Temat interpretacji

Opodatkowanie przyznania nieruchomości gruntowych zamiennych w ramach odszkodowania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 marca 2013r. (data wpływu 14 marca 2013r.), uzupełnionym pismem, które wpłynęło do tut. organu w dniu 18 czerwca 2013r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przyznania nieruchomości gruntowych zamiennych w ramach odszkodowania - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 marca 2013r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przyznania nieruchomości gruntowych zamiennych w ramach odszkodowania.

Wniosek został uzupełniony pismem, które wpłynęło do tut. organu w dniu 18 czerwca 2013r., będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu nr IBPP1/443-244/13/LSz z dnia 4 czerwca 2013r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Ostateczną decyzją nr z dnia 29 kwietnia 2009r. ustalona została lokalizacja drogi dla inwestycji pn. .

Przedmiotową decyzją zatwierdzone zostały również projekty podziału nieruchomości położonych w liniach rozgraniczających teren inwestycji w tym m.in. działki nr 86/17 na działki nr 86/32 o pow. 0,6440 ha (pod obiekt), nr 86/33 o pow. 0,0169 ha (pod obiekt) oraz nr 86/34 o pow. 9,6403 ha (dotychczasowy) obr. 45 jedn. ewid. K. Wydzielone pod obiekt działki przeszły z mocy prawa na rzecz Gminy w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2008r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 12 ww. ustawy za przejęte nieruchomości poprzedniemu właścicielowi przysługuje odszkodowanie ustalane w odrębnej decyzji.

Na ww. inwestycję drogową pozwolenie zostało wydane w ostatecznej decyzji nr o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dla inwestycji pn.: (wydanej również w trybie przepisów ww. ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r.). W liniach rozgraniczających teren inwestycji zatwierdzonych przedmiotową decyzją znalazł się fragment działki nr 86/32 wydzielony przedmiotową decyzją a oznaczony jako działka nr 86/47 o pow. 0,0438 ha. Pod inwestycję niezbędny okazał się również tylko fragment działki nr 86/33 oznaczony jako działka nr 86/61 o pow. 0,0078 ha. Jak zatem wynika z powyższego dla Gminy pozostałe poza budowanym układem drogowym działki (wydzielone z przejętych działek nr 86/32 i 86/33) oznaczone nowymi numerami nr 86/48 o pow. 0,06002 ha i nr 86/62 o pow. 0,0091 ha stały się zbędne.

W toku toczącego się przed Prezydentem Miasta postępowania w przedmiocie ustalenia i wypłaty odszkodowania za nieruchomość oznaczoną jako działka nr 86/32 i nr 86/33 obr. 45 jedn. ewid. K. poprzedni właściciel nieruchomości złożył wniosek o przyznanie tytułem odszkodowania działek nr 86/48 i nr 86/62 obr. 45 jedn. ewid. K. jako nieruchomości zamiennej.

Z uwagi, iż jak wskazano powyżej przedmiotowe działki nie wchodzą w zakres inwestycji drogowej Gmina Miejska przygotowując decyzję w przedmiocie przyznania tytułem odszkodowania za nieruchomość oznaczoną jako działki nr 86/32 i nr 86/33 powstałe z nich (a zbędne dla Gminy) działki nr 86/48 i 86/62 rozważa również aspekt podatkowy takiego rozstrzygnięcia związany z regulacjami ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.).

Poprzedni właściciel nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług i zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług z tytułu utraty własności nieruchomości oznaczonej jako działki nr 86/32 i nr 86/33 zobowiązany jest do uiszczenia podatku VAT.

Zgodnie z § 3 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.) obowiązek podatkowy z tytułu dostawy na rzecz Gminy Miejskiej powstanie po stronie poprzedniego właściciela z chwilą otrzymania odszkodowania. Gmina Miejska jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, czynnym w zakresie świadczonych przez Gminę usług objętych opodatkowaniem zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca podał, że stał się właścicielem działek nr 86/48 i nr 86/62 z mocy prawa z dniem 21 lipca 2009r. tj. z dniem ostateczności (tj. 21 lipca 2009r.) decyzji nr 4/09 Prezydenta Miasta z dnia 29 kwietnia 2009r. znak o ustaleniu lokalizacji drogi dla inwestycji pn. , która stała się ostateczna w związku z decyzją Wojewody M. z dnia 21 lipca 2009 r. znak .

Działki zamienne zostały nabyte od podmiotu, na rzecz którego rozważa się możliwość ich przyznania jako działek zamiennych. Działki te cały czas są w posiadaniu ich poprzedniego właściciela.

Podatnik VAT, od którego nabyte zostały działki nr 86/32 i nr 86/33 zgodnie z § 3 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 z późn. zm.) będzie miał obowiązek podatkowy uiszczenia podatku od towarów i usług z tytułu dostawy nieruchomości z chwilą otrzymania zapłaty (tj. odszkodowania). Według stawki 23%.

Działka nr 86/62 jest niezabudowana. Dla działki (m.in.) wydana została decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego i udzieleniu pozwolenia na budowę zamierzenia budowlanego: kompleksu parkowo - rekreacyjnego - Centrum ... - wraz z układem ulic H. na terenie osadników produkcyjnych byłych Zakładów tzw. ... w K. pomiędzy rzeką W. a linią kolejową K. - ETAP I inwestycji - budynek muzeum, mediateki, centrum informacji turystycznej wraz z instalacjami wewnętrznymi: elektryczną, wentylacji, klimatyzacji, wodkan., co. wymiennikowymi. Przedmiotowa decyzja wydana została w okresie ważności decyzji o warunkach zabudowy Nr z dnia 31 stycznia 2008r. znak: .

Działka nr 86/48 aktualnie jest częściowo zabudowana (budynek zlokalizowany na działce nr 86/48, oraz na działkach sąsiednich):

• rodzaj zabudowy - budynek użyteczności publicznej,
• symbol PKOB - 1220,
• budynek trwale związany z gruntem,
• decyzja o pozwoleniu na użytkowanie z dnia 23 września 2011r.

-w chwili przejęcia działki nr 86/48 (oznaczonej poprzednio jako 86/32) działka była niezabudowana. Inwestycję, której dotyczyło ww. pozwolenie na budowę rozpoczęto na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę z dnia 8 października 2008r. a zakończono w lipcu 2011r. Budowę prowadzi Centrum ... z siedzibą ul. K. tj. poprzedni właściciel nieruchomości oraz strona postępowania o odszkodowanie, na rzecz której rozważana jest możliwość przyznania tytułem odszkodowania przejętych działek,

-poprzedni właściciel nieruchomości będący podmiotem, który prowadzi budowę dzierżawi grunt od Gminy Miejskiej.

Na działkach nr 86/33 i nr 86/32 ustalono lokalizację drogi publicznej bez zamiaru wykorzystywania do transakcji opodatkowanych. Następnie pozwolenie na budowę drogi ograniczyło zakres inwestycji tylko do części przedmiotowych działek, tj. 86/47 i nr 86/32 (działki nr 86/48 i nr 86/63 zostały wyłączone z inwestycji drogowej). Zmiana ta została uwidoczniona w decyzji nr Prezydenta Miasta - miasta na prawach powiatu z dnia 27 maja 2010r. znak o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dla inwestycji pn. , która stała się ostateczna z dniem 14 lipca 2010r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przeniesienie przez Gminę Miejską na rzecz poprzedniego właściciela nieruchomości przejętej na rzecz Gminy Miejskiej w trybie przepisu art. 131 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, który stanowi, iż w ramach odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z przepisem art. 12 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych za nieruchomości, które zostały nabyte w trybie przepisów ww. ustawy wydawana jest decyzja w przedmiocie ustalenia odszkodowania według zasad wynikających z przedmiotowej ustawy, a w zakresie nieuregulowanym z ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz. U. z 2010r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.). Wartość odszkodowania ma odpowiadać wartości przejmowanego prawa i jest ustalana w oparciu o operat szacunkowy. Zgodnie z art. 131 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami w ramach odszkodowania może być przyznana odpowiednia nieruchomość zamienna.

Jak wynika z powyższego wygaszenie przysługującego z tytułu przejęcia z mocy prawa nieruchomości roszczenia o odszkodowanie nastąpić może w formie pieniężnej lub w formie restytucji naturalnej tj. nieruchomości zamiennej. Zatem wykonane w oparciu o przepis szczególny art. 131 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami przeniesienia prawa do nieruchomości tytułem wygaszenia roszczenia o odszkodowanie nie stanowi odpłatnej dostawy, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług lecz stanowi szczególny przypadek wygaszenia zobowiązania z tytułu odszkodowania. Celem takiego przeniesienia własności tytułem odszkodowania nie jest realizacja przysporzenia w oparciu o stosunek cywilnoprawny, ale zaspokojenie w drodze decyzji administracyjnej roszczenia z tytułu odszkodowania w sposób najbardziej optymalny bo w formie restytucji naturalnej, która polega nie tylko na naprawieniu lub zastąpieniu naruszonego dobra, lecz także na odtworzeniu istniejącego przed tym naruszeniem stanu. Przeniesienie prawa własności przedmiotowej nieruchomości nie może być traktowane zatem jako odpłatna dostawa towaru, gdyż czynność ta nie stanowi w ogóle obrotu gospodarczego, ponadto podatnik tj. Gmina Miejska nie otrzymuje z przyznania nieruchomości tytułem odszkodowania żadnego wynagrodzenia. Z powyższego płynie wniosek, że realizacja zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa obowiązku przyznania odszkodowania w formie nieruchomości zamiennej nie może być opodatkowane podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

Pojęcie dostawy towarów ustawodawca zdefiniował w art. 7 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem pod pojęciem dostawy towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Z przywołanych przepisów wynika, iż przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W sytuacji przedstawionej we wniosku uznać należy, że będzie miała miejsce dostawa towarów (gruntów) w zamian za odszkodowanie. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Z przytoczonych przepisów nie wynika jednak, że odpłatność za czynność dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową - zapłatą może być inny towar lub usługa, albo mieszaną - zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

Na podstawie art. 131 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 102, poz. 651 ze zm.), w ramach odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu wywłaszczonej nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna.

Jak stanowi art. 131 ust. 4 ww. ustawy, różnicę między wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością nieruchomości zamiennej wyrównuje się przez dopłatę pieniężną.

Na podstawie art. 131 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przeniesienie praw do nieruchomości zamiennej na rzecz osoby, której zostało przyznane odszkodowanie, następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna. Decyzja ta stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej.

Przez umowę zamiany, zgodnie z art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zatem w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując jednocześnie w charakterze dostawcy, jak i nabywcy.

Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna.

Tak więc w swojej funkcji ekonomicznej umowa zamiany jest zbliżona do umowy sprzedaży, stąd art. 604 ww. ustawy Kodeks Cywilny nakazuje stosować do niej odpowiednio przepisy o sprzedaży. Zamiana nieruchomości skutkuje przeniesieniem prawa do rozporządzania zamienianymi nieruchomościami jak właściciel.

Biorąc pod uwagę powyższe, zamianę nieruchomości w świetle ustawy o podatku od towarów i usług traktuje się jako odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2013r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013r., działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 s. 1, ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Jak wynika z powyższego wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników ma charakter wyłączenia podmiotowo przedmiotowego.

Aby to wyłączenie miało miejsce, muszą zostać spełnione dwa warunki:

1. dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy,
2. odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa i do realizacji których zostały one powołane.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2013r. poz. 594) gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy m.in. ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (art. 7 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Jak stanowi art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z treści złożonego wniosku wynika, że decyzją ostateczną z dnia 29 kwietnia 2009r. ustalona została lokalizacja drogi dla inwestycji pn. ...

Przedmiotową decyzją zatwierdzone zostały również projekty podziału nieruchomości położonych w liniach rozgraniczających teren inwestycji w tym m.in. działki nr 86/17 na działki nr 86/32 o pow. 0,6440 ha (pod obiekt), nr 86/33 o pow. 0,0169 ha (pod obiekt) oraz nr 86/34 o pow. 9,6403 ha (dotychczasowy). Wydzielone pod obiekt działki przeszły z mocy prawa na rzecz Gminy w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg. Zgodnie z art. 12 ww. ustawy za przejęte nieruchomości poprzedniemu właścicielowi przysługuje odszkodowanie ustalane w odrębnej decyzji. W liniach rozgraniczających teren inwestycji zatwierdzonych przedmiotową decyzją znalazł się fragment działki nr 86/32 wydzielony przedmiotową decyzją a oznaczony jako działka nr 86/47 o pow. 0,0438 ha. Pod inwestycję niezbędny okazał się również tylko fragment działki nr 86/33 oznaczony jako działka nr 86/61 o pow. 0,0078 ha. Zatem dla Gminy pozostałe poza budowanym układem drogowym działki (wydzielone z przejętych działek nr 86/32 i 86/33) oznaczone nowymi numerami nr 86/48 i nr 86/62 stały się zbędne.

W toku toczącego się przed Prezydentem Miasta postępowania w przedmiocie ustalenia i wypłaty odszkodowania za nieruchomość oznaczoną jako działka nr 86/32 i nr 86/33 obr. 45 jedn. ewid. K. poprzedni właściciel nieruchomości złożył wniosek o przyznanie tytułem odszkodowania działek nr 86/48 i nr 86/62 obr. 45 jako nieruchomości zamiennej.

Gmina stała się właścicielem działek nr 86/48 i nr 86/62 z mocy prawa z dniem 21 lipca 2009r. tj. z dniem ostateczności (tj. 21 lipca 2009r.) decyzji nr 4/09 Prezydenta Miasta z dnia 29 kwietnia 2009r. o ustaleniu lokalizacji drogi dla ww. inwestycji, która stała się ostateczna w związku z decyzją Wojewody z dnia 21 lipca 2009r.

Działki zamienne zostały nabyte od podmiotu, na rzecz którego rozważa się możliwość ich przyznania jako działek zamiennych.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy przeniesienie własności nieruchomości zamiennych na rzecz poprzedniego właściciela nieruchomości przejętej na rzecz Gminy w trybie przepisu art. 131 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, tj. w ramach odszkodowania, stanowić będzie odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której w ramach odszkodowania za przejęte działki, Gmina na wniosek właściciela wywłaszczonych działek zamierza przyznać działki zamienne na podstawie art. 131 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Tym samym Gmina, w ramach odszkodowania, dokona na rzecz dotychczasowego właściciela wywłaszczonej nieruchomości przeniesienia prawa do rozporządzania jak właściciel w stosunku do wskazanych działek zamiennych.

Wydanie przez Gminę tych działek zamiennych wpisuje się w definicję działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT a Gmina z tego tytułu będzie występować w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Dostawa gruntów dokonana w zamian za przejęcie terenów przeznaczonych pod drogi publiczne nie jest realizowaniem zadania, dla realizacji którego Gmina została powołana.

Czynność przekazania działek zamiennych spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów gdyż wykonywana jest za wynagrodzeniem. Przepisy podatkowe nie zawierają jakichkolwiek ograniczeń, co do formy zapłaty. Wynagrodzenie (zapłata) nie musi nastąpić w formie świadczenia pieniężnego. Może to być również świadczenie rzeczowe. W odniesieniu do okoliczności opisanych we wniosku spełniony jest ten warunek, gdyż w zamian za otrzymaną przez Wnioskodawcę wywłaszczoną nieruchomość Wnioskodawca przekazuje nieruchomość zamienną. Występuje zatem bezpośredni związek między daną czynnością przekazania działek zamiennych w ramach odszkodowania a otrzymaną nieruchomością w ramach wywłaszczenia.

Zgodnie bowiem z art. 131 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami w ramach odszkodowania właścicielowi wywłaszczonej nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna.

W związku z powyższym wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy zawartemu we własnym stanowisku, że Gmina nie otrzymuje z przyznania nieruchomości tytułem odszkodowania żadnego wynagrodzenia należy stwierdzić, że zapłatą za przekazane nieruchomości zamienne są działki otrzymane przez Gminę w ramach wywłaszczenia. Ponadto Wnioskodawca przyznając działki zamienne zwalnia się z obowiązku wypłaty odszkodowania w formie pieniężnej.

Zatem czynność przeniesienia prawa własności działek nr 86/48 i 86/62 w ramach odszkodowania w zamian za przejęty grunt uznać należy za odpłatną dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Wobec powyższego, biorąc pod uwagę przywołane przepisy prawa oraz przedstawione zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, iż dla czynności przeniesienia prawa własności nieruchomości zamiennych Gmina występować będzie w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, natomiast powyższa czynność dostawy nieruchomości zamiennych jako odpłatna dostawa towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT będzie podlegać opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Jak już uprzednio zauważono, Gmina dla ww. czynności przyznania nieruchomości zamiennej nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, nie działa bowiem w odniesieniu dla tej czynności w roli organu władzy publicznej lub też urzędu obsługującego taki organ.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, iż przeniesienie prawa własności przedmiotowej nieruchomości nie może być traktowane jako odpłata dostawa towaru, gdyż czynność ta nie stanowi w ogóle obrotu gospodarczego, ponadto podatnik tj. Gmina Miejska nie otrzymuje z przyznania nieruchomości tytułem odszkodowania żadnego wynagrodzenia, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Kwestia zawarta we wniosku dotycząca prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia nieruchomości gruntowych zamiennych przyznanych w ramach odszkodowania została objęta odrębnym rozstrzygnięciem.

Przedmiotem niniejszej interpretacji nie była kwestia ustalenia właściwej stawki podatku VAT lub zwolnienia od podatku VAT planowanej dostawy nieruchomości, gdyż w tym zakresie Wnioskodawca nie zadał pytania i nie przedstawił własnego stanowiska w tej sprawie. Jeżeli Wnioskodawca jest zainteresowany uzyskaniem interpretacji w tym zakresie, winien wystąpić z odrębnym wnioskiem w którym opisze zaistniałe w tej sprawie zdarzenie przyszłe (stan faktyczny), przedstawi własne stanowisko, zada stosowne pytanie oraz uiści należną opłatę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 3 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach