Temat interpretacji

Prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ustawy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 6 września 2016 r. (data wpływu 14 września 2016 r.), uzupełnionym w dniu 28 listopada 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korzystania ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ustawy jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 września 2016 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 28 listopada 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do korzystania ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ustawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest wspólnotą mieszkaniową utworzoną zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali. W skład Wspólnoty wchodzą 325 lokale mieszkalne, 57 lokali użytkowych oraz lokal niemieszkalny tj. garaż. Wspólnota mieszkaniowa powołana jest do utrzymywania nieruchomości wspólnej. Dodatkowo, ze względów technologicznych, pośredniczy również w dostawach mediów (np. prąd, woda, koszty za centralne ogrzewanie i podgrzewanie wody tj. koszty rozliczane na właścicieli) do poszczególnych lokali, w tym mieszkalnych, znajdujących się w budynku tej Wspólnoty. Nie jest bowiem możliwe dostarczenie mediów bez pośrednictwa instalacji znajdujących się na nieruchomości wspólnej.

Dostawy te są co do zasady zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 10 i 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. Na poczet utrzymania nieruchomości wspólnej członkowie Wspólnoty uiszczają comiesięczne zaliczki, zaś dostawy mediów są rozliczane na koniec miesiąca. W zakresie pozostałych czynności, nieobjętych ww. zwolnieniem, Wspólnota korzysta ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z ustawą o VAT, do limitu tego zwolnienia należy wliczyć wartość całej sprzedaży dokonanej przez podatnika, z wyjątkiem m.in. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych (art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy o VAT).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy do limitu zwolnienia określonego w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług należy wliczać dostawę mediów do lokali mieszkalnych Wspólnoty, tym samym czy w świetle art. 113 ustawy na Wspólnocie ciąży obowiązek rejestracji jako czynnego podatnika VAT po przekroczeniu kwoty 150.000 zł z tytułu odsprzedaży mediów na potrzeby utrzymania lokali mieszkalnych i usługowych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość tej sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT). Stosowanie do art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy o VAT, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się również odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT, z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami-jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Zdaniem Wnioskodawcy nie ma powodu, żeby refakturowanie mediów zaliczyć do transakcji związanych z nieruchomościami. Przedmiotem takiej usługi są przecież poszczególne media, a nie nieruchomości. Wspólnota, dokonując refakturowania, jest jedynie pośrednikiem między dostawcami np. energii lub wody, a rzeczywistym odbiorcą - właścicielem lokalu. Przeniesienie ciężaru kosztów na inną osobę jest potraktowane jako świadczenie usługi w tym zakresie. Konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego tę usługę jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej konkretnej (odsprzedawanej) usługi. Same refakturowanie nie zmienia charakteru nabytej usługi. Ta sama zasada dotyczy odsprzedaży towaru (w tym wypadku energii). W przypadku odsprzedaży mediów przedmiotem transakcji jest ten sam towar i ta sama usługa, które zostały nabyte przez Wspólnotę. Dochodzi do dostawy energii elektrycznej, cieplnej i gazu przewodowego oraz do świadczenia usług dostarczania wody za pośrednictwem sieci wodociągowych odprowadzania i oczyszczania ścieków i innych usług sanitarnych.

Media (woda, energia elektryczna i gaz) zawsze są dostarczane do nieruchomości, ponieważ miejsce ich wykorzystania zawsze jest usytuowane w budynku lub w budowli. Nie można jednak tylko na tej podstawie uznać, że transakcje dotyczące ich dostarczania są transakcjami związanymi z nieruchomościami. W przypadku refakturowania mediów są to transakcje dotyczące energii i gazu, transakcje dotyczące nieczystości itd.

Media są produktem wspólnoty, ale znalazły się w poszczególnych lokalach jako efekt sprzedaży dokonywanej przez podmioty trzecie i są przez Wspólnotę odsprzedawane jako własne produkty (usługi). Nadal to jednak energia, gaz, usługi dostarczania wody i odbioru ścieków. Dostawcy tych mediów nie rozpoznają ich we własnych ewidencjach jako transakcji związane z nieruchomościami, ale jako dostawę energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego oraz jako świadczenie usług dostarczania wody, odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz innych usług sanitarnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, do limitu zwolnienia określonego w art. 113 ustawy nie należy wliczać dostawy mediów do lokali mieszkalnych. Zatem na Wspólnocie nie ciąży obowiązek rejestracji jako czynnego podatnika VAT po przekroczeniu kwoty 150 000 zł z tytułu odsprzedaży mediów na potrzeby utrzymania lokali mieszkalnych i usługowych.

Wskazano, że wyrokiem z dnia 19 maja 2016 r. (sygn. akt I SA/Po 2427/15) WSA w Poznaniu uchylił interpretację podatkową w sprawie refakturowania mediów jako transakcji związanych z nieruchomościami wliczonych do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. W ocenie organu, za czynności związane z nieruchomościami należy uznać nie tylko usługi stricte dotyczące nieruchomości, lecz także wszelkie czynności, których wykonanie oparte jest na wykorzystaniu, używaniu i użytkowaniu nieruchomości. W konsekwencji organ stwierdził, iż w świetle obowiązującego od dnia 1 stycznia 2014 r. zmienionego przepisu art. 113 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, wspólnota przy wyliczeniu limitu sprzedaży uprawniającego do korzystania ze zwolnienia powinna uwzględnić czynności związane z dostawą mediów (tj. zimnej wody, ścieków, ciepła na potrzeby co. i podgrzania wody) do lokali mieszkalnych.

Sąd uznał stanowisko organu za błędne. Zgodził się natomiast, że relacje między wspólnotą, a jej członkiem w zakresie odnoszącym się do refakturowania mediów wykorzystywanych w lokalach mieszczą się w pojęciu transakcji w rozumieniu art. 113 ust. 2 pkt 2 lit a) ustawy o VAT, jednak uznał, że nie są to transakcje związane z nieruchomościami. Według Sądu czynności polegające na odsprzedaży mediów mają określony związek z konkretną nieruchomością, ale jak zaznaczono, nie chodzi tu o każdy związek. Ma to być związek ścisły (bezpośredni), który polega m.in. na tym, że nieruchomość musi być nieodzownym i konstytutywny elementem transakcji. W okolicznościach faktycznych sprawy nie mają istotnego znaczenia aspekty techniczne i funkcjonalne, które charakteryzują analizowaną transakcję. W ocenie Sądu należy zgodzić się, że przedmiotem transakcji odsprzedaży mediów nie jest nieruchomość, rozumiana jako element konstytutywny transakcji, ponieważ takim podstawowym elementem świadczenia są: woda, ciepło i odprowadzanie ścieków. Z tych względów tego rodzaju odsprzedaż mediów nie może być traktowana jako transakcja związana z nieruchomością, a w konsekwencji jej wartość nie może być uwzględniona w wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Przepis art. 2 pkt 6 ustawy stanowi, że przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi - art. 8 ust. 2a ustawy.

Powyżej cytowany przepis art. 8 ust. 2a ustawy o VAT stanowi implementację art. 28 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, ze zm.), zgodnie z którym w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Oznacza to, że podmiot świadczący (sprzedający) daną usługę nabytą we własnym imieniu, lecz na rzecz osoby trzeciej traktowany jest najpierw jako usługobiorca, a następnie jako usługodawca tej samej usługi. Przeniesienie ciężaru kosztów na inną osobę, nie może być zatem w żaden inny sposób potraktowane niż jako świadczenie usługi w tym samym zakresie. Konsekwencją uznania podatnika biorącego udział w odsprzedaży usługi za świadczącego, jest wystawienie przez niego faktury dokumentującej wyświadczenie tej usługi.

Jak wskazano wyżej, regulacja art. 8 ust. 2a ustawy ma zastosowanie w sytuacji, w której podatnik nabywa usługę, a następnie w stanie nieprzetworzonym (identycznym jak w chwili jej nabycia) odsprzedaje ją swojemu kontrahentowi, samemu nie wykonując fizycznie przedmiotowej usługi, gdzie świadczenie takich usług powinno zostać zatem opodatkowane VAT według stawki właściwej dla danego rodzaju usługi.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Prawa i obowiązki członków wspólnoty oraz zakres zarządu nieruchomością wspólną określa ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz.U. z 2015 r. poz. 1892).

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy o własności lokali, ustawa określa sposób ustanawiania odrębnej własności samodzielnych lokali mieszkalnych, lokali o innym przeznaczeniu, prawa i obowiązki właścicieli tych lokali oraz zarząd nieruchomością wspólną.

Z powyższego przepisu wynika, że postanowienia ww. ustawy o własności lokali odnoszą się zarówno do lokali mieszkalnych, jak też do lokali o innym przeznaczeniu tzw. lokali użytkowych (lokali sklepowych, usługowych, handlowych, biurowych, gastronomicznych, garaży i innych).

W myśl art. 6 ww. ustawy, ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Przepis ten nadaje wspólnocie mieszkaniowej przymiot jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej. Wspólnota mieszkaniowa jest odrębnym od członków wspólnoty podmiotem praw i obowiązków, a tym samym działając w ramach przyznanej zdolności prawnej może nabywać prawa i obowiązki do własnego majątku.

Jednostka, która powstała na podstawie przepisu art. 6 ww. ustawy o własności lokali, posiada określoną strukturę, w której skład wchodzą właściciele lokali, którzy są zobowiązani do określonych zachowań oraz czynności wynikających z tej ustawy.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 powołanej ustawy, właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

Z ww. przepisu wynika, że istnieją dwa rodzaje obowiązków członków wspólnoty mieszkaniowej:

1. związane z nieruchomością wspólną,
2. związane z odrębną własnością lokalu.

Jak stanowi art. 14 ustawy o własności lokali, na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności:

1. wydatki na remonty i bieżącą konserwację,
2. opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę,
3. ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali,
4. wydatki na utrzymanie porządku i czystości,
5. wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

Ponadto, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o własności lokali, na pokrycie kosztów zarządu właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do dnia 10 każdego miesiąca.

Należy zatem wskazać, że w przypadku nabycia towarów i usług w ramach zarządu nieruchomością wspólną, wspólnota będąc jednostką odrębną od właścicieli lokali nabywając towary i usługi dla celów nieruchomości wspólnej nie wykonuje żadnych czynności na rzecz właścicieli, ponieważ w takim wypadku działa w imieniu własnym i na własny rachunek. Działa wtedy jako podmiot stosunków zobowiązaniowych wynikających z zarządu nieruchomością wspólną, którego działanie jest jedynie finansowane przez właścicieli wyodrębnionych lokali mieszkalnych mających udziały w nieruchomości wspólnej - m.in. w formie zaliczek, o których mowa w art. 15 ustawy o własności lokali.

W związku z tym odbiorcą nabywanych towarów i usług jest - jako odrębny od jej członków podmiot prawa - wspólnota mieszkaniowa. Ponieważ występuje ona jako ostateczny konsument, nie świadczy więc w tym zakresie żadnych czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług na rzecz właścicieli odrębnych lokali, a zatem nie występuje jako podatnik podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Natomiast w sytuacji, gdy wydatki ponoszone są przez właściciela wyłącznie w związku z odrębną własnością lokalu, wspólnota w zakresie nabywanych towarów i usług (tj. głównie mediów) celem zaopatrzenia poszczególnych lokali występuje w odmiennej roli. Nabywa bowiem towary i usługi w swoim imieniu, jednakże na rzecz właścicieli poszczególnych lokali, którzy dokonują na poczet tych zakupów stosownych wpłat. W konsekwencji należy stwierdzić, że obciążanie członków wspólnoty zaliczkami na pokrycie kosztów indywidualnego zużycia mediów stanowi odpłatną dostawę towarów i świadczenie usług w myśl art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 2a ustawy. Dotyczy to również odsprzedaży właścicielom lokali, zakupionych uprzednio w tym celu, towarów i usług związanych wyłącznie z utrzymaniem poszczególnych lokali. Wówczas wspólnota wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest wspólnotą mieszkaniową, w skład której wchodzi 325 lokali mieszkalnych, 57 lokali użytkowych oraz lokal niemieszkalny (garaż). Wspólnota mieszkaniowa powołana jest do utrzymywania nieruchomości wspólnej, dodatkowo, ze względów technologicznych, pośredniczy również w dostawach mediów (np. prąd, woda, koszty za centralne ogrzewanie i podgrzewanie wody), których to koszty rozliczane są na właścicieli poszczególnych lokali, w tym mieszkalnych, znajdujących się w budynku tej Wspólnoty. Nie jest bowiem możliwe dostarczenie mediów bez pośrednictwa instalacji znajdujących się na nieruchomości wspólnej. Przy dostawach tych co do zasady Wspólnota korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 10 i 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. Na poczet utrzymania nieruchomości wspólnej członkowie Wspólnoty uiszczają comiesięczne zaliczki, zaś dostawy mediów są rozliczane na koniec miesiąca. W zakresie pozostałych czynności, nieobjętych ww. zwolnieniem, Wspólnota korzysta ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Wspólnota ma wątpliwości czy odsprzedaż mediów dla właścicieli lokali powinna być zaliczona do transakcji związanych z nieruchomościami, a tym samym powinna być wliczona do limitu uprawniającego do zwolnienia podmiotowego z podatku VAT.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT - o treści obowiązującej od dnia 1 stycznia 2014 r. - zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Z kolei przepis art. 113 ust. 2 ustawy o VAT - o treści obowiązującej od dnia 1 stycznia 2014 r. - stanowi, że do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się: 1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;

1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;

1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
2. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

a. transakcji związanych z nieruchomościami,

b. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,

c. usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3. odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Z powyższego przepisu wynika, że obliczając limit sprzedaży uprawniający podatnika do zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, nie bierze się pod uwagę m.in. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, jednakże z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli nie mają one charakteru transakcji pomocniczych.

W tym miejscu należy wskazać, że na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz.U. z 2015 r., poz. 736), w którym to rozporządzeniu wprowadził inne niż w ustawie zwolnienia od podatku, a także określił szczegółowe warunki stosowania tych zwolnień.

I tak, zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 10 i 11 ww. rozporządzenia, zwalnia się od podatku:

1. czynności związane z utrzymaniem lokali mieszkalnych, wykorzystywanych wyłącznie na cele mieszkaniowe, za które pobierane są opłaty, wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową na rzecz właścicieli tych lokali, tworzących w określonej nieruchomości tę wspólnotę;
2. czynności wykonywane przez wspólnotę mieszkaniową lub właścicieli lokali mieszkalnych tworzących w określonej nieruchomości wspólnotę mieszkaniową, na rzecz osób używających na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności lokale należące do właścicieli tworzących tę wspólnotę mieszkaniową, za które pobierane są opłaty niezależne od właściciela w rozumieniu ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 150) lub opłaty pośrednie w rozumieniu ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2010 r. Nr 206, poz. 1367, z późn. zm.), jeżeli lokale te są wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Rozpatrując kwestię wliczenia do kwoty sprzedaży czynności związanych z utrzymaniem lokali mieszkalnych wykorzystywanych na cele mieszkaniowe należy wskazać, że dokonane przez ustawodawcę od 1 stycznia 2014 r. zmiany w art. 113 ustawy o VAT mają na celu w sposób bardziej precyzyjny i odpowiadający prawu unijnemu regulować stosowanie zwolnienia od podatku VAT dla drobnych przedsiębiorców, których obrót w skali roku nie przekracza 150.000 zł.

Z cyt. art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a wynika, że do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1 nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem transakcji związanych z nieruchomościami, jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych.

Analizując zatem treść art. 113 ust. 2 ustawy o VAT, o treści obowiązującej od 1 stycznia 2014 r., wskazać należy, że Słownik języka polskiego PWN pod redakcją prof. Stanisława Dubisza, Warszawa 2008, definiuje słowo transakcja jako operację handlową dotyczącą kupna lub sprzedaży towarów lub usług albo umowę handlową na kupno lub sprzedaż towarów lub usług i samo zawarcie takiej umowy.

Ponadto należy zauważyć, że pojęcie nieruchomości nie zostało zdefiniowane w przepisach dotyczących podatku od towarów i usług. Definicję nieruchomości zawiera art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380 z późn. zm.), nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Nie ulega wątpliwości, że lokale mieszkalne, jako części budynków stanowią nieruchomości w świetle powołanego wyżej przepisu. Zatem wpłaty uzyskiwane od właścicieli poszczególnych lokali mieszkalnych jako koszty związane z ich indywidualnymi potrzebami i ze zużyciem przez nich mediów są wpłatami związanymi z nieruchomością.

Wnioskodawca uważa, że transakcje związane z odsprzedażą mediów do poszczególnych lokali nie zaliczają się do kategorii transakcji związanych z nieruchomościami w rozumieniu art. 113 ustawy o VAT. Z takim stanowiskiem nie sposób się zgodzić, ponieważ specyfiką działalności Wspólnoty jest zarządzanie nieruchomością, zatem dostawa mediów do poszczególnych lokali jest bez wątpienie czynnością związaną z nieruchomościami. W konsekwencji, obrót uzyskiwany z tytułu dostawy i rozprowadzania wody, energii elektrycznej, gazu, etc. dla właścicieli lokali zarówno mieszkalnych jak i użytkowych należy uznać za transakcję związane z nieruchomościami, gdyż wynika to z istoty prowadzonej działalności Wspólnoty.

Z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz przytoczone przepisy prawa należy stwierdzić, że opłaty pobierane od właścicieli poszczególnych lokali (mieszkalnych i użytkowych) z tytułu odsprzedaży mediów (wody, energii elektrycznej, gazu, etc.) są transakcjami związanymi z nieruchomościami i wliczane są do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Zatem, czynności związane z utrzymaniem przedmiotowych lokali mieszkalnych i użytkowych podlegają uwzględnieniu w sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wspólnotę związane z utrzymaniem poszczególnych lokali mieszkalnych, za które pobierane są opłaty, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 10 i 11 ww. rozporządzenia (sprzedaż mediów), są transakcjami związanymi z nieruchomościami.

Oznacza to, że opłaty zwolnione od podatku m.in. na podstawie § 3 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia powinny być wliczane do limitu sprzedaży uprawniającego do korzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1. Nie znajdzie do nich zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a) ustawy o VAT.

Przywołane w art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy artykuły: 43 ust. 1 oraz wydane na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT przepisy ww. rozporządzenia nie przewidują zwolnienia z podatku dla dostawy mediów do lokali użytkowych. Z uwagi na to, że czynności związane z dostawą mediów do lokali użytkowych są czynnościami opodatkowanymi, przepis art. 113 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT nie ma do tych czynności zastosowania, niezależnie od tego czy transakcje związane z nieruchomościami mają charakter pomocniczy czy też nie. Zatem wartość sprzedaży z tytułu czynności związanych z dostawą mediów do lokali użytkowych wlicza się do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym Wspólnota powinna wliczać do wartości limitu 150.000 zł wartość mediów (wody, energii elektrycznej, gazu, etc.) rozliczanych przez Wspólnotę na rzecz właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy, że czynności związane z utrzymaniem indywidualnych lokali, za które Wspólnota Mieszkaniowa pobiera opłaty (w szczególności dostawy mediów) nie są transakcjami związanymi z nieruchomościami oraz że dla obliczenia limitu wartości sprzedaży uprawniającej do zwolnienia nie należy brać pod uwagę dostawy mediów do lokali mieszkalnych wykorzystywanych przez osoby fizyczne na cele mieszkaniowe (z uwagi na fakt, że nie jest to transakcja dotycząca nieruchomości) należało uznać za nieprawidłowe.

Należy nadmienić, że - jak słusznie wskazał Wnioskodawca - należności (zaliczki) uiszczane przez członków wspólnoty (właścicieli lokali mieszkalnych i użytkowych) tytułem pokrycia kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie są objęte przepisami ustawy o VAT. Wspólnota nabywając towary i usługi dla celów nieruchomości wspólnej nie wykonuje żadnych czynności na rzecz właścicieli. W związku z tym ww. opłaty związane z nieruchomością wspólną nie są wliczane do wartości sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy.

Mając na uwadze, że wątpliwości Wspólnoty dotyczą również obowiązku rejestracji jako podatnika VAT czynnego ciążącego na Wspólnocie, wskazać należy, że kwestie związane z rejestracją podatników zostały uregulowane w art. 96 ustawy.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ww. ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Natomiast na podstawie art. 96 ust. 3 ustawy, podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

W oparciu o art. 113 ust. 5 ustawy, jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Zatem w przypadku, gdy wartość sprzedaży opodatkowanej przekroczy kwotę wskazaną w art. 113 ust. 1 ustawy (150.000 zł), Wnioskodawca utraci ww. zwolnienie podmiotowe w związku z art. 113 ust. 5.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że czynności Wspólnoty związane z dostawą mediów do lokali mieszkalnych, które są zwolnione od podatku są przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy, a więc nie mają charakteru transakcji pomocniczych. Działania związane z zarządzaniem nieruchomością (a za taką należy uznać sprzedaż mediów poszczególnym lokalom mieszkalnym) mieszczą się & wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy & w zakresie transakcji związanych z nieruchomościami.

Zatem obrót z tytułu dostawy mediów do lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe jako czynności zwolnione od podatku, podlegają wliczeniu do wartości sprzedaży ogółem jako transakcje związane z nieruchomościami, które nie mają charakteru czynności pomocniczych zgodnie z treścią art. 113 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy.

Reasumując stwierdzić należy, że do celów obliczenia kwoty wartości sprzedaży, uprawniającej do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy, Wnioskodawca jest zobowiązany ująć wartość sprzedaży z tytułu dostawy mediów do poszczególnych lokali mieszkalnych, a przekroczenie kwoty określonej w art. 113 ust. 1 ustawy oznacza utratę prawa do zwolnienia od podatku oraz obowiązek rejestracji, jako czynnego podatnika VAT.

W świetle powyższego uzasadnienia powołane we wniosku wyroki sądów, w ocenie organu, nie mogą wpłynąć na odmienne rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto tut. organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy