Temat interpretacji

Transakcja związana z wypłatą odszkodowania na rzecz Gminy Miasta R. zabudowanych działek będzie zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 stycznia 2016 r. (data wpływu 26 stycznia 2016 r.) uzupełnionym pismem z 22 kwietnia 2016 r. (data wpływu 27 kwietnia 2016 r.) oraz pismem z 2 maja 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT wypłaty odszkodowania za przejęcie z mocy prawa przez Gminę Miasta R. działek nr X i nr Y jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 stycznia 2016 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT wypłaty odszkodowania za przejęcie z mocy prawa przez Gminę Miasta R. działek nr X i nr Y.

Wniosek został uzupełniony pismem z 22 kwietnia 2016 r. (data wpływu 27 kwietnia 2016 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 14 kwietnia 2016 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Województwo X. w najbliższym czasie planuje zawrzeć z Gminą Miasta R. porozumienie w sprawie wypłaty odszkodowania za przejętą z mocy prawa na własność Gminy Miasta R. nieruchomość przeznaczoną pod drogę, wydzieloną w trakcie podziału geodezyjnego.

Ostateczną decyzją Prezydenta Miasta R. został zatwierdzony podział nieruchomości stanowiącej własność Województwa, położonej w R. , w obrębie O., oznaczonej jako działka nr A o powierzchni 18,8258 ha. W trakcie przedmiotowego podziału zostały m.in. wydzielone geodezyjnie działki: nr X o powierzchni 0,0111 ha, przeznaczona w planie zagospodarowania przestrzennego jako teren komunikacji kołowej - teren publicznej drogi dojazdowej o symbolu 5 KDD oraz nr Y o powierzchni 0,6673 ha, przeznaczona w planie zagospodarowania przestrzennego jako teren komunikacji kołowej - teren publicznej drogi lokalnej o symbolu 3 KDL.

Działki powyższe przeszły z mocy prawa na własność Gminy Miasta R., gdyż zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami, działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna, co nastąpiło w dniu 9 października 2012 r. Gmina Miasta R. ujawniła swoją własność w stosunku do działek nr X i nr Y w księdze wieczystej KW.

Zgodnie z art. 98 ust. 3 ww. ustawy, za przejęte działki gruntu przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem a właściwym organem. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczeniu nieruchomości.

Na zlecenie Gminy Miasta R. rzeczoznawca majątkowy dokonał wyceny działek nr X i nr Y określając ich łączną wartość na kwotę zł netto.

Województwo zamierza zawrzeć z Gminą Miasta R. porozumienie w sprawie wypłaty należnego Województwu odszkodowania w kwocie odpowiadającej wartości nieruchomości netto zł.

Powyższą nieruchomość położoną w R. przy ul. E., zabudowaną budynkami i budowlami obejmującą m.in. obecne działki nr X i nr Y Województwo nabyło w drodze umowy zamiany z Gminą Miasta R., zawartą w dniu 31 lipca 2001 r. (umowa notarialna Rep. ). Natomiast Gmina Miasta R. uwłaszczyła się na ww. nieruchomość w 1995 r. nieodpłatnie, z mocy prawa, co potwierdził Wojewoda K. w decyzji z 1995 r.

Następnie Województwo umową notarialną z dnia 23 czerwca 2004 r. przekazało powyższą nieruchomość w nieodpłatne użytkowanie jednostce SP ZOZ, która dotychczas władała nią bezumownie, tj. Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu. Przekazanie nieruchomości w nieodpłatne użytkowanie SP ZOZ związane było z realizacją ustawowych zadań samorządu województwa, wynikających z ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r. poz. 596 ze zm. oraz ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. z l991 r. Nr 91 poz. 408 ze zm.)

W dniu przejęcia z mocy prawa przez Gminę Miasta R., działka nr X o powierzchni 0,0111 ha (według ewidencji gruntów i budynków - użytek Bi) zabudowana była w części drogą asfaltową trwale z gruntem związaną, działka nr Y o powierzchni 0,6673 ha (według ewidencji gruntów i budynków - użytek Bi) również w części zabudowana była drogą asfaltową o szerokości 6 m, trwale z gruntem związaną.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że:

1. Zarząd Województwa wykonuje zadania Województwa przy pomocy Urzędu Marszałkowskiego Województwa, który jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług od dnia 27 października 1999 r. (jest to data potwierdzenia przez Urząd Skarbowy zgłoszenia rejestracyjnego podatnika podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego), w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.
2. Nabycie przez Województwo działek nr X i nr Y w 2001 r. w drodze umowy zamiany było ustawowo czynnością podlegającą opodatkowaniu. Z treści aktu notarialnego wynika, że przedmiotowa zamiana odbyła się bez dopłat. Z uwagi na odległy czas, Wnioskodawca nie posiada już w swej dokumentacji faktur związanych z ww. umową zamiany.
3. Z tytułu nabycia działek nr X i nr Y Województwu nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
4. Według informacji SP ZOZ, przedmiotowe działki nr X nr Y wykorzystywane były wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku.
5. Według informacji SP ZOZ, od momentu nabycia w 2001 r. do dnia 23 czerwca 2004 r. tj. do momentu przekazania w nieodpłatne użytkowanie jednostce SP ZOZ działki nr X i Y były wykorzystywane na działalność statutową szpitala. Nie były wykorzystywane do działalności podlegających opodatkowaniu.
6. Nieodpłatne przekazanie przez Województwo w 2004 r. w nieodpłatne użytkowanie SP Z0Z przedmiotowych działek nr X i Y było czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.
7. SP ZOZ władał bezumownie nieruchomością obejmującą działki nr X i Y od dnia 8 października 1998 r. do dnia 23 czerwca 2004 r., gdyż na podstawie Zarządzenia Wojewody w dniu 8 października 1998 r. nastąpiło przekształcenie jednostki budżetowej III stopnia pod nazwą Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w organizacji w samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, natomiast aktem notarialnym z dnia 23 czerwca 2004 r. działki te zostały przekazane przez Województwo na rzecz SP ZOZ WSS w nieodpłatne użytkowanie.
8. Bezumowne korzystanie przez SP ZOZ z działek nr X i Y było czynnością nieodpłatną.
9. Województwo zgadzało się na bezumowne korzystanie przez SP ZOZ z nieruchomości obejmującej działki nr X i Y.
10. Województwo nie dokumentowało fakturą lub innym dokumentem bezumowne korzystanie przez SP ZOZ z nieruchomości oznaczonej jako działki nr X i Y.
11. W dniu przejęcia z mocy prawa przez Gminę Miasta R., działki nr X i Y były zabudowane w części drogą asfaltową trwale z gruntem związaną, która w rozumieniu przepisów ustawy dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane oraz Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. jest budowlą. Zgodnie bowiem z art. 3 pkt 3a przywołanej ustawy Prawo budowlane - droga jest to obiekt liniowy, natomiast zgodnie z art. 3 pkt 3 ww. ustawy, obiekt liniowy jest budowlą.
12. Droga asfaltowa posadowiona na działkach nr X i Y jest budowlą o symbolu PKOB 2112 - drogi i ulice pozostałe, określonym zgodnie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r.
13. Droga asfaltowa posadowiona na działce nr X oraz droga asfaltowa posadowiona na działce nr Y została wybudowana przed rokiem 2001 przez inwestora zastępczego reprezentującego Gminę Miasto R. Drogi te znajdowały się już na przedmiotowych działkach w momencie ich nabycia przez Województwo w 2001 r.
14. Droga asfaltowa posadowiona na działce nr X oraz droga asfaltowa posadowiona na działce nr 4589/184 nie były przedmiotem najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.
15. Województwo nie ponosiło żadnych wydatków na ulepszenie drogi asfaltowej znajdującej się na działkach X i Y w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które były równe lub wyższe niż 30% jego wartości początkowej. W stosunku do ww. nieruchomości Województwu nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
16. Droga asfaltowa znajdująca się na działkach X i Y nie była przedmiotem ulepszeń przekraczającym 30% wartości początkowej - patrz ad.15.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w świetle przedstawionych faktów otrzymane w przyszłości odszkodowanie za przejęcie z mocy prawa przez Gminę Miasta R. działek nr X i nr Y w trybie art. 98 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, które podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 23% będzie korzystało ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług...
2. Czy w przypadku braku podstawy do skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług, wypłata odszkodowania korzystałaby ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Pytanie nr 1.

Zdaniem Województwa w przedmiotowej sprawie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, by otrzymane w przyszłości odszkodowanie za przejęcie z mocy prawa przez Gminę Miasta R. zabudowanych w części drogą asfaltową działek nr X i nr Y korzystało ze zwolnienia od opodatkowania.

Działki powyższe zostały przejęte w trybie art. 98 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Wypłacenie odszkodowania podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki 23%, gdyż zgodnie z art. 5 ust. l pkt l ustawy - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, natomiast art. 7 ust. 1 precyzuje że dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, które pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc ją dostawą płatną. Jednocześnie w dniu przejęcia z mocy prawa przez Gminę Miasta R., działki nr X i nr Y były zabudowane w części drogą asfaltową - jest to obiekt liniowy, o którym mowa w art. 3 pkt 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane; zgodnie z art. 3 pkt 3 przywołanej ustawy, obiekt liniowy jest budowlą.

Dla zwolnienia podatkowego określonego w art. 43 ust.1 pkt 10 ustawy kluczowe znaczenie ma ustalenie, czy i kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynku, budowli lub ich części. Zgodnie z art. 2 pkt 14 przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi: po ich wybudowaniu (lit. a) lub określonemu ulepszeniu (lit. b), jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Województwo nie ma dostatecznej wiedzy, ani nie posiada stosownych dokumentów do stwierdzenia, czy przed 2001 r., to jest przed nabyciem przedmiotowej nieruchomości przez Województwo doszło do czynności spełniającej przesłanki pierwszego zasiedlenia. Zdaniem Województwa pierwsze zasiedlenie nieruchomości, w skład której wchodziły wydzielone działki nr X i nr Y mogło nastąpić z chwilą jej nabycia przez Województwo od Gminy Miasta R. w drodze umowy zamiany w 2001 roku, gdyż przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy zamiany stanowi odpłatną dostawę towaru i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ponadto w przedmiotowym przypadku minęło ponad 2 lata od pierwszego zasiedlenia.

Stosownie do treści art. 29a ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu, a zatem grunty zabudowane, co do zasady, podlegają opodatkowaniu wg stawki właściwej dla budynku lub budowli, które się na nich znajdują. Dostawa gruntu będzie więc zwolniona z podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, cała transakcja związana z wypłatą odszkodowania za dostawę na rzecz Gminy Miasta R. zabudowanych w części działek nr X i nr Y będzie zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w związku z art. 29a ust. 8 tej ustawy.

Pytanie nr 2.

Z uwagi na fakt, iż Województwo nie ma pewności czy w świetle przedstawionych faktów oraz stanowiska dot. pytania nr 1, zachodzą jednak przesłanki do traktowania dostawy działek nr X i nr Y na rzecz Gminy Miasta R. jako dokonanej w ramach pierwszego zasiedlenia i nie będzie można skorzystać ze zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, to Województwo uważa, że należy zastosować zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 10a.

Działki nr X i nr Y są zabudowane w części drogą asfaltową - jest to obiekt liniowy, o którym mowa w art. 3 pkt 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane; zgodnie z art. 3 pkt 3 przywołanej ustawy, obiekt liniowy jest budowlą. Województwo nabyło je w drodze zamiany z Gminą Miasta R. W stosunku do ww. nieruchomości Województwu nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Dokonujący dostawy nie poniósł przy tym żadnych wydatków na ulepszenie przedmiotowej nieruchomości (Województwo udzielało SPZOZ dotacji i pożyczek na działania remontowe i inwestycyjne, jednak inwestorem i stroną wszelkich umów był SPZOZ). W konsekwencji, dostawa działek nr X i nr Y będzie zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że z uwagi na ścisłe powiązanie ze sobą tematyki poruszanej we wniosku dotyczącej zwolnienia od podatku VAT sprzedaży działek, tut. organ postanowił ująć kwestie dwóch zdarzeń przyszłych w jednej interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy o VAT przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną - objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 1774 ze zm.) działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Na mocy art. 98 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami właściwy organ składa wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej praw gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa do działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne lub pod poszerzenie istniejących dróg publicznych. Podstawą wpisu tych praw do księgi wieczystej jest ostateczna decyzja zatwierdzająca podział.

W myśl art. 98 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca w najbliższym czasie planuje zawrzeć z Gminą Miasta R. porozumienie w sprawie wypłaty odszkodowania za przejętą z mocy prawa na własność Gminy Miasta R. nieruchomość przeznaczoną pod drogę, wydzieloną w trakcie podziału geodezyjnego. W trakcie przedmiotowego podziału zostały m.in. wydzielone geodezyjnie działki: nr X o powierzchni 0,0111 ha, przeznaczona w planie zagospodarowania przestrzennego jako teren komunikacji kołowej - teren publicznej drogi dojazdowej o symbolu 5 KDD oraz nr Y o powierzchni 0,6673 ha, przeznaczona w planie zagospodarowania przestrzennego jako teren komunikacji kołowej - teren publicznej drogi lokalnej o symbolu 3 KDL.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności działek nr Y i nr Y na rzecz Gminy Miasta R., przeznaczonych w planie zagospodarowania przestrzennego jako teren publicznej drogi lokalnej w zamian za odszkodowanie, stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku oraz zwolnień od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy o VAT.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W świetle wyżej przytoczonego przepisu, kluczowym dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynku, budowli lub ich części jest ustalenie, kiedy nastąpiło jego pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Na podstawie art. 2 pkt 14 ustawy o VAT przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z ustawowej definicji pierwszego zasiedlenia wynika, że pod tym pojęciem należy rozumieć: oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części po wybudowaniu lub ulepszeniu, wynoszącym co najmniej 30% wartości początkowej.

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że dostawa nieruchomości spełniających określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT warunki, może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacji, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia do dostawy upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W tym miejscu należy zauważyć, że w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków - skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o VAT, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Zgodnie z art. 43 ust. 7a ustawy o VAT warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Dokonując analizy powyższych przepisów stwierdzić należy, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Na mocy art. 29a ust. 8 ustawy o VAT w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady, grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki i budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu korzysta ze zwolnienia od podatku.

W tym miejscu należy również zwrócić uwagę na uregulowania zawarte w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.).

Zgodnie z art. 3 pkt 1, pkt 2, pkt 2a, pkt 3 oraz pkt 3a ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, ilekroć w ustawie jest mowa o:

1. obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych;

2. budynku należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;

2a. budynku mieszkalnym jednorodzinnym - należy przez to rozumieć budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku;

3. budowli - należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową;

3a. obiekcie liniowym - należy przez to rozumieć obiekt budowlany, którego charakterystycznym parametrem jest długość, w szczególności droga wraz ze zjazdami, linia kolejowa, wodociąg, kanał, gazociąg, ciepłociąg, rurociąg, linia i trakcja elektroenergetyczna, linia kablowa nadziemna i umieszczona bezpośrednio w ziemi, podziemna, wał przeciwpowodziowy oraz kanalizacja kablowa, przy czym kable w niej zainstalowane nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego.

Ustawa o podatku od towarów i usług, poprzez podanie klasyfikacji odwołuje się do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, która stanowi usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych. Zatem dla celów podatku VAT stosuje się przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) (Dz.U. Nr 112, poz. 1316 ze zm.), stanowiącej usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych.

W PKOB obiekty budowlane grupowane są w dwóch sekcjach: Budynki i Obiekty inżynierii lądowej i wodnej. Zgodnie z objaśnieniami zawartymi w PKOB obiektami inżynierii lądowej i wodnej są wszystkie obiekty budowlane nieklasyfikowane jako budynki.

Należy mieć na uwadze, że Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych obejmuje obiekty budowlane, przez które rozumie się konstrukcje połączone z gruntem w sposób trwały, wykonane z materiałów budowlanych i elementów składowych, będące wynikiem prac budowlanych.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia zwolnienia od podatku VAT dostawy działek nr X i nr Y zabudowanych drogą asfaltową.

Analizując powołaną wcześniej definicję pierwszego zasiedlenia stwierdzić należy, że aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu obiekt musi zostać oddany do użytkowania, a ponadto czynność ta powinna podlegać opodatkowaniu.

Z opisu sprawy wynika, że nabycie przez Wnioskodawcę działek nr X i nr Y w 2001 r. w drodze umowy zamiany było ustawowo czynnością podlegającą opodatkowaniu. W dniu przejęcia z mocy prawa przez Gminę Miasta R., działka nr X o powierzchni 0,0111 ha (według ewidencji gruntów i budynków - użytek Bi) zabudowana była w części drogą asfaltową trwale z gruntem związaną, działka nr Y o powierzchni 0,6673 ha (według ewidencji gruntów i budynków - użytek Bi) również w części zabudowana była drogą asfaltową o szerokości 6 m, trwale z gruntem związaną, Droga asfaltowa posadowiona na działkach nr X i Y jest budowlą o symbolu PKOB 2112 - drogi i ulice pozostałe, określonym zgodnie rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. Droga asfaltowa posadowiona na działce nr X oraz droga asfaltowa posadowiona na działce nr Y została wybudowana przed rokiem 2001 przez inwestora zastępczego reprezentującego Gminę Miasto R. Drogi te znajdowały się już na przedmiotowych działkach w momencie ich nabycia przez Wnioskodawcę w 2001 r. Wnioskodawca nie ponosił żadnych wydatków na ulepszenie drogi asfaltowej znajdującej się na działkach nr X i nr Y w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które były równe lub wyższe niż 30% wartości początkowej. W stosunku do ww. nieruchomości Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Droga asfaltowa posadowiona na działce nr X oraz droga asfaltowa posadowiona na działce nr Y nie były przedmiotem najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze.

Odnosząc powołane przepisy prawa do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że dostawa budowli - drogi asfaltowej posadowionej na działce nr X i drogi asfaltowej posadowionej na działce nr Y nie będzie dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia, bowiem Wnioskodawca wskazał, że drogi te znajdowały się już na przedmiotowych działkach w momencie ich nabycia przez Wnioskodawcę w 2001 r. i nabycie przez Wnioskodawcę tych działek w drodze umowy zamiany było czynnością podlegającą opodatkowaniu. Wnioskodawca nie ponosił również żadnych wydatków na ulepszenie drogi asfaltowej znajdującej się na działkach nr X i nr Y w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które były równe lub wyższe niż 30% wartości początkowej. W związku z powyższym pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą przedmiotowych budowli upłynie okres nie krótszy niż 2 lata.

Tym samym dostawa budowli: drogi asfaltowej posadowionej na działce nr X i drogi asfaltowej posadowionej na działce nr Y jest objęta zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, bowiem w odniesieniu do przedmiotowych budowli doszło do ich pierwszego zasiedlenia oraz pomiędzy pierwszym zasiedleniem a ich dostawą nie upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Odnosząc się natomiast do dostawy gruntu działek nr X i nr Y, należy stwierdzić, że będą one objęte zwolnieniem od podatku VAT na podstawie 29a ust. 8 ustawy o VAT w związku z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT.

Ponieważ dostawa budowli: drogi asfaltowej posadowionej na działce nr X i drogi asfaltowej posadowionej na działce nr Y objęta jest zwolnieniem od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, to badanie czy w sytuacji opisanej przez Wnioskodawcę dostawa przedmiotowych budowli jest objęta zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a o VAT - jest bezprzedmiotowe.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy, że cała transakcja związana z wypłatą odszkodowania za dostawę na rzecz Gminy Miasta R. zabudowanych w części działek nr X i nr Y będzie zwolniona od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w związku z art. 29a ust. 8 tej ustawy, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).
Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach