Temat interpretacji

Czy w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca będzie zobowiązany odprowadzić podatek VAT od sprzedaży w/w działek, mimo że nie jest podatnikiem podatku VAT, nie prowadzi działalności gospodarczej, nie kupował gruntów celem sprzedaży, a jeśli nie to chce sprzedać swój majątek osobisty?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 13 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 1353/11 stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 31 stycznia 2011 r. (data wpływu 7 lutego 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 19 kwietnia 2011 r. (data wpływu 22 kwietnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży gruntu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży gruntu. Pismem z dnia 19 kwietnia 2011 r. (data wpływu 22 kwietnia 2011 r.) uzupełniono ww. wniosek w zakresie opisanego zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca w 1984 r. w drodze darowizny otrzymał od rodziców gospodarstwo rolne składające się z trzech działek (81, 73, 92/2) wraz z zabudową. Grunty te położone są w miejscowości P i mają założoną księgę wieczystą prowadzoną przez Sąd Rejonowy. Przedmiotowe gospodarstwo stanowi majątek osobisty Zainteresowanego. Jednocześnie Wnioskodawca oświadczył, że po 16-tym roku życia pomagał w prowadzeniu gospodarstwa. W 1982 r. po ukończeniu Technikum Rolniczego Zainteresowany postanowił prowadzić indywidualne gospodarstwo rodziców. W związku z trudną sytuacją w rolnictwie, w styczniu 1991 r. podjął on pracę zarobkową w innej branży i pozyskane w ten sposób dochody pozwalały na utrzymanie gospodarstwa i rodziny Wnioskodawcy. W wyniku zmian miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego część nieruchomości, działki nr 73 i 92/2 zmieniły swój status, stając się gruntami pod budownictwo mieszkaniowe. Decyzją Urzędu Miasta i Gminy dnia 19 listopada 2010 r. został zatwierdzony podział nieruchomości, w wyniku którego powstało 40 działek. Z uwagi na niską rentowność produkcji rolnej i zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Wnioskodawca postanowił skorzystać z możliwości przekwalifikowania kategorii gruntu rolnego na grunt pod zabudowę mieszkaniową i zamierza sprzedać część ww. działek. Działki te zdaniem Wnioskodawcy, stanowią jego majątek osobisty. Jednocześnie Zainteresowany oświadczył, że nigdy nie prowadził działalności gospodarczej i nie był podatnikiem podatku VAT. Obecnie jego źródło utrzymania stanowi zaopatrzenie emerytalno-rentowe.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca informuje, że:

1. jako rolnik indywidualny był rolnikiem ryczałtowym, sprzedawał nadwyżki produkcji rolnej podmiotom skupowym, które wystawiały faktury RR kupując towar wyprodukowany w gospodarstwie rolnym Wnioskodawcy,
2. nigdy nie prowadził ksiąg rachunkowych,
3. ww. grunty były wykorzystywane rolniczo od 1984 r. stanowiąc majątek osobisty Wnioskodawcy do chwili obecnej,
4. ww. działki nie były przedmiotem najmu, dzierżawy,
5. nigdy wcześniej nie dokonywał sprzedaży gruntów oraz zakupu innych gruntów,
6. Wnioskodawca nie podjął i nie zamierza podjąć czynności związanych z uzbrojeniem terenu, ogrodzeniem itp. Zamierza jedynie zaprzestać prowadzenia gospodarstwa rolnego i zbyć swój majątek osobisty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym zdarzeniu Wnioskodawca będzie zobowiązany odprowadzić podatek VAT od sprzedaży ww. działek, mimo że nie jest podatnikiem podatku VAT, nie prowadzi działalności gospodarczej, nie kupował gruntów celem sprzedaży, a jedynie to chce sprzedać swój majątek osobisty...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie obowiązek podatkowy VAT nie powstaje w sytuacji, gdy odnosi się do majątku osobistego, nie związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nie stanowi działalności handlowej, a zatem i gospodarczej sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu odsprzedaży lecz spożytkowany na własne potrzeby - wyrok NSA w Warszawie z dnia 21 lutego 2007 r. sygn. III SA/WA 4176/06. Jego sytuacja jest analogiczna, gdyż w chwili przejęcia gruntów na własność w 1984 r. jego jedynym celem była uprawa roli. Prawdziwość jego oświadczenia potwierdza fakt, że posiada on wykształcenie techniczne rolnik - hodowca. Stanowisko NSA zostało podzielone w wyroku ETS-u z dnia 4 kwietnia 1995 r. sygn. C-291/92, w którym stwierdzono, że sprzedaż kilku lub więcej działek przekwalifikowanych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod budownictwo mieszkaniowe, jeżeli działki te stanowią majątek osobisty, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego VAT. Wnioskodawca stwierdza, że działki stanowią jego majątek osobisty. Nie miał zamiaru wykorzystywać ich na cele inne niż produkcja rolna. Zgodnie z przepisami, aby dostawa gruntu podlegała opodatkowaniu dostawy musi dokonać podatnik VAT w ramach samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej. Żadna z tych przesłanek w sytuacji Wnioskodawcy nie występuje. Stąd brak uzasadnienia dla płatności podobnie jak w indywidualnej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 czerwca 2010 r. nr ILPP1/443-109/07/10-S/AI.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 13 maja 2011 r. interpretację indywidualną nr ILPP2/443-310/11-4/TK, w której stanowisko Wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe.

W ww. interpretacji tut. Organ stwierdził, że sprzedaż działek budowlanych, wykorzystywanych wcześniej w działalności rolniczej przez Wnioskodawcę posiadającego status rolnika ryczałtowego, podlega opodatkowaniu wg stawki podatku w wysokości 23%, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy.

Pismem z dnia 28 maja 2011 r. (data wpływu 31 maja 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 8 czerwca 2011 r. (data wpływu 9 czerwca 2011 r.) Wnioskodawca wezwał Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu działającego w imieniu Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa i zmiany interpretacji indywidualnej z dnia 13 maja 2011 r. nr ILPP2/443-310/11-4/TK.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa pismem z dnia 20 czerwca 2011 r. nr ILPP2/443/W-37/11-3/SJ Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w wyniku ponownej analizy sprawy, z uwzględnieniem zarzutów przytoczonych w wezwaniu, stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wniósł w dniu 22 lipca 2011 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu.

Po rozpatrzeniu sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wydał wyrok w dniu 13 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 1353/11, w którym uchylił zaskarżoną interpretację.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 13 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 1353/11 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części a także wszelkie postacie energii.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza na mocy ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Aby zatem dostawę towarów (nawet jednorazową) uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary, czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

Zgodnie z art. 2 pkt 15, 19, 20 i 21 ustawy:

• przez działalność rolniczą rozumie się produkcję roślinną i zwierzęcą (...) a także świadczenie usług rolniczych;
• przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych;
• przez produkty rolne rozumie się towary wymienione w załączniku nr 2 do ustawy oraz towary wytworzone z nich przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim;
• przez usługi rolnicze rozumie się usługi wymienione w załączniku nr 2 do ustawy.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

W kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne jest czy w świetle zaprezentowanego we wniosku zdarzenia Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży gruntu podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania jego za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - Dz. U. UE L 347.1 ze zm. - (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Z zawartego we wniosku opisu nie wynika jakiekolwiek aktywne działanie Wnioskodawcy, tj. uzbrojenie działek w przyłącza do sieci wodnej, gazowej lub energetycznej, ogłoszenie w mediach jak prasa, radio, telewizja w poszukiwaniu nabywców, itd, które wskazywałoby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami.

Ponadto, jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Przy spełnieniu powyższych warunków nie ma znaczenia fakt, iż podmiot dokonujący dostawy jest rolnikiem ryczałtowym.

W tym miejscu - dla wyjaśnienia zakresu zwykłego wykonywania prawa własności - konieczne jest sięgnięcie do zapisów prawa cywilnego, tj. ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 140 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Rozporządzanie rzeczą jest drugim spośród wymienionych wyraźnie w art. 140 k.c. uprawnień właściciela do rozporządzania rzeczą (ius disponendi). Podkreślić także należy, iż ustawodawca nie definiuje używanego pojęcia rozporządzenia. Nie klasyfikuje też postaci rozporządzenia. W literaturze zaś podkreśla się zazwyczaj, że chodzi o uprawnienie do wyzbycia się własności i uprawnienie do obciążania prawa własności. Wyzbycie się własności w pierwszym rzędzie obejmuje dokonywaną (inter vivos) czynność przeniesienia własności, dalej zaś czynność rozporządzenia testamentowego () (Edward Gniewek Kodeks cywilny, Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 140 k.c.).

Z powyższych wyjaśnień wynika zatem, iż dokonanie sprzedaży określonej rzeczy materialnej stanowi naturalny (oczywisty, podstawowy) element wykonywania prawa własności.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca w 1984 r. w drodze darowizny otrzymał od rodziców gospodarstwo rolne składające się z trzech działek (81, 73, 92/2) wraz z zabudową. Przedmiotowe gospodarstwo stanowi majątek osobisty Zainteresowanego. Jednocześnie Wnioskodawca oświadczył, że po 16-tym roku życia pomagał w prowadzeniu gospodarstwa. W 1982 r. po ukończeniu Technikum Rolniczego Zainteresowany postanowił prowadzić indywidualne gospodarstwo rodziców. W związku z trudną sytuacją w rolnictwie w styczniu 1991 r. podjął On pracę zarobkową w innej branży i pozyskane w ten sposób dochody pozwalały na utrzymanie gospodarstwa i rodziny Wnioskodawcy. W wyniku zmian miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego część nieruchomości, działki nr 73 i 92/2 zmieniły swój status, stając się gruntami pod budownictwo mieszkaniowe. Decyzją Urzędu Miasta i Gminy dnia 19 listopada 2010 r. został zatwierdzony podział nieruchomości, w wyniku którego powstało 40 działek. Z uwagi na niską rentowność produkcji rolnej i zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Zainteresowany postanowił skorzystać z możliwości przekwalifikowania kategorii gruntu rolnego na grunt pod zabudowę mieszkaniową i zamierza sprzedać część ww. działek. Działki te zdaniem Wnioskodawcy stanowią jego majątek osobisty. Jednocześnie Zainteresowany oświadczył, że nigdy nie prowadził działalności gospodarczej i nie był podatnikiem podatku VAT.

Wnioskodawca wskazał także, iż:

• jako rolnik indywidualny był rolnikiem ryczałtowym, sprzedawał nadwyżki produkcji rolnej podmiotom skupowym, które wystawiały faktury RR kupując towar wyprodukowany w gospodarstwie rolnym Wnioskodawcy,
• nigdy nie prowadził ksiąg rachunkowych,
• ww. grunty były wykorzystywane rolniczo od 1984 r. stanowiąc majątek osobisty Wnioskodawcy do chwili obecnej,
• ww. działki nie były przedmiotem najmu, dzierżawy,
• nigdy wcześniej nie dokonywał sprzedaży gruntów oraz zakupu innych gruntów,
• Wnioskodawca nie podjął i nie zamierza podjąć czynności związanych z uzbrojeniem terenu, ogrodzeniem itp. Zamierza jedynie zaprzestać prowadzenia gospodarstwa rolnego i zbyć swój majątek osobisty.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opisane zdarzenie przyszłe wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując dostawy przedmiotowych działek Wnioskodawca wystąpi w charakterze podatnika. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawę towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W niniejszej sprawie takich przesłanek brak. Powyższe wynika z faktu, iż sprzedaż przez rolnika ryczałtowego nieruchomości gruntowej wykorzystywanej w działalności rolniczej, stanowi zwykłe wykonywanie prawa własności. Zainteresowany nie dokonał także aktywnych działań, które mogłyby świadczyć o zamiarze profesjonalnego obrotu nieruchomościami, tj. nie podjął i nie zamierza podjąć czynności związanych z uzbrojeniem terenu, ogrodzeniem itp. Zamierza jedynie zaprzestać prowadzenia gospodarstwa rolnego i zbyć swój majątek osobisty. Skutkiem powyższego także i z tego względu - stosownie do obowiązującego orzecznictwa - transakcja zbycia działek, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż w niniejszej sprawie mamy do czynienia z czynnościami mieszczącymi się w ramach zarządu majątkiem prywatnym niemającym cech działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Reasumując, Wnioskodawca w związku z sprzedażą opisanych we wniosku działek nie będzie zobowiązany odprowadzić podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji nr ILPP2/443-310/11-4/TK, tj. 13 maja 2011 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 441 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu