Temat interpretacji

Czy Urząd Miasta - przekazując Spółdzielni odszkodowanie - powinien doliczyć podatek - moment powstania obowiązku podatkowego

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 1 sierpnia 2011 r., (data wpływu 4 sierpnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w zamian za odszkodowanie otrzymane z tytułu przeniesienia własności nieruchomości pod budowę drogi jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 sierpnia 2011 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w zamian za odszkodowanie otrzymane z tytułu przeniesienia własności nieruchomości pod budowę drogi.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 28 marca 2003 r. Prezydent Miasta wydał decyzje zatwierdzające podziały działek, będących w wieczystym użytkowaniu Wnioskodawcy (Spółdzielni Mieszkaniowej). W wyniku zatwierdzonych podziałów powstały dwie działki o numerach 674/10 o pow. 210 m² i 830/169 o pow. 273 m², wydzielone jako działki pod drogę publiczną, a tym samym w oparciu art. 98 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - przeszły na rzecz Gminy Miasta, z dniem kiedy decyzje podziałowe stały się ostateczne. Z kolei, zgodnie z art. 98 pkt 3 wyżej cytowanej ustawy o gospodarce nieruchomościami za przejęte działki Wnioskodawcy przysługuje odszkodowanie. Wydanie terenu działek nastąpiło z dniem uprawomocnienia się decyzji tj. w dniu 7 kwietnia 2003 r., natomiast wysokość odszkodowania określona została w piśmie Urzędu Miasta z dnia 14 października 2010 r. Z uwagi na fakt, że odszkodowanie zostanie wypłacone w tym roku (tj. po wejściu w życie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług), Wnioskodawca zwrócił się z pismem do Urzędu Miasta o powiększenie kwoty odszkodowania o należny podatek VAT, zgodnie z § 3 pkt 3 ww. rozporządzenia. W odpowiedzi na pismo Spółdzielni Urząd Miasta zażądał przesłania interpretacji indywidualnej § 3 ust 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów, a w szczególności wskazanie czy wobec wydania towaru (nieruchomości w 2003 r., a więc przed wejściem w życie ww. rozporządzenia, obowiązek podatkowy powstał uprzednio, czy powstanie obecnie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy z uwagi na § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, do przekazanego odszkodowania, powinien być doliczony podatek VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, wątpliwości w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego w okolicznościach takich jak przedstawiono we wniosku od 1 stycznia 2010 r. zostały rozstrzygnięte na mocy § 3 ust. 3 rozporządzenia w sprawie VAT, zgodnie z którym, w sytuacji przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. A zatem przekazane odszkodowanie (zapłata) od Gminy Miasta powinno zawierać podatek VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Definicję towaru ustawodawca zawarł w art. 2 pkt 6 powołanej ustawy. I tak zgodnie z tym przepisem, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 grudnia 2010 r., przez towary, rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Od 1 maja 2004 r. zasadą jest zatem opodatkowanie dostawy gruntów podatkiem od towarów i usług.

Natomiast zgodnie z definicją zawartą w art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), tj. przed dniem 1 maja 2004 r., grunt nie był uznawany za towar, więc obrót nim nie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W tym miejscu wskazać należy również, iż w myśl uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 stycznia 2007 r. (sygn. I FPS 1/06) również oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej należy traktować jako dostawę towarów.

Prawo wieczystego użytkowania, w świetle uregulowań prawnych, jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 232 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym. Użytkowanie wieczyste jest prawem ustanowionym na rzeczy cudzej, jednak pozwala uznać oddanie gruntu za czynność dającą prawo rozporządzania tym gruntem jak właściciel. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Z kolei zgodnie z art. 19 ust. 4 cyt. ustawy, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Natomiast na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2010 r. przepisu § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799 ze zm.), w przypadku przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Przy czym, powołany akt wykonawczy został zastąpiony - obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 5 kwietnia 2011 r. - rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów usług (Dz. U. Nr 246, poz. 1649 ze zm.), a następnie obowiązującym od dnia 6 kwietnia 2011 r. rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.) - jednakże cytowany § 3 ust. 3 rozporządzenia nie uległ zmianie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Gmina Miasto na mocy decyzji Prezydenta Miasta z dnia 28 marca 2003 r., przejęła działki gruntu, będące w wieczystym użytkowaniu Spółdzielni. Pozbawienie prawa wieczystego użytkowania działek nastąpiło wraz z uprawomocnieniem się wskazanej decyzji, tj. w 2003 r. Działki zostały przejęte przez Gminę Miasto w związku z przeznaczeniem ich pod drogi publiczne. Natomiast wysokość odszkodowania została ustalona w piśmie z dnia 14 października 2010 r.

W świetle powyższego wskazać należy, iż zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Z kolei, na podstawie art. 98 ust. 3 tej ustawy, za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Uwzględniając powyższe wskazać należy, że skoro z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż nabycie przedmiotowych gruntów nastąpiło z chwilą uprawomocnienia się decyzji Prezydenta Miasta z dnia 28 marca 2003 r., uznać należy, iż przeniesienie własności tych gruntów nastąpiło przed dniem wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r., tj. jeszcze w okresie obowiązywania ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, która zakresem opodatkowania nie obejmowała przeniesienia prawa własności gruntu w zamian za odszkodowanie.

Reasumując, otrzymane w 2010 r. przez Spółdzielnię odszkodowanie za nabycie z mocy prawa w 2003 r. przez gminę działek przeznaczonych pod drogi publiczne, oddanych w użytkowanie wieczyste Spółdzielni, nie podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. A zatem w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania również powołany przez Spółdzielnię przepis § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko prezentowane przez Wnioskodawcę uznano za nieprawidłowe.

W związku z powyższym bezprzedmiotowym stało się rozstrzyganie w przedmiotowej sprawie kwestii ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy