoduje, że w przypadku cash poolingu tzw. rzeczywistego (a więc takiego, który jest przedmiotem niniejszego wniosku), należy posiłkować się przepisami ogólnymi prawa cywilnego, bankowego i dewizowego, a więc w szczególności przepisami o rachunkach bankowych, przelewach, i tajemnicy bankowej. Brak uregulowania instytucji cash poolingu w prawie polskim powoduje konieczność kształtowania jej w oparciu o treść art. 3531 Kodeksu cywilnego. Przepis ten statuuje zasadę swobody umów zwaną zasadą swobody kontraktowania. Zgodnie z tą zasadą, strony mogą ukształtować treść umowy, a także wybrać kontrahenta według swego uznania, byleby treść stosunku prawnego lub jego cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, zasadom współżycia społecznego, ani przepisom ustawy o charakterze bezwzględnie wiążącym.

Jak wskazane zostało powyżej, usługa cash poolingu będąca przedmiotem niniejszego wniosku nie doczekała się kompleksowego uregulowania prawnego. Należy jednak podnieść, iż była ona wielokrotnie przedmiotem opinii wydawanych przez organy statystyczne. W opiniach tych konsekwentnie podnoszone było, iż w przypadku czynności wykonywanych w ramach cash poolingu, usługa świadczona jest przez ten podmiot, który organizuje operacje przepływów środków pieniężnych, zaś pozostałe podmioty uczestniczące w dokonywanych operacjach finansowych za pośrednictwem podmiotu organizującego przepływy są jedynie odbiorcami usługi.

Należy zaznaczyć, że czynności Uczestników cash poolingu, w tym Agenta, nie mogą być uznane za podlegającą opodatkowaniu VAT usługę. W rzeczywistości bowiem Uczestnicy cash poolingu (w tym, Agent) nie świadczą żadnej usługi ani sobie nawzajem ani Bankowi, a jedynie korzystają z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczonej przez Bank. Kwalifikacji tej nie zmienia fakt, iż w ramach korzystania z tej usługi, dokonywane są przez Bank przelewy sald dodatnich i sald ujemnych z indywidualnych Rachunków źródłowych Uczestników na Rachunek konsolidacyjny. Dokonywanie takich przelewów jest warunkiem koniecznym do funkcjonowania cash poolingu opartego na przelewach rzeczywistych - wykonywane są one pomocniczo, w ramach i w celu świadczenia przez Bank usługi zarządzania płynnością finansową Uczestników cash poolingu. Nie oznacza to jednak, że Uczestnicy cash poolingu, w tym Agent, stają się usługodawcami.

Co więcej, Agent został wybrany w strukturze cash poolingu jedynie jako podmiot pełniący funkcje techniczne w relacjach z Bankiem i podejmujący wewnętrzne decyzje w zakresie zasad alokacji odsetek. Nie jest to jednak podmiot świadczący usługę zarządzania płynnością finansową na rzecz Uczestników cash poolingu. Świadczy o tym również fakt, że Agent nie pobiera wynagrodzenia od Uczestników za kumulowanie sald na jego Rachunku konsolidacyjnym. Z tytułu świadczenia usług w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach przedstawionej struktury cash poolingu, to Bank będzie pobierał od każdego z Uczestników (w tym, od Agenta) określone w Umowie opłaty (wynagrodzenie) związane z usługami świadczonymi przez Bank na rzecz każdego z Uczestników cash poolingu, w tym Agenta.

Powyższe twierdzenie, iż w ramach cash poolingu to wyłącznie Bank jest usługodawcą, zaś pozostali Uczestnicy (w tym, Agent) są jedynie usługobiorcami, znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 7 września 2009 r. (znak IPPP1/443-676/09-2/AW) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w której stwierdzono, co następuje:

Czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie umowy, umożliwiające Bankowi dokonanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu nie stanowią odrębnego świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Uwzględniając przedstawiony opis stanu faktycznego oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że w odniesieniu do usługi cash poolingu podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ust. 1 pkt ustawy nie będzie Spółka".

Sposób kwalifikacji cash poolingu przez organy podatkowe pozostaje taki sam również w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. Przykładowo, w interpretacji z dnia 13 września 2011 r. (znak IPPP3/443-883/11-5/JF) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, co następuje:

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka wraz z innymi uczestnikami, zamierza skorzystać z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling) obsługiwanej przez bank. Z tytułu świadczenia wskazanej usługi bank będzie otrzymywać od uczestników systemu Cash poolingu wynagrodzenie. Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash-poolingu należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie w roli usługodawcy będzie występował bank, który wykonywał będzie wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej, jaką jest Cash pooling i z tytułu wykonywania tej usługi będzie otrzymywał wynagrodzenie.

Takie samo stanowisko znajdujemy również w innych indywidualnych interpretacjach wydawanych przez Dyrektorów Izb Skarbowych, działających z upoważnienia Ministra Finansów. Przykładowo, wskazać tu można na interpretacje indywidualne wydane przez:

  • Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 sierpnia 2016r. (znak IPPP1/4512-464/16-4/KR),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 stycznia 2016r. (znak IPPP1/4512-1269/15-2/KR),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 13 stycznia 2016r. (znak IPTPP2/443-792/14-2/DS),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 lipca 2014r. (znak IPPP3/443-469/14-2/RD),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 czerwca 2014r. (znak IPPP3/443-274/14-4/IG),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 4 października 2013r. (znak ILPP4/443-352/13-2/ISN),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 5 lipca 2013r. (znak ILPP1/443-305/13-2/AWa),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 8 lutego 2013r. (znak ITPP3/443-244/12/MD).

W konsekwencji powyższego, Spółka nie powinna wykazywać sprzedaży/obrotu dla potrzeb podatku VAT w związku z przelewami dokonywanymi w ramach cash poolingu.

Dotyczy to również odsetek otrzymywanych przez Spółkę od przelanych z jej indywidualnego Rachunku źródłowego sald dodatnich. W odniesieniu do takich odsetek, Spółka powinna być traktowana podobnie jak podmioty otrzymujące odsetki od lokat bankowych, czyli nie powinna być uznawana za podatnika VAT z tytułu otrzymania odsetek w cash pooiingu.

Również i to podejście potwierdzają organy podatkowe w indywidualnych interpretacjach podatkowych. Tak np. w interpretacji indywidualnej wydanej przez:

  • Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 24 maja 2016r. (znak IPPP1/4512-309/16-4/EK),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 stycznia 2015r. (znak IPPP3/443-1097/14-2/SM),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 maja 2014r. (znak ILPP1/443-98/14-2/NS),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 kwietnia 2014r. (znak IPPP2/443-121/14-2/DG),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 3 kwietnia 2014r. (znak IBPP2/443-1199/13/RSz),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 7 listopada 2013r. (znak 1PTPP2/443-700/13-2/JS),
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 6 listopada 2013r. (znak IPTPP2/443-693/13-2/AW).

Wskazane przez Spółkę indywidualne interpretacje podatkowe, które jakkolwiek nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego, to wpływają na praktykę wykładni prawa podatkowego i jego stosowanie w indywidualnych sprawach podatników. Uwzględnianie treści indywidualnych interpretacji podatkowych i orzecznictwa sądowego w rozstrzyganiu indywidualnych spraw o zbliżonych stanach faktycznych prowadzi bowiem do ujednolicenia stosowania prawa podatkowego, co z kolei jest zgodne z konstytucyjną zasadą równości podatników wobec prawa i zasadą zaufania do organów państwa.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, w kwestii objętej pytaniem nr 3, jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 710 ze zm.) zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

  1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
  2. eksport towarów;
  3. import towarów na terytorium kraju;
  4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
  5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

  1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Umowa cash poolingu jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów, z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy, poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a w przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca korzysta z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) oferowanej przez Deutsche Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie. Oprócz Wnioskodawcy, do przedmiotowego systemu zarządzania płynnością finansową przystąpiły także inne podmioty z tej samej Grupy kapitałowej - wszystkie mające siedzibę w Polsce.

System zarządzania płynnością finansową wdrożony w polskich podmiotach z Grupy R. F. to tzw. cash pooling rzeczywisty czyli system, w którym mają miejsce faktyczne przepływy środków finansowych z kont uczestników systemu. Celem przedmiotowej usługi jest zwiększenie efektywności gospodarczej podmiotów uczestniczących w tym systemie poprzez efektywne zarządzanie swoimi wierzytelnościami wobec Banku z tytułu posiadanych na rachunku bankowym środków pieniężnych oraz zobowiązaniami wobec Banku z tytułu wykorzystywanego kredytu w rachunku. Odbywa się to poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald występujących na rachunkach spółek z Grupy uczestniczących w systemie cash poolingu.

Spółka przystąpiła do systemu zarządzania płynnością finansową jako zwykły uczestnik, podobnie jak pozostałe podmioty z Grupy.

W celu wykonania usługi rzeczywistego cash poolingu Bank udzielił Uczestnikom, w tym Agentowi, na warunkach określonych w Umowie limitów dziennych, tj. kwot, do których łącznie dyspozycje Uczestników dotyczące rachunków mogą być realizowane przez Bank w przypadku braku środków dostępnych na poszczególnych rachunkach. W żadnym wypadku, suma łącznego zadłużenia Uczestników wobec Banku nie może przekroczyć tzw. globalnego limitu płynności, tj. sumy sald na Rachunkach źródłowych Uczestników i Rachunku konsolidacyjnym Agenta, uwzględniającej środki dostępne z tytułu przyznanego Agentowi, na podstawie odrębnej umowy, kredytu w Rachunku konsolidacyjnym.

Wnioskodawca nie zawiera i nie będzie zawierać z pozostałymi Uczestnikami systemu cash poołingu transakcji finansowych oraz nie świadczy i nie będzie świadczyć na czyjąkolwiek rzecz usług. Co więcej, Wnioskodawca nie otrzymuje i nie będzie otrzymywać z tego tytułu żadnego wynagrodzenia.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy transfery oraz płatności dokonywane/otrzymywane przez Spółkę w ramach systemu cash poolingu są dla Spółki neutralne na gruncie podatku VAT.

Podstawą dokonywanych automatycznych transferów środków pieniężnych w ramach umowy cash poolingu będzie mechanizm prawny zdefiniowany w prawie cywilnym, jako subrogacja, czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu, o którym mowa w art. 518 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.).

Wstąpienie w prawa wierzyciela, określone jako subrogacja ustawowa, uregulowane zostało w art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości zapłaty:

  1. jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi;
  2. jeżeli przysługuje jej prawo, przed którym spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia;
  3. jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela; zgoda dłużnika powinna być pod nieważnością wyrażona na piśmie;
  4. jeżeli to przewidują przepisy szczególne.

Subrogacja służy więc zabezpieczeniu interesów osoby trzeciej, która dokonuje spłaty wierzyciela i w konsekwencji doprowadza do wygaśnięcia długu (do wysokości zapłaty).

Należy wskazać, że usługa cash pooling oferowana przez banki, nie została uregulowana prawnie przez polskiego ustawodawcę, dlatego jej zasady tworzone są w oparciu o zasadę swobody kontraktowania. Bank będzie wykonywał na rzecz Uczestników szereg czynności składających się łącznie na jedną usługę w postaci kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, czyli cash pooling. W praktyce więc, to Bank jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych podmiotów uczestniczących w strukturze cash poolingu, dla tych usług jest podatnikiem VAT.

Usługa cash poolingu jest zatem usługą wykonywaną przez Bank. Natomiast uczestnictwo w strukturze cash poolingu nie jest żadnym świadczeniem. Należy pamiętać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów/świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi bowiem być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Z uwagi na cechy charakterystyczne zaprezentowanego systemu należy zauważyć, że w niniejszej sprawie, w roli usługodawcy występuje Bank, który będzie wykonywał wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej i z tytułu wykonywania tej usługi będzie otrzymywał wynagrodzenie od Uczestników systemu, w tym Wnioskodawcy.

Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę, pełniącego w opisanym systemie cash poolingu rolę Uczestnika niniejszej usługi, nie stanowią/nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie czynności pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Podejmowane przez Wnioskodawcę czynności nie stanowią/nie będą stanowiły także nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, ponieważ treść wniosku nie wskazuje by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy. Ponadto należy zaznaczyć, iż Wnioskodawca nie uzyskuje/nie będzie uzyskiwał z tego tytułu żadnego wynagrodzenia.

Wobec powyższego, Wnioskodawca uczestnicząc w systemie cash poolingu organizowanym przez Bank, nie świadczy/nie będzie świadczył usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 i 2 ustawy. Zatem czynności te nie podlegają/nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca z tego tytułu nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Zatem uczestnictwo Wnioskodawcy w systemie cash poolingu jest/będzie dla Niego neutralne na gruncie podatku VAT.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, w kwestii objętej pytaniem nr 3, jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od czynności cywilnoprawnych oraz w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii objętej pytaniem nr 4, jest przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach