Temat interpretacji

prawo do zwolnienia dla usługi polegającej na zarządzaniu portfelem inwestycyjnym Funduszu

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 16.08.2012 r. (data wpływu 20.08.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla świadczonych usług jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20.08.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla świadczonych usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka T. sp. z o. o. Spółka Komandytowa jest spółką specjalizującą się w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych . Spółka nie posiada zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1 ustawy o funduszach, tj. tworzenie funduszy inwestycyjnych i zarządzane nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych.

Spółka C. S.A. zarządza zamkniętym funduszem inwestycyjnym działającym pod nazwą H. Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych .

Z uwagi na fakt, że wspólnicy Spółki posiadają niezbędną wiedzę i doświadczenie, Spółka planuje świadczyć na rzecz C. usługę polegającą na zarządzaniu portfelem inwestycyjnym Funduszu . W konsekwencji C. będzie podzlecać Spółce ww. usługi.

Zgodnie z umową o zarządzanie z C., zakres usług Spółki obejmie w szczególności:

1. nadawanie mocy prawnej i doręczanie dokumentów w imieniu Funduszu i w zastępstwie T, w związku z zarządzaniem Portfelem Inwestycyjnym;
2. badanie, analiza, konstruowanie i negocjowanie potencjalnych lokat, jak również ocena, monitoring, wykonywanie prawa głosu, doradztwo w zakresie pojawiających się okazji zbycia, dokonywania lokat oraz zbycia oraz innych stosownych czynności dotyczących Portfela Inwestycyjnego;
3. przeprowadzanie analizy rynku oraz wybór aktywów, które mogą stanowić potencjalne lokaty Funduszu, w zakresie zgodności z kryteriami wyboru inwestycji, o których mowa w Statucie Funduszu, stosownie do Celów Inwestycyjnych oraz innych zasad i ograniczeń odnośnie inwestowania aktywów Funduszu, o których mowa w Statucie Funduszu;
4. przeprowadzanie analizy ekonomicznej oraz zapewnienie przeprowadzenia wszelkich innych analiz (w tym w szczególności analizy prawnej) dotyczących każdej Lokaty, udziałów kapitałowych lub innych instrumentów emitowanych przez Spółki Portfelowe oraz potencjalne Spółki Portfelowe (tzw. due diligence), bezpośrednio i/lub przez wybranych doradców;
5. negocjowanie warunków umów oraz podpisywanie w imieniu Funduszu umów ze Spółkami Portfelowymi lub ich wspólnikami;
6. przeprowadzanie wszelkich faktycznych i prawnych czynności związanych z nabywaniem praw majątkowych w ramach Portfela Inwestycyjnego;
7. obsługiwanie procesu wzrostu wartości lokat wchodzących w skład Portfela Inwestycyjnego, co obejmuje w szczególności:
   1. świadczenie strategicznego i operacyjnego wsparcia Spółkom Portfelowym,
   2. wykonywanie nadzoru właścicielskiego nad operacjami Spółek Portfelowych, oraz
   3. rozwijanie relacji strategicznych;
8. opracowywanie i wdrażanie procedur wystąpienia Funduszu z Lokaty w ramach Portfela Inwestycyjnego, w tym:
   1. wybieranie i rekomendowanie Podmiotów, które mogą nabyć aktywa znajdujące się w Portfelu Inwestycyjnym,
   2. negocjowanie warunków umów oraz zawieranie w imieniu Funduszu umów zbycia Lokat w ramach Portfela Inwestycyjnego,
   3. wybieranie w niezbędnym zakresie Doradców na każdym etapie procesu inwestycyjnego oraz współpraca z tymi Doradcami,
   4. dostarczanie T wszelkich potrzebnych informacji w celu prowadzenia ewidencji transakcji zawartych w imieniu Funduszu;
9. tworzenie spółek osobowych i kapitałowych, poprzez które Fundusz będzie mógł dokonywać lokat;
10. odbiór wszelkich oświadczeń woli w związku z Lokatami;
11. wykonywanie wszelkich praw wynikających z Lokat (takich jak prawo głosu w związku z posiadaniem akcji w Spółkach Portfelowych); oraz
12. wykonywanie wszelkich czynności dopełnianie wszystkich wszelkiego rodzaju formalności, koniecznych lub właściwych w wykonaniu Pełnomocnictwa od Funduszu.

Spółka posiada opinię klasyfikacyjną wydaną 8 sierpnia 2012 r. przez Ośrodek Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi potwierdzającej zasadność klasyfikacji usług świadczonych przez Spółkę jako usługi związane z zarządzaniem portfelem papierów wartościowych, z wyłączeniem funduszów emerytalnych, sklasyfikowane pod pozycją 66.30.11.0 PKWiU.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opisane w stanie faktycznym usługi świadczone przez Spółkę na zlecenie C. podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT jako usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszy inwestycyjnych lub ich częścią...

W ocenie Spółki świadczone przez nią usługi opisane w stanie faktycznym wypełniają przesłanki do uznania je za usługi, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT i w konsekwencji podlegają zwolnieniu od VAT, co Spółka uzasadnia poniżej.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych. Na podstawie pkt 12 lit. b) ww. przepisu, zwolnieniem objęte są także usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a) lub ich częścią.

W zakresie stosowania zwolnień z podatku VAT, jako wyjątku od ogólnej zasady powszechności opodatkowania, przyjmuje się, że podstawy prawne do zastosowania zwolnień podatkowych powinny być interpretowane w sposób ścisły.

W rezultacie, na podstawie literalnego brzmienia ww. przepisów w celu stosowania zwolnienia od VAT konieczne jest łączne spełnienie następujących warunków:

1. wykonywanie czynności stanowiących usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych lub ich części,
2. usługi zarządzania powinny dotyczyć funduszy inwestycyjnych w rozumieniu ustawy o funduszach.

W przypadku Spółki obie powyższe przesłanki należy uznać za spełnione.

Ad 2)

W pierwszej kolejności należy odwołać się do statusu FIZ na gruncie ustawy o VAT.Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT, przedmiotem świadczenia usług mogą być wyłącznie portfele inwestycyjne funduszy inwestycyjnych lub ich części, które stanowią fundusze inwestycyjne w rozumieniu ustawy o funduszach.

Na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego lub niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Na mocy art. 14 ust. 3 pkt 3 ustawy o funduszach, jednym z rodzajów funduszy inwestycyjnych jest fundusz inwestycyjny zamknięty. Tym samym, przesłankę zakresu przedmiotowego usług zwolnionych od VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt lit. b) ustawy o VAT należy uznać za spełnioną.

Powyższa wykładnia znajduje również potwierdzenie na gruncie prawa wspólnotowego.

Odpowiednikiem ww. przepisu jest bowiem art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 26 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej , zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Dyrektywa VAT nie zawiera definicji specjalnych funduszy inwestycyjnych.

Co do zasady, zwolnienia przewidziane w Dyrektywie VAT stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego i konsekwencje powinny być definiowane z punktu widzenia tego prawa. W niektórych przypadkach państwa członkowskie zostały jednak uprawnione do odrębnego zdefiniowania warunków stosowania określonych zwolnień. Takim przypadkiem jest właśnie art. 135 ust. 1 lit. g, który uprawnia państwa członkowskie do określenia charakteru specjalnych funduszy inwestycyjnych będących przedmiotem świadczenia usług zwolnionych od VAT.

Taka możliwość została wykorzystana przez polskiego ustawodawcę, który ograniczył zakres usług zarządzania wyłącznie do funduszy inwestycyjnych (oraz ich portfeli inwestycyjnych) określonych w ustawie o funduszach.

Mając na uwadze fakt, że FIZ jest podmiotem zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe działającym w formie statutowej, zasadność stosowania zwolnienia znajduje potwierdzenie w treści orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-169/04 Abbey National. Na mocy tego wyroku uznano, że prawo państw członkowskich do swobodnego określenia zakresu zwolnienia jest ograniczone ponieważ art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy dotyczy funduszy powierniczych niezależnie od ich formy prawnej. Zakres stosowania tego przepisu obejmuje zatem zarówno przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe działające w formie umownej, trustu, jak i te działające w formie statutowej.

Tym samym potwierdza to spełnienie przesłanki uprawniającej Spółkę do stosowania zwolnienia od VAT w do usług dotyczących FIZ.

Ad 1)

Kolejną przesłankę stanowi określenie zakresu usług objętych zwolnieniem od VAT. Na podstawie art. 43 ust. 8 ustawy o VAT, przez zarządzanie rozumie się:

1. zarządzanie aktywami;
2. dystrybucję tytułów uczestnictwa;
3. tworzenie rejestrów uczestników administrowanie nimi;
4. prowadzenie rachunków i rejestrów aktywów;
5. przechowywanie aktywów.

Zarówno ustawa o VAT ani rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy nie zawierają legalnej definicji poszczególnych czynności stanowiących zarządzanie w rozumieniu ust. 8 ani tym bardziej definicji zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT.

W celu zdefiniowania tych pojęć zasadne jest odwołanie się do przepisów branżowych dotyczących zarządzania funduszami inwestycyjnymi, tj. do przepisów ustawy o funduszach.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy, zakres usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi obejmuje m.in. pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa.Tym samym, ww. przepisy nie zawierają szczegółowego zdefiniowania terminu zarządzanie funduszami inwestycyjnymi ani tym bardziej portfelami inwestycyjnymi tych funduszy.

Również Dyrektywa VAT nie zawiera definicji usług objętych zwolnieniem na podstawie art. 135 ust. 1 lit. g. Pewne wskazówki interpretacyjne w zakresie rozumienia pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi określił Trybunał w wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National. Jakkolwiek sprawa rozpatrywana przez Trybunał dotyczyła usług depozytariusza, a więc usług innych niż te będące przedmiotem niniejszego wniosku, niektóre tezy przedstawione przez Trybunał mają charakter na tyle uniwersalny, że są istotne również przy analizowaniu zwolnienia z VAT dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi.

W wyroku tym Trybunał stwierdził, iż pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie. Wynika z tego, że państwa członkowskie nie mogą dowolnie definiować tego pojęcia, gdyż prowadziłoby to do nieuzasadnionych różnic w traktowaniu dla celów VAT przedmiotowych usług. W omawianym wyroku Trybunał wyraźnie wskazał, że w celu określenia pojęcia zarządzania funduszami inwestycyjnymi, zasadna jest analiza przepisów branżowych opublikowanych na szczeblu unijnym. Odniesienie do przepisów unijnych ma bowiem na celu zapewnienie zunifikowanego rozumienia pojęcia zarządzanie we wszystkich państwach członkowskich.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. b) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) , spółka zarządzająca oznacza spółkę, której zasadniczy rodzaj działalności to zarządzanie podmiotami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe w formie funduszy wspólnych lub spółek inwestycyjnych (zarządzanie zbiorowym portfelem UCITS). Natomiast, w myśl art. 2 ust. 2 Dyrektywy 2009/65, zasadniczy rodzaj działalności spółki zarządzającej obejmuje funkcje, o których mowa w załączniku II do tego aktu.

Na bazie omawianych przepisów usługi zbiorowego zarządzania portfelem obejmują:

• zarządzanie inwestycjami,
• administrację:
  1. obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem;
  2. zapytania klientów;
  3. wycenę i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
  4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
  5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
  6. wypłatę zysków;
  7. emisję i umarzanie jednostek uczestnictwa;
  8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
  9. prowadzenie ksiąg,
• wprowadzanie do obrotu.

W kontekście rozumienia pojęcia zarządzanie funduszami inwestycyjnymi na uwagę zasługuje również Projekt rozporządzenia Rady ustanawiającego przepisy wykonawcze do dyrektywy 2005/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do opodatkowania usług ubezpieczeniowych i finansowych . W sytuacji gdyby Projekt wszedł w życie, wówczas, jako akt prawa rangi rozporządzenia będzie ono bezpośrednio wiążące we wszystkich państwach członkowskich, tj. jego przepisy nie będą wymagały implementacji do przepisów krajowych.

Zgodnie z art. 12 Projektu zarządzanie funduszami inwestycyjnymi obejmuje między innymi:

• zarządzanie strategiczne i taktyczne aktywami oraz alokację aktywów, w tym również zarządzanie walutami i zarządzanie ryzykiem;
• operacyjne zarządzanie aktywami, w tym również wybór akcji, podejmowanie oraz wykonywanie decyzji, decyzje zakupu lub sprzedaży inwestycji, kompensata transakcji, komunikacja z pośrednikiem przed dokonaniem transakcji, zarządzanie i kontrola transakcji oraz komunikacja z pośrednikami oraz powiernikami po dokonaniu transakcji;
• udostępnianie gwarancji zabezpieczenia zawierających hedging portfela inwestycyjnego;
• zarządzanie akcjami lub udziałami, w tym dystrybucja oraz powiązania powiernicze;
• aranżowanie oraz rozliczanie pożyczek akcji oraz obligacji;
• rozliczanie zleceń funduszy, w tym rozliczanie automatyczne;
• analiza rynku oraz przedsiębiorstw;
• ocena wyników, w tym dostarczanie raportów o wynikach inwestycji oraz atrybucyjna analiza zwrotu na inwestycji;
• dostarczanie wycen, roszczeń o zwrot podatku i informacji dotyczących zarządzania oraz obliczanie wartości aktywów netto;
• bezpieczny nadzór, przechowywanie kontrola nad papierami wartościowymi;
• nadzór nad funduszem przez depozytariusza;
• wypłata przychodów klientom oraz głosowanie przez pełnomocnika.

Rolą Projektu nie jest wprowadzenie regulacji zmieniających obecną sytuację prawną, lecz jedynie doprecyzowanie i usankcjonowanie dotychczasowej praktyki w tym zakresie, poprzez uszczegółowienie lub wyjaśnienie niektórych definicji, zwiększając pewność prawną i zmniejszając ciężar administracyjny spoczywający na podmiotach gospodarczych i administracjach podatkowych. Jak wynika z powyższego zakresu usług nadrzędnym celem usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi jest realizacja celów inwestycyjnych danego funduszu inwestycyjnego.

Taki cel będzie realizować również Spółka, podejmując strategiczne decyzje w zakresie działalności FIZ, w szczególności będzie, bowiem odpowiedzialna za wykonywanie zleceń zakupu/sprzedaży akcji i innych praw majątkowych dotyczących portfela inwestycyjnego FIZ na warunkach określonych przez inwestorów, ale także opracowanie i implementację procedur przekształceń FIZ oraz wyjścia z inwestycji.

Zadaniem Spółki będzie podwyższenie/zachowanie wartości inwestycji znajdujących się w portfelu i inwestycyjnym poprzez operacyjne działania obejmujące, np.: pozyskiwanie finansowania, zachowanie poziomu aktywów FIZ w zgodzie z obowiązującymi regulacjami, współpracę z niezależnym podmiotem dokonującym wyceny aktywów FIZ, implementowanie zaleceń m.in. C., KNF, czy dostarczanie wszelkich dokumentów niezbędnych do prawidłowego i terminowego raportowania, prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz prawidłowej wyceny aktywów.

Co więcej, Spółka planuje aktywne zarządzanie aktywami poprzez prowadzenie działań związanych z nabywaniem praw własności w ramach portfela inwestycyjnego, w tym wykonywanie praw wynikających z inwestycji (np. praw głosu w związku z udziałami w spółkach z portfela inwestycyjnego) oraz akceptację postanowień statutowych poszczególnych spółek w portfelu inwestycyjnym FIZ.

W ocenie Spółki, wszystkie elementy świadczonej przez nią usługi składają się na kompleksową usługę zarządzania aktywami znajdującymi się w portfelu inwestycyjnym FIZ i przez to stanowią jedno nierozerwalne świadczenie, mające na celu jak najbardziej efektywne zarządzanie portfelem FIZ.

Świadczenie kompleksowe

W ocenie Spółki nie ma podstaw do wykluczenia jakichkolwiek usług objętych zakresem umowy o zarządzanie z zakresu usług objętych zwolnieniem od VAT, jako innych niż usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego lub jego części.

Tym niemniej, w przypadku uznania jakichkolwiek usług za niestanowiące stricte zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego, w ocenie Spółki, należy traktować je jako usługi pomocnicze w stosunku do ww. wymienionych. W takim przypadku stanowią bowiem jedną kompleksową usługę.

Kwestia opodatkowania VAT świadczeń złożonych, w szczególności tego czy należy dla celów VAT opodatkowywać odrębnie każdą z czynności składowych, czy też z uwagi na kompleksowy charakter takiego świadczenia przyjąć jednolity sposób opodatkowania, nie została rozstrzygnięta ani w polskich, jak i unijnych VAT.

W myśl koncepcji tzw. świadczenia złożonego, wszystkie świadczenia pomocnicze/dodatkowe wykonywane dla lepszego korzystania ze świadczenia głównego, powinny z perspektywy VAT dzielić los świadczenia głównego. Innymi słowy, świadczenie należy uznać za pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego (zasadniczego), jeśli nie stanowi ono dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania świadczenia głównego (zasadniczego), względnie jest niezbędne do wykonania świadczenia zasadniczego. W efekcie, transakcja stanowiąca jedno świadczenie z ekonomicznego punktu widzenia (obejmująca świadczenie główne oraz świadczenia komplementarne/pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego), nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie zaburzać funkcjonalności systemu podatku VAT.

W świetle bogatego orzecznictwa Trybunału (wyroki w sprawach: C-349/96 Card Protection Plan Ltd, C-41/04 Levob Verzekeringen BV, C-111/05 Aktiebolaget NN, C-308/96 i C-94/97 T.P. Magdett i R.M. Baldwin), należy wskazać, iż Trybunał przy ocenie, czy dane świadczenie ma charakter kompleksowy, kieruje się m.in. perspektywą odbiorcy świadczenia. Zdaniem Trybunału, stosując to kryterium należy przyjąć, że dane świadczenie ma charakter kompleksowy jeżeli nabywca jest zainteresowany nabyciem jednego kompleksowego świadczenia a nie zespołu poszczególnych czynności.

W konsekwencji uznania grupy świadczeń za usługę kompleksową, zasady opodatkowania właściwe dla świadczenia głównego wyznaczają również sposób opodatkowania świadczeń pomocniczych. Jak wskazał Trybunał, za usługę pomocniczą należy uznać usługę, która nie stanowi dla klienta celu samego w sobie, lecz jest jedynie środkiem do lepszego wykorzystania usługi wiodącej.

W omawianej sytuacji C. będzie nabywał od Spółki usługę zarządzania portfelem inwestycyjnym FIZ jako całość. Tym samym potencjalne usługi o charakterze pobocznym będą stanowiły jedynie usługi pomocnicze do jak najefektywniejszego świadczenia usługi właściwej przez Spółkę, tj. zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego jakim jest FIZ.

Co istotne, stanowisko Spółki jest w pełni zgodne z najnowszym orzecznictwem Trybunału, który w wyroku w sprawie C-44/11 Deutsche Bank AG uznał, że usługa zarządzania portfelem inwestycji w ramach której podatnik w zamian za wynagrodzenie oraz w oparciu o własne uznanie podejmuje decyzje w przedmiocie nabywania i zbywania papierów wartościowych oraz decyzje te realizuje poprzez nabywanie i zbywanie tych papierów wartościowych, składa się z dwóch elementów, które są tak ściśle ze sobą powiązane, że stanowią one obiektywnie jednolite świadczenie gospodarcze. Bez względu na fakt, że sprawa dotyczyła zarządzania indywidualnym portfelem inwestycji a nie funduszem (jak to ma miejsce w przypadku Spółki) to konkluzje dotyczące natury świadczenia kompleksowego znajdują zastosowanie także w odniesieniu do usług wykonywanych przez Spółkę.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w najnowszych pismach organów podatkowych, przykładowo w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 24 lutego 2012 r. (nr IPPP1/443-1680/11-2/AS), która odnosi się m.in. do usług pomocniczych stanowiących kompleksową usługę zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu sekurytyzacyjnego (stanowiącego rodzaj funduszu inwestycyjnego).

W ocenie Spółki, w stanie faktycznym będącym przedmiotem analizy, brak jest zatem podstaw do odrębnego rozpatrywania poszczególnych elementów usługi świadczonej na rzecz C., gdyż stanowi ona jedną, nierozerwalną ekonomicznie całość, w postaci usługi zarządzania aktywami znajdującymi się w portfelu inwestycyjnym FIZ.

Podzlecenie usługi

Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, dla celów stosowania zwolnienia nie jest istotna podmiotowość świadczącego usługę zarządzania.

Można domniemywać, że w przypadku chęci ograniczenia przez ustawodawcę zakresu podmiotów, których usługi mogą korzystać ze zwolnienia od VAT, takie ograniczenie zostałoby wyrażone w hipotezie przepisu. Tymczasem w przeciwieństwie do ograniczenia zakładającego stosowanie zwolnienia wyłącznie w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych określonych w ustawie o funduszach, przepis nie formułuje żadnych warunków w odniesieniu do rodzaju podmiotu świadczącego usługi zarządzania. Z tego względu, zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów oraz zasadą ścisłej wykładni zwolnień podatkowych, należy przyjąć, że zwolnienie od VAT ma zastosowanie do wszelkich podmiotów świadczących usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu inwestycyjnego lub jego części, w szczególności do czynności wykonywanych przez Spółkę działającą na zlecenie C. na podstawie umowy o zarządzanie.

Brak ograniczeń co do charakteru podmiotu świadczącego ww. usługi wynika również z literalnego brzmienia przepisów art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT, zgodne z którym, państwa członkowskie mają prawo - dla potrzeb stosowania omawianego zwolnienia od VAT - wyłącznie do określenia charakteru funduszy inwestycyjnych a nie podmiotu świadczącego takie usługi. Znalazło to potwierdzenie w wyroku Trybunału w sprawie. C-363/05 JP Morgan Fleming Claverhouse Investment Trust, zgodnie z którym Artykuł 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy przyznaje zatem państwom członkowskim jedynie uprawnienia do wskazania, na gruncie prawa krajowego, funduszy odpowiadających pojęciu specjalnych funduszy inwestycyjnych .

Wykładnię uzasadniającą brak ograniczeń co do charakteru podmiotu świadczącego usługę można również znaleźć w wyroku TSUE w sprawie C-169/04 Abbey National, w którym uznano, że zarządzanie funduszami powierniczymi () jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług. Co więcej w pkt 67 omawianego wyroku stwierdzono, że treść () dyrektywy nie wyklucza co do zasady, by na zarządzanie funduszami powierniczymi składały się różne odrębne usługi wchodzące w zakres pojęcia zarządzani specjalnymi funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu tego przepisu oraz by korzystały one z przewidzianego w nim zwolnienia z opodatkowania, nawet wówczas gdy świadczący te usługi jest podmiotem zarządzającym będącym osobą trzecią.

W ocenie Trybunału z zasady neutralności podatkowej wynika, że podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który z czysto gospodarczego punktu widzenia byłby dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na to, że przeprowadzane przez nie transakcje nie będą objęte zwolnieniem z opodatkowania przewidzianym w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy .

W innej sytuacji, tj. gdyby te same usługi wykonywane przez różne podmioty byłyby odmiennie traktowanie na gruncie VAT, stanowiłoby to naruszenie zasady neutralności podatku VAT. Sprzeciwia się ona różnemu traktowaniu na gruncie VAT świadczenia podobnych usług, znajdujących się przez to w stosunku konkurencji. Nierówne traktowanie na gruncie VAT prowadzi bowiem do zakłócenia konkurencji stanowiącej fundament Wspólnoty Europejskiej.

Co więcej możliwość świadczenia przedmiotowych usług przez inne podmioty niż C. wynika również z regulacji ustawy o funduszach.

Zgodnie bowiem z art. 46 ust. 1 ustawy o funduszach, towarzystwo może, na podstawie umowy i pod pewnymi warunkami, zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią podmiotowi prowadzącemu działalność maklerską w zakresie zarządzania portfelami lub innemu towarzystwu posiadającemu zezwolenie.

Ponadto, w świetle art. 46 ust. 3 tej ustawy towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym zamkniętym aktywów niepublicznych może, na podstawie umowy, zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią wyspecjalizowanym podmiotom innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, o ile podmioty te lub osoby kierujące ich działalnością posiadają doświadczenie w tym zakresie.

Przytoczone powyżej przepisy jednoznacznie wskazują, że także inne podmioty poza C. mogą świadczyć usługi zarządzana portfelem inwestycyjnym FIZ, przy czym do prowadzenia takiej działalności nie jest wymagana żadna koncesja lub zezwolenia oraz jakakolwiek inna szczególna forma prowadzenia działalności w tym zakresie.

Podsumowując, dla celów stosowania zwolnienia od VAT nie ma znaczenia fakt, że usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym FIZ świadczy podmiot niebędący C. ani nieposiadający licencji na świadczenie ww. usług.

Mając powyższe na uwadze, Spółka wnosi o potwierdzenie, że usługa zarządzania przez Spółkę portfelem inwestycyjnym FIZ na zlecenie C., stanowi usługę zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT.

Warto odnotować, że Spółka jest w posiadaniu opinii klasyfikacyjnej wydanej przez Ośrodek Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi potwierdzającej zasadność klasyfikacji usług świadczonych przez Spółkę jako usługi związane z zarządzaniem portfelem papierów wartościowych, z wyłączeniem funduszów emerytalnych, sklasyfikowane pod pozycją 66.30.11.0 PKWiU. Jak wynika z wyjaśnień do tej pozycji, grupowanie to obejmuje usługi związane z zarządzaniem aktywami portfeli papierów wartościowych (z wyłączeniem funduszów emerytalnych), których przykładem przytoczonym w wyjaśnieniach PKWiU są m.in. fundusze inwestycyjne, wykonywane na zlecenie indywidualnych osób, firm lub innych podmiotów.

Zgodnie z art. 5a ustawy o VAT obowiązującym od 1 stycznia 2011 r., identyfikowanie dla potrzeb VAT usług za pomocą klasyfikacji statystycznych uzasadnione jest jedynie w przypadkach, gdy przepisy wprost powołują taką klasyfikację (określony symbol PKWiU). W omawianej sytuacji art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. b) ustawy o VAT nie odwołuje się do kodów PKWiU, tym niemniej wydana opinia klasyfikacyjna stanowi dodatkowy argument potwierdzający prawidłowość stanowiska prezentowanego przez Spółkę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 907 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie