Temat interpretacji

Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług oraz sposób dokumentowania przyznanej Wnioskodawcy kwoty, tytułem zwrotu kosztów naprawienia szkody.

Na podstawie 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 613) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) i § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 czerwca 2015r. (data wpływu 30 czerwca 2015r.), uzupełnionym pismem z 25 sierpnia 2015r. (data wpływu 28 sierpnia 2015r.) oraz pismem z 25 sierpnia 2015r. (data wpływu 23 września 2015r,) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

• nieprawidłowe - w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz sposobu dokumentowania (wystawienia faktury VAT) przyznanej Wnioskodawcy kwoty, tytułem zwrotu kosztów naprawienia szkody,
• prawidłowe w zakresie możliwości anulowania faktury VAT odesłanej Wnioskodawcy.

UZASADNIENIE

W dniu 30 czerwca 2015r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz sposobu dokumentowania przyznanej Wnioskodawcy kwoty, tytułem zwrotu kosztów naprawienia szkody.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 25 sierpnia 2015r. (data wpływu 28 sierpnia 2015r.), przesłanym w związku z wezwaniem tut. organu z 21 sierpnia 2015 r. znak: IBPP2/4512-604/15/BW oraz pismem z 25 sierpnia 2015r. (data wpływu 23 września 2015r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Dokumenty źródłowe:

1. UGODA NR // z dnia // o naprawienie szkody spowodowanej ruchem zakładu górniczego.
2. Umowa Nr 02/04/2015 z dnia 22 kwietnia 2015r. z Zakładem .//.// przyznała Wnioskodawcy zwrot kosztów naprawy szkody spowodowanej ruchem zakładu górniczego. W Ugodzie w paragrafie 1 czytamy 1

Przedmiotem ugody jest naprawienie szkód wyrządzonych ruchem zakładu górniczego nieruchomości położonej w//."

Wykonanie przedmiotu ugody Wnioskodawca zlecił fachowcom budowlanym.

W dniu 18 maja 2015r. Wnioskodawca otrzymał fakturę VAT Nr 03/05/2015 z Zakładu //.

W dniu 18 maja 2015r. Wnioskodawca wystawił fakturę VAT Nr FA 128/15 dla //.

W dniu 25 maja 2015r. //. zwróciła Wnioskodawcy wystawioną dla niej fakturę.

. stoi na stanowisku, że Wnioskodawca:

1. Nie ma wystawiać faktury
2. Nie ma naliczać VAT.

. traktuje przedmiot ugody, jako odszkodowanie.

W uzupełnieniu wniosku (w odpowiedzi na pytania), Wnioskodawca odpowiedział:

• Czy Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT...tak, jestem czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.
• Co stanowi przedmiot działalności Wnioskodawcy...posiadam nieruchomość i wynajmuję lokale użytkowe, świadczę usługi najmu - EKD 7020 wynajem nieruchomości własnych lub dzierżawionych.
• Pomiędzy kim dokładnie została zawarta wymieniona we wniosku UGODA NR /., a w szczególności czy stroną tej ugody jest Wnioskodawca jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą...UGODA NR // została zawarta pomiędzy czynnymi zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT. Zarówno usługodawca - . //, jak też usługobiorca - Wnioskodawca podlegają art.
• Na czym dokładnie polegało wyrządzenie szkody, w związku z którą została zawarta ww. UGODA NR // i czy ta szkoda miała związek z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością (a jeżeli tak to jaki miała związek)...szkoda wyrządzona przez zakład górniczy, w tym wypadku KWK / reprezentowaną przez //. polega dokładnie na szeregu widocznych gołym okiem, jak też ukrytych uszkodzeń. Głównych z nich jest przechył budynku. Są też pęknięcia ścian, które to pęknięcia powodują grzyb w elewacji oraz w piwnicy. W zawartej ugodzie został usunięty tylko przechył w jednym jedynym lokalu na parterze. Przechył został usunięty na pisemny wniosek firmy wynajmującej ten lokal. Nie usunięcie przechyłu groziło utratą najemcy, utratą dochodów.

Z kolei w piśmie z 25 sierpnia 2015r., które wpłynęło do tut. Organu 23 września 2015r, Wnioskodawca wyjaśnił, że podpisana w dniu // ugoda nr // z . // o naprawienie szkody spowodowanej ruchem zakładu górniczego zawarta została na podstawie przepisów Ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981).

W związku z powyższym zadano następujące pytania

(ostatecznie sformułowane w piśmie z 25 sierpnia 2015r.):

1. Czy przyznana kwota zwrotu kosztów naprawienia szkody podlega opodatkowaniu podatkiem VAT...
2. Czy na przyznaną kwotę zwrotu kosztów naprawienia szkody Wnioskodawca zobowiązany jest wystawić fakturę...
3. Czy Wnioskodawca może anulować wystawioną, przesłaną do // i zwróconą mu przez fakturę...

Stanowisko Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowane w piśmie z 25 sierpnia 2015r.).:

Ad.1

1.1. Przyznana Wnioskodawcy kwota zwrotu kosztów naprawienia szkody podlega podatkowi VAT.

1.2. Przyznana kwota zwrotu kosztów naprawienia szkody winna być opodatkowana stawką podatku VAT 23 %.

1.3. Wystawiona przez Wnioskodawcę faktura VAT na kwotę zwrotu kosztów naprawienia szkody jest refakturą faktury otrzymanej od firmy budowlanej. W swojej deklaracji podatku VAT w wierszu 20" Wnioskodawca wykazuje podatek od kwoty zwrotu kosztów naprawienia szkody, a w wierszu 42" wykazuj podatek z faktury otrzymanej od firmy budowlanej. W rozliczeniu w swojej deklaracji VAT podatek od towarów i usług się zeruje, ponieważ kwoty podatku należnego i naliczonego są sobie równe.

Ad.2.

Wnioskodawca jest zobowiązany do wystawienia faktury, w tym wypadku refakturowania.

Ad.3.

Wnioskodawca może anulować fakturę odesłaną mu przez . //.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego jest:

• nieprawidłowe - w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz sposobu dokumentowania (wystawienia faktury VAT) przyznanej Wnioskodawcy kwoty, tytułem zwrotu kosztów naprawienia szkody,
• prawidłowe w zakresie możliwości anulowania faktury VAT odesłanej Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ww. ustawy przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy; przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde działanie, powstrzymanie się od działania, czy tolerowanie czynności lub sytuacji, może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy. Aby tak się stało muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednio beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie świadczenia.

Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Czynności wykonywane w ramach zapobiegania szkodom górniczym, usuwania i naprawiania szkód górniczych przez podmiot zobowiązany do tych czynności zostały uregulowane przepisami Kodeksu cywilnego lub ustawy Prawo geologiczne i górnicze.

I tak w myśl art. 148 ustawy z dnia z dnia 9 czerwca 2011r. Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 196) jeżeli poszkodowany poniósł nakłady na naprawienie szkody, odszkodowanie ustala się w wysokości odpowiadającej wartości uzasadnionych nakładów.

Natomiast zgodnie z art. 150 tej ustawy, przepisy dotyczące naprawiania szkód określonych niniejszym działem stosuje się odpowiednio do zapobiegania tym szkodom.

Powyższe unormowania wskazują zatem, że należne poszkodowanemu odszkodowanie z tytułu poniesionych przez niego nakładów na naprawienie szkody górniczej ustala się w wysokości odpowiadającej wartości uzasadnionych nakładów w rozumieniu cytowanego wyżej art. 148 ustawy Prawo geologiczne i górnicze.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jestem czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Posiada nieruchomość i wynajmuje lokale użytkowe, świadczy usługi najmu - EKD 7020 wynajem nieruchomości własnych lub dzierżawionych.

W dniu / pomiędzy Wnioskodawcą i . // czynnymi zarejestrowanymi podatnikami podatku VAT - została zawarta UGODA NR // na naprawienie szkody spowodowanej ruchem zakładu górniczego.

Przedmiotowa ugoda zawarta została na podstawie przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163, poz. 981).

. // przyznała Wnioskodawcy zwrot kosztów naprawy szkody spowodowanej ruchem zakładu górniczego.

Szkoda wyrządzona przez zakład górniczy, w tym wypadku KWK // reprezentowaną przez . // polega dokładnie na szeregu widocznych gołym okiem, jak też ukrytych uszkodzeń. Głównych z nich jest przechył budynku. Są też pęknięcia ścian, które to pęknięcia powodują grzyb w elewacji oraz w piwnicy. W zawartej ugodzie został usunięty tylko przechył w jednym jedynym lokalu na parterze. Przechył został usunięty na pisemny wniosek firmy wynajmującej ten lokal. Nie usunięcie przechyłu groziło utratą najemcy, utratą dochodów.

Wykonanie przedmiotu ugody Wnioskodawca zlecił fachowcom budowlanym (została zawarta umowa nr 02/04/2015 z dnia 22 kwietnia 2015r. z Zakładem ..//.

W dniu 18 maja 2015r. Wnioskodawca otrzymał fakturę VAT Nr 03/05/2015 z ww. firmy

W dniu 18 maja 2015r. Wnioskodawca wystawił fakturę VAT Nr FA 128/15 dla . //.

W dniu 25 maja 2015r. . // zwróciła Wnioskodawcy wystawioną dla niej fakturę.

W przedmiotowej sprawie wyjaśnienia wymaga m.in. czy przyznana kwota zwrotu kosztów naprawienia szkody podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i czy na przyznaną kwotę zwrotu kosztów naprawienia szkody Wnioskodawca zobowiązany jest wystawić fakturę...

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, zwrot kosztów naprawienia szkody nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za poniesione nakłady związane z naprawieniem szkody spowodowanej ruchem zakładu górniczego, bowiem naprawienie tej szkody (uszkodzenia budynku) pozwala w konsekwencji Wnioskodawcy na swobodne dysponowanie nieruchomością.

Odnosząc zatem przedstawiony stan prawny do przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego należy stwierdzić, że przyznana Wnioskodawcy kwota zwrotu kosztów związanych z naprawieniem szkody wyrządzonej ruchem zakładu górniczego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż nie mieści się w katalogu czynności opodatkowanych wyznaczonym przez art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ww. ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Natomiast, w myśl ust. 2 ww. artykułu, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Zatem z ww. przepisów wynika, że do wystawienia faktury VAT zobowiązany jest podmiot, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jak wykazano wyżej przyznana kwota zwrotu kosztów naprawienia szkody, w myśl art. 5 ust. 1 ustawy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w konsekwencji nie powinna być udokumentowana fakturą VAT.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy, że przyznana kwota zwrotu kosztów naprawienia szkody winna być opodatkowana podatkiem VAT oraz, że Wnioskodawca na przyznaną kwotę zwrotu kosztów winien wystawić fakturę VAT (dotyczy pytań oznaczonych nr 1 i nr 2), jest nieprawidłowe.

W przedmiotowej sprawie wyjaśnienia wymaga także, czy Wnioskodawca może anulować wystawioną dla . // fakturę VAT, którą to fakturę mu zwrócono.

Odnosząc się do powyższej kwestii, należy wskazać, że faktura jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonego zdarzenia gospodarczego), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa.

Podatnik wystawia fakturę w przypadku sprzedaży towaru lub usługi oraz w przypadku otrzymania zaliczki przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi. Faktura VAT jest zatem dokumentem potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego (potwierdzeniem nabycia określonych towarów i usług lub też otrzymania zaliczki) i nierozerwalnie związana jest z powstaniem obowiązku podatkowego.

Wystawienie faktury należy rozumieć jako sporządzenie ww. dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego. Faktura VAT sporządzona, a nie wprowadzona do obrotu prawnego (nie została doręczona adresatowi), nie jest zatem fakturą wystawioną w rozumieniu wyżej cytowanego przepisu prawnego i nie stanowi podstawy do zapłaty podatku w niej wykazanego w trybie art. 108 ust. 1 ustawy.

Należy zauważyć, że ani przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani przepisy rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, nie regulują kwestii dotyczącej anulowania wystawionych faktur. W praktyce jednak w drodze wyjątku jest dopuszczalne anulowanie faktury, sprowadzające się do przekreślenia oryginału i kopii faktury oraz dokonaniu na nich adnotacji uniemożliwiających ich powtórne wykorzystanie.

Należy jednak w tym miejscu podkreślić, iż anulowanie faktur powinno być traktowane w sposób wyjątkowy i może dotyczyć wyłącznie tych dokumentów rozliczeniowych, które nie zostały wprowadzone przez podatnika do obrotu prawnego.

Podatnik powinien dołożyć należytej staranności przy dokumentowaniu zaistniałych zdarzeń gospodarczych. W przypadku anulowania faktury sprzedawca (wystawca faktury) winien posiadać w swojej dokumentacji zarówno kopię, jak i oryginał dokumentu sprzedaży z dokonaną na nich adnotacją unieważniającą fakturę, która uniemożliwi ich powtórne wydanie i wykorzystanie.

Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że skoro Wnioskodawca będący wystawcą faktury jest w posiadaniu oryginału i kopii faktury w tym szczególnym przypadku może anulować przedmiotową fakturę, gdyż wskazana faktura nie została wprowadzona do obrotu prawnego.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy, że może anulować fakturę odesłaną mu przez Kompanię Węglową (dotyczy pytania oznaczonego nr 3) jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ pragnie zauważyć, że niniejsza interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie przedstawionych we wniosku pytań. Zatem wszelkie kwestie poruszone we własnym stanowisku, które nie były przedmiotem pytań, nie są przedmiotem rozstrzygnięcia w niniejszej interpretacji.

Ponadto nadmienia się, że w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów opisu stanu faktycznego lub zmiana stanu prawnego, powodują, że interpretacja traci ważność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S, Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach