Temat interpretacji

Sprzedaż prawa użytkowania wieczystego nieruchomości

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 25 kwietnia 2016 r. (data wpływu 4 maja 2016 r.), uzupełnionym pismem z 27 czerwca 2016 r. (data wpływu 30 czerwca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy prawa użytkowania wieczystego nieruchomości jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2016 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania dostawy prawa użytkowania wieczystego nieruchomości.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 27 czerwca 2016 r. (data wpływu 30 czerwca 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 17 czerwca 2016 r. znak IBPP1/4512-322/16/DK.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT i prowadzi działalność gospodarczą.

Firma Wnioskodawcy obecnie zajmuje się wynajmem nieruchomości własnej, której część została zakupiona w ramach prowadzonej działalności a część z majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego małżonki. Ewidencję podatkową Wnioskodawca prowadzi w postaci książki przychodów i rozchodów.

W dniu 31 maja 2007 roku Wnioskodawca zakupił wraz z żoną, z ich majątku wspólnego, prawo wieczystego użytkowania niezabudowanych działek gruntu w innej miejscowości niż siedziba firmy. Prawo wieczystego użytkowania zostało zakupione od osób fizycznych bez podatku od towarów i usług. Prawo wieczystego użytkowania gruntów nie zostało wprowadzone do ewidencji środków trwałych firmy Wnioskodawcy.

W 2008 roku gdy Wnioskodawca prowadził działalność w zakresie handlu i przerobu złomu uzyskał warunki do zabudowy dla inwestycji Recykling samochodowy. Inwestycja ta została zaniechana i Wnioskodawca nie podjął żadnych innych działań w tym zakresie. Od 2011 Wnioskodawca nie prowadzi działalności w zakresie handlu złomem, natomiast jego firma zajmuje się najmem i dzierżawą nieruchomości.

Prawo wieczystego użytkowania Wnioskodawca wynajmuje w ramach prowadzonej działalności.

W 2014 roku Wnioskodawca poniósł koszty projektu i przyłącza wody i ścieków. W dniu 25 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca podpisał umowę przedwstępną i planuje dokonać sprzedaży prawa wieczystego użytkowania w miesiącu czerwcu 2016. Dla powyższych działek, zgodnie z zaświadczeniem wydanym przez urząd miejski, nie ma aktualnie obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W studium uwarunkowań, działki oznaczone są symbolem P/U.

Sprzedaż działki Wnioskodawca zamierza dokonać wspólnie z żoną, jako osoby fizyczne, jednemu nabywcy, w jednym akcie notarialnym, zgodnie z uchwałą NSA II FPS 8/13, jako sprzedaż nieruchomości wykorzystywanej na potrzeby działalności gospodarczej, która nie była ujęta w ewidencji środków trwałych.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

1.Jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 1 października 1994 r.

2.W skład nieruchomości nabytej przez Wnioskodawcę i jego żonę w dniu 31 maja 2007 r. o powierzchni 1.893,00 m² wchodzą działki o nr ewidencyjnych 65/11 i 368/76.

3.Prawo użytkowania wieczystego zostało zakupione od osób fizycznych pozostających w związku małżeńskim. W akcie notarialnym brak jest informacji, by sprzedaż następowała w ramach prowadzonej przez te osoby działalności gospodarczej. Natomiast w paragrafie 6 aktu notarialnego, zbywcy nieruchomości oświadczyli, iż z tytułu dokonanej czynności prawnej nie są opodatkowani podatkiem od towarów i usług.

4.Dostawa nie została udokumentowana fakturą VAT lecz tylko aktem notarialnym.

5.Przedmiotem planowanej przez Wnioskodawcę oraz jego małżonkę dostawy będzie sprzedaż prawa użytkowania wieczystego nieruchomości o łącznej powierzchni 1.893,00 m², w skład, której wchodzą działki o nr 65/11 i nr 368/76. Działki są niezabudowane i niezalesione.

6.Na pytanie tut. organ W jakim celu Wnioskodawca nabył prawo użytkowania wieczystego nieruchomości o której mowa we wniosku i w jaki sposób zamierzał ją wykorzystać?, Wnioskodawca odpowiedział, że w dniu zakupu nieruchomości nie miał jeszcze planów co do jej wykorzystania.

7.Na pytanie tut. organu Czy w momencie sprzedaży dla ww. działek będzie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy, a jeśli tak to jakie przeznaczenie poszczególnych działek będzie z niego wynikało należy wskazać odrębnie dla każdej działki?, Wnioskodawca odpowiedział, że z zaświadczenia z dnia 15 kwietnia 2016 r. wydanego przez Urząd Miasta Wydział Nieruchomości i Urbanistyki wynika, iż na terenie na którym zlokalizowane są działki o nr ewidencyjnym 65/11, 368/76 nie ma aktualnie obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta.

Jednocześnie zgodnie z obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta II edycja uchwalonym uchwałą Rady Miasta w dniu 30 października 2013 roku dla działek tych podane są następujące informacje:

Działka 65/11 położona jest na terenach oznaczonych na rysunku Studium symbolem: P/U Symbol P Funkcja przeznaczenia:

Podstawowe zakłady produkcyjne, składy i magazyny, obiekty i urządzenia obsługi komunikacji samochodowej, obiekty i urządzenia obsługi infrastruktury technicznej, obiekty biurowe.

Uzupełniające obiekty i funkcje towarzyszące tj. gastronomiczne i handlowe.

Zakazy, ograniczenia i wytyczne zakaz lokalizacji zakładów produkcyjnych o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, przy czym dopuszcza się funkcjonowanie istniejących w dniu uchwalenia studium.

Symbol U. Podstawowe usługi nieuciążliwe, obiekty biurowe i administracyjne, usługi handlu detalicznego o powierzchni sprzedaży poniżej 2000 m kw.

Zakazy, ograniczenia i wytyczne:

• Zakaz budowy obiektów handlowych jednokondygnacyjnych o typowej, powtarzalnej formie architektonicznej,
• W obrębie obszaru kształtowania przestrzeni publicznej zakaz lokalizacji obiektów magazynowo-składowych, baz transportowych, obiektów handlu hurtowego,
• W obrębie obszaru kształtowania przestrzeni publicznej zakazuje się lokalizacji obiektów handlowych handlu detalicznego, których wnętrze architektoniczne realizowane będzie wyłącznie w układzie jednoprzestrzennym. Jednoprzestrzenne wnętrze sali sprzedaży, może stanowić maksymalnie 70% ogólnej powierzchni sprzedaży obiektu handlowego, pozostałe 30% winny stanowić miejsca handlowe wydzielone stałymi przegrodami budowlanymi w postaci ścian,
• Dla obiektów handlowych handlu detalicznego lub handlowo-usługowych, w szczególności w obrębie obszaru kształtowania przestrzeni publicznej, zaleca się realizację obiektów o minimum dwóch kondygnacjach, w formie galerii, pasażu lub centrum handlowego o różnorodnym programie usług,
• Nakazuje się całkowite zaspokojenie potrzeb parkingowych w obrębie terenu U, dopuszcza się parkingi i garaże podziemne wbudowane oraz parkingi terenowe.

Działka 368/76 położona jest na terenach oznaczonych na rysunku Studium symbolem: P/U Symbol P Funkcja przeznaczenia:

Podstawowe zakłady produkcyjne, składy i magazyny, obiekty i urządzenia obsługi komunikacji samochodowej, obiekty i urządzenia obsługi infrastruktury technicznej, obiekty biurowe.

Uzupełniające obiekty i funkcje towarzyszące tj. gastronomiczne i handlowe.

Zakazy, ograniczenia i wytyczne zakaz lokalizacji zakładów produkcyjnych o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej, przy czym dopuszcza się funkcjonowanie istniejących w dniu uchwalenia studium.

Symbol U. Podstawowe usługi nieuciążliwe, obiekty biurowe i administracyjne, usługi handlu detalicznego o powierzchni sprzedaży poniżej 2000 m kw.

Zakazy, ograniczenia i wytyczne:

• Zakaz budowy obiektów handlowych jednokondygnacyjnych o typowej, powtarzalnej formie architektonicznej,
• W obrębie obszaru kształtowania przestrzeni publicznej zakaz lokalizacji obiektów magazynowo-składowych, baz transportowych, obiektów handlu hurtowego,
• W obrębie obszaru kształtowania przestrzeni publicznej zakazuje się lokalizacji obiektów handlowych handlu detalicznego, których wnętrze architektoniczne realizowane będzie wyłącznie w układzie jednoprzestrzennym. Jednoprzestrzenne wnętrze Sali sprzedaży, może stanowić maksymalnie 70% ogólnej powierzchni sprzedaży obiektu handlowego, pozostałe 30% winny stanowić miejsca handlowe wydzielone stałymi przegrodami budowlanymi w postaci ścian,
• Dla obiektów handlowych handlu detalicznego lub handlowo-usługowych, w szczególności w obrębie obszaru kształtowania przestrzeni publicznej, zaleca się realizację obiektów o minimum dwóch kondygnacjach, w formie galerii, pasażu lub centrum handlowego o różnorodnym programie usług,
• Nakazuje się całkowite zaspokojenie potrzeb parkingowych w obrębie terenu U, dopuszcza się parkingi i garaże podziemne wbudowane oraz parkingi terenowe.

8.Na pytanie tut. organu Z wniosku wynika, że w 2008 r. Wnioskodawca uzyskał warunki do zabudowy dla inwestycji Recykling samochodowy, jednak inwestycja ta została zaniechana i Wnioskodawca nie podjął żadnych innych działań w tym zakresie.

Należy zatem wskazać:

1. W odniesieniu do których działek została wydana ww. decyzja o warunkach zabudowy?
2. Jakie obiekty budowlane miały zostać wybudowane w ramach inwestycji Recykling samochodowy i na których działkach?
3. Czy w ww. decyzji o warunkach zabudowy został przewidziany termin/okres jej obowiązywania, jeśli tak to jaki?
4. Czy ww. decyzja w momencie sprzedaży przedmiotowych działek nadal będzie obowiązywała w obrocie prawnym?
5. Jeśli ww. decyzja o warunkach zabudowy nie będzie obowiązywała w momencie sprzedaży w obrocie prawnym to należy wskazać od kiedy i z jakiej przyczyny (np. uchylenie, unieważnienie decyzji)?,

Wnioskodawca odpowiedział, że:

1. O warunkach zabudowy została wydana decyzja dla działki 65/11 i działki 368/76.
2. W ramach inwestycji miał być wybudowany budynek biurowy, wiata oraz plac składowy.
3. Warunki zostały wydane bezterminowo.
4. Podatnik na dzień dzisiejszy nie ma informacji czy ww. decyzja nadal będzie obowiązywała, z uwagi na nowe obowiązujące od 30 października 2013 r. studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania. Poza tym kupującego nie interesuje ww. decyzja, chcą wyłącznie kupić działki.
5. Podatnik nie posiada informacji na ww. temat, w związku z tym, że kupujący nie jest zainteresowany tą decyzją.

9.Na dzień sprzedaży nie będzie obowiązywała inna decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania ww. terenu, gdyż o taką decyzję Wnioskodawca nie wystąpił.

10.W dniu sprzedaży działki będą objęte prawem użytkowania wieczystego jako niezabudowane.

11.Działki będące przedmiotem niniejszej interpretacji objęte są prawem użytkowania wieczystego jako działki niezabudowane, gdyż inwestycja została zaniechana ze względów ekonomicznych.

12.Na pytanie tut. Organu Czy nieruchomość objęta prawem wieczystego użytkowania była/jest wykorzystywana przez Wnioskodawcę wyłącznie do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług?, Wnioskodawca odpowiedział, że nieruchomość objęta prawem wieczystego użytkowania była wydzierżawiana i opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

13.Na pytanie tut. organu Z wniosku wynika, że prawo wieczystego użytkowania Wnioskodawca wynajmuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Należy zatem wyjaśnić od kiedy Wnioskodawca dokonuje tego wynajmu?, Wnioskodawca odpowiedział, że zgodnie z umową wydzierżawiał działki objęte prawem wieczystego użytkowania w okresie od 2 listopada 2010 r. do 28 lutego 2016 r.

14.Na pytanie tut. organu Z wniosku wynika, że nieruchomość stanowiąca przedmiot wniosku została nabyta przez Wnioskodawcę wspólnie z małżonką. Należy zatem wyjaśnić, czy a jeśli tak w jaki sposób i w jakim okresie małżonka Wnioskodawcy wykorzystywała i wykorzystuje obecnie ww. nieruchomość (poszczególne działki) przeznaczoną do sprzedaży, w jakim zakresie i do jakich czynności?, Wnioskodawca odpowiedział, że małżonka nigdy nie wykorzystywała nieruchomości na własne cele.

15.Małżonka Wnioskodawcy figurowała jako nabywca w akcie notarialnym ze względu na wynikającą z prawa cywilnego małżeńską wspólnotę majątkową, natomiast w akcie notarialnym Wnioskodawca nie wskazał, że ta nieruchomość została nabyta z przeznaczeniem do jego indywidualnej działalności gospodarczej. W dniu zakupu nieruchomości Wnioskodawca nie miał jeszcze planów co do jej wykorzystania. Działka została zakupiona z majątku wspólnego.

16.Na pytanie tut. organu Z wniosku wynika, że w 2014 r. Wnioskodawca poniósł koszty projektu i przyłącza wody i ścieków. Należy wskazać w jakim celu Wnioskodawcy poniósł ww. koszty?, Wnioskodawca odpowiedział, że w 2014 roku miasto realizowało projekt skanalizowania ulicy Partyzantów finansowany ze środków unijnych i wystąpiło do wszystkich właścicieli nieruchomości o podłączanie się zgodnie z projektem. W związku z tym koszty projektu przyłącza wody i ścieków Wnioskodawca poniósł w niższej kwocie niż gdyby takie przedsięwzięcie realizował indywidualnie. Nakłady te poniósł zakładając, iż podniosą one wartość zakupionych działek.

17.Na pytanie tut. Organu Na czyją rzecz Wnioskodawca dokona sprzedaży ww. prawa użytkowania wieczystego tj. czy nabywcą będzie podatnik od towarów i usług, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, czy też Wnioskodawca nie dokona sprzedaży na rzecz tych podmiotów?, Wnioskodawca odpowiedział, że sprzedaż zostanie dokonana na rzecz osoby prawnej będącej czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy jako przedsiębiorca prowadzący działalność w dniu sprzedaży Wnioskodawca powinien naliczyć podatek od towarów i usług wg stawki 23% od całej nieruchomości?

Zdaniem Wnioskodawcy, przy sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu, sprzedaż majątku wspólnego małżeństwa, zgodnie z uchwałą NSA I FPS/8/13, nie powinna być objęta podatkiem od towarów usług, gdyż przychody z jej sprzedaży nie będą stanowić przychodu z działalności gospodarczej. A ponadto zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, jako teren niezabudowany czynność sprzedaży korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Ponadto stosownie do art. 2 pkt 33 ustawy o VAT dla obszaru położenia nieruchomości nie został uchwalony plan zagospodarowania przestrzennego, natomiast wydana w 2008 r. decyzja, dotyczy inwestycji zaniechanej, dotyczącej recyklingu samochodowego, która zdaniem Wnioskodawcy uległa przedawnieniu i nigdy nie będzie realizowana, gdyż nie spełnia obecnych wymogów określonych prawem w zakresie ochrony środowiska.

Zdaniem Wnioskodawcy czynność sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nie powinna być wykazywana w działalności gospodarczej Wnioskodawcy i opodatkowana. Wnioskodawca powinien korzystać ze zwolnienia z podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że z uwagi na ścisłe powiązanie tematyki poruszanej we wniosku, tut. organ postanowił ująć kwestie dotyczące opisanych 2 zdarzeń przyszłych (dostawy 2 działek) w jednej interpretacji.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumnie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Art. 15 ust. 1 ustawy stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które są konieczne do przyszłego wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy o VAT, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Natomiast nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Zatem określenie czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z wniosku wynika, że w dniu 31 maja 2007 r. Wnioskodawca wraz z żoną z ich majątku wspólnego nabyli prawo wieczystego użytkowania działek nr 65/11 i 368/76. Małżonka Wnioskodawcy figurowała jako nabywca w akcie notarialnym ze względu na wynikającą z prawa cywilnego wspólność majątkową małżeńską.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od 1 października 2004 r., a obecnie firma Wnioskodawcy zajmuje się wynajmem nieruchomości własnej. Z wniosku wynika, że ww. prawo wieczystego użytkowania Wnioskodawca wynajmuje w ramach prowadzonej działalności.

Małżonka Wnioskodawcy nigdy nie wykorzystywała przedmiotowej nieruchomości na własne cele.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że małżeństwo nie należy do żadnej kategorii podmiotów wymienionych w art. 15 ust. 1 ustawy.

W związku z powyższym należy przytoczyć przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 2082 ze zm.). Stosownie do art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 35 ww. Kodeksu).

W myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. Kodeksu oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

W oparciu o art. 37 § 1 pkt 1 ww. ustawy, zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Stosownie do zapisu zawartego w art. 43 § 1 ww. Kodeksu, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dotyczących stosunków majątkowych między małżonkami nic nie uprawnia do wniosku, że wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług przez jednego z małżonków (sprzedaż towarów, odpłatne świadczenie usług, import itp.) czyni podatnikiem tego podatku również drugiego małżonka, gdy czynności te dotyczą składników ich majątku wspólnego, a przychód uzyskany z wykonywania tych czynności stanowi ich majątek dorobkowy.

Skoro każdy z małżonków jest uprawniony do samodzielnego zarządzania majątkiem wspólnym, to może on samodzielnie, we własnym imieniu i na własny rachunek dokonywać czynności prawnych będących wykonywaniem tego zarządu, jakkolwiek skuteczność czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu wymaga akceptacji drugiego małżonka. Prawnopodatkowa skuteczność czynności podjętej przez jednego z małżonków nie jest uzależniona od zgody drugiego z nich na jej dokonanie, skoro taka czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niezależnie od tego, czy została wykonana z zachowaniem warunków i form określonych przepisami prawa (zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o VAT - czynności określone w art. 5 ust. 1 tej ustawy podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa).

Jak już wyżej stwierdzono ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom.

Z powołanego art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT wynika, że dostawa towarów, w tym przypadku sprzedaż nieruchomości (prawa użytkowania wieczystego), podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy czynność podlegającą opodatkowaniu wykona podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o VAT, tzn. powinny polegać na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Stwierdzić należy, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Tym samym nie jest działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Skutkiem powyższego, status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie musi ona być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podkreślić także należy, że w kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest również, czy zbywca w celu dokonania sprzedaży podejmie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi bowiem wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu obrotu w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, jako że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Należy także zauważyć, że Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawach C-180/10 i C-181/10 orzekł, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie, zdaniem Trybunału, okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Inaczej jest natomiast wyjaśnił Trybunał w wypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy.

W świetle powyższego wyroku TSUE, należy stwierdzić, że sam zamiar z jakim dokonano zakupu nieruchomości nie przesądza o tym czy osoba sprzedająca nieruchomość działa w charakterze podatnika VAT czy nie, znaczenie ma bowiem również sposób wykorzystania nieruchomości przez cały okres jej posiadania.

Za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży nieruchomości angażuje środki podobne do wykorzystywanych przez handlowca, producenta, tj. wykazuje aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą opodatkowania dostawy prawa użytkowania wieczystego działek o nr 65/11 i 368/76.

Mając na względzie powyższe stwierdzić należy, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

W ocenie tut. organu w przedmiotowej sprawie wykorzystano nieruchomość w sposób, który jednoznacznie przesądza, że sprzedaż prawa użytkowania wieczystego działek nr 65/11 i 368/76 wypełnia przesłanki działalności gospodarczej.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca (czynny podatnik podatku od towarów i usług), w dniu 31 maja 2007 r. zakupił wraz z żoną prawo wieczystego użytkowania niezabudowanych działek nr 65/11 i 368/76 (dostawa na rzecz Wnioskodawcy nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, dostawa nie została udokumentowana fakturą VAT).

W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że w dniu zakupu nieruchomości nie miał jeszcze planów co do jej wykorzystania.

Prawo wieczystego użytkowania gruntów nie zostało wprowadzone do ewidencji środków trwałych firmy Wnioskodawcy.

Wnioskodawca w 2008 r. gdy prowadził działalność w zakresie handlu i przerobu złomu uzyskał warunki do zabudowy dla inwestycji Recykling samochodowy w ramach której miał zostać wybudowany budynek biurowy, wiata oraz plac składowy. Inwestycja ta została zaniechana i Wnioskodawca nie podjął żadnych innych działań w tym zakresie.

Obecnie Wnioskodawca zajmuje się wynajmem nieruchomości własnej. Prawo wieczystego użytkowania ww. działek jest wynajmowane przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności. W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z umową wydzierżawiał działki objęte prawem wieczystego użytkowania w okresie od 2 listopada 2010 r. do 28 lutego 2016 r.

W 2014 r. w związku z projektem realizowanym przez Miasto, Wnioskodawca poniósł koszty projektu i przyłącza wody i ścieków. Jak wskazał Wnioskodawca, nakłady te poniósł zakładając, iż podniosą one wartość zakupionych działek.

W dniu 25 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca podpisał umowę przedwstępną sprzedaży działek, której zamierza dokonać wraz z żoną.

W ocenie tut. organu w przedmiotowej sprawie wystąpił ciąg zdarzeń, które jednoznacznie przesądzają, że sprzedaż ww. działek wypełnia przesłanki działalności gospodarczej. Wnioskodawca, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, dokonał 31 maja 2007 r. nabycia niezabudowanych działek nr 65/11 i 368/76.

Z wniosku wynika, że działki nr 65/11 i 368/76 w żaden sposób nie były przez Wnioskodawcę faktycznie wykorzystane do jego prywatnych celów.

Już w rok po nabyciu przedmiotowych działek Wnioskodawca otrzymał warunki zabudowy w celu realizacji inwestycji Recykling samochodowy. Inwestycja ta została jednak zaniechana.

W celu podniesienia wartości zakupionych działek, Wnioskodawca w 2014 r. poniósł koszty projektu i przyłącza wody i ścieków.

Przedmiotowe działki były również wynajmowane/dzierżawione w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawcy (od 2 listopada 2010 r. do 28 lutego 2016 r.).

W świetle powyższych ustaleń należy stwierdzić, że w całym okresie posiadania przedmiotowych działek nie były one w żaden sposób wykorzystywane do celów osobistych Wnioskodawcy.

Podkreślenia wymaga, że wprawdzie pojęcie majątku prywatnego nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. Majątek prywatny to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Zaznaczyć należy również, że nie ma przeszkód aby podatnik prowadzący działalność gospodarczą nabył nieruchomość do majątku prywatnego, który byłby wyłączony z systemu VAT i sprzedaż takiego majątku również nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem VAT. Należy mieć jednak na uwadze, że stwierdzenie czy dany przedmiot sprzedaży stanowi składnik majątku prywatnego, czy też jest związany z prowadzoną czy planowaną działalnością gospodarczą jest konsekwencją oceny prawnej dokonanej przez organ wydający interpretację, a nie elementem stanu faktycznego.

Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika bowiem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości (lub jej części) wyłącznie do celów osobistych.

Powyższe w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca, gdyż Wnioskodawca w żaden sposób nie wykorzystał posiadanych działek (prawa użytkowania wieczystego) do potrzeb osobistych, lecz wykorzystywał tę nieruchomość w całości wyłącznie w celach działalności gospodarczej (najem/dzierżawa). Wprawdzie z wniosku nie wynika aby Wnioskodawca zakupił ww. działki w celach najmu, jednak należy zauważyć, że właśnie w taki sposób były one wykorzystywane przez Wnioskodawcę, który zajmuje się wynajmem nieruchomości własnych.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na przepisy ww. ustawy Kodeks cywilny regulujące kwestie najmu/dzierżawy.

W myśl art. 659 § 1 ww. ustawy Kodeks cywilny przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Zgodnie natomiast z art. 693 ustawy Kodeks cywilny, przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.

Tak więc najem (dzierżawa) jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego (wydzierżawiającego), polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy (dzierżawcy), polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Z powyższego wynika, że najem/dzierżawa wypełnia definicję działalności gospodarczej określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu/dzierżawy mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe).

W rozumieniu wyżej cytowanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług świadczenie usług najmu/dzierżawy nieruchomości jest działalnością gospodarczą, a podmiot wykonujący te czynności podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach określonych w przepisach regulujących ten podatek.

A zatem, w przedmiotowej sprawie występują przesłanki pozwalające uznać Wnioskodawcę za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Należy zatem stwierdzić, że dostawa ww. nieruchomości (prawa użytkowania wieczystego działek 65/11 i 368/76) będzie dokonana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przez podatnika podatku od towarów i usług.

Skutkiem powyższego dokonana przez Wnioskodawcę planowana sprzedaż prawa użytkowania wieczystego nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zaznaczyć należy, że pomimo zakupu ww. nieruchomości przez Wnioskodawcę na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej to Wnioskodawca prowadzący działalność gospodarczą, dla planowanej czynności sprzedaży całości nieruchomości występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Przedmiotowe stwierdzenie wynika z faktu, że wskazana we wniosku nieruchomość w całości stanowi składnik majątkowy przedsiębiorstwa Wnioskodawcy w rozumieniu ustawy o VAT.

Tym samym to Wnioskodawca prowadzący działalność gospodarczą działa dla sprzedaży ww. działek w całości jak podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Natomiast małżonka Wnioskodawcy, która nie wykorzystywała tej nieruchomości w żaden sposób nie może zostać uznana za podatnika podatku VAT dla transakcji sprzedaży prawa użytkowania wieczystego ww. nieruchomości, gdyż w istocie transakcji dostawy tej nieruchomości na gruncie ustawy o VAT dokona Wnioskodawca.

Reasumując, nie można zgodzić się z twierdzeniem Wnioskodawcy, że sprzedaż prawa użytkowania wieczystego ww. gruntu nie powinna być objęta podatkiem od towarów i usług.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również ustalenia czy Wnioskodawca jako podatnik czynny podatku VAT powinien ująć 1/2 sprzedaży w deklaracji VAT firmy na podstawie aktu notarialnego.

Stosownie do art. 109 ust. 3 ustawy o VAT, podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, art. 130d, art. 134 oraz art. 138 dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c i art. 133.

Jak ustalono w niniejszej interpretacji Wnioskodawca dla planowanej czynności sprzedaży prawa użytkowania wieczystego działek nr 65/11 i 368/76 występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że skoro nieruchomość była związana w całości z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, a żona Wnioskodawcy nie wykorzystywała nieruchomości na własne cele, Wnioskodawca jest zobowiązany wykazać całą sprzedaż nieruchomości w swojej deklaracji i w ewidencji dla celów VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że czynność sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nie powinna być wykazywana w działalności gospodarczej Wnioskodawcy, należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Podkreślenia wymaga, iż interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

Zatem niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

W pozostałym zakresie objętym wnioskiem zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach