Temat interpretacji

Podatek od towarów i usług od wydatków związanych z realizacją projektu pn. Przebudowa ciągu dróg powiatowych (), współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Powiatowego Zarządu Dróg przedstawione we wniosku z dnia 9 maja 2016 r. (data wpływu 13 maja 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 czerwca 2016 r. (data wpływu 7 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania podatku od towarów i usług od wydatków związanych z realizacją projektu pn. Przebudowa ciągu dróg powiatowych (), współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości odzyskania podatku od towarów i usług od wydatków związanych z realizacją projektu pn. Przebudowa ciągu dróg powiatowych (), współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 6 czerwca 2016 r. (data wpływu 7 czerwca 2016 r.) o wskazanie sposobu doręczania korespondencji.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Powiatowy Zarząd Dróg jest powiatową samorządową jednostką organizacyjną Powiatu, utworzoną na podstawie art. 12 pkt 8 lit. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. Jako jednostka organizacyjna Powiatu realizuje zadania statutowe w zakresie zarządu dróg powiatowych, na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. W roku 2014 Powiatowy Zarząd Dróg zrealizował i zakończył projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 Działanie 3.1 () pt. Przebudowa ciągu dróg powiatowych (). Liderem zrealizowanego projektu był Powiat, który złożył wniosek o dofinansowanie projektu w imieniu swoim i który odpowiada jako Beneficjent przed instytucją Zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym na lata 2007-2013 za realizację projektu. Powiatowy Zarząd Dróg, jako partner projektu i jednostka podległa Powiatowi, wdrożył operacyjnie projekt, tj. dokonał wyboru wykonawców części przygotowawczej projektu, ogłosił i przeprowadził postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na wykonawcę robót budowlanych, nadzorował postęp prac, dokonywał odbioru usług i robót oraz płatności z własnego rachunku bankowego. Powiatowy Zarząd Dróg pokrywa swoje wydatki z budżetu Powiatu, na podstawie planu finansowego jednostki budżetowej. Powiat Lider projektu przekazywał środki finansowe na rachunek bankowy Partnera projektu Powiatowego Zarządu Dróg, aby ten mógł regulować płatności w ramach projektu. Środki z dofinansowania projektu, czyli środki pochodzące z refundacji poniesionych kosztów wpłynęły na konto bankowe Powiatu (Lidera).

Projekt został rozpoczęty w roku 2013 (dokumentacja techniczna), a rzeczowa realizacja miała miejsce w roku 2014 (studium wykonalności inwestycji, przetarg, realizacja robót drogowych, promocja) i obejmował przebudowę pierwszego etapu ciągu dróg lokalnych o kategorii dróg powiatowych w Powiecie na terenie Gminy, łączących drogi wojewódzkie () z połączeniem w kierunku siedziby Gminy. Układ tych dróg stanowi oś komunikacyjną prowadzącą do jedynej na terenie Gminy przeprawy na rzece. Droga w ramach I etapu została przebudowana na długości od km 9+028 do km 12+241, tj. od przysiółka do okolic Urzędu Gminy w ciągu ulicy (). W ramach prac drogowych wykonano m.in. lokalne poszerzenia jezdni wraz ze wzmocnieniem jezdni siatką przeciwspękaniową i wzmocnieniem podbudowy, pobocza z materiału odzyskiwanego, a także miał miejsce remont istniejących przepustów.

Projekt usuwał skutki powodzi z roku 2010, pozwolił rozwiązać problemy komunikacyjne oraz poprawił bezpieczeństwo ruchu drogowego na terenie Gminy, która należy do gmin zagrożonych powodzią i podtopieniami. Projekt został uznany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego za projekt służący przywróceniu stanu ciągłości i funkcjonalności infrastruktury drogowej po powodzi z roku 2010, pozwolił rozwiązać problemy komunikacyjne oraz poprawił bezpieczeństwo ruchu drogowego na terenie Gminy, która należy do Gmin zagrożonych powodzią i podtopieniami. Projekt został uznany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego za projekt służący przywróceniu stanu ciągłości i funkcjonalności infrastruktury drogowej po powodzi z roku 2010.

Projekt nie był objęty pomocą publiczną w rozumieniu Regionalnego Programu Operacyjnego 2007-2013 i nie generował oraz nie generuje przychodów (Wnioskodawca zarządzający efektami projektu nie pobiera opłat za korzystanie z drogi zarówno w okresie wymagalnej trwałości projektu 5 lat oraz po upływie tego terminu). Po rzeczowym zakończeniu projektu zarządza nim operacyjnie jednostka organizacyjna Powiatu powołana do zarządzania drogami publicznymi powiatowymi, tj. Powiatowy Zarząd Dróg. Właścicielem mienia jest Powiat.

Operacyjnie projekt wdrożył Powiatowy Zarząd Dróg jako upoważniona do zarządzania drogami jednostka organizacyjna Powiatu. Zakres projektu obejmował zakupy towarów i usług związanych wyłącznie z projektem, fakturowane tylko na Powiatowy Zarząd Dróg, a mianowicie:

1. wydatki na przygotowanie projektu:
   • koszty dokumentacji technicznej na podstawie faktury VAT (wystąpił podatek od towarów i usług) faktura z dnia 30 grudnia 2013 r.,
   • studium wykonalności inwestycji na podstawie faktury VAT (wystąpił podatek od towarów i usług) faktura z dnia 13 lutego 2014 r.,
2. wydatki na przygotowanie dokumentacji przetargowej na podstawie umowy o dzieło (nie wystąpił podatek od towarów i usług),
3. wydatki na usługi związane z promocją całości projektu fakturowane (tablice informacyjne wystąpił podatek od towarów i usług) faktura z dnia 8 sierpnia 2014 r.,
4. wydatki na roboty budowlane drogowe fakturowane (wystąpił podatek od towarów i usług) faktura częściowa z dnia 22 sierpnia 2014 r., faktura końcowa z dnia 22 września 2014 r.

Wszystkie wymienione powyżej pozycje wydatków nie były i nie są związane z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych. Do dnia 24 października 2014 r. Powiatowy Zarząd Dróg nie był zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W trakcie realizacji ww. projektu Powiatowy Zarząd Dróg zmienił status podatkowy na czynny podatnik podatku VAT, zarejestrowany z dniem 24 października 2014 r., w wyniku utraty zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) w związku ze sprzedażą złomu użytkowego pozyskanego z konstrukcji stalowych pochodzących z rozbiórki tymczasowego mostu przez rzekę w ciągu drogi powiatowej w miejscowości (). Nabywcy złomu wystawiono fakturę przy zastosowaniu mechanizmu odwrotnego obciążenia. W przypadku przedmiotowej przebudowy ciągu dróg powiatowych i sprzedaży złomu użytkowego, gdzie VAT rozliczył nabywca nie zaistniał związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Obecnie, tj. z dniem 1 stycznia 2016 r., Powiatowy Zarząd Dróg ponownie zmienił status podatnika i jest zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony.

Czynności wykonywane przez Powiatowy Zarząd Dróg nie były i nie są rozliczane w rejestrach i deklaracjach Powiatu. Wszystkie czynności wykonywane przez jednostkę były i są ewidencjonowane w jej rejestrach.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Powiatowy Zarząd Dróg jako zarejestrowany z dniem 1 stycznia 2016 r. podatnik VAT zwolniony, ponoszący wydatki w projekcie zrealizowanym w latach 2013-2014 i współfinansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego może odzyskać zapłacony w ramach projektu podatek od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, Powiatowemu Zarządowi Dróg po zmianie z dniem 1 stycznia 2016 r. statusu podatnika podatku VAT, jako podatnika VAT zwolnionego, nadal nie przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony od zakupów towarów i usług zużytych przy zakończonym przedsięwzięciu, a co za tym idzie podatek VAT będzie wydatkiem kwalifikowanym do refundacji ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Uzasadnienie:

Powiatowy Zarząd Dróg jako powiatowa samorządowa jednostka organizacyjna Powiatu, utworzona na podstawie art. 12 pkt 8 lit. i ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, realizująca zadania ustawowe na podstawie art. 4 ust. 1 ww. ustawy, nie może odzyskać zapłaconego podatku od towarów i usług przy dokonanych zakupach w ramach zrealizowanego projektu pt. Przebudowa ciągu dróg powiatowych ().

Powiatowy Zarząd Dróg wykonuje na podstawie ww. ustawy zadania publiczne m.in. w zakresie utrzymania dróg powiatowych. Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca nie jest podatnikiem w rozumieniu ustawy.

Ponieważ wszystkie wydatki obejmujące zakupy towarów i usług w zakresie zrealizowanego projektu i zafakturowane na Powiatowy Zarząd Dróg nie są związane z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT nie jest możliwe rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług i tym samym Powiatowemu Zarządowi Dróg nie przysługuje prawo do zwrotu różnicy podatku VAT, o której mowa w art. 87 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Aby możliwa była realizacja prawa do obniżania podatku należnego o podatek naliczony nabywane przez podatnika towary lub usługi muszą służyć do wykonywania przez niego czynności podlegających opodatkowaniu. Zgodnie z powyższym, w sytuacji braku związku nabywanych towarów i usług ze sprzedażą opodatkowaną, podatnik nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego. W przypadku przebudowy drogi publicznej nie była ona związana w ogóle z czynnościami opodatkowanymi zarówno w części przygotowawczej inwestycji (studium wykonalności, dokumentacja techniczna, przygotowanie dokumentacji przetargowej), jak również w fazie rzeczowej realizacji: robót budowlanych drogowych oraz promocji projektu dotyczącej całego zadania. W związku z tym nie została spełniona podstawowa przesłanka warunkująca prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zauważyć, że z uwagi na fakt, że zakres pytania dotyczy możliwości odzyskania podatku naliczonego od wydatków związanych z realizacją projektu w latach 2013-2014, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, niniejszej interpretacji udzielono w oparciu o przepisy prawa podatkowego w zakresie podatku VAT obowiązujące w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast w myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r., kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Od dnia 1 stycznia 2014 r. przepis powyższy otrzymał następujące brzmienie: kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak stanowi art. 87 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika zostały określone w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Na podstawie przepisu art. 88 ust. 4 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013 r., obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Natomiast, od dnia 1 stycznia 2014 r. przepis powyższy otrzymał następujące brzmienie: obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 marca 2013 r., działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast od dnia 1 kwietnia 2014 r. przepis ten otrzymał brzmienie: działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że w myśl art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

W świetle wskazanych unormowań jednostki samorządu terytorialnego na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

1. podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich odrębnymi przepisami prawa, oraz
2. podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Tylko w tym zakresie ich czynności mają bowiem charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 595, z późn. zm.), powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie powiatowym, powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym, m.in. w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 ww. ustawy, w celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami.

Należy zauważyć, że zarówno ustawa o podatku od towarów i usług, jak również przepisy wykonawcze do niej nie definiują terminu jednostka budżetowa, wobec czego należy posiłkować się definicją legalną zawartą w ustawie z dnia 27 sierpnia 2007 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 885, z późn. zm.).

Jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego (art. 11 ust. 1 tej ustawy).

Stosownie do brzmienia ust. 3 powyższego artykułu, podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów i wydatków, zwany dalej planem finansowym jednostki budżetowej.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, jednostki budżetowe, z zastrzeżeniem odrębnych ustaw, tworzą, łączą i likwidują organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe.

W myśl ust. 2 powyższego artykułu, tworząc jednostkę budżetową, organ, o którym mowa w ust. 1, nadaje jej statut, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej, oraz określa mienie przekazywane tej jednostce w zarząd.

Należy wskazać, że na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Stosownie do art. 113 ust. 11 ustawy, podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.

W myśl art. 96 ust. 1 ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Jak stanowi art. 96 ust. 3 ustawy, podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Z kolei zgodnie z treścią art. 96 ust. 4 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2014 r., naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako podatnika VAT czynnego lub w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3, jako podatnika VAT zwolnionego.

Natomiast z dniem 1 stycznia 2015 r. przepis art. 96 ust. 4 otrzymał następujące brzmienie: Naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika jako podatnika VAT czynnego, a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 jako podatnika VAT zwolnionego, i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.

Na podstawie art. 96 ust. 6 ustawy, jeżeli podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu, jest on zobowiązany zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie to stanowi dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT.

Podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, którzy następnie zostali zwolnieni od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub którzy następnie zgłosili, że będą wykonywać wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43, pozostają w rejestrze jako podatnicy VAT zwolnieni art. 96 ust. 10 ustawy.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest powiatową samorządową jednostką organizacyjną, utworzoną na podstawie art. 12 pkt 8 lit. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. Jako jednostka organizacyjna Powiatu realizuje zadania statutowe w zakresie zarządu dróg powiatowych, na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. W roku 2014 Wnioskodawca zrealizował i zakończył projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Liderem zrealizowanego projektu był Powiat, który złożył wniosek o dofinansowanie projektu w imieniu swoim i który odpowiada jako Beneficjent przed instytucją Zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym na lata 2007-2013 za realizację projektu. Powiatowy Zarząd Dróg, jako partner projektu i jednostka podległa Powiatowi, wdrożył operacyjnie projekt, tj. dokonał wyboru wykonawców części przygotowawczej projektu, ogłosił i przeprowadził postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na wykonawcę robót budowlanych, nadzorował postęp prac, dokonywał odbioru usług i robót oraz płatności z własnego rachunku bankowego. Wnioskodawca pokrywa swoje wydatki z budżetu Powiatu, na podstawie planu finansowego jednostki budżetowej. Powiat Lider projektu przekazywał środki finansowe na rachunek bankowy Partnera projektu Powiatowego Zarządu Dróg, aby ten mógł regulować płatności w ramach projektu. Środki z dofinansowania projektu, czyli środki pochodzące z refundacji poniesionych kosztów wpłynęły na konto bankowe Powiatu (Lidera).

Projekt został rozpoczęty w roku 2013 (dokumentacja techniczna), a rzeczowa realizacja miała miejsce w roku 2014 (studium wykonalności inwestycji, przetarg, realizacja robót drogowych, promocja) i obejmował przebudowę pierwszego etapu ciągu dróg lokalnych o kategorii dróg powiatowych w Powiecie na terenie Gminy, łączących drogi wojewódzkie () z połączeniem w kierunku siedziby Gminy. Układ tych dróg stanowi oś komunikacyjną prowadzącą do jedynej na terenie Gminy przeprawy na rzece. Droga () w ramach I etapu została przebudowana na długości od km 9+028 do km 12+241, tj. od przysiółka do okolic Urzędu Gminy w ciągu ulicy (). W ramach prac drogowych wykonano m.in. lokalne poszerzenia jezdni wraz ze wzmocnieniem jezdni siatką przeciwspękaniową i wzmocnieniem podbudowy, pobocza z materiału odzyskiwanego, a także miał miejsce remont istniejących przepustów.

Projekt został uznany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego za projekt służący przywróceniu stanu ciągłości i funkcjonalności infrastruktury drogowej po powodzi z roku 2010, pozwolił rozwiązać problemy komunikacyjne oraz poprawił bezpieczeństwo ruchu drogowego na terenie Gminy, która należy do Gmin zagrożonych powodzią i podtopieniami. Projekt został uznany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego za projekt służący przywróceniu stanu ciągłości i funkcjonalności infrastruktury drogowej po powodzi z roku 2010.

Projekt nie był objęty pomocą publiczną w rozumieniu Regionalnego Programu Operacyjnego 2007-2013 i nie generował oraz nie generuje przychodów (Wnioskodawca zarządzający efektami projektu nie pobiera opłat za korzystanie z drogi zarówno w okresie wymagalnej trwałości projektu 5 lat oraz po upływie tego terminu). Po rzeczowym zakończeniu projektu zarządza nim operacyjnie jednostka organizacyjna Powiatu powołana do zarządzania drogami publicznymi powiatowymi, tj. Powiatowy Zarząd Dróg. Właścicielem mienia jest Powiat.

Operacyjnie projekt wdrożył Wnioskodawca jako upoważniona do zarządzania drogami jednostka organizacyjna Powiatu. Zakres projektu obejmował zakupy towarów i usług związanych wyłącznie z projektem, fakturowane tylko na Powiatowy Zarząd Dróg, a mianowicie:

• wydatki na przygotowanie projektu:
  koszty dokumentacji technicznej na podstawie faktury VAT (wystąpił podatek od towarów i usług) faktura z dnia 30 grudnia 2013 r.,
  studium wykonalności inwestycji na podstawie faktury VAT (wystąpił podatek od towarów i usług) faktura z dnia 13 lutego 2014 r.,
• wydatki na przygotowanie dokumentacji przetargowej na podstawie umowy o dzieło (nie wystąpił podatek od towarów i usług),
• wydatki na usługi związane z promocją całości projektu fakturowane (tablice informacyjne wystąpił podatek od towarów i usług) faktura z dnia 8 sierpnia 2014 r.,
• wydatki na roboty budowlane drogowe fakturowane (wystąpił podatek od towarów i usług) faktura częściowa z dnia 22 sierpnia 2014 r., faktura końcowa z dnia 22 września 2014 r.

Wszystkie wymienione powyżej pozycje wydatków nie były i nie są związane z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych. Do dnia 24 października 2014 r. Powiatowy Zarząd Dróg nie był zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W trakcie realizacji ww. projektu Wnioskodawca zmienił status podatkowy na czynny podatnik podatku VAT, zarejestrowany z dniem 24 października 2014 r. w wyniku utraty zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, w związku ze sprzedażą złomu użytkowego pozyskanego z konstrukcji stalowych pochodzących z rozbiórki tymczasowego mostu przez rzekę w ciągu drogi powiatowej w miejscowości (). Nabywcy złomu wystawiono fakturę przy zastosowaniu mechanizmu odwrotnego obciążenia. W przypadku przedmiotowej przebudowy ciągu dróg powiatowych i sprzedaży złomu użytkowego, gdzie VAT rozliczył nabywca nie zaistniał związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Obecnie, tj. z dniem 1 stycznia 2016 r., Zainteresowany ponownie zmienił status podatnika i jest zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony.

Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie były i nie są rozliczane w rejestrach i deklaracjach Powiatu. Wszystkie czynności wykonywane przez jednostkę były i są ewidencjonowane w jej rejestrach.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy, wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą wskazania, czy Zainteresowany, jako zarejestrowany z dniem 1 stycznia 2016 r. podatnik VAT zwolniony, ponoszący wydatki w projekcie zrealizowanym pn. Przebudowa ciągu dróg powiatowych () w latach 2013-2014 i współfinansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego może odzyskać zapłacony w ramach projektu podatek od towarów i usług.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w niniejszej sprawie jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Z całokształtu działań Wnioskodawcy związanych z zakupionymi towarami i usługami wynika, że nabycie tych towarów i usług nie ma związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym z czynnościami opodatkowanymi podatkiem VAT.

Zatem w omawianej sprawie warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostaną spełnione, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca w przypadku przebudowy ciągu dróg powiatowych i sprzedaży złomu użytkowego, nie zaistniał związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Zainteresowany wskazał również, że wymienione pozycje wydatków, zawartych w fakturach wystawionych na Powiatowy Zarząd Dróg, nie były i nie są związane z wykonywaniem przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych. W związku z powyższym, Zainteresowany nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki ponoszone z tytułu realizacji opisanego we wniosku projektu. Tym samym Wnioskodawcy z tego tytułu nie przysługuje prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

W zakresie przedmiotowych wydatków Zainteresowany nie będzie miał również możliwości uzyskania zwrotu podatku na zasadach określonych w rozdziale 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r. w sprawie miejsca świadczenia usług oraz zwrotu kwoty podatku naliczonego jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług (Dz. U., poz. 1656). Ewentualny zwrot na podstawie tych przepisów obwarowany jest pewnymi warunkami, które podatnik winien spełnić. Wśród warunków tych ustawodawca wymienia m.in. pochodzenie środków finansowych ze źródeł określonych w § 8 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia, a w zakresie środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej podpisanie umowy o dofinansowanie przed dniem 1 maja 2004 r. Ponieważ Wnioskodawca nie spełnia ww. warunków, nie będzie miał zatem możliwości ubiegania się o zwrot podatku VAT na podstawie przepisów rozdziału 4 cyt. rozporządzenia.

Podsumowując, Wnioskodawca, jako zarejestrowany z dniem 1 stycznia 2016 r. podatnik VAT zwolniony, ponoszący wydatki w projekcie zrealizowanym w latach 2013-2014 i współfinansowanym ze środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego pn. Przebudowa ciągu dróg powiatowych () nie ma możliwości odzyskania podatku VAT w związku z realizacją ww. projektu, gdyż nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, jak również efekty powstałe w ramach realizacji przedmiotowego zadania nie były i nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Tym samym Wnioskodawcy z tego tytułu nie przysługuje prawo do zwrotu podatku, o którym mowa w art. 87 ust. 1 ustawy. Ponadto nie zostaną również spełnione warunki uprawniające do uzyskania zwrotu podatku, o których mowa w powołanym wyżej rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2013 r.

W tym miejscu należy zauważyć, że w dniu 29 września 2015 r. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-276/14 zgodnie z którym gminna jednostka organizacyjna, której działalność nie spełnia kryterium samodzielności w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), nie może być uznana za podatnika podatku od wartości dodanej odrębnie od gminy, w której skład jednostka ta wchodzi. W związku z ww. wyrokiem nr C-276/14, w dniu 29 września 2015 r. Ministerstwo Finansów wydało Komunikat, w którym stwierdzono, że mając na uwadze rozstrzygnięcie TSUE zakłada się obowiązkowe scentralizowanie w samorządach rozliczeń w zakresie podatku VAT.

Ponadto na tle obecnej ustawy o podatku od towarów i usług w dniu 26 października 2015 r. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów (sygn. akt I FPS 4/15) wskazał na orzeczenie TSUE z dnia 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14 Gmina Wrocław i podkreślił, że pomimo większego niż jednostki budżetowe stopnia samodzielności zakładu budżetowego, nie może on być uznany za odrębnego od Gminy podatnika VAT, nie spełnia bowiem warunku wystarczającej samodzielności.

W tym miejscu należy nadmienić, że kryterium kwalifikowalności wydatków w ramach rozliczeń dotyczących wykorzystywanych środków pomocowych Unii Europejskiej (w tym kwalifikowalności podatku od towarów i usług), nie jest zagadnieniem regulowanym przez przepisy prawa podatkowego. Określenie zasad kwalifikowalności wydatków, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2014 r., poz. 1649, z późn. zm.), należy do zadań instytucji zarządzającej, która na podstawie art. 25 ust. 1 ww. ustawy, odpowiada za prawidłową realizację programu operacyjnego.

Zgodnie z przepisem art. 14b § 3 cyt. ustawy, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego.

W świetle powyższego tut. Organ zaznacza, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile zaistniały stan faktyczny i projektowane zdarzenie przyszłe pokrywać się będą z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W przypadku zmiany któregokolwiek elementu stanu faktycznego, udzielona interpretacja straci zatem swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu