Temat interpretacji

Czy kwotę przyznanego odszkodowania w zamian za wywłaszczoną nieruchomość z nakazu decyzji Wojewody należy traktować jako kwotę netto czy jako kwotę brutto?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2016 r. (data wpływu 9 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania odszkodowania z tytułu przejęcia z mocy prawa nieruchomości - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 maja 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania odszkodowania z tytułu przejęcia z mocy prawa nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca tj. D. Sp. z o.o. na mocy decyzji Wojewody z dnia 7 lipca 2010 r. otrzymała kwotę odszkodowania w wysokości 5 715 670 zł, za część nieruchomości, która przeszła na własność Skarbu Państwa z przeznaczeniem pod budowę węzła komunikacyjnego.

W postępowaniu administracyjnym toczącym się przed Wojewodą przed wydaniem wyżej wymienionej decyzji, nie uwzględniono żądania Wnioskodawcy tj. D. Sp. z o.o. w przedmiocie powiększenia wyżej wskazanego odszkodowania o wartość podatku VAT. Na poparcie tego żądania Wnioskodawca dostarczył zaświadczenie z dnia 27 maja 2010 r. wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego o zarejestrowaniu D. jako podatnika podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej prawa własności do nieruchomości w zamian za odszkodowanie jest traktowane jako dostawa towaru.

Taki stan rzeczy powoduje obowiązek zapłaty podatku z tytułu wypłaconego odszkodowania.

Przy wywłaszczaniu nieruchomości w zamian za odszkodowanie, które odbywa się w trybie ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie uwzględnia się podatku VAT, gdyż przepisy tej ustawy wprost nie odwołują się do tego zagadnienia. Kwota odszkodowania przyznawana w zamian za wywłaszczenie nieruchomości, jest przyznawana przez organy władzy publicznej na tym samym poziomie w stosunku do osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej, jak i do osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą. Jednakże osoby prawne, w tym między innymi Wnioskodawca, obowiązane są kwotę przyznanego odszkodowania opodatkować VAT i odliczyć 23% VAT z kwoty brutto. W konsekwencji, taka sytuacja powoduje nierówne traktowanie odszkodowań w zamian za wywłaszczone nieruchomości przyznawanych osobom prawnym prowadzącym działalność gospodarczą i osobom fizycznym nie prowadzącym takiej działalności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy kwotę przyznanego D. odszkodowania w zamian za wywłaszczoną nieruchomość z nakazu decyzji Wojewody z dnia 7 lipca 2010 r. w wysokości 5 715 670 zł należy traktować jako kwotę netto czy jako kwotę brutto?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Na gruncie zaistniałego stanu faktycznego powstała wątpliwość czy kwota przyznanego odszkodowania w zamian za wywłaszczoną nieruchomość powinna być traktowana jako kwota netto czy kwota brutto. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że kwota przyznanego odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość powinna być traktowana jako kwota netto. W konsekwencji podstawę opodatkowania podatkiem VAT powinna stanowić kwota określona w decyzji Wojewody z dnia 7 lipca 2010 r. tj. 5 715 670 zł powiększona o należny podatek VAT.

Niejednolite traktowanie przy wywłaszczaniu nieruchomości w zamian za odszkodowanie, osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej i osób prawnych prowadzących taką działalność, prowadzi między innymi do naruszenia Konstytucji, a także do naruszenia zasady neutralności podatku VAT. Przy przyznawaniu odszkodowań za wywłaszczone nieruchomości, dochodzi do naruszenia konstytucyjnej zasady równości wobec prawa wyrażonej w art. 32 Konstytucji RP, bowiem różnicuje się sytuację majątkową wywłaszczanych w zależności od ich statusu na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług. Wynika to z faktu, że osoba prawna w przypadku przyznanego odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość w kwocie brutto, jest obowiązana odliczyć podatek VAT, kiedy osoba fizyczna już takiego obowiązku nie posiada. Przy wywłaszczaniu dochodzi również do naruszenia zasady neutralności podatku wyrażoną w dyrektywie 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zgodnie z którą danina nie powinna obciążać przedsiębiorcy lecz dopiero finalnego odbiorcę. Zasada neutralności podatku VAT była już przedmiotem orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w uchwale z dnia 12 października 2015 r. (sygn. akt I FPS 1/15) stwierdził, że Przeniesienie przez gminę w zamian za odszkodowanie, stanowi dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm.), nieskutkującą ekonomicznym obciążeniem wywłaszczonego ciężarem uiszczenia podatku z tytułu tej czynności.

Linia orzecznicza sądów administracyjnych oraz wykładnia organów skarbowych, która nie jest jednolita, w nielicznych przypadkach daje możliwość potraktowania kwoty odszkodowania jako kwoty netto tj. fakturowanie odszkodowań wywłaszczeniowych w kwocie netto i doliczanie do nich podatku VAT. Tytułem przykładu, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 lutego 2009 r. (sygn. akt ILPP1/443-1062/08-2/BP) wskazał, że obrotem z tytułu przeniesienia z mocy prawa własności gruntu w zamian za odszkodowanie jest kwota tego odszkodowania traktowana jako kwota netto. Jeżeli przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, odnoszące się do kwestii wywłaszczeń, determinują sposób kalkulacji wartości nieruchomości bez zapewnienia możliwości realizacji zasady neutralności podatku oraz jego konsumpcyjnego charakteru, to ceny te należy traktować jako ceny netto. Z kolei Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w dniu 18 lutego 2010 roku (sygn. akt I SA/Ol 25/10) przyjął natomiast, że brak wyraźnego odniesienia się w prawomocnej decyzji ustalającej wysokość odszkodowania do kwestii podatku od towarów i usług, nie oznacza, iż wystawca faktury nie ma prawa do powiększenia ustalonej kwoty odszkodowania o kwotę podatku od towarów i usług. Wręcz przeciwnie, powyższe wskazuje, że skoro określona w decyzji wartość nieruchomości stanowiąca wartość odszkodowania, nie uwzględnia kwoty należnego podatku od towarów i usług, to powinna być o nią w wystawionej fakturze powiększona.

Dlatego też, otrzymanie indywidualnej interpretacji podatkowej, w kwestii statusu odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość, wobec wystąpienia wątpliwości jakie zaistniały w przedmiotowym stanie faktycznym, które wynikają z niejasności przepisów ustawy o VAT oraz niejednolitej linii orzeczniczej sądów administracyjnych oraz organów podatkowych, jest uzasadnione.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r., poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami według art. 2 pkt 6 ustawy są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest odpłatność za daną czynność, co wynika wprost z cyt. wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną. W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy przy tym zaznaczyć, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wynagrodzenie musi mieć zatem konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 782 ze zm.), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

W świetle art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 687, ze zm.), wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji rządowej starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych, wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Na tle powyższego należy uznać, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydana na podstawie art. 11a tej ustawy zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Należy przy tym mieć na uwadze przepis art. 11 i ust. 2 ustawy, który stanowi, że w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Stosownie do art. 12 ust. 4 ww. ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1. własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
2. własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Na mocy art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.

Na podstawie art. 12 ust. 4a cyt. ustawy, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Decyzję ww. wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna (art. 12 ust. 4b powołanej ustawy).

W oparciu o art. 12 ust. 5 ww. ustawy, do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Jak wskazał Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego na mocy decyzji Wojewody z dnia 7 lipca 2010 r. otrzymał kwotę odszkodowania w wysokości 5 715 670 zł za część nieruchomości , która przeszła na własność Skarbu Państwa z przeznaczeniem pod budowę węzła komunikacyjnego. Zatem dostawa przedmiotowej nieruchomości za odszkodowaniem w świetle ustawy stanowi odpłatną dostawę towarów, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki właściwej dla przedmiotu dostawy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia podstawy opodatkowania dla czynności wywłaszczenia nieruchomości tj. czy kwotę odszkodowania w zamian za wywłaszczoną nieruchomość należy traktować jako kwotę netto czy jako kwotę brutto.

W myśl art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Natomiast w świetle art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Z kolei w oparciu o art. 29a ust. 7 ustawy, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1. stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2. udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
3. otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Powołany wyżej przepis art. 29a ust. 1 ustawy określa zasadę ogólną odnoszącą się do podstawy opodatkowania. W myśl tej zasady ogólnej, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej.

Należy wskazać, że z orzecznictwa TSUE wynika, że zapłata musi być wyrażalna w formie pieniężnej, choć niekoniecznie w jednostkach pieniężnych (może to być np. świadczenie usługi lub dostawa towarów). Podstawą opodatkowania jest zapłata faktycznie otrzymana (którą ma otrzymać podatnik), a nie wartość oszacowana według obiektywnych kryteriów (m.in. wyroki w sprawie C-33/93 czy C-154/80).

Wskazać należy, że art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. z 2014 r., poz. 915) stanowi, że cena oznacza wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę.

Stosownie do treści art. 3 ust. 2 wskazanej wyżej ustawy, w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym. Przez cenę rozumie się również stawkę taryfową.

Jak wynika z okoliczności sprawy, w drodze decyzji Wojewody z dnia 7 lipca 2010 r. Wnioskodawca otrzymał kwotę odszkodowania, która przeszła na własność Skarbu Państwa. W postępowaniu administracyjnym toczącym się przed Wojewodą przed wydaniem wyżej wymienionej decyzji, nie uwzględniono żądania Wnioskodawcy w przedmiocie powiększenia odszkodowania o wartość podatku VAT. Na poparcie tego żądania Wnioskodawca dostarczył zaświadczenie z dnia 27 maja 2010 r. wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego o zarejestrowaniu D. jako podatnika podatku od towarów i usług. Ostatecznie kwota odszkodowania będąca wynagrodzeniem za wywłaszczoną nieruchomość opiewała na 5 715 670 zł.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, stwierdzić należy, że przepisy prawa podatkowego pozostawiają stronom transakcji rozstrzygnięcie kwestii, czy wynagrodzenie (odszkodowanie) wypłacone w zamian za przeniesienie z mocy prawa własności towarów uwzględnia podatek od towarów i usług, i stanowi kwotę brutto, czy nie uwzględnia podatku od towarów i usług, i stanowi kwotę netto.

W tym miejscu należy przypomnieć, jak wynika z cytowanego wyżej art. 29a ust. 1 i ust. 6 pkt 1 ustawy, podstawą opodatkowania, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku.

Wysokości kwoty należnej od nabywcy, czyli ceny sprzedaży, powyższy przepis, ani inne przepisy prawa podatkowego nie regulują. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, które regulują konsekwencje publiczno-prawne dokonania sprzedaży towaru lub wyświadczenia usługi nie mogą mieć wpływu na wysokość ceny ustalonej przez strony umowy cywilnej lub określonej w drodze decyzji. Regulują bowiem, co stanowi podstawę opodatkowania, ale nie mają i nie mogą mieć wpływu na sposób jej ustalenia.

W prawodawstwie polskim obowiązuje zasada swobody umów, w ramach której strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez prawo. Zasada ta ma również zastosowanie na gruncie prawa podatkowego. W związku z tym, przy ustalaniu wysokości należności ustawodawca nie ingeruje w sferę podejmowania decyzji, co do sposobu określenia należności (ceny tj. czy winna być ona uzgodniona w zawartej pomiędzy kontrahentami umowie jako wartość bez podatku VAT, tzw. cena netto, czy też wartość z podatkiem VAT, tzw. cena brutto) za sprzedawany towar, a wszelkie spory pomiędzy stronami transakcji w tym zakresie są rozstrzygane na gruncie prawa cywilnego, a nie podatkowego.

Należy jednakże zaznaczyć, że strony powinny ewentualnie sięgnąć do odpowiednich przepisów innych gałęzi prawa. Jeśli zatem zgodnie z odpowiednimi przepisami innych gałęzi prawa lub ustaleniami pomiędzy stronami, dotyczącymi przyznania i wypłaty odszkodowania oraz jego wysokości, Wnioskodawca za transakcję dostawy nieruchomości otrzyma wyłącznie kwotę odszkodowania, która będzie jedyną kwotą należną Wnioskodawcy za oddane z mocy prawa Skarbowi Państwa nieruchomości, to należy uznać, że jest to kwota należna z tytułu sprzedaży, czyli kwota obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy, którą dla ustalenia podstawy opodatkowania należy traktować jako kwotę brutto zawierającą podatek VAT.

Zatem w sytuacji, gdzie kwota należna Wnioskodawcy za oddane z mocy prawa nieruchomości, jest kwotą obejmującą całość świadczenia od nabywcy, to dla ustalenia podstawy opodatkowania otrzymaną kwotę w wysokości 5 715 670 zł należy traktować jako kwotę brutto zawierająca podatek VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania dla czynności wywłaszczenia nieruchomości należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnośnie zaś naruszenia neutralności podatku w przedmiotowej sprawie na którą powołuje się Wnioskodawca należy wskazać, że do podstawowych zasad wspólnego systemu VAT należy między innymi zasada neutralności podatku dla podatnika, rozumiana jako stosowanie podatku od towarów i usług na wszystkich etapach obrotu gospodarczego z równoczesnym prawem do potrącenia podatku zawartego w poprzedniej fazie obrotu. Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i ma na celu zapewnienie neutralności tego podatku dla podatników VAT czynnych. Podatnik ma prawo do skorzystania z przedmiotowego prawa w określonych przepisami terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego określonych warunków pozytywnych (związku nabytych towarów i usług z czynnościami opodatkowanymi), jak i niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ww. ustawy. Jak wskazał Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT a neutralność podatku jak wynika z przepisów wiąże się z prawem do potrącenia podatku zawartego w poprzedniej fazie obrotu. Zatem przy spełnieniu odpowiednich przesłanek regulujących prawo do obniżenia podatku należnego Organ nie podziela argumentu Wnioskodawcy, iż w przedmiotowym przypadku dochodzi do naruszenia zasady neutralności podatku. Ponadto Organ nie zgadzając się z naruszeniem konstytucyjnej zasady neutralności wyrażonej w art. 32 Konstytucji RP chciałby raz jeszcze podkreślić, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zatem każdy podmiot będący podatnikiem podatku od towarów i usług, nie tylko Wnioskodawca traktowany jest w sposób podobny a transakcja dostawy nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu.

Należy podkreślić także, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie może wpłynąć powołany przez Wnioskodawcę wyrok WSA z dnia 18 lutego 2010 r. sygn. akt I SA/Ol 25/10, czy też uchwała z dnia 12 października 2015 r. sygn. akt I FPS 1/15 bowiem stanowią one rozstrzygnięcie w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy. Ponadto należy zauważyć, że uchwała siedmiu sędziów na którą m.in. powoływał się Wnioskodawca została wydana w innym stanie prawnym, niż w przedmiotowej sprawie.

Dla wykazania odmienności stanu faktycznego jaki legł u podstaw wydanej uchwały należy podkreślić, iż dotyczył on specyficznego przypadku gdy doszło do wydania w zamian za odszkodowanie nieruchomości będącej własnością miasta na prawach powiatu. W przywoływanym wyroku podnoszono argumentację, że Miasto na prawach powiatu nie otrzyma realnej wypłaty odszkodowania, ponieważ dokona przeksięgowania z klasyfikacji budżetowej wydatku na klasyfikację budżetową dochodów - natomiast sama kwota podatku VAT będzie musiała być wpisana do budżetu jako wydatek i będzie ona podlegała wpłacie do Urzędu Skarbowego. Oznacza to więc, że VAT będzie musiał być pokryty z własnych środków miasta. Nie można zatem zrównywać pozycji miasta na prawach powiatu, do którego odnosi się regulacja prawna wynikająca z przepisów ustaw: o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego, z sytuacją innych podatników, które nie mają takich obowiązków, którzy w związku z wywłaszczeniem na cele drogowe otrzymują realne odszkodowanie, stanowiące rodzaj ekwiwalentu za poniesione ubytki majątkowe. Sąd w wydanym orzeczeniu wskazał, że brak tym samym również podstaw do twierdzenia, że w konsekwencji rozważanej transakcji, w ramach której następuje przeniesienie prawa własności nieruchomości z nakazu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie, ciężar ekonomiczny (w tym ciężar uiszczenia podatku) poniesie wywłaszczony, z uwagi na jak to ujął Sąd zadający pytanie konieczność zapłaty przez miasto na prawach powiatu realnego podatku od towarów i usług z własnych środków, które nie zostały otrzymane od nabywcy. W podsumowaniu Sąd orzekł, że przeniesienie przez gminę (miasto na prawach powiatu) prawa własności nieruchomości z nakazu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie, stanowi dostawę towaru w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, ze zm.), nieskutkującą ekonomicznym obciążeniem wywłaszczonego ciężarem uiszczenia podatku z tytułu tej czynności. Mając na uwadze fakt, że przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny nie przystaje do sprawy będącej przedmiotem rozstrzygnięcia w uchwale siedmiu sędziów, przywołany wyrok nie może wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.

W orzeczeniu zaś Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lutego 2010 r. sygn. I SA/Ol 25/10 na które powoływał się również Wnioskodawca Sąd wskazał brak wyraźnego odniesienia się w orzeczeniu sądowym do kwestii podatku od towarów i usług, nie pozwala na samowolne powiększenie przez podatnika zasądzonych kwot o kwotę podatku od towarów i usług i wystawienie faktury niezgodnej z treścią zawartej umowy. Wręcz przeciwnie, powyższe wskazuje, że określona w wyroku wartość, jako kwota należna z tytułu sprzedaży, uwzględnia już kwotę podatku od towarów i usług. Mając zatem na uwadze cenotwórczy charakter podatku od towarów i usług, wskazać należy, że podwyższenie określonej w umowie ceny o kwotę podatku od towarów i usług może nastąpić jedynie w drodze zmiany tej umowy przez czynność prawną obu stron (p. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2007 r., sygn. akt V CSK 44/07, op.cit.). Zatem należy stwierdzić, że teza wyroku jest zgodna co do zasady z rozstrzygnięciem w sprawie będącej przedmiotem zapytania.

Ponadto całkowicie niezrozumiałym jest powoływanie się na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 lutego 2009 r. sygn. akt ILPP1/443-1062/08-2/BP, w której stwierdzono jednocześnie należy zwrócić uwagę, że w analizowanym przypadku można zastosować przez analogię sposób obliczania podatku należnego, uregulowany w art. 85 ustawy o podatku od towarów i usług. Metoda w stu pozwala na obliczanie podatku należnego, w której podstawą opodatkowania, wbrew zasadzie z art. 29 ust. 1 cyt. ustawy, nie jest kwota netto, lecz kwota brutto, czyli cena w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 ze zm.), tj. wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym. Zatem wydana interpretacja, odnośnie podstawy opodatkowania na którą powołuje się Wnioskodawca jest zbieżna z rozstrzygnięciem w przedmiotowej sprawie, w której Organ uznał że kwotę należną z tytułu sprzedaży, czyli kwotę obejmującą całość świadczenia należnego od nabywcy, należy traktować jako kwotę brutto zawierającą podatek VAT.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie