Opodatkowanie podatkiem VAT usług finansowych polegających na prowadzeniu rachunków pieniężnych funduszy, prowadzeniu rachunku zdematerializowanych ... - Interpretacja - S-ILPP2/443-736/14/17/SJ

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 29.08.2017, sygn. S-ILPP2/443-736/14/17/SJ, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Opodatkowanie podatkiem VAT usług finansowych polegających na prowadzeniu rachunków pieniężnych funduszy, prowadzeniu rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych funduszy w postaci zapisów elektronicznych, przyjmowania do depozytu i przechowywania papierów wartościowych mających postać dokumentu oraz świadczenia dodatkowych usług związanych z papierami wartościowymi w ramach wykonywania czynności depozytariusza.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) oraz art. 223 Ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej po ponownym rozpatrzeniu sprawy w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 6 maja 2015 r. sygn. akt I SA/Wr 84/15 stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 30 czerwca 2014 r. (data wpływu 7 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług jest:

  • prawidłowe w części dotyczącej otwierania, prowadzenia rachunków na których przechowywane są aktywa funduszy, w postaci środków pieniężnych oraz papierów wartościowych w formie zdematerializowanych, o których mowa w pkt 1 i 2 opisu sprawy oraz
  • nieprawidłowe w części dotyczącej pozostałych czynności, o których mowa w pkt 3 ppkt 1-6 opisu sprawy.

UZASADNIENIE

W dniu 7 lipca 2014 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Bank w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawiera umowy z funduszami inwestycyjnymi (dalej: Fundusze) działającymi na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (dalej: UFI).

Usługi świadczone przez Bank na rzecz Funduszy mieściły się do 31 marca 2013 r. w zakresie znaczeniowym definicji zarządzania zawartej w art. 43 ust. 8 ustawy VAT, a w konsekwencji korzystały ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy VAT. Od 1 kwietnia 2013 r. definicja zarządzania, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy VAT, uległa wykreśleniu z ustawy VAT, stąd powstała kwestia potwierdzenia zasad opodatkowania VAT usług realizowanych przez Bank w ramach powyższych umów.

Usługi świadczone przez Bank na rzecz Funduszy na podstawie zawartych umów można podzielić na te, których przedmiotem:

  1. jest otwieranie i prowadzenie rachunków pieniężnych Funduszy, na których przechowywane są środki pieniężne Funduszy oraz dokonywanie rozliczeń transakcji na tych rachunkach;
  2. jest otwieranie i prowadzenie rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych Funduszy, na których takie papiery przechowywane są w formie zapisów elektronicznych w celu odzwierciedlenia prawa własności oraz dokonywanie rozliczeń transakcji na takich aktywach Funduszy;
  3. są działania wynikające z narzuconych na depozytariusza obowiązków, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1-6 UFI, tj.:
    1. prowadzenie rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego, w tym aktywów zapisywanych na właściwych rachunkach oraz przechowywanych przez depozytariusza i inne podmioty na mocy odrębnych przepisów lub na podstawie umów zawartych na polecenie funduszu przez depozytariusza;
    2. zapewnienie, aby zbywanie i odkupywanie jednostek uczestnictwa lub emitowanie, wydawanie i wykupywanie certyfikatów inwestycyjnych odbywało się zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego;
    3. zapewnienie, aby rozliczanie umów dotyczących aktywów funduszu inwestycyjnego następowało bez nieuzasadnionego opóźnienia, oraz kontrolowanie terminowości rozliczania umów z uczestnikami funduszu;
    4. zapewnienie, aby wartość netto aktywów funduszu inwestycyjnego i wartość jednostki uczestnictwa była obliczana zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego;
    5. zapewnienie, aby dochody funduszu inwestycyjnego były wykorzystywane w sposób zgodny z przepisami prawa i ze statutem funduszu;
    6. wykonywanie poleceń funduszu inwestycyjnego, chyba że są sprzeczne z prawem lub statutem funduszu inwestycyjnego.

Podkreślić należy, że usługi realizowane w ramach umów zawieranych przez Bank z Funduszami obejmują zarówno czynności typowo bankowe, takie jak przechowywanie środków pieniężnych i papierów wartościowych oraz prowadzenie rachunków z tym związanych, jak też czynności narzucone przepisami UFI, które nakładają na banki wykonywanie określonych obowiązków ustawowych.

W zakresie usług wskazanych w pkt 1 Bank w ramach swojej podstawowej aktywności otwiera i prowadzi rachunki pieniężne Funduszy, na których gromadzi złożone przez nich depozyty pieniężne, dokonuje rozliczeń pieniężnych w oparciu o otrzymane dyspozycje, jak również uczestniczy w innego rodzaju transakcjach płatniczych.

Usługi wymienione w pkt 2 polegają na otwieraniu i prowadzeniu rachunku papierów wartościowych. Papiery wartościowe stanowią instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (dalej: UOIF). Rachunkami papierów wartościowych są rachunki, na których zapisywane są zdematerializowane papiery wartościowe (niemające postaci dokumentu), zaś prawa ze zdematerializowanych papierów wartościowych powstają z chwilą zapisania ich po raz pierwszy na rachunku papierów wartościowych i przysługują osobie będącej posiadaczem tego rachunku. Zapis na rachunku tego rodzaju ma zatem bezpośredni wpływ i efekt cywilnoprawny dla właściciela rachunku. W odniesieniu do instrumentów finansowych zarejestrowanych na prowadzonym przez Bank rachunku papierów wartościowych, podobnie jak w przypadku rachunków środków pieniężnych, Bank rozlicza transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych oraz uczestniczy w realizacji dyspozycji Funduszy dotyczących obrotu papierami wartościowymi (przykładowo dokonuje przeniesienia papierów wartościowych do innego podmiotu lub na inny rachunek w Banku lub ustanawia zastaw lub blokadę na papierach wartościowych).

Natomiast pozostałe czynności wykonywane przez Bank ujęte w pkt 3 stanowią obowiązki wskazane bezpośrednio w UFI, będące konsekwencją powierzenia Bankowi jako depozytariuszowi aktywów Funduszy, zarówno tych przechowywanych bezpośrednio przez Bank w ramach usług wymienionych w pkt 1 i 2, jak również przechowywanych przez inne niż Bank podmioty. W ramach czynności wskazanych w pkt 3 Bank prowadzi rejestr aktywów będących środkami pieniężnymi oraz aktywów w postaci instrumentów finansowych w rozumieniu UOIF. Przedmiotem niniejszego zapytania nie są usługi wskazane w pkt 3 dotyczące innych aktywów niż środki pieniężne lub instrumenty finansowe.

Należy przy tym podkreślić, że opisane wyżej czynności Banku będące konsekwencją narzuconych mu obowiązków ustawowych, wymienione w pkt 3, mają inny cel i przedmiot niż czynności wynikające z pkt 1 i 2, które nie muszą być wykonywane przez Bank. Fundusze mają prawo i niekiedy przechowują swoje aktywa u innych podmiotów niż banki-depozytariusze. Bank-depozytariusz ma wynikający z UFI obowiązek prowadzenia rejestru takich aktywów, tj. ewidencjonowania ich stanów na dany dzień sprawozdawczy, natomiast nie wszystkie aktywa Funduszy muszą być przechowywane u depozytariusza (np. część aktywów może być na podstawie odrębnych przepisów przechowywana przez domy maklerskie lub za zgodą depozytariusza w innym banku powierniczym subdepozytariuszu), co również ma miejsce w przypadku Funduszy obsługiwanych przez Bank.

Z tytułu wykonywania powyższych czynności Bankowi przysługuje wynagrodzenie określone w umowach zawartych z Funduszami.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy usługi wskazane w pkt 1 korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT?

  • Czy usługi wskazane w pkt 2 korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT?
  • Czy usługi wskazane w pkt 3 korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT, art. 43 ust. 1 pkt 41 oraz art. 43 ust. 13 ustawy VAT?

  • Zdaniem Wnioskodawcy:

    Ad. 1

    Usługi wskazane w pkt 1 korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT.

    Ad. 2

    Zdaniem Wnioskodawcy, usługi wskazane w pkt 2 korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT.

    Ad. 3

    Zdaniem Wnioskodawcy, usługi wskazane w pkt 3 korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT, art. 43 ust. 1 pkt 41 oraz art. 43 ust. 13 ustawy VAT.

    Uzasadnienie:

    Ad. 1

    Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków, weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

    W odniesieniu do usług Banku opisanych w pkt 1 polegających na przechowywaniu aktywów Funduszy w postaci środków pieniężnych na prowadzonych przez Bank rachunkach należy zatem stwierdzić, że bezsprzecznie powinny one korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy VAT jako usługi w zakresie prowadzenia rachunków pieniężnych i wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych.

    Ad. 2

    Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w UOIF, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie. W przypadku usług opisanych w pkt 2 zwolnienie z VAT usług w zakresie otwierania i prowadzenia rachunków papierów wartościowych oraz przechowywania zdematerializowanych papierów wartościowych na tych rachunkach uzależnione jest od tego, czy takie przechowywanie jest przechowywaniem wyłączonym z zakresu przedmiotowego art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT, czy też mieści się w zakresie tego przepisu.

    Na wstępie należy podkreślić, że używany w niniejszym wniosku termin przechowywanie odnosi się do czynności prowadzenia rachunku papierów wartościowych, na którym ewidencjonowane są zdematerializowane instrumenty finansowe w rozumieniu UOIF. Przepisy ustawy VAT nie wyjaśniają co należy rozumieć pod pojęciem przechowywania dlatego w celu wyjaśnienia powyższej definicji należy posłużyć się w ramach wykładni systemowej przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) (dalej: KC). Zgodnie z art. 835 KC przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie. Z powyższego przepisu wynika, że przedmiotem umowy przechowania mogą być wyłącznie rzeczy ruchome, a więc przedmioty materialne. Ponieważ przedmiotem umowy są rzeczy oddane na przechowanie, z chwilą ich oddania zawsze dochodzi do ich indywidualizacji. Przedmiotem umowy mogą być rzeczy oznaczone zarówno co do tożsamości, jak i co do gatunku, jednak umowa dotyczy zawsze rzeczy zindywidualizowanych, przechowawca ma bowiem obowiązek zwrotu tej samej rzeczy, która została mu oddana na przechowanie.

    Zatem należy uznać, że przedmiotem przechowania instrumentów finansowych winny być (zgodnie z powyższym wyjaśnieniem) wyłącznie rzeczy ruchome w postaci materialnej, czyli papiery wartościowe w formie dokumentu. Oznacza to zatem, że wyłączenie ze zwolnienia od podatku VAT przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT dotyczy wyłącznie przechowywania instrumentów finansowych w formie materialnej, a tym samym wyłączenie ze zwolnienia od podatku VAT zawarte w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy nie dotyczy usług prowadzenia rachunku zdematerializowanych instrumentów finansowych.

    W konsekwencji usługi wymienione w pkt 2, dotyczące zdematerializowanych papierów wartościowych (będących instrumentami finansowymi) korzystają, zdaniem Banku, ze zwolnienia od podatku VAT.

    Zwolnienie od podatku VAT dla usług wymienionych w pkt 2 zostało potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe w ostatnim czasie, np. w:

    • interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 7 stycznia 2014 r. (sygn. IPPP2/443-1102/13-2/DG);
    • interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 10 września 2013 r. (sygn. IPPP1/443-603/13-4/MPe);
    • interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9 września 2013 r. (sygn. IPPP2/443-554/13-3/IZ);
    • interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 września 2013 r. (sygn. IPPP3/443-513/13-2/IG).

    Ad. 3

    Bank wskazuje, że czynności opisane w pkt 3 stanu faktycznego, wynikające z art. 72 ust. 1 pkt 1-6 UFI stanowią zbiór czynności, do realizacji których Bank jest zobowiązany w ramach wykonywanej funkcji depozytariusza.

    Prowadzenie rejestru aktywów Funduszy, wymienione w art. 72 ust. 1 pkt 1 UFI, dotyczące aktywów zapisanych na rachunkach papierów wartościowych, w zakresie, w jakim dotyczy instrumentów finansowych, o których mowa w UOIF, stanowi usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe i będzie korzystało ze zwolnienia od podatku VAT zgodnie z przepisem art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT. Z kolei prowadzenie rejestru aktywów Funduszy, dotyczące aktywów zapisanych na rachunkach pieniężnych (tj. środków pieniężnych) będzie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

    Wnioskodawca podkreśla, że zwolnienie od podatku VAT dla usług w zakresie prowadzenia rejestru aktywów zostało potwierdzone w licznych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe w ostatnim czasie, np. w:

    • interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 7 stycznia 2014 r. (sygn. IPPP2/443-1102/13-2/DG);
    • interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 10 września 2013 r. (sygn. IPPP1/443-603/13-4/MPe);
    • interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 9 września 2013 r. (sygn. IPPP2/443-554/13-3/IZ);
    • interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 września 2013 r. (sygn. IPPP3/443-513/13-2/IG).

    W przypadku pozostałych czynności wykonywanych przez depozytariusza (tj. innych niż prowadzenie rejestru aktywów Funduszy), ujętych w art. 72 ust. 1 pkt 2-6 UFI opodatkowanie VAT usług Banku pełniącego rolę depozytariusza powinno być przeanalizowane w kontekście wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) w sprawie C-169/04 Abbey National. TSUE w wyroku tym odmówił usługom świadczonym przez depozytariuszy korzystania ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie przepisu przewidującego zwolnienie dla usług zarządzania funduszami powierniczymi. Trybunał nie przesądził jednak o braku możliwości objęcia zwolnieniem z VAT usług depozytariusza w oparciu o inne przepisy Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r zastąpionej obecnie Dyrektywą Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

    W powołanym wyroku:

    1. Za podlegające zwolnieniu z VAT jako tzw. usługi zarządzania funduszami powierniczymi TSUE uznał usługi administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy, przykładowo wymienione w Załączniku nr II obecnie obowiązującej Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), do których zalicza się m.in.:
        wycenę i wyznaczanie ceny,
      • monitorowanie przestrzegania uregulowań,
      • prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa,
      • rozliczanie umów,
      • prowadzenie ksiąg;
    2. TSUE uznał, że czynności depozytariusza nie mieszczą się w ww. zakresie usług administracyjnego zarządzania funduszami, ponieważ ich cechą jest kontrola i nadzór nad działalnością funduszy, a nie zarządzanie nimi. Z tego też powodu czynności depozytariusza nie mogą być objęte zwolnieniem z VAT jako usługi zarządzania funduszami.

    Zdaniem Banku, konfrontacja usług o charakterze administracyjnym, wymienionych pod lit. a (które w ocenie Trybunału mogą korzystać ze zwolnienia z VAT, jako usługi zarządzania funduszami), z czynnościami wykonywanymi przez depozytariusza, nie może prowadzić do tezy, że czynności depozytariusza mają wyłącznie charakter administracyjny, czy techniczny, tzn. że są mniej istotne i specyficzne niż np. usługi obsługi prawnej, czy rachunkowo-księgowej funduszy, korzystające ze zwolnienia od VAT.

    W ocenie Banku, taka teza byłaby nieuprawniona i krzywdząca. Czynności podejmowane przez Bank pełniącego rolę depozytariusza, wymienione w pkt 3 mają bowiem immanentny związek z powierzeniem pieczy nad aktywami Funduszy, której podstawowym przejawem jest prowadzenie rejestru aktywów i ich przechowywanie. Jeżeli zatem prowadzenie rejestru i przechowywanie aktywów będących środkami pieniężnymi lub instrumentami finansowymi korzysta ze zwolnienia od podatku VAT w oparciu o przepisy art. 43 ust. 1 pkt 40 i 41 ustawy VAT, czego dowiedziono wyżej, zwolnieniu podlegają również pozostałe czynności wykonywane przez depozytariusza w takim zakresie, gdyż stanowią one element wskazanych powyżej usług zwolnionych, spełniających przesłanki wymienione w art. 43 ust. 13 ustawy VAT.

    W świetle art. 43 ust. 13 ustawy VAT, zwolnienie od podatku stosuje się do świadczenia usług, przy spełnieniu następujących warunków:

    1. usługa stanowi element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy VAT,
    2. element ten stanowi odrębną całość,
    3. jest niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41,
    4. jest właściwy do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

    W ocenie Banku, usługi świadczone przez Bank, wymienione w art. 72 ust. 1 pkt 2-6 UFI, stanowią element usług związanych z prowadzeniem rejestru aktywów, a w konsekwencji stanowią element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy VAT. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę należy ponadto uznać za stanowiące odrębną całość względem innych usług świadczonych przez Bank oraz właściwą dla świadczonej przez Bank usługi zwolnionej od podatku VAT. Tym samym, w ocenie Banku, czynności świadczone przez Bank, a dotyczące obowiązków wskazanych w art. 72 ust. 1 pkt 2-6 UFI są na tyle kluczowe dla usługi prowadzenia rejestru aktywów, że powinny być uznane za istotny i niezbędny element tych czynności.

    Bank pragnie podkreślić, że depozytariusz należy do grupy podmiotów posiadających szczególny status instytucji zaufania publicznego. Jego działalność została bowiem podporządkowana interesowi publicznemu, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa obrotu i przestrzeganie reguł uczciwego obrotu oraz ważnemu interesowi jednostek uczestników funduszu inwestycyjnego lub emerytalnego. Ze względu na doniosłość roli depozytariusza w zakresie ochrony interesów uczestników funduszu ustawodawca wprowadził zamknięty katalog podmiotów, które mogą wykonywać zastrzeżone dla niego obowiązki. Należą do nich bank krajowy posiadający siedzibę na terytorium kraju, oddział instytucji kredytowej oraz Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.

    Podkreślenia wymaga okoliczność, że celem zwolnienia z opodatkowania VAT w Dyrektywie 2006/112/WE poprzedzającej jej Dyrektywie Rady 77/388/EWG transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom (konsumentom) inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania poprzez zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe (obarczonym większym ryzykiem inwestycyjnym) a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania (tj. za pośrednictwem podmiotów profesjonalnie zajmujących się zarządzaniem aktywami). Tym samym czynności banku depozytariusza jako podmiotu zaufania publicznego pełniącego dodatkową rolę zabezpieczającą interesy inwestora powinny być analizowane pod kątem właśnie tych celów wprowadzonych regulacji. Należy mieć na względzie, że bezpośrednio wszelkie koszty podatku VAT wpływają na wartość aktywów netto Funduszy, a tym samym wartość jednostek, czy też certyfikatów inwestycyjnych posiadanych przez inwestorów.

    Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca zwrócił się z prośbą o potwierdzenie, że zaprezentowane powyżej stanowisko jest prawidłowe.

    Na tle przedstawionego opisu sprawy oraz własnego stanowiska Wnioskodawcy, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał 7 października 2014 r. interpretację indywidualną znak ILPP2/443-736/14-2/SJ, w której stwierdził, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 30 czerwca 2014 r. (data wpływu 7 lipca 2014 r.) w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług jest:

    • prawidłowe w części dotyczącej otwierania, prowadzenia rachunków na których przechowywane są aktywa funduszy, w postaci środków pieniężnych oraz papierów wartościowych w formie zdematerializowanych, o których mowa w pkt 1 i 2 opisu sprawy;
    • prawidłowe w części dotyczącej usług świadczonych przez depozytariusza polegających na prowadzeniu rejestrów aktywów funduszy inwestycyjnych, o których mowa w pkt 3 ppkt 1 opisu sprawy,
    • nieprawidłowe w części dotyczącej pozostałych czynności, o których mowa w pkt 3 ppkt 2-6 opisu sprawy.

    W ocenie organu, w analizowanej sprawie, Wnioskodawca ma/będzie miał prawo zastosować zwolnienie od podatku VAT wskazane w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy do wykonywanych usług polegających na otwieraniu i prowadzeniu rachunków pieniężnych Funduszy oraz dokonywaniu rozliczeń transakcji na tych rachunkach. Wnioskodawcy przysługuje/będzie przysługiwało również prawo zastosowania zwolnienia od podatku VAT do świadczonych usług prowadzenia rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych Funduszy i dokonywania rozliczeń transakcji na takich aktywach Funduszy w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

    W tym zakresie (pytania nr 1 i 2 wniosku) stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

    Ponadto organ uznał, że prowadzenie rejestru aktywów funduszy inwestycyjnych, dotyczące aktywów zapisanych na rachunkach papierów wartościowych lub innych ewidencjach instrumentów finansowych (np. ewidencjach obligacji), to czynności te w zakresie, w jakim dotyczą instrumentów finansowych, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, stanowią usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe i korzystają/będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT zgodnie z przepisem art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy. Z kolei, prowadzenie rejestru aktywów funduszy, dotyczące aktywów zapisanych na rachunkach pieniężnych (tj. środków pieniężnych) korzysta/będzie korzystało ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

    W tym zakresie (usługi opisane w pkt 3 ppkt 1 opisu sprawy) stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

    Natomiast, organ stwierdził, że usługi opisane w pkt 3 ppkt 2-6 opisu sprawy nie korzystają/nie będą korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 i pkt 41 oraz art. 43 ust. 13 ustawy. Tym samym usługi te podlegają/będą podlegały opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 23%, gdyż zarówno przepisy ustawy o VAT, jak i przepisy wykonawcze do ustawy nie przewidują stawki obniżonej.

    Z uwagi na powyższe, stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie uznano za nieprawidłowe.

    Na wydaną interpretację indywidualną Wnioskodawca wniósł wezwanie do usunięcia naruszenia prawa w dniu 27 października 2014 r. Odpowiedzi na ww. wezwanie udzielono pismem

    z 24 listopada 2014 r. znak ILPP2/443/W-95/14-2/SJ (skutecznie doręczonym w dniu 27 listopada 2014 r.).

    W dniu 24 grudnia 2014 r. wpłynęła skarga na ww. interpretację, w której wniesiono o uchylenie zaskarżonej interpretacji indywidualnej w części, w jakiej uznano stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

    Wyrokiem z 6 maja 2015 r. sygn. akt I SA/Wr 84/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uchylił zaskarżoną interpretację z 7 października 2014 r. znak ILPP2/443-736/14-2/SJ.

    W uzasadnieniu orzeczenia Sąd stwierdził, że: W ocenie Sądu, organ interpretujący prawidłowo przyjął, że otwieranie i prowadzenie na rzecz Funduszu rachunku środków pieniężnych, w ramach czego Bank dokonuje rozliczeń pieniężnych w oparciu o otrzymane dyspozycje, jak również uczestniczy w innego rodzaju transakcjach płatniczych, korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 u.p.t.u.

    Podobnie, zasadnie przyjął Dyrektor Izby Skarbowej, że usługa prowadzenia rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych objęta jest zwolnieniem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 41 u.p.t.u., albowiem w ramach tego Bank rozlicza transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych oraz uczestniczy w realizacji dyspozycji Funduszu dotyczących obrotu papierami wartościowymi (dokonuje przeniesienia papierów wartościowych do innego podmiotu lub na inny rachunek w Banku lub ustanawia zastaw lub blokadę na papierach wartościowych).

    Wymienione przepisy ustawy o podatku od towarów i usług stanowią implementację odpowiednich unormowań Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.2006.347.1). I tak art. 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy stanowi, że państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności. Z kolei na podstawie art. 135 ust. 1 lit. f), zwolnienie winno obejmować transakcje, łącznie z pośrednictwem, jednakże z wyłączeniem przechowywania i zarządzania, których przedmiotem są akcje, udziały w spółkach lub związkach, obligacje i inne papiery wartościowe, z wyłączeniem (nieistotnym w sprawie zaznaczenie) dokumentów ustanawiających tytuł prawny do towarów, oraz praw lub papierów wartościowych, o których mowa w art. 15 ust. 2.

    W odniesieniu do zwolnionych od podatku od towarów i usług transakcji przelewów pieniężnych Europejski Trybunał Sprawiedliwości (obecnie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej) stwierdził w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC), że świadczone usługi muszą mieć skutek przelania funduszy oraz pociągać za sobą zmiany sytuacji prawnej i finansowej, a przy tym usługę zwolnioną należy odróżnić od czysto fizycznego lub technicznego świadczenia, takiego jak (na przykład zaznaczenie) udostępnianie bankowi systemu przetwarzania danych (por. J. Martini, Ł. Karpiesiuk Ł., VAT w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Warszawa 2007 r., str. 417).

    W tym samym orzeczeniu ETS podniósł, że ((obrót papierami wartościowymi obejmuje czynności, które zmieniają sytuację prawną bądź finansową pomiędzy stronami i są porównywalne do czynności, które występowały w przypadku przelewu lub płatności. Świadczenie wyłącznie usług o charakterze fizycznym, technicznym czy administracyjnym, które nie zmieniają sytuacji prawnej lub finansowej, nie wydaje się zatem objęte zwolnieniem)) (cytat za: J. Martini, Ł. Karpiesiuk Ł., VAT w orzecznictwie..., op. cit., s. 423).

    Powyższa wykładnia przepisów Dyrektywy implementowanych do krajowego porządku prawnego potwierdza zasadność stanowiska organu interpretującego, że zwolnienie przysługuje w przypadku prowadzenia przez bank rachunków: pieniężnego oraz zdematerializowanych papierów wartościowych (będących instrumentami finansowymi w rozumieniu u.o.i.f.), gdyż jak to wynikało z przedstawionego przez wnioskodawcę opisu w ramach tego realizować on będzie transakcje zmieniające sytuację prawną i finansową podmiotów (dokonywanie płatności, przyjmowanie płatności, rozliczanie transakcji kupna i sprzedaży zdematerializowanych papierów wartościowych).

    Należy dalej odnotować, że dla oceny obowiązywania zwolnienia w powyższym zakresie bez znaczenia pozostaje to, że Bank równocześnie pełni obowiązki depozytariusza w rozumieniu u.f.i., albowiem omawiane zwolnienia dotyczą transakcji (przedmiotu), bez względu na status podmiotu, który podejmuje czynności w tym zakresie. Natomiast w ocenie Sądu, nieprawidłowe było zapatrywanie organu odnośnie tego, że zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 i pkt 41 u.p.t.u. objęte będą czynności polegające na prowadzeniu rejestru aktywów Funduszu (art. 72 ust. 1 pkt 1 u.f.i.). Z kolei słusznie przyjął organ, że nie będą korzystały ze zwolnienia podatkowego także pozostałe czynności depozytariusza, określone w art. 72 ust. 1 pkt 2-6 u.f.i. Konsekwentnie, w tym zakresie nie była zasadna argumentacja skargi upatrująca podstawy zwolnienia w przepisie art. 43 ust. 13 u.p.t.u.

    Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych, zebranych w drodze publicznego, w pewnych przypadkach także niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe (art. 3 ust. 1 u.f.i.). Fundusz inwestycyjny może być utworzony wyłącznie przez towarzystwo (art. 14 u.f.i.), które zarządza funduszem i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi (art. 4 ust. 1 i 3 u.f.i.). Utworzenie funduszu inwestycyjnego wymaga nadania funduszowi inwestycyjnemu statutu przez towarzystwo, zawarcia przez towarzystwo umowy z depozytariuszem o prowadzenie rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego, zebrania wpłat do funduszu inwestycyjnego w wysokości określonej w jego statucie oraz wpisania funduszu inwestycyjnego do rejestru funduszy inwestycyjnych (art. 15 ust. 1 u.f.i.).

    Depozytariusz funduszu inwestycyjnego wykonuje obowiązki określone w ustawie, w szczególności polegające na prowadzeniu rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego (art. 9 u.f.i.), przy czym towarzystwo i depozytariusz działają niezależnie i w interesie uczestników funduszu inwestycyjnego (art. 10 u.f.i.).

    Obowiązki depozytariusza, wynikające z umowy o prowadzenie rejestru aktywów funduszy inwestycyjnego, określone w art. 72 ust. 1 u.f.i., obejmują:

    • sprawowanie pieczy nad aktywami funduszu, które polega na prowadzeniem rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego, w tym aktywów zapisywanych na właściwych rachunkach oraz przechowywanych przez depozytariusza, także inne podmioty;
    • czynności kontrolno nadzorcze, które mają na celu ochronę interesu uczestników funduszu inwestycyjnego; depozytariusz wykonuje zadania w zakresie zapewnienia zgodności z prawem i statutem funduszu inwestycyjnego czynności zbywania i odkupywania jednostek uczestnictwa, a także emitowania, wydawania i wykupywania certyfikatów inwestycyjnych;
    • wykonywane poleceń funduszu inwestycyjnego chyba, że są sprzeczne z prawem;
    • kompetencje nadzwyczajne związane z cofnięciem lub wygaśnięciem zezwolenia na działalność towarzystwa oraz likwidacją funduszu.

    Czynności prowadzenia rejestru aktywów Funduszu mają charakter ewidencyjny. Polegają one na gromadzeniu i przetwarzaniu informacji o aktywach zapisywanych na właściwych rachunkach w instytucjach depozytowych (R. Mroczkowski, Komentarz do art. 72 ustawy o funduszach inwestycyjnych, Lex/el wersja 16/2015). Chodzi tu o ewidencjonowanie zarówno aktywów znajdujących się na rachunkach prowadzonych przez bank, jak i tych aktywów Funduszu, które znajdują się u tzw. subdepozytariuszy.

    Należy ocenić, że prowadzenie rejestru aktywów Funduszu ma charakter materialno-techniczny i obiektywnie nie jest niezbędne do wykonywania usługi prowadzenia rachunku pieniężnego, ani rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych, gdyż aktywa Funduszu mogą być ulokowane także u innych niż Bank podmiotów, co nie zwalnia depozytariusza z obowiązku prowadzenia rejestru także w tym zakresie (aktywów powierzonych innym podmiotom). Ewidencjonowanie aktywów Funduszu jest przejawem sprawowania pieczy nad nimi i pozwala depozytariuszowi wykonywać jego funkcje kontrolno-nadzorcze nad działalnością Funduszu. Samo ewidencjonowanie aktywów nie prowadzi do zmiany sytuacji finansowej, czy prawnej podmiotów, dlatego w tym przypadku nie znajdują zastosowania przepisy art. 43 ust. 1 pkt 40 i pkt 41 u.p.t.u.

    W odniesieniu do prowadzenia rejestru aktywów Funduszu, nie przysługuje również zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 13 u.p.t.u., albowiem usługa w tym zakresie nie jest niezbędna do prowadzenia rachunków przez Bank, ani też nie jest do tego właściwa (charakterystyczna). Obiektywnie, prowadzenie rachunku pieniężnego, czy rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych nie jest uwarunkowane prowadzeniem rejestru aktywów (w rozumieniu u.f.i.) co jest charakterystyczne jedynie dla depozytariusza z uwagi na jego rolę (funkcję) określoną przepisami prawa (zasadniczo u.f.i).

    Także pozostałych czynności Banku jako depozytariusza, wymienionych w art. 72 ust. 1 pkt 2-6 u.f.i. nie można objąć zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 13, gdyż w istocie mają charakter kontrolno-nadzorczy. W tym zakresie chodzi bowiem zasadniczo o zapewnienie zgodności z prawem (statutem) wykonywania obowiązków Funduszu. Dodatkowo wchodzi tu wykonywanie poleceń Funduszu. Także i w tym przypadku, z przyczyn przed chwilą podanych, czynności te nie są niezbędne ani też właściwe do wykonywania usług prowadzenia rachunków pieniężnego i zdematerializowanych papierów wartościowych. Są one specyficzne dla działalności depozytariusza. W wyroku TSUE w sprawie C-169/04 Abbey National wskazano na brak możliwości zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 13 części B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku), dotyczącego zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi do czynności wykonywanych przez depozytariusza funduszu inwestycyjnego w zakresie przechowywania aktywów oraz zapewnienia zgodności działania funduszu z przepisami prawa. Okoliczność wykluczenia działalności depozytariusza spod tego zwolnienia nie oznacza, że poszczególne czynności depozytariusza nie mogą korzystać z innych zwolnień od podatku od towarów i usług, jeżeli odpowiadać będą wskazanym kryteriom tych zwolnień. Jednakże w tym zakresie należy ściśle stosować (wykładać) zwolnienia, będące wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania. W tym kontekście nieuzasadniona była argumentacja skargi akcentująca konieczność objęcia zwolnieniami określonymi w art. 43 ust. 1 pkt 40 i pkt 41 u.p.t.u. (w związku z ust. 13 art. 43) wszystkich czynności określonych w art. 72 ust. 1 u.f.i. z powołaniem się na ich elementarny charakter dla działalności depozytariusza. Wymienione zwolnienia odnoszą się do określonych czynności i tylko uznanie ich zaistnienia może uzasadnić ich zastosowanie (taką wykładnię).

    Pismem z 2 lipca 2015 r. Bank złożył skargę kasacyjną od wyżej powołanego wyroku WSA, natomiast pismem z 10 lutego 2017 r. Skarżący cofnął skargę kasacyjną.

    Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z 28 marca 2017 r. sygn. akt I FSK 1564/15 umorzył postępowanie kasacyjne.

    W dniu 30 maja 2017 r. do tut. organu wpłynął prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 6 maja 2015 r. sygn. akt I SA/Wr 84/15.

    W świetle obowiązującego stanu prawnego biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 6 maja 2015 r. sygn. akt I SA/Wr 84/15 stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest:

    • prawidłowe w części dotyczącej otwierania, prowadzenia rachunków na których przechowywane są aktywa funduszy, w postaci środków pieniężnych oraz papierów wartościowych w formie zdematerializowanych, o których mowa w pkt 1 i 2 opisu sprawy oraz
    • nieprawidłowe w części dotyczącej pozostałych czynności, o których mowa w pkt 3 ppkt 1-6 opisu sprawy.

    Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejszą interpretację oparto na przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym oraz w dacie wydania pierwotnej interpretacji, bowiem niniejsza interpretacja stanowi ponowne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w wyniku orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 6 maja 2015 r.

    Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

    W myśl art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

    Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

    W oparciu o treść art. 41 ust. 1 ustawy stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

    Art. 146a pkt 1 ustawy stanowi, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

    Zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie od podatku.

    Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

    I tak jak stanowi art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

    Stosowanie natomiast do treści art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 i Nr 131, poz. 763), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

    Jednocześnie wskazać należy, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r., poz. 94, z późn. zm.) instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są:

    1. papiery wartościowe;
    2. niebędące papierami wartościowymi: ,ol type=a>
    3. tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania,
    4. instrumenty rynku pieniężnego,
    5. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne,
    6. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron,
    7. opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu,
    8. niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych,
    9. instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego,
    10. kontrakty na różnicę,
    11. opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych.

    Stosownie do postanowień art. 3 pkt 21 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi przez depozyt papierów wartościowych rozumie się prowadzony przez Krajowy Depozyt lub spółkę, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1, system rejestracji zdematerializowanych papierów wartościowych, obejmujący rachunki papierów wartościowych i konta depozytowe prowadzone przez podmioty upoważnione do tego przepisami ustawy.

    Art. 4 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi wskazuje, że rachunkami papierów wartościowych są rachunki, na których zapisywane są zdematerializowane papiery wartościowe, prowadzone wyłącznie przez:

    1. domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską, banki powiernicze, zagraniczne firmy inwestycyjne i zagraniczne osoby prawne prowadzące działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w formie oddziału, Krajowy Depozyt, spółkę, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1, oraz Narodowy Bank Polski - jeżeli oznaczenie tych rachunków pozwala na identyfikację osób, którym przysługują prawa z papierów wartościowych;
    2. inne podmioty będące uczestnikami depozytu papierów wartościowych lub systemu rejestracji papierów wartościowych prowadzonego przez Narodowy Bank Polski, pośredniczące w zbywaniu papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski - jeżeli dokonywane przez nie zapisy dotyczą tych papierów i pozwalają na identyfikację osób, którym przysługują prawa z papierów wartościowych.

    W oparciu o art. 43 ust. 13 ustawy o podatku VAT zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

    Przy czym w myśl art. 43 ust. 14 ustawy przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

    Ponadto, jak wynika z przepisu art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

    1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
    2. usług doradztwa;
    3. usług w zakresie leasingu.

    Należy również wskazać, że na podstawie art. 43 ust. 16 ustawy zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 40a i 41, nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

    1. tytuł prawny do towarów;
    2. tytuł własności nieruchomości;
    3. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości;
    4. udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części;
    5. prawa majątkowe, których instrumentami bazowymi są towary, mierniki i limity wielkości produkcji oraz uprawnienia do emisji zanieczyszczeń, i które mogą być zrealizowane poprzez dostawę towarów lub świadczenie usług innych niż zwolnione z podatku.

    Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347/1 ze zm.). W myśl art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

    Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy o VAT, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

    Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Bank) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawiera umowy z funduszami inwestycyjnymi (Fundusze) działającymi na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (UFI). Usługi świadczone przez Bank na rzecz Funduszy na podstawie zawartych umów można podzielić na te, których przedmiotem:

    1. jest otwieranie i prowadzenie rachunków pieniężnych Funduszy, na których przechowywane są środki pieniężne Funduszy oraz dokonywanie rozliczeń transakcji na tych rachunkach;
    2. jest otwieranie i prowadzenie rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych Funduszy, na których takie papiery przechowywane są w formie zapisów elektronicznych w celu odzwierciedlenia prawa własności oraz dokonywanie rozliczeń transakcji na takich aktywach Funduszy;
    3. są działania wynikające z narzuconych na depozytariusza obowiązków, o których mowa w art. 72 ust. 1 pkt 1-6 UFI, tj.:
      1. prowadzenie rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego, w tym aktywów zapisywanych na właściwych rachunkach oraz przechowywanych przez depozytariusza i inne podmioty na mocy odrębnych przepisów lub na podstawie umów zawartych na polecenie funduszu przez depozytariusza;
      2. zapewnienie, aby zbywanie i odkupywanie jednostek uczestnictwa lub emitowanie, wydawanie i wykupywanie certyfikatów inwestycyjnych odbywało się zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego;
      3. zapewnienie, aby rozliczanie umów dotyczących aktywów funduszu inwestycyjnego następowało bez nieuzasadnionego opóźnienia, oraz kontrolowanie terminowości rozliczania umów z uczestnikami funduszu;
      4. zapewnienie, aby wartość netto aktywów funduszu inwestycyjnego i wartość jednostki uczestnictwa była obliczana zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego;
      5. zapewnienie, aby dochody funduszu inwestycyjnego były wykorzystywane w sposób zgodny z przepisami prawa i ze statutem funduszu;
      6. wykonywanie poleceń funduszu inwestycyjnego, chyba że są sprzeczne z prawem lub statutem funduszu inwestycyjnego.

    Podkreślić należy, że usługi realizowane w ramach umów zawieranych przez Bank z Funduszami obejmują zarówno czynności typowo bankowe, takie jak przechowywanie środków pieniężnych i papierów wartościowych oraz prowadzenie rachunków z tym związanych, jak też czynności narzucone przepisami UFI, które nakładają na banki wykonywanie określonych obowiązków ustawowych.

    W zakresie usług wskazanych w pkt 1, Bank w ramach swojej podstawowej aktywności otwiera i prowadzi rachunki pieniężne Funduszy, na których gromadzi złożone przez nich depozyty pieniężne, dokonuje rozliczeń pieniężnych w oparciu o otrzymane dyspozycje, jak również uczestniczy w innego rodzaju transakcjach płatniczych.

    Usługi wymienione w pkt 2 polegają na otwieraniu i prowadzeniu rachunku papierów wartościowych. Papiery wartościowe stanowią instrumenty finansowe w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (UOIF). Rachunkami papierów wartościowych są rachunki, na których zapisywane są zdematerializowane papiery wartościowe (niemające postaci dokumentu), zaś prawa ze zdematerializowanych papierów wartościowych powstają z chwilą zapisania ich po raz pierwszy na rachunku papierów wartościowych przysługują osobie będącej posiadaczem tego rachunku. Zapis na rachunku tego rodzaju ma zatem bezpośredni wpływ i efekt cywilnoprawny dla właściciela rachunku. W odniesieniu do instrumentów finansowych zarejestrowanych na prowadzonym przez Bank rachunku papierów wartościowych, podobnie jak w przypadku rachunków środków pieniężnych, Bank rozlicza transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych oraz uczestniczy w realizacji dyspozycji Funduszy dotyczących obrotu papierami wartościowymi (przykładowo dokonuje przeniesienia papierów wartościowych do innego podmiotu lub na inny rachunek w Banku lub ustanawia zastaw lub blokadę na papierach wartościowych).

    Natomiast pozostałe czynności wykonywane przez Bank ujęte w pkt 3 stanowią obowiązki wskazane bezpośrednio w UFI, będące konsekwencją powierzenia Bankowi jako depozytariuszowi aktywów Funduszy, zarówno tych przechowywanych bezpośrednio przez Bank w ramach usług wymienionych w pkt 1 i 2, jak również przechowywanych przez inne niż Bank podmioty. W ramach czynności wskazanych w pkt 3 Bank prowadzi rejestr aktywów będących środkami pieniężnymi oraz aktywów w postaci instrumentów finansowych w rozumieniu UOIF. Przedmiotem niniejszego zapytania nie są usługi wskazane w pkt 3 dotyczące innych aktywów niż środki pieniężne lub instrumenty finansowe.

    Należy przy tym podkreślić, że opisane wyżej czynności Banku będące konsekwencją narzuconych mu obowiązków ustawowych, wymienione w pkt 3, mają inny cel i przedmiot niż czynności wynikające z pkt 1 i 2, które nie muszą być wykonywane przez Bank. Fundusze mają prawo i niekiedy przechowują swoje aktywa u innych podmiotów niż banki-depozytariusze. Bank-depozytariusz ma wynikający z UFI obowiązek prowadzenia rejestru takich aktywów, tj. ewidencjonowania ich stanów na dany dzień sprawozdawczy, natomiast nie wszystkie aktywa Funduszy muszą być przechowywane u depozytariusza (np. część aktywów może być na podstawie odrębnych przepisów przechowywana przez domy maklerskie lub za zgodą depozytariusza w innym banku powierniczym subdepozytariuszu), co również ma miejsce w przypadku Funduszy obsługiwanych przez Bank.

    W tym miejscu należy wskazać, że w myśl art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

    1. funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych,
    2. portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
    3. ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
    4. otwartymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,
    5. pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
    6. obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.

    W stanie prawnym obowiązującym do 1 kwietnia 2013 r. definicja zarządzania była zawarta w art. 43 ust. 8 ustawy. Zgodnie z tym przepisem przez zarządzanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, rozumie się:

    1. zarządzanie aktywami;
    2. dystrybucję tytułów uczestnictwa;
    3. tworzenie rejestrów uczestników i administrowania nimi;
    4. prowadzenie rachunków i rejestrów aktywów;
    5. przechowywanie aktywów.

    Powyższy przepis został uchylony na mocy ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 35 ze zm.). Celem zmiany było dostosowanie przepisów ustawy o podatku od towarów usług do orzecznictwa TSUE.

    W wyroku w sprawie C-169/04 Abbey National sąd wskazał, że art. 13 część B lit. d pkt 6 szóstej dyrektywy (art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE nie zawiera żadnej definicji pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Wykładnia tego przepisu powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje pkt 59 tego wyroku.

    Trybunał w ww. wyroku orzekł, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EEC w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich, dotyczących podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej, jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie () o ile występuje niejasność co do zakresu stosowania tego przepisu w wersji angielskiej i niderlandzkiej, o tyle z wersji duńskiej, niemieckiej, francuskiej i włoskiej wynika w szczególności, że art. 13(B)(d)(6) szóstej dyrektywy zawiera odesłanie do definicji państw członkowskich jedynie w odniesieniu do pojęcia funduszy powierniczych (pkt 41).

    W świetle powyższego orzeczenia państwa członkowskie nie są uprawnione do definiowania w prawie krajowym pojęcia zarządzania funduszami inwestycyjnymi, dlatego też uzasadnionym było usunięcie przepisu art. 43 ust. 8 z ustawy o VAT.

    Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546, z późn. zm.) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

    W myśl art. 4 ust. 1 powołanej ustawy towarzystwo tworzy fundusz inwestycyjny, zarządza nim i reprezentuje fundusz w stosunkach z osobami trzecimi.

    Jak stanowi art. 9 ww. ustawy depozytariusz wykonuje obowiązki określone w ustawie, w szczególności polegające na prowadzeniu rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego.

    Stosownie do art. 46 ust. 9 cyt. ustawy towarzystwo nie może zlecić zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią depozytariuszowi funduszu oraz podmiotowi, którego interesy mogą być sprzeczne z interesem towarzystwa lub interesem uczestników funduszu inwestycyjnego.

    Zgodnie zaś z art. 72 ust. 1 niniejszej ustawy obowiązki depozytariusza wynikające z umowy o prowadzenie rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego obejmują:

    1. prowadzenie rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego, w tym aktywów zapisywanych na właściwych rachunkach oraz przechowywanych przez depozytariusza i inne podmioty na mocy odrębnych przepisów lub na podstawie umów zawartych na polecenie funduszu przez depozytariusza;
    2. zapewnienie, aby zbywanie i odkupywanie jednostek uczestnictwa lub emitowanie, wydawanie i wykupywanie certyfikatów inwestycyjnych odbywało się zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego;
    3. zapewnienie, aby rozliczanie umów dotyczących aktywów funduszu inwestycyjnego następowało bez nieuzasadnionego opóźnienia, oraz kontrolowanie terminowości rozliczania umów z uczestnikami funduszu;
    4. zapewnienie, aby wartość netto aktywów funduszu inwestycyjnego i wartość jednostki uczestnictwa była obliczana zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego;
    5. zapewnienie, aby dochody funduszu inwestycyjnego były wykorzystywane w sposób zgodny z przepisami prawa i ze statutem funduszu;
    6. wykonywanie poleceń funduszu inwestycyjnego, chyba że są sprzeczne z prawem lub statutem funduszu inwestycyjnego.

    Z cyt. powyżej przepisów wynika, że depozytariusz to podmiot, który jest wybrany do wykonywania ściśle określonych w ustawie o funduszach inwestycyjnych czynności, a w szczególności do prowadzenia rejestru aktywów funduszu przy zastosowaniu właściwych rachunków oraz przechowywania tych aktywów. W ramach obowiązków związanych z tym zakresem czynności depozytariusz wykonuje również inne czynności, jak np. czynności zapewniające prawidłowe, zgodne z przepisami ustawy oraz statutem funduszu, rozliczanie umów dotyczących nabywania i zbywania aktywów, lokowania tych aktywów czy też sposobu ustalania ich wartości. Ponadto do obowiązków depozytariusza należy wykonywanie poleceń funduszu inwestycyjnego, jak również wykonywanie innych obowiązków nałożonych ustawą.

    W wyroku z 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National TSUE jednoznacznie rozstrzygnął o braku możliwości objęcia zwolnieniem od podatku od wartości dodanej, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, a więc zwolnieniem dotyczącym usług zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, czynności wykonywanych przez depozytariusza funduszu inwestycyjnego w zakresie przechowywania aktywów oraz zapewnienia zgodności działalności funduszu z przepisami prawa oraz dokumentami założycielskimi funduszu. Zwolnienie powyższe nie ma zastosowania, gdyż czynności wykonywane przez depozytariusza stanowią jedynie kontrolę i nadzór nad działalnością funduszy inwestycyjnych, których celem jest zapewnienie, aby zarządzanie funduszami odbywało się zgodnie z prawem.

    Jednakże powyższe nie oznacza jednoznacznego i ostatecznego wykluczenia niektórych usług ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, których przedmiotem są aktywa funduszy w postaci środków pieniężnych, bądź zdematerializowanych papierów wartościowych.

    Ad. 1

    W odniesieniu do wykonywanych przez Bank czynności polegających na otwieraniu i prowadzeniu rachunków pieniężnych Funduszy, na których przechowywane są środki pieniężne Funduszy oraz dokonywaniu rozliczeń transakcji na tych rachunkach, należy wskazać, że ww. czynności wypełniają przesłankę zawartą w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy. W przepisie tym wprost jest wymienione prowadzenie rachunków pieniężnych jako usługi finansowej korzystającej ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

    Tym samym więc Wnioskodawca ma/będzie miał prawo zastosować zwolnienie od podatku VAT wskazane w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy do wykonywanych usług polegających na otwieraniu i prowadzeniu rachunków pieniężnych Funduszy oraz dokonywaniu rozliczeń transakcji na tych rachunkach.

    W konsekwencji powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie objętym pytaniem nr 1 złożonego wniosku należy uznać za prawidłowe.

    Ad. 2

    Z kolei w odniesieniu do świadczonych przez Wnioskodawcę usług dotyczących otwierania i prowadzenia rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych Funduszy, na których takie papiery przechowywane są w formie zapisów elektronicznych w celu odzwierciedlenia prawa własności oraz dokonywania rozliczeń transakcji na takich aktywach Funduszy, należy stwierdzić, że usługi te mieszczą się w dyspozycji przepisu art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

    Zwolnieniem od podatku VAT nie są objęte usługi przechowywania instrumentów finansowych i zarządzania nimi. Ustawa o podatku od towarów i usług nie precyzuje pojęcia przechowywania, zatem w tym miejscu zasadne jest przytoczenie znaczenia ww. pojęcia w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Stosownie do art. 835 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie nie pogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie. Zatem z treści tego przepisu wynika, że przedmiotem usług przechowania mogą być jedynie rzeczy ruchome, tym samym więc wyłączenie ze zwolnienia od podatku VAT zawarte w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy nie dotyczy usług prowadzenia rachunku zdematerializowanych instrumentów finansowych.

    W związku z powyższym Wnioskodawcy przysługuje/będzie przysługiwało prawo zastosowania zwolnienia od podatku VAT do świadczonych usług prowadzenia rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych Funduszy i dokonywania rozliczeń transakcji na takich aktywach Funduszy w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

    Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie objętym pytaniem nr 2 złożonego wniosku należy uznać za prawidłowe.

    Ad. 3

    Przedmiotem wątpliwości Banku jest również opodatkowanie podatkiem VAT wykonywania pozostałych czynności w ramach sprawowanej funkcji depozytariusza nałożonych przepisami art. 72 ust. 1 pkt 1-6 ustawy o funduszach inwestycyjnych (nie dotyczy innych aktywów niż środki pieniężne lub instrumenty finansowe).

    Do zadań Wnioskodawcy należą czynności polegające na prowadzeniu rejestru aktywów funduszu inwestycyjnego, w tym aktywów zapisywanych na właściwych rachunkach oraz przechowywanych przez depozytariusza i inne podmioty na mocy odrębnych przepisów lub na podstawie umów zawartych na polecenie funduszu przez depozytariusza, jak również czynności polegające na: zapewnieniu, aby zbywanie i odkupywanie jednostek uczestnictwa lub emitowanie, wydawanie i wykupywanie certyfikatów inwestycyjnych odbywało się zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego; zapewnieniu, aby rozliczanie umów dotyczących aktywów funduszu inwestycyjnego następowało bez nieuzasadnionego opóźnienia, oraz kontrolowaniu terminowości rozliczania umów z uczestnikami funduszu; zapewnieniu, aby wartość netto aktywów funduszu inwestycyjnego i wartość jednostki uczestnictwa była obliczana zgodnie z przepisami prawa i statutem funduszu inwestycyjnego; zapewnieniu, aby dochody funduszu inwestycyjnego były wykorzystywane w sposób zgodny z przepisami prawa i ze statutem funduszu oraz wykonywaniu poleceń funduszu inwestycyjnego, chyba że są sprzeczne z prawem lub statutem funduszu inwestycyjnego.

    Biorąc pod uwagę powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że do przedstawionych wyżej czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę nie może mieć zastosowania art. 43 ust. 13 ustawy, bowiem ww. usługi nie stanowią odrębnej czynności, stanowiącej jednocześnie całość, która jest niezbędna i właściwa do wykonania usługi zwolnionej zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy. Zauważyć należy, że w istocie czynności te mają charakter nadzoru i kontroli sprawowanej przez Zainteresowanego, jako depozytariusza funduszy inwestycyjnych. Tym samym więc grupy ww. czynności nie można odnieść do żadnej ze świadczonych przez Wnioskodawcę usług finansowych korzystających ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT. Trudno bowiem uznać za usługę pochodną korzystającą ze zwolnienia od VAT (element świadczonej usługi finansowej właściwy i niezbędny do jej wykonania) np. czynność polegającą na zapewnieniu aby dochody funduszu inwestycyjnego były wykorzystywane w sposób zgodny z przepisami prawa i statutem funduszu, czy też usługę polegającą na wykonywaniu poleceń funduszu, jak również każdą inną z ww. wymienionych czynności.

    Należy także wskazać, że czynności prowadzenia rejestru aktywów Funduszu mają charakter ewidencyjny. Polegają one na gromadzeniu i przetwarzaniu informacji o aktywach zapisywanych na właściwych rachunkach w instytucjach depozytowych. Chodzi tu o ewidencjonowanie zarówno aktywów znajdujących się na rachunkach prowadzonych przez bank, jak i tych aktywów Funduszu, które znajdują się u tzw. subdepozytariuszy.

    Należy ocenić, że prowadzenie rejestru aktywów Funduszu ma charakter materialno-techniczny i obiektywnie nie jest niezbędne do wykonywania usługi prowadzenia rachunku pieniężnego, ani rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych, gdyż aktywa Funduszu mogą być ulokowane także u innych niż Bank podmiotów, co nie zwalnia depozytariusza z obowiązku prowadzenia rejestru także w tym zakresie (aktywów powierzonych innym podmiotom). Ewidencjonowanie aktywów Funduszu jest przejawem sprawowania pieczy nad nimi i pozwala depozytariuszowi wykonywać jego funkcje kontrolno-nadzorcze nad działalnością Funduszu. Samo ewidencjonowanie aktywów nie prowadzi do zmiany sytuacji finansowej, czy prawnej podmiotów, dlatego w tym przypadku nie znajdują zastosowania przepisy art. 43 ust. 1 pkt 40 i pkt 41 ustawy.

    W odniesieniu do prowadzenia rejestru aktywów Funduszu, nie przysługuje również zwolnienie na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy, albowiem usługa w tym zakresie nie jest niezbędna do prowadzenia rachunków przez Bank, ani też nie jest do tego właściwa (charakterystyczna). Obiektywnie, prowadzenie rachunku pieniężnego, czy rachunku zdematerializowanych papierów wartościowych nie jest uwarunkowane prowadzeniem rejestru aktywów (w rozumieniu u.f.i.) co jest charakterystyczne jedynie dla depozytariusza z uwagi na jego rolę (funkcję) określoną przepisami prawa (zasadniczo u.f.i).

    Zatem usługi opisane w pkt 3 ppkt 1-6 opisu sprawy stanowią czynności o charakterze technicznym (kontrolno-nadzorczym), do których nie mają zastosowania zwolnienia określone w przepisach dotyczących podatku od towarów i usług. Nie stanowią one istoty usług finansowych, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 i 41 ustawy o VAT. Powyższe można wysnuć z cytowanego już wyżej orzeczenia TSUE w sprawie C-169/04 Abbey National, w którym Trybunał stwierdzając o możliwości zastosowania zwolnienia dla usług administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy inwestycyjnych, o ile dany pakiet takich usług stanowiłby odrębną całość, specyficzną i istotną dla zarządzania funduszami, jednocześnie stwierdził, że usługi świadczone przez depozytariuszy z ww. zwolnienia korzystać nie mogą, czynności przez nich wykonywane bowiem stanowią jedynie kontrolę i nadzór nad działalnością funduszy inwestycyjnych, których celem jest zapewnienie, aby zarządzanie funduszami odbywało się zgodnie z prawem.

    Ponadto wskazać należy, że zasada neutralności wymaga, aby takie same lub podobne czynności były traktowane w taki sam sposób, niezależnie od rodzaju podmiotu je wykonującego.

    W konsekwencji usługi opisane w pkt 3 ppkt 1-6 opisu sprawy nie korzystają/nie będą korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 i pkt 41 oraz art. 43 ust. 13 ustawy. Tym samym usługi te podlegają/będą podlegały opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 23%, gdyż zarówno przepisy ustawy o VAT, jak i przepisy wykonawcze do ustawy nie przewidują stawki obniżonej.

    Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie objętym pytaniem nr 3 złożonego wniosku należy uznać za nieprawidłowe.

    Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

    1. z zastosowaniem art. 119a;
    2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

    Interpretacja dotyczy:

    • zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,
    • zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania pierwotnej interpretacji, tj. 7 października 2014 r.

    Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

    Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

    Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

    Stanowisko

    w części prawidłowe

    Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej