Temat interpretacji

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Definicja towaru dla potrzeb podatku VAT została zawarta w art. 2 ust. 6 cyt. ustawy. Zgodnie, z którym przez pojęcie towaru rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.
Dostawa budynku lub jego części podlega opodatkowaniu na zasadach określonych przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. Stawka podatku zależeć będzie od rodzaju sprzedawanego budynku i wynosi:
#61607; 7% - zgodnie z art. 146 ust. 1 pkt 2b w okresie od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej do dnia 31 grudnia 2007 r. w odniesieniu do obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych.
#61607; zwolniona z VAT na podstawie:
- art. 43 ust. 1 pkt 2 jako towar używany, przy spełnieniu warunków określonym tym przepisem oraz art. 43 ust. 6
- art. 43 ust. 1 pkt 10
#61607; 22% - zgodnie z art. 41 ust. 1, w pozostałych przypadkach.
Grunt natomiast zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu stawką podstawową w wysokości 22%, za wyjątkiem dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę, które w myśl art. 43 ust. 9 ustawy podlegają zwolnieniu od podatku.
Jeżeli przedmiotem dostawy są budynki lub budowle trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania, zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług nie wyodrębnia się wartości gruntu.
Z powyższego wynika, że podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość budynków wraz z wartością gruntu i zastosowanie będzie miała do całości stawka właściwa dla danego budynku, budowli lub ich części.
Natomiast oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nie mieści się w zakresie dostawy towarów określonej w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, nie daje bowiem prawa do rozporządzania gruntem jak właściciel.
Ponieważ oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest świadczeniem na rzecz innego podmiotu i nie jest dostawą uznać należy, że jest ono świadczeniem usług w rozumieniu przepisów art. 8 ust. 1 ustawy.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 powołanej ustawy przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.
Ponieważ ustawodawca nie zdefiniował na potrzeby ustawy o podatku od towarów i usług pojęcia wartości niematerialnych i prawnych, uznać należy, że wartościami tymi są wartości niematerialne i prawne wymienione w art. 22b i 22c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) oraz art. 16b i 16 c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.)
W świetle powyższych przepisów wartością niematerialną i prawną jest min. prawo wieczystego użytkowania gruntów.
Regulacje dotyczące prawa wieczystego użytkowania są zawarte w art. 232-243 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 ze zm.).

Użytkowanie wieczyste jest prawem na nieruchomości gruntowej. Grunty stanowiące własność Skarbu Państwa położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miast i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i prawnym.
W przypadku oddania gruntu Skarbu Państwa lub gminy w użytkowanie wieczyste istotne jest to, że właścicielem gruntu pozostaje gmina lub Skarb Państwa, natomiast budynki i urządzenia wzniesione na tym gruncie stają się własnością wieczystego użytkownika.
Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste następuje na okres od 40 - 99 lat. Dla ustanowienia prawa wieczystego użytkowania konieczne jest zawarcie umowy w formie aktu notarialnego, a następnie wpisanie tego prawa do księgi wieczystej. Użytkownik wieczysty, przez czas trwania swego prawa uiszcza właścicielowi gruntu opłatę roczną.
Na mocy powyższych uregulowań uznać należy, że oddanie gruntu w wieczyste użytkowanie stanowi, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT usługę, o ile ma charakter odpłatny od 1 maja 2004 r. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, z zastrzeżeniem ust. 2-12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 czynność oddania nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste podlega opodatkowaniu stawką podatku VAT w wysokości 22%.
Podstawą opodatkowania, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4.
Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.
W związku z powyższym w przypadku oddania nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste opodatkowaniu podlegać będzie opłata roczna, których termin płatności upływał od 1 maja 2004 r. bez znaczenia, że akty notarialne zostały zawarte przed 1 maja 2004 r.
Natomiast obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje z chwilą upływu terminu płatności poszczególnych opłat pobieranych z tego tytułu - § 3a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.)
W odpowiedzi na złożone zapytanie tutejszy urząd informuje, że w przypadku dostawy budynku lub jego części z równoczesnym oddaniem gruntu lub jego części w użytkowanie wieczyste, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będą podlegały dwie różne czynności, tj. dostawa towarów (sprzedaż budynków lub jego części) oraz świadczenie usługi (oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste). Zasady opodatkowania przedstawiono powyżej.
Ponadto informuje się, że rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) reguluje kwestie dotyczące zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntu. Ze zbyciem mamy do czynienia przy przeniesieniu własnościowego prawa w obrocie wtórnym, tj. w wyniku sprzedaży.
Zgodnie z treścią § 5 ust. 7 powołanego rozporządzenia obniżoną do wysokości 7% stawkę podatku stosuje się do zbycia prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli, jeżeli budynki te lub budowle albo ich części są opodatkowane stawką 7%.
Natomiast, zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia zwalnia się od podatku zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli, jeżeli budynki lub budowle albo ich części są zwolnione od podatku lub opodatkowane stawką podatku w wysokości 0%.
Tak więc w sytuacji, gdy dostawa budynku lub jego części korzysta ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy tj. jako dostawa towarów używanych przy jednoczesnym spełnieniu warunków określonych w tym przepisie, wówczas zbycie wieczystego użytkowania gruntu również będzie korzystać ze zwolnienia przedmiotowego. Podobnie będzie w przypadku, gdy dostawa obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części korzystać będzie ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.
W pozostałych przypadkach, jeżeli sprzedaż znajdującego się na gruncie budynku podlega opodatkowaniu według podstawowej stawki 22%, to zbycie prawa wieczystego użytkowania gruntu będzie opodatkowane taką samą stawką.
W odpowiedzi na drugie pytanie, czy opłaty wnoszone za 2005 r. i lata następne winny być objęte stawką podatku VAT w wysokości 22% należy mieć na względzie cytowane powyżej przepisy oraz ewentualną zmianę przepisów w tym zakresie.