Temat interpretacji

Działając na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), Naczelnik Urzędu Skarbowego w Krośnie udziela odpowiedzi na zapytanie Gminy K. z dnia 18.102004 r. (data wpływu 25.10.2004 r.),uzupełnione pismem z dnia 10.11.2004 r. (data wpływu 15.11.2004 r.) oraz pismem z dnia 3.12.2004 r. (data wpływu 3.12.2004 r.) dotyczące stosowania przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług. Gmina w swoim piśmie zwróciła się z zapytaniami:

1. Czy opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego należy ubruttowić przez doliczenie do nich podatku VAT w kwocie 22 %, czy też należy podatek ten odprowadzić z opłat otrzymywanych w dotychczasowej wysokości. Jednocześnie jednostka wyjaśniła, że zgodnie z zapisami ustawy - Kodeks cywilny, użytkowanie wieczyste jest ustanawiane na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Szczegóły oddawania gruntów w użytkowanie wieczyste i naliczanie z tego tytułu opłat rocznych reguluje ustawa z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.). Opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego gruntu ustalane są w oparciu o wartość rynkową nieruchomości gruntowej. Zdaniem jednostki wieczyste użytkowanie należy uznać za usługę polegającą na odpłatnym udostępnieniu nieruchomości na określony cel, a gmina ma prawo do zwiększenia opłat rocznych pobieranych za oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste o wysokość podatku VAT.
2. Czy opłaty z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności są opodatkowane podatkiem VAT. Jednocześnie Gmina wyjaśniła, że osoby fizyczne, które posiadają w użytkowaniu wieczystym grunt i spełniają warunki przewidziane przepisami prawa (ustawa z dnia 4.09.1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności (Dz. U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1299 i ustawa z dnia 26.07.2001 r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (Dz. U. Nr 113, poz. 1209 ze zm.) mogą nabyć własność tych nieruchomości. Za nabycie własności tych nieruchomości użytkownik wieczysty zobowiązany jest wnieść opłatę, której sposób ustalenia jest szczegółowo określony w przepisach. Zdaniem Gminy opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności powinny być opodatkowane podatkiem VAT, gdyż procedura nabywania własności gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste dotyczy tylko gruntu, którego nie można traktować jako rzecz używaną, a tylko przeniesienie własności rzeczy używanej nie jest opodatkowane podatkiem od towarów i usług.
3. Czy opłaty naliczane decyzjami o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności wydanymi przed 1.05.2004 r. i rozłożone na raty roczne, których termin płatności następuje po 1.05.2004 r. są opodatkowane podatkiem VAT. Jednostka wyjaśniła, że część opłat za przekształcenie rozłożonych na raty została spłacona w okresie, gdy nie obowiązywała jeszcze ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług, natomiast część opłat będzie wnoszona po 1.05.2004 r. Zdaniem jednostki, jeżeli przedmiotowe opłaty są w ogóle opodatkowane, to te rozłożone na raty, których termin przypadać po 1.05.2004 r. należy opodatkować podatkiem VAT.

Naczelnik Urzędu Skarbowego odpowiadając na powyższe zapytania informuje:

Prawo użytkowania wieczystego jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.). Zgodnie z art. 232 kodeksu cywilnego, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność gmin lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), przez dostawę towarów rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nie mieści się w zakresie definicji dostawy towarów, zawartej w art. 7 cyt. ustawy o VAT, nie daje bowiem praw do rozporządzania gruntem jak właściciel, ani nie zostało wymienione pośród praw wskazanych w tym przepisie.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Ponieważ oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest świadczeniem na rzecz innego podmiotu i nie jest dostawą towarów, uznać należy, że jest ono świadczeniem usług, w rozumieniu przepisu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r.

Obowiązek podatkowy w przypadku oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych nie powstaje jednorazowo, ale z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych rat pobieranych z tego tytułu, o czym stanowi § 3a rozporządzenia ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.).

W związku z tym, że ustawodawca nie określił dla tej czynności obniżonej stawki VAT, ani też nie przewidział zwolnienia z opodatkowania tego typu usług, zastosowanie będzie miała stawka podstawowa w wysokości 22 %. Podstawą opodatkowania zgodnie z treścią art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. W związku z powyższym w przedmiotowej sytuacji podatek VAT należy odprowadzić z opłat otrzymywanych w dotychczasowej wysokości. Stanowisko Gminy, że ma ona prawo do zwiększania ww. opłat o wysokość podatku jest nieprawidłowe.

Z przedstawionego przez Gminę stanu faktycznego wynika, że przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności jest dokonywane na podstawie ustawy z dnia 4.09.1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności (Dz. U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1299). Z art. 2 ust. 2 cyt. ustawy wynika, że przekształcenie takie następuje w drodze decyzji w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Zgodnie z art. 4 tej ustawy nabywca nieruchomości na własność (w efekcie przekształcenia) zobowiązany jest do uiszczenia dotychczasowemu właścicielowi opłaty za przekształcenie. Czynność przekształcenia nie wynika zatem z umowy cywilnoprawnej, lecz z jednostronnego aktu władczego o charakterze administracyjnym. Zobowiązanie organu gminy do wydania decyzji o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności w określonych ustawą przypadkach mieści się w pojęciu zadań własnych gminy (art. 6 ust. 2 i art. 7 ustawy z dnia 8.03.1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 141, poz. 1591). Ponieważ zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa (za wyjątkiem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych), przekształcenie to nie powinno zostać objęte podatkiem VAT. Do przekształcenia tego dochodzi bowiem obligatoryjnie na podstawie decyzji administracyjnej.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Krośnie nie podziela zatem stanowiska jednostki w powyższej kwestii.

W świetle wyżej przedstawionej odpowiedzi na pytanie nr 2 i pytanie nr 3 stało się bezprzedmiotowym.