Zastosowanie odwrotnego obciążenia dla świadczonych przez Wnioskodawcę usług. - Interpretacja - 3063-ILPP1-1.4512.78.2017.2.MJ

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 11.05.2017, sygn. 3063-ILPP1-1.4512.78.2017.2.MJ, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Zastosowanie odwrotnego obciążenia dla świadczonych przez Wnioskodawcę usług.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 lutego 2017 r. (data wpływu 24 lutego 2017 r.) uzupełnionym pismem z dnia 28 kwietnia 2017 r. (data wpływu 8 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie objęcia świadczonych przez Wnioskodawcę usług mechanizmem odwrotnego obciążenia jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 lutego 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie objęcia świadczonych przez Wnioskodawcę usług mechanizmem odwrotnego obciążenia. Wniosek uzupełniono w dniu 3 marca 2017 r. o potwierdzenie uiszczenia opłaty za wydanie interpretacji indywidualnej oraz 8 maja 2017 r. o brakujące pełnomocnictwo, doprecyzowanie opisu sprawy i wskazanie jednoznacznego stanowiska w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu do wniosku z dnia 28 kwietnia 2017 r.).

Spółka zajmuje się produkcją i sprzedażą masy betonowej (przeważające PKD 23.63.Z produkcja masy betonowej prefabrykowanej) oraz świadczeniem usług budowlanych w zakresie usług betonowania. Klientami Wnioskodawcy są zarówno firmy będące głównym wykonawcą, podwykonawcą czy inwestorem, przeważająco są czynnymi podatnikami VAT.

W przypadku świadczonych jedynie dla klientów indywidualnych usług betonowania Wnioskodawca stosuje stawkę VAT 8%. Jest to kompleksowa usługa, obejmująca wyprodukowanie betonu, dowóz betonu na miejsce budowy, rozładunek betonu: pompowanie betonu do szalunków właściwe ułożenie masy betonowej. Od 1 stycznia 2017 r. dla części klientów, dla których Wnioskodawca świadczy kompleksową usługę betonowania, będących czynnymi podatnikami VAT ma zastosowanie mechanizm odwrotnego obciążenia.

W przypadku zakresu działalności polegającej na sprzedaży masy betonowej wydanie towaru następuje w dwojaki sposób: klienci sami odbierają towar z betoniarni lub masa betonowa jest dostarczana klientowi we wskazane miejsce i wylewana we wskazanym miejscu za pomocą pompy. W części dostaw realizowanych u odbiorcy zamówienia, klienci we własnym zakresie zapewniają pompę służącą do rozładunku betonu, a w części dostaw usługę pracy pompy świadczy Wnioskodawca korzystający ze sprzętu wynajętego od firm zewnętrznych, z którymi to zawiera umowę o wynajęciu sprzętu (wraz z operatorem).

Przy sprzedaży betonu (zaklasyfikowane jako: PKWiU 23.63.10.0) Wnioskodawca nalicza VAT w wysokości 23% oraz przy pracy i transporcie pompy (zaklasyfikowane jako pozostałe usługi przeładunkowe: PKWiU 52.24.19.0) VAT w wysokości 23%.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przy sprzedaży wyprodukowanej masy betonowej i usługi pracy pompy przy wyładunku betonu Wnioskodawca może stosować stawkę VAT 23% czy ma w tym przypadku zastosowanie mechanizm odwrotnego obciążenia?

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku z dnia 28 kwietnia 2017 r.), w przypadku samej sprzedaży betonu i jego dostawie do klienta nie jest on podwykonawcą usług budowlanych ani usług polegających na wynajęciu sprzętu budowlanego. Wnioskodawca jest wówczas dostawcą betonu. Sprzedaż betonu podlega stawce VAT w wysokości 23%. Przedmiotem sprzedaży jest sprzedaż betonu, a praca pompy służy Wnioskodawcy do rozładunku towaru u klienta. Na fakturach Wnioskodawca obciąża klienta usługą praca pompy i jest ona mierzona czasem pracy urządzenia, jednak sprzedaż Wnioskodawcy nie polega na podnajmowaniu sprzętu budowlanego. W tym przypadku pracę pompy Wnioskodawca wykorzystuje do własnego zastosowania, polegającego na rozładunku towaru (betonu)w miejscu wskazanym przez klienta. Usługi przeładunkowe nie mieszczą się w katalogu usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy, według Wnioskodawcy podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. są objęte stawką VAT 23%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie, na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jak stanowi art. 5a ustawy towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Dla prawidłowego opodatkowania czynności, których przedmiotem są poszczególne towary i usługi, ustawodawca odsyła częstokroć do klasyfikacji statystycznych wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, powołując w przepisach dotyczących obniżonych stawek podatku, zwolnień od podatku oraz w załącznikach do ustawy symbole PKWiU.

Wskazać należy, że od 1 stycznia 2011 r. klasyfikacją statystyczną dotyczącą towarów i usług, która ma zastosowanie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jest Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 207, poz. 1293, z późn. zm.).

Dodatkowo, zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. z 2015 r., poz. 1676), do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług, do dnia 31 grudnia 2017 r. stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU).

Jednocześnie należy wskazać, że to podatnik jest zobowiązany do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z prawidłowym zdefiniowaniem i zaklasyfikowaniem wykonywanych czynności.

Stosownie bowiem do pkt 1 Komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1, poz. 11), zgodnie z zasadami metodycznymi klasyfikacji zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje prowadzoną działalność, swoje produkty (wyroby, usługi), towary, środki trwałe i obiekty budowlane według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach, wprowadzonych rozporządzeniem Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej. Wynika to z faktu, że właśnie m.in. producent, bądź usługodawca posiada wszystkie informacje niezbędne do właściwego zaliczenia produktu, czy usługi do odpowiedniego grupowania

PKWiU, tj. informacje dotyczące rodzaju użytego surowca, technologii wytwarzania lub przeznaczenia wyrobu, bądź zakresu świadczonych usług.

Dla celów podatkowych złożone działania podatnika powinny być co do zasady traktowane jako jednolita całość. Oznacza to, że jeżeli podatnik dokonuje kilku świadczeń na rzecz klienta i są one ze sobą powiązane tak, że obiektywnie rzecz biorąc tworzą z ekonomicznego punktu widzenia jedną całość, którą jedynie sztucznie można byłoby podzielić, to te elementy lub świadczenia dla celów podatku od towarów i usług stanowią jedną całość. Wniosek taki wypływa m.in. z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie pomiędzy Card Protection Plan Ltd (CPP) a Commissioners of Customs and Excise (sygn. C-349/96). Natomiast zgodnie z orzeczeniem Trybunału w sprawie C-321/94 pomiędzy Faaborg-Gelting Linien A/S a Finanzamt Flensburg, o tym, czy dana transakcja stanowi dostawę towarów czy świadczenie usług powinny decydować wszystkie okoliczności zawarcia tejże transakcji.

W ramach świadczenia złożonego wyróżnić można świadczenie podstawowe (zasadnicze) oraz świadczenia pomocnicze, które nie stanowią celu samego w sobie, ale służą wykonaniu świadczenia podstawowego. Świadczenie złożone jako jedną całość należy opodatkować według zasad właściwych dla świadczenia głównego.

W świetle zapisów art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z dniem 1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 2024), dalej ustawa zmieniająca, którą ustawodawca wprowadził szereg zmian w zakresie rozliczania podatku od towarów i usług. Zmiany te dotyczą m.in. sposobu rozliczania podatku w przypadku świadczenia usług budowlanych.

Według art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2017 r., podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  1. usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
  2. usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

W myśl obowiązującego od 1 stycznia 2017 r. art. 17 ust. 1h ustawy, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Ustawa nie definiuje pojęcia podwykonawca, w związku z tym dla prawidłowego rozumienia tego terminu należy posiłkować się definicją słownikową.

Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słowniku języka polskiego, podwykonawca to firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy ().

Przy dalszych podzleceniach przyjąć należy podejście, zgodnie z którym podwykonawca zlecający jest w stosunku do swojego podwykonawcy głównym wykonawcą swojego zakresu prac.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Jednocześnie, stosownie do art. 5 wyżej wskazanej ustawy zmieniającej, przepisy art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do usług wymienionych w poz. 248 załącznika nr 14 do ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, które zostały wykonane od dnia 1 stycznia 2017 r. W celu ustalenia momentu wykonania usług stosuje się przepisy art. 19a ust. 2 i 3 ustawy zmienianej w art. 1.

Powołane przepisy ustawy wprowadzają mechanizm polegający na przeniesieniu obowiązku rozliczania podatku od towarów i usług na podatnika, na rzecz którego wykonana została ściśle określona usługa.

Podsumowując przywołane regulacje należy stwierdzić, że mechanizm odwróconego obciążenia ma zastosowanie przy rozliczaniu podatku z tytułu świadczenia usług budowlanych wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy (poz. 2-48), objętych wskazanymi w tym załączniku symbolami PKWiU, przez podwykonawcę. Podwykonawcą będzie każdy podmiot będący usługodawcą, który nie jest generalnym wykonawcą w ramach danej inwestycji budowlanej, przyjmującym zlecenie wykonania tej inwestycji bezpośrednio od inwestora.

A zatem, rozliczanie podatku na zasadzie mechanizmu odwróconego obciążenia ma zastosowanie jeśli spełnione są następujące warunki:

  • usługodawca i usługobiorca są podatnikami VAT czynnymi,
  • usługodawca jest podwykonawcą usługobiorcy, czyli usługodawca nie jest generalnym wykonawcą usług i jego sprzedaż nie jest zwolniona na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy,
  • świadczenie dotyczy usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy (poz. 2-48), objętych wskazanymi tam symbolami PKWiU.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zajmuje się produkcją i sprzedażą masy betonowej (przeważające PKD 23.63.Z produkcja masy betonowej prefabrykowanej) oraz świadczeniem usług budowlanych w zakresie usług betonowania. Klientami Wnioskodawcy są zarówno firmy będące głównym wykonawcą, podwykonawcą czy inwestorem, przeważająco są czynnymi podatnikami VAT.

W przypadku zakresu działalności polegającej na sprzedaży masy betonowej wydanie towaru następuje w dwojaki sposób: klienci sami odbierają towar z betoniarni lub masa betonowa jest dostarczana klientowi we wskazane miejsce i wylewana we wskazanym miejscu za pomocą pompy. W części dostaw realizowanych u odbiorcy zamówienia, klienci we własnym zakresie zapewniają pompę służącą do rozładunku betonu, a w części dostaw usługę pracy pompy świadczy Wnioskodawca korzystający ze sprzętu wynajętego od firm zewnętrznych, z którymi to zawiera umowę o wynajęciu sprzętu (wraz z operatorem).

Przy sprzedaży betonu (zaklasyfikowane jako: PKWiU 23.63.10.0) Wnioskodawca nalicza VAT w wysokości 23% oraz przy pracy i transporcie pompy (zaklasyfikowane jako pozostałe usługi przeładunkowe: PKWiU 52.24.19.0) VAT w wysokości 23%.

Wnioskodawca ma wątpliwość, czy przy sprzedaży wyprodukowanej masy betonowej i usługi pracy pompy przy wyładunku betonu Wnioskodawca może stosować stawkę VAT 23%, czy też ma w tym przypadku zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia?

Na tle powyższego stanu faktycznego analiza regulacji prawnych prowadzi do stwierdzenia, że skoro Wnioskodawca klasyfikuje wykonywane czynności odrębnie, tzn. sprzedaż masy betonowej jako dostawę towaru (23.63.10.0 Masa betonowa prefabrykowana) oraz pracę pompy jako pozostałe usługi przeładunkowe (PKWiU 52.24.19.0 Pozostałe usługi przeładunku towarów), nie można uznać tych czynności za roboty budowlane, a tym samym przepisy dotyczące odwróconego obciążenia przy rozliczaniu podatku należnego nie mają zastosowania.

Należy ponadto zaznaczyć, że sama usługa rozładunku betonu za pomocą pompy (zakwalifikowana przez Wnioskodawcę do usług przeładunkowych PKWiU 52.24.19.0) nie została wymienione w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy.

Wnioskodawca winien zatem rozliczać podatek z tytułu wykonywanych czynności na zasadach ogólnych, opodatkowując je stawką podstawową w wysokości 23%.

Tym samym Wnioskodawca nie ma obowiązku objęcia sprzedaży wyprodukowanej masy betonowej oraz usługi pracy pompy przy wyładunku betonu mechanizmem odwrotnego obciążenia, gdyż przedmiotowe czynności nie stanowią usług, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Końcowo zauważa się, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie jest uprawniony do przyporządkowywania formalnego towarów i usług do określonego grupowania klasyfikacyjnego. Podkreślić należy, że kwestie dotyczące zaklasyfikowania towaru lub usługi do właściwego grupowania statystycznego nie mieszczą się w ramach określonych w art. 14b § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zgodnie bowiem z poz. 7.3. Zasad Metodycznych Polskiej klasyfikacji Wyrobów i Usług zawartych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, zaliczanie danego produktu do odpowiedniego grupowania jest obowiązkiem producenta (względnie usługodawcy). Wynika to z faktu, że właśnie producent (usługodawca) posiada wszystkie informacje niezbędne do właściwego zaliczenia produktu (usługi) do odpowiedniego grupowania PKWiU 2008, tj. informacje dotyczące rodzaju użytego surowca, technologii wytwarzania, konstrukcji i przeznaczenia wyrobu lub charakteru usługi.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej