Temat interpretacji

Prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT wystawianych przez Faktora w związku ze świadczeniem usług Faktoringu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 13 maja 2015 r. (data wpływu 20 maja 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT wystawianych przez Faktora w związku ze świadczeniem usług faktoringu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 maja 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT wystawianych przez Faktora w związku ze świadczeniem usług faktoringu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Wnioskodawca, Spółka) jest spółką operacyjną wchodzących w skład grupy powiązanych własnościowo spółek (dalej: Grupa kapitałowa). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Spółka zarządza spółkami komandytowymi, sprzedaż ta podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wg właściwych stawek: 23%.

Wnioskodawca ma siedzibę w Polsce i jest zarejestrowany dla celów podatku VAT jako podatnik VAT czynny.

W ramach Grupy kapitałowej, do której należy Wnioskodawca, istnieje podział zadaniowy na m.in.: spółki celowe realizujące projekty developerskie, spółki zarządzające (komplementariusze spółek komandytowych), spółki operacyjne (prowadzące obsługę Grupy kapitałowej), a także spółka pełniąca rolę inwestora zastępczego, spółki finansujące. Planowane jest powołanie jednej wspólnej dla Grupy kapitałowej spółki holdingowej oraz wprowadzenie modelu finansowania spółek projektowych, polegającego na tym, że:

• spółki zarządzające, w tym Wnioskodawca, będą nabywały towary oraz usługi niezbędne dla celów prowadzonej działalności gospodarczej, głównie od podmiotów zewnętrznych, ale również od spółek zakupowych z Grupy kapitałowej, działających jako podmioty pośredniczące w zakupach od dostawców zewnętrznych (dalej łącznie jako: Dostawcy),
• zamierzone jest zapewnienie finansowania dla nabywanych przez spółki zarządzające, w tym Wnioskodawcę, towarów lub usług, przez wytypowaną w tym celu spółkę z Grupy kapitałowej (dalej: Faktor), która może pełnić równocześnie funkcję spółki holdingowej, w tym funkcję podmiotu zarządzającego majątkiem spółek powiązanych, udzielającego finansowania na rzecz spółek powiązanych oraz realizującego ich bieżącą obsługę administracyjną,
• w celu zapewnienia finansowania nabycia towarów lub usług przez spółki zarządzające, w tym Wnioskodawcę, zamierzone jest zawarcie przez spółki projektowe, w tym Wnioskodawcę, umów faktoringu (dalej: Umowa Faktoringu) z Faktorem,
• na podstawie Umów Faktoringu Faktor, działając za zgodą Wnioskodawcy, będzie dokonywał spłaty zobowiązań Wnioskodawcy wobec Dostawców, wynikających z umów handlowych zawartych między Wnioskodawcą a Dostawcami. Co za tym idzie, Faktor spłacać będzie dług Wnioskodawcy wobec Dostawcy bezpośrednio na rzecz Dostawcy, wskutek czego dług Wnioskodawcy wobec Dostawcy zostanie uregulowany, zaś faktor, na zasadzie art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego, wstąpi w prawa Dostawcy jako zaspokojonego wierzyciela Wnioskodawcy do wysokości dokonanej zapłaty, a tym samym stanie się wierzycielem wobec Wnioskodawcy, jako faktoranta. Tym samym, Faktorowi przysługiwać będzie względem Wnioskodawcy, jako faktoranta wierzytelność o zwrot kwoty udzielonego w powyższy sposób finansowania, powiększonej o wynagrodzenie Faktora z tytułu świadczonych usług faktoringu,
• każdorazowo uregulowanie przez Faktora zobowiązań Wnioskodawcy wobec Dostawców następować będzie nie później niż w dniu, w którym upływa termin płatności należności z wystawionej przez Dostawcę faktury VAT dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz Wnioskodawcy, bądź z opóźnieniem nieprzekraczającym jednak 150 dni od dnia, w którym upłynął termin płatności,
• Wnioskodawca, jako faktorant, na podstawie zawartej z Faktorem Umowy Faktoringu, zobowiązany będzie zawiadomić Dostawców o zawartej Umowie Faktoringu, zaś Dostawcy wyrażą zgodę na dokonanie zapłaty należności przysługujących Dostawcom względem Wnioskodawcy bezpośrednio przez Faktora,
• w ramach świadczonych usług faktoringu, Faktor będzie spłacał przysługujące Dostawcom wobec Wnioskodawcy wierzytelności nieprzedawnione, niesporne co do istnienia i wysokości, pieniężne.

Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, że na podstawie wskazanej wyżej Umowy Faktoringu, Faktor świadczyć będzie na rzecz Wnioskodawcy, jako faktoranta, w szczególności następujące usługi:

• zapewnienia finansowania działalności Wnioskodawcy w drodze spłaty należności Wnioskodawcy względem Dostawców przez Faktora bezpośrednio na rzecz Dostawców (tj. przy zastosowaniu konstrukcji wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela, na zasadzie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego),
• administrowania zobowiązaniami Wnioskodawcy wobec Dostawców (wierzytelnościami przysługującymi Dostawcom wobec Wnioskodawcy, których spłata przez Faktora dokonywana będzie na podstawie Umowy Faktoringu w celu wstąpienia przez Faktora w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Dostawcy),
• informowania Wnioskodawcy o stanie rozliczeń związanych z realizacją Umowy Faktoringu,
• rejestrowania faktur w systemie księgowym oraz technicznej obsługi dyspozycji wykupu faktur lub wniosków,
• prowadzenia rachunku do spłaty oraz rozliczania spłat na rzecz Dostawców,
• administrowania limitem finansowania,
• udostępniania danych o stanie wierzytelności Dostawców wobec Wnioskodawcy w postaci raportów okresowych.

Szczegółowy zakres czynności wykonywanych przez Faktora na podstawie Umowy Faktoringu będzie określony w umowie zawartej z Wnioskodawcą, jako faktorantem. W ramach danej umowy, Faktor świadczyć będzie na rzecz Wnioskodawcy wszystkie wymienione wyżej usługi lub tylko wybrane usługi. Dostawcy nie będą stroną Umowy Faktoringu.

Z tytułu świadczonych kompleksowych usług faktoringu, Faktorowi przysługiwać będzie wynagrodzenie ustalone umownie między Faktorem a Wnioskodawcą i mogące obejmować w szczególności:

1. odsetki za finansowanie, w tym w formie dyskonta,
2. prowizję przygotowawczą,
3. opłatę za administrowanie fakturami,
4. opłatę za użytkowanie systemu służącego do świadczenia usługi,
5. opłaty za dołączenie nowego Dostawcy do listy Dostawców,
6. inne opłaty i prowizje z tytułu dodatkowych usług,

(dalej łącznie jako: Wynagrodzenie Faktora), przy czym kalkulacja powyższych elementów wynagrodzenia może powodować, że zostaną one zsumowane w jedną kategorię opłat lub podzielone na część odsetkową/dyskontową i opłaty pozostałe.

Spłata wierzytelności przysługującej Faktorowi względem Wnioskodawcy (przysługującej Faktorowi w związku ze spłatą zobowiązań Wnioskodawcy wobec Dostawców, z tytułu wstąpienia przez Faktora w prawa zaspokojonego wierzyciela) powiększonej o Wynagrodzenie Faktora, następować będzie jednorazowo lub w ratach, przy czym termin wymagalności płatności całości lub poszczególnych rat z tytułu Umowy Faktoringu ustalony zostanie szczegółowo harmonogramem objętym Umową Faktoringu.

Z uwagi na charakter Umowy Faktoringu jako umowy, na podstawie której udzielane będzie finansowanie na rzecz Wnioskodawcy, w tym także finansowanie długoterminowe związane z realizacją długoterminowych inwestycji, ustalone umową terminy wymagalności spłaty całości lub poszczególnych wyznaczonych rat wierzytelności względem Faktora mogą przekraczać okres 12 miesięcy od dnia gdy Faktor stał się wierzycielem.

Z tytułu świadczonych usług faktoringu, Faktor wystawiać będzie na rzecz Wnioskodawcy, w wynikających z harmonogramu płatności terminach, faktury VAT dokumentujące wykonane usługi, gdzie podstawę opodatkowania stanowić będzie Wynagrodzenie Faktora, tj. należne odsetki za finansowanie, prowizje i opłaty wynikające z Umowy Faktoringu. W stosunku do tak ustalonej podstawy opodatkowania, stosowana będzie przez Faktora stawka podatku VAT w wysokości 23%.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT wystawianych przez Faktora w związku ze świadczeniem usług faktoringu, tj. podatku VAT naliczonego według stawki 23% od podstawy opodatkowania w postaci Wynagrodzenia Faktora, obejmującego odsetki/dyskonto od udzielonego finansowania, prowizję lub inne opłaty ustalone w umowie faktoringu odwróconego...

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z faktem, że nabywane przez Wnioskodawcę od Faktora usługi faktoringowe bezpośrednio służyć będą realizacji działalności opodatkowanej VAT (działalność deweloperska), Wnioskodawca będzie uprawniony do odliczenia w całości kwot podatku naliczonego, wynikającego z faktur VAT wystawianych przez Faktora, tj. podatku VAT według stawki 23% naliczonego od podstawy opodatkowania w postaci Wynagrodzenia Faktora (tj. wynagrodzenia w postaci odsetek od udzielonego finansowania, prowizji oraz innych opłat ustalonych w Umowie Faktoringu).

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z podstawową zasadą regulującą uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego, zawartą w art. 86 ust. 1 ustawy VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Jednocześnie, zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Ponadto, stosownie do treści art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, faktury i dokumenty celne, w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Powołane powyżej przepisy regulują fundamentalną zasadę konstrukcji podatku naliczonego, jaką jest zapewnienie neutralności podatku od wartości dodanej dla podatników i obciążenie podatkiem konsumenta.

Ustawodawca stworzył zatem podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych (określonych w art. 88 ustawy VAT).

Jak wynika z konstrukcji powołanych wyżej przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy nabywane towary i usługi, z których nabyciem podatek VAT został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych i jednocześnie, kwota wynikająca z posiadanej przez podatnika faktury rzeczywiście dotyczy nabycia usługi opodatkowanej VAT.

Mając na uwadze okoliczność, że przedmiotem działalności podatnika jest doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, nabycie przez Spółkę usług faktoringowych bez wątpienia wypełnia przesłankę związku nabywanych usług z zakresem sprzedaży opodatkowanej VAT.

Należy zauważyć, że ustawodawca nie precyzuje w jaki sposób i w jakim zakresie nabyte towary lub usługi powinny być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby możliwe było dokonanie odliczenia podatku naliczonego. Niemniej, bazując na ukształtowanej linii orzecznictwa sądów krajowych oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że wystarczającym jest wykazanie, że dany zakup jest choćby pośrednio związany z opodatkowaną VAT działalnością podatnika.

Odnosząc powyższe do przedstawionego zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że niewątpliwie obok uzyskania przez Wnioskodawcę możliwości finansowania dostaw i innych wydatków niezbędnych dla realizacji projektów, celem nabywanych usług faktoringowych, będzie również zapewnienie Wnioskodawcy bieżącej obsługi administracyjno-technicznej jego należności wobec Dostawców.

Przejęcie przez Faktora - w ramach świadczonej usługi faktoringu odwróconego - spłaty zobowiązań wobec Dostawców, usprawnić ma bieżące funkcjonowanie Wnioskodawcy poprzez zapewnienie finansowania dla bieżących projektów, jak również ograniczy dotychczasowe koszty prowadzenia działalności gospodarczej (m.in. poprzez możliwość outsourcingu obsługi administracyjno-księgowej, czy minimalizację wydatków związanych z administrowaniem zobowiązaniami wobec dużej liczby Dostawców). Dzięki Współpracy realizowanej na podstawie planowanej Umowy Faktoringu, skutkującej w szczególności zapewnieniem terminowych lub przedterminowych spłat wobec Dostawców, Spółka będzie mogła podejmować działania zmierzające od uzyskania rabatów, czy negocjowania korzystniejszych warunków handlowych.

Ponadto, korzystanie z usług faktoringu, co do zasady, umocni postrzeganie Spółki przez dostawców jako wiarygodnego partnera handlowego, co niewątpliwie będzie miało wpływ na możliwość rozwijania przez Spółkę działalności.

Tym samym, uwzględniając zakres prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, jak również ścisły związek nabywanych usług faktoringowych z realizacją poszczególnych projektów, nie budzi wątpliwości, że w przedmiotowej sprawie spełniony zostanie podstawowy warunek uprawniający do odliczenia kwot podatku VAT wynikających z faktur otrzymanych od Faktora. Nabywane przez Spółkę usługi faktoringowe bezpośrednio wykorzystywane będą przez Spółkę do efektywnego prowadzenia działalności opodatkowanej VAT.

Ponadto, zdaniem Wnioskodawcy, wszystkie elementy Wynagrodzenia Faktora, jako elementy jednej kompleksowej usługi faktoringu, podlegają opodatkowaniu według 23% stawki VAT. Pomimo, że zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy VAT, część usług finansowych została objęta zwolnieniem od VAT, tym niemniej, stosownie do art. 43 ust 15 pkt 1 ustawy o VAT, zwolnienia te nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym faktoringu. W rezultacie, regulacje ustawy VAT wprost wykluczają możliwość objęcia zwolnieniem VAT wszelkiego rodzaju płatności z tytułu realizacji usług faktoringu.

Tym samym, mając na uwadze poprawność na gruncie przepisów ustawy VAT stosowania przez Faktora 23% stawki VAT do wszystkich tytułów płatności (prowizji, odsetek, innych opłat ustalonych umownie), zdaniem Spółki, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie będą występować ograniczenia w prawie do odliczenia VAT wynikające z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy VAT.

Reasumując, w związku z faktem, że nabywane przez Spółkę usługi faktoringowe bezpośrednio służyć będą realizacji działalności opodatkowanej VAT, Spółka będzie uprawniona do odliczenia w całości kwot podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT wystawianych przez Faktora, tj. podatku VAT według stawki 23% naliczonego od podstawy opodatkowania w postaci Wynagrodzenia Faktora (tj. wynagrodzenia w postaci odsetek od udzielonego finansowania, prowizji oraz innych opłat ustalonych w umowie faktoringowej).

W przypadku, gdy Wnioskodawca wykonywać będzie równocześnie działalność podlegającą opodatkowaniu VAT, tzn. opodatkowaną lub zwolnioną z podatku i działalność niepodlegającą takiemu opodatkowaniu, odliczenie podatku VAT naliczonego od Wynagrodzenia Faktora będzie dopuszczalne tylko w takim zakresie, w jakim wydatki te można będzie przyporządkować działalności podlegającej opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Tut. Organ informuje, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT wystawianych przez Faktora w związku ze świadczeniem usług faktoringu (pytanie oznaczone we wniosku nr 1). Natomiast kwestia dotycząca zdarzenia przyszłego w zakresie braku obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego w świetle art. 89b ustawy o podatku od towarów i usług (pytanie oznaczone we wniosku nr 2), została rozstrzygnięta w interpretacji indywidualnej z dnia 31 lipca 2015 r. nr ILPP1/4512-1-371/15-3/AS.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 929 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu