Temat interpretacji

Prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej w związku z rozwiązaniem umowy o przyłączenie do sieci przesyłowej.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2017 r. (data wpływu 18 września 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej w związku z rozwiązaniem umowy o przyłączenie do sieci przesyłowej - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 września 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej w związku z rozwiązaniem umowy o przyłączenie do sieci przesyłowej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką akcyjną z siedzibą na terytorium Polski (dalej jako Spółka), prowadzącą działalność m.in. w zakresie budowy elektrowni wiatrowych oraz świadczenia usług związanych z wytwarzaniem i zaopatrywaniem w energię elektryczną ze źródeł odnawialnych.

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i przysługuje jej pełne prawo do odliczenia podatku od towarów i usług w związku z towarami i usługami nabytymi w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Z uwagi na realizowane projekty budowy elektrowni wiatrowych, Spółka zawiera z przedsiębiorstwami energetycznymi - operatorem systemu przesyłowego lub operatorami systemu dystrybucyjnego - umowy na wykonanie usług przyłączenia do sieci zespołu elektrowni wiatrowych należących do Spółki, w celu umożliwienia dostarczania energii elektrycznej do i z sieci przesyłowej/dystrybucyjnej. Jeden zespół elektrowni wiatrowych składa się zazwyczaj z kilku do kilkudziesięciu elektrowni (dalej jako Farma Wiatrowa). Opłata za przyłączenie ustalana jest na podstawie rzeczywistych nakładów, poniesionych przez dane przedsiębiorstwo energetyczne na realizację przyłączenia, co wynika z przepisów ustawy Prawo energetyczne.

W trakcie procesu dotyczącego przyłączenia danej Farmy Wiatrowej do sieci, Spółka uiszcza zaliczkę i przedpłaty na poczet przewidywanej opłaty za przyłączenie.

W ramach jednego z projektów budowy Farmy Wiatrowej (Projekt B. II), Spółka zawarła z X. X. X. S.A. (dalej jako XXX) umowę o przyłączenie do sieci przesyłowej (dalej jako Umowa). Spółka zobowiązana była do zapłaty następujących opłat na poczet opłaty za przyłączenie:

• zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie (zgodnie z ustawą Prawo energetyczne zaliczka jest wpłacana w momencie złożenia wniosku o określenie warunków przyłączenia) oraz
• pozostałej części przewidywanej opłaty przyłączeniowej w terminach określonych w Umowie (dalej jako Opłaty).

Zgodnie z postanowieniami Umowy, Spółka była uprawniona do odstąpienia od Umowy w przypadkach w niej wskazanych. W przypadku odstąpienia od Umowy przez Spółkę z przyczyn dotyczących Spółki lub odstąpienia od Umowy przez XXX z przyczyn dotyczących Spółki, Spółka zobowiązana była do zapłaty jednorazowej opłaty (tytułem odszkodowania), pomniejszonej o wniesione przez Spółkę Opłaty do dnia odstąpienia od Umowy, tj. zaliczkę i przedpłatę na poczet opłaty za przyłączenie wynikającą z Umowy, w wysokości pokrywającej poniesione przez XXX koszty związane z przyłączeniem (zwane dalej Kosztami Poniesionymi).

Pismem z dnia 27 października 2016 r. Spółka wystąpiła do XXX z wnioskiem o rozwiązanie Umowy za porozumieniem stron, zwrotu w całości uiszczonej przez Spółkę zaliczki na poczet Opłat oraz niedokonywania przez XXX żadnych czynności związanych z realizacją Umowy, a w szczególności takich, które mogłyby spowodować powstanie jakichkolwiek kosztów, do czasu rozwiązania Umowy.

Przyczyną wystąpienia do XXX z wnioskiem o rozwiązanie Umowy, były zmiany stanu prawnego dotyczącego przedsięwzięć w zakresie energetyki wiatrowej. Nowe przepisy dotyczące przedsięwzięć w zakresie energetyki wiatrowej zmieniły m.in. system wsparcia z tzw. systemu zielonych certyfikatów na system aukcyjny, wprowadziły szereg niedogodności dla projektów niewybudowanych (np. ograniczenie czasu ważności istniejących pozwoleń na budowę), co w przypadku tak dużego projektu jak B. II (o mocy przyłączeniowej 150 MW) stanowi bardzo istotny czynnik ryzyka i w skrajnym przypadku może oznaczać brak możliwości jego zrealizowania. Pojawiły się również liczne wątpliwości odnośnie terminu i warunków aukcji na odbiór energii wytworzonej przez elektrownie wiatrowe, stanowiące kluczowy czynnik pozwalający oszacować opłacalność Projektu przy zakładanych parametrach technicznych, a także zapowiedzi kolejnych zmian obowiązujących i wprowadzanych przepisów.

Nowe przepisy wprowadziły także daleko idące ograniczenia odnośnie lokalizacji elektrowni wiatrowych oraz skrócenie do 3 lat okresu, w którym muszą być one wybudowane i powinny uzyskać pozwolenie na użytkowanie, co przy wielkości Projektu B. II nie daje pewności, opartej na racjonalnych i sprawdzalnych przesłankach, że Spółka spełni wymogi nowych przepisów w zakresie wszystkich turbin wiatrowych, których wybudowanie przewidziano w ramach tego Projektu, uwzględniając konieczność pozyskania finansowania i czas na wybudowanie Farmy Wiatrowej.

Reasumując, rażąca zmiana na niekorzyść Spółki uwarunkowań realizacji procesu inwestycyjnego, wzrost niepewności dotyczącej jego finansowania oraz ekonomicznej opłacalności, zmusiły ją do wstrzymania realizacji Projektu B. II, bowiem dalsze ponoszenie nakładów inwestycyjnych jest obciążone zbyt dużym ryzykiem. W świetle racjonalnej oceny, kontynuowanie tego Projektu mogłoby również doprowadzić do utraty płynności przez Spółkę i konieczności ogłoszenia upadłości. W tej sytuacji racjonalnym jest rozwiązanie Umowy za zgodnym porozumieniem stron. Rozwiązanie umowy o przyłączenie nie oznacza definitywnej niemożności zrealizowania tego zadania inwestycyjnego w przyszłości, bowiem spełniając warunki stawiane podmiotom przyłączanym do sieci elektroenergetycznej, Spółka może ponownie wystąpić o zawarcie umowy o przyłączenie.

Obecnie Spółka jest na etapie zawierania porozumienia dotyczącego rozwiązania Umowy (dalej jako Porozumienie), które ma na celu wzajemne rozliczenie stron Umowy. W przypadku zawarcia Porozumienia Spółka otrzyma od XXX wniesione Opłaty, a jednocześnie będzie zobowiązana do zapłaty jednorazowej opłaty na rzecz XXX, z tytułu Kosztów Poniesionych, odpowiadających poniesionym udokumentowanym wydatkom XXX związanym z realizacją Umowy.

W związku z zawartym Porozumieniem, Spółka otrzyma od XXX fakturę tytułem Kosztów Poniesionych, obejmującą opłatę z tytułu faktycznie poniesionych przez XXX wydatków na realizację przyłączenia/realizację Umowy, powiększoną o należny podatek według obowiązującej stawki (obecnie 23%).

W zakresie kwalifikacji na gruncie podatku od towarów i usług wynagrodzenia należnego XXX z tytułu jednorazowych opłat za faktycznie poniesione wydatki na realizację umów o przyłączenie do sieci przesyłowej, w związku z odstąpieniem od takich umów, XXX uzyskała indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego z dnia 8 września 2014 r. wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie działającego w imieniu Ministra Finansów (nr IPPP3/443-549/14-2/IG), w której potwierdzono, iż wynagrodzenie to podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług po stronie XXX.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Spółka z tytułu uiszczenia jednorazowej opłaty na rzecz XXX w związku z rozwiązaniem Umowy na mocy Porozumienia i z tytułu faktycznie poniesionych przez XXX wydatków na realizację Umowy, będzie uprawniona do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury otrzymanej z tego tytułu od XXX?

Zdaniem Wnioskodawcy, z tytułu uiszczenia jednorazowej opłaty na rzecz XXX w związku z rozwiązaniem Umowy na mocy Porozumienia i z tytułu faktycznie poniesionych przez XXX wydatków na realizację Umowy, będzie uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury otrzymanej z tego tytułu od XXX.

Uzasadnienie.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako Ustawa o VAT), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17119 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jednocześnie należy zauważyć, że zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z ww. przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Zatem warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jest bezpośredni lub pośredni związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

XXX działając jako podatnik VAT wystawi na rzecz Spółki fakturę dokumentującą opłatę z tytułu wydatków faktycznie poniesionych przez XXX na realizację przyłączenia/realizację Umowy (tytułem Kosztów Poniesionych), na której zostanie wykazany podatek należny.

Wobec powyższego należy dokonać oceny czy nabycie przez Spółkę usługi związanej z wcześniejszym rozwiązaniem zawartej Umowy na podstawie Porozumienia, służy pośrednio bądź bezpośrednio wykonywanej przez Spółkę działalności opodatkowanej. W ocenie Spółki, warunek ten będzie spełniony, gdyż jak wskazano, prowadzi ona działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, natomiast zawarta z XXX Umowa służy wykonywaniu czynności opodatkowanych przez Spółkę.

Z kolei, decyzja o rozwiązaniu Umowy podjęta została w związku ze zmianami stanu prawnego dotyczącego przedsięwzięć w zakresie energetyki wiatrowej - a więc ze względu na okoliczności niezależne od Spółki - i konsekwencji rażącej zmiany na niekorzyść Spółki uwarunkowań realizacji procesu inwestycyjnego, jego finansowania oraz ekonomicznej opłacalności.

Zatem, rozwiązanie Umowy ma na celu ograniczenie kosztów ponoszonych przez Spółkę w związku z realizacją różnych projektów budowy Farm Wiatrowych i skupienie się w aktualnym momencie na projektach zapewniających utrzymanie płynności finansowej Spółki, co pozwala kontynuować prowadzenie działalności, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jednocześnie, aktualne rozwiązanie umowy o przyłączenie nie oznacza definitywnej niemożności zrealizowania projektu B. II w przyszłości, bowiem spełniając warunki stawiane podmiotom przyłączanym do sieci elektroenergetycznej, Spółka może ponownie wystąpić o zawarcie umowy o przyłączenie i może oczekiwać, że opłata z tego tytułu będzie uwzględniała prace już wykonane, pod warunkiem przyłączenia farmy wiatrowej w tym samym miejscu przyłączenia.

Spółka pragnie dodatkowo podkreślić, iż dla możliwości odliczenia podatku naliczonego bez znaczenia powinien pozostać fakt, iż przedmiotowe usługi związane są z wstrzymaniem realizacji niektórych Projektów Spółki, co do których istnieją racjonalne przesłanki, że ich kontynuacja może zagrozić prowadzeniu działalności opodatkowanej przez Spółkę.

W tym miejscu warto powołać się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako ETS) i dla przykładu zwrócić uwagę na wyrok ETS w sprawie C-32/03 z 3 marca 2005 r. (I/S Fini H), w której Trybunał stwierdził, iż: (...) podmiot, który zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej, lecz nadal płaci czynsz oraz opłaty związane z pomieszczeniem służącym uprzednio wykonywaniu tej działalności, ponieważ umowa najmu zawiera klauzulę uniemożliwiającą jej wypowiedzenie, jest uważany za podatnika w rozumieniu tego artykułu i może odliczyć podatek VAT naliczony od poniesionych w ten sposób wydatków, o ile istnieje bezpośredni i ścisły związek między dokonanymi płatnościami a działalnością gospodarczą (...).

W ocenie Spółki, powyższa konkluzja ETS w pełni uzasadnia możliwość odliczenia podatku naliczonego w związku z wydatkami, które dotyczą również ograniczenia czy nawet zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej. Zasadą jest, iż aktywność gospodarcza w realiach wolnego rynku wiąże się z niepewnością co do jej rezultatów i może skutkować również koniecznością jej ograniczenia, a nawet zakończenia (przykładowo, ponieważ dalsza jej kontynuacja nie jest opłacalna). Tym samym, konieczność zakończenia działalności (i poniesienia wydatków z tym związanych) jest niejako immamentną cechą prowadzenia takiej działalności. Stąd, zdaniem Spółki, uzasadnionym jest uznanie, iż usługi w zakresie wcześniejszego rozwiązania Umowy są bezpośrednio związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, a tym samym wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Informuje się, że zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wobec powyższego, niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawne wyłącznie dla Spółki, a nie kontrahenta (XXX).

Należy wskazać, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, to interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia, a w przypadku zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej