W zakresie prawidłowości wystawiania faktur korygujących przez spółkę Dzieloną i Przejmującą. - Interpretacja - IPPP2/4512-472/16-2/IZ

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 21.09.2016, sygn. IPPP2/4512-472/16-2/IZ, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

W zakresie prawidłowości wystawiania faktur korygujących przez spółkę Dzieloną i Przejmującą.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 oraz art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony - przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 16 czerwca 2016 r. (data wpływu 22 czerwca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawidłowości wystawiania faktur korygujących przez spółkę Dzieloną i Przejmującą jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 czerwca 2016 r. wpłynął ww. wniosek wspólny, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawidłowości wystawiania faktur korygujących przez spółkę Dzieloną i Przejmującą.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Sp. z o.o. (dalej: Spółka Przejmująca) z siedzibą i miejscem zarządu w Polsce jest polskim rezydentem podatkowym podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Jedynym udziałowcem Spółki Przejmującej (dalej: Udziałowiec) jest H. Sp. z o.o., również polski rezydent podatkowy.

Udziałowiec posiada 100% akcji w spółce akcyjnej E. S.A. (dalej: Spółka Dzielona) będącej polskim rezydentem podatkowym oraz podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: PDOP). Spółka Dzielona prowadzi wyspecjalizowaną działalność na rynku energetycznym w zakresie sprzedaży i dystrybucji energii elektrycznej, świadczenia usług elektroenergetycznych oraz sprzedaży paliw do pojazdów kolejowych. W ramach Spółki Dzielonej funkcjonują wyodrębnione (zarejestrowane w KRS) oddziały odpowiedzialne za poszczególne linie biznesowe (odpowiednio: Oddział Dystrybucja, Oddział Obrót, Oddział Usługi, Oddział Paliwa). Każdy z oddziałów realizuje własne plany finansowe, a na ich czele stoją podlegający członkom zarządu Spółki Dzielonej dyrektorzy odpowiedzialni za wyniki poszczególnych linii biznesowych. Ponadto, w ramach Spółki funkcjonuje jednostka organizacyjna wspomagająca realizowanie zadań Zarządu Spółki Dzielonej oraz świadcząca usługi wsparcia na rzecz poszczególnych Oddziałów (tzw. centrala) m.in. w zakresie obsługi kadrowo-płacowej, organizacyjnej, informatycznej, kontrolingowej oraz innego szeroko rozumianego wsparcia administracyjnego.

Mając na względzie m.in. budowę wartości Spółki Dzielonej oraz wzmocnienie jej pozycji na rynku, zapewnienie bardziej przejrzystej struktury korporacyjnej oraz ułatwienie zarządzania poszczególnymi jednostkami organizacyjnymi funkcjonującymi w ramach Spółki Dzielonej, w przyszłości planowane jest przeprowadzenie podziału Spółki Dzielonej. Poszczególne segmenty działalności biznesowej Spółki Dzielonej zostaną wyodrębnione do osobnych podmiotów. Podział nastąpi w trybie przewidzianym w art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1030 z późn. zm., dalej: KSH), tj. w drodze podziału przez wydzielenie i przeniesienie części majątku Spółki Dzielonej na Spółkę Przejmującą. Obecnie planowane jest wydzielenie ze Spółki Dzielonej Oddziału Dystrybucja, natomiast w okresie późniejszym może również nastąpić wydzielenie Oddziału Obrót i Oddziału Paliwa. Oddział Usługi i tzw. centrala będą natomiast kontynuowały dotychczasową działalność w sposób samodzielny i niezależny w ramach Spółki Dzielonej (Spółka Dzielona nie przestanie istnieć).

Planowana reorganizacja (tj. wydzielenie Oddziału Obrót i Oddziału Paliwa poprzedzone wydzieleniem Oddziału Dystrybucja) ma na celu budowę wartości zarówno Spółki Dzielonej, jak i spółek przejmujących wydzielane zorganizowane części przedsiębiorstw (przejmujące odpowiednio Oddział Dystrybucja, Obrót oraz Paliwa) oraz wzmocnienie ich pozycji na rynku. Podejmowane działania mają na celu w szczególności osiągnięcie korzyści w postaci większej efektywności zarządzania, dokonania podziału ryzyka operacyjnego i finansowego pomiędzy wydzielone podmioty, poprawy rentowności Spółki Dzielonej, jak i urealnienia rentowności poszczególnych, wydzielanych linii biznesowych Spółki Dzielonej, zapewnienia pełnej niezależności Operatora Systemu Dystrybucyjnego (funkcję tę wykonuje Oddział Dystrybucja), umożliwienia uzyskania gwarancji należytego wykonania prac na sieci dystrybucyjnej w pełnym zakresie.

Spółka Dzielona decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: URE) została wyznaczona na operatora systemu dystrybucyjnego (dalej: OSD) elektroenergetycznego na terenie całego kraju. W ramach Spółki Dzielonej obowiązki OSD realizuje Oddział Dystrybucja (dalej: ED). Zakres działalności ED pokrywa się więc z obowiązkami OSD określonymi w ustawie Prawo energetyczne.

Majątek stanowiący Oddział Dystrybucja podlegający wydzieleniu do Spółki Przejmującej będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz .U. z 2014 r., poz. 851 z późn. zm.; dalej: ustawa o PDOP). Również majątek, który pozostanie w Spółce Dzielonej (pozostałe oddziały i tzw. centrala) będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu tej ustawy.

Spółka Dzielona informuje, że złożyła wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej potwierdzający, że zarówno wydzielany majątek, jak również majątek pozostający w Spółce Dzielonej stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa.

Do ED obecnie są przypisane, oraz będą alokowane na moment podziału, składniki majątkowe ściśle związane i niezbędne do prowadzenia działalności ED jako OSD, tj.:

  • infrastruktura dystrybucyjna zlokalizowana na terenie całego kraju (w tym infrastruktura elektroenergetyczna, linie kablowe i przyłączeniowe, urządzenia i systemy pomiarowe, urządzenia sterowania ruchem energetycznym, itp.);
  • budynki (wraz z infrastrukturą techniczną), grunty i prawo wieczystego użytkowania, sprzęt komputerowy i systemy IT niezbędne do prowadzenia działalności dystrybucyjnej, samochody. Niewykluczone, że część środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które obecnie są współdzielone przez ED oraz inne Oddziały lub Centralę (np. niektóre nieruchomości, leasing majątku), będzie po podziale udostępniana do używania przez ED na podstawie stosownych umów dzierżawy majątku lub świadczenia usług. Z punktu widzenia wartości majątku ED, współdzielony majątek ma stosunkowo niewielką wartość oraz nie jest istotny biorąc pod uwagę zakresprowadzonej działalności. Cześć budynków, z których korzysta ED posadowiona jest na działkach gruntu, na których posadowione są również budynki, z których korzystają inne jednostki organizacyjne Spółki, w tym zwłaszcza EU. Budynki te będą po podziale udostępniane do używania przez ED na podstawie stosownych umów dzierżawy majątku lub świadczenia usług. Przedmiotowe budynki stanowią stosunkowo niewielką część majątku ED;
  • ograniczone prawa rzeczowe, w tym zwłaszcza, służebność przesyłu ustanowiona na rzecz Spółki i ściśle związana z majątkiem dystrybucyjnym;
  • środki trwałe w budowie, w tym zaliczki na, środki trwałe w budowie oraz wszelkie związane z nimi nakłady, które mają w przyszłości służyć jako środki trwałe w ramach działalności ED;
  • zapasy związane z działalnością ED będące na stanie magazynu ED;
  • należności długo (o ile wystąpią) i krótkoterminowe zostaną wydzielone w zakresie związanym z działalnością prowadzoną przez ED (należności z tytułu umów kompleksowych realizowanych wspólnie przez ED i EO nie zostaną wydzielone ponieważ stroną tzw. umów kompleksowych (umów dotyczących usługi kompleksowej w rozumieniu art. 3 pkt 30 Prawa energetycznego) podpisanych z klientami Spółki pozostanie EO). Należności związane z działalnością prowadzoną przez ED, których zapłaty Spółka dochodzi na drodze sądowej lub na drodze egzekucji komorniczej, a także należności zgłoszone w ramach postępowań upadłościowych nie zostaną wydzielone;
  • środki pieniężne;
  • zobowiązania, w tym: niespłacone zobowiązania długoterminowe związane z pożyczką udzieloną przez udziałowca Wnioskodawcy, która była przeznaczona głównie na spłatę obligacji dotyczących programu inwestycyjnego ED, zobowiązania krótkoterminowe związane z działalnością prowadzoną przez ED, w tym zobowiązania pracownicze, zobowiązania z tytułu umów cywilnoprawnych. Niektóre zobowiązania dotyczące również ED, ze względu na stosowaną metodologię ich rozliczeń oraz z uwagi na fakt, iż dotyczą również innych obszarów działalności Spółki, nie zostaną alokowane do ED (takie zobowiązania reprezentują jednak stosunkowo niski poziom istotności w stosunku do całości zobowiązań alokowanych do ED). Zaistnieje również sytuacja odwrotna, tj. z uwagi na niepodzielność zobowiązania, pewne zobowiązania zostaną przypisane jedynie do ED, mimo że dotyczą również pozostałych Oddziałów Spółki. Dotyczyć to będzie przypadków, gdy umowa zobowiązaniowa zostanie funkcjonalnie alokowana do ED (następnie ED będzie świadczył usługi/udostępniał majątek pozostałym Oddziałom). Takie przypadki zostaną wyraźnie i jednoznacznie wskazane w planie podziału,
  • rezerwy na zobowiązania związane z działalnością prowadzoną przez ED;
  • zobowiązania w stosunku do osób zatrudnionych w ramach ED (w tym, zobowiązania wobec ZUS, fundusze specjalne (ZFŚS), rezerwy na świadczenia pracownicze, itp.);
  • rozliczenia międzyokresowe związane z działalnością prowadzoną przez ED;
  • umowy z klientami, dostawcami, innymi operatorami systemu dystrybucyjnego dot. przedmiotu działalności ED;
  • niezbędne do kontynuowania działalności koncesje i decyzje administracyjne związane z działalnością regulowaną prowadzoną przez ED;
  • tajemnice handlowe związane z umowami zawartymi w związku z działalnością prowadzoną przez ED;
  • księgi i dokumenty związane z ED (w oryginale w takim zakresie w jakim zgodnie z przepisami prawa nie muszą być przechowywane przez Spółkę);
  • wyodrębniony zespół pracowników Spółki, posiadający odpowiednie kompetencje i realizujący zadania będące przedmiotem działalności ED. Pracownicy alokowani do ED zostaną przeniesieni na skutek podziału przez wydzielenie do Spółki Przejmującej w ramach przeniesienia zakładu pracy zgodnie z art. 231 Kodeksu pracy.

Powyższe składniki zostaną również przypisane do ED w planie podziału Spółki, w zakresie w jakim wynika to z obowiązujących przepisów KSH.

Dzięki otrzymanemu majątkowi Spółka Przejmująca, analogicznie, jak Spółka Dzielona, będzie mogła świadczyć w szczególności usługę dystrybucyjną. Wskazany powyżej majątek ED, który wydzielony zostanie do Spółki Przejmującej, obejmuje bowiem infrastrukturę elektroenergetyczną, która jest wykorzystywana do świadczenia za wynagrodzeniem usług dystrybucji energii elektrycznej.

W celu świadczenia usługi dystrybucji energii, elektrycznej konieczne jest podpisanie stosownej umowy wskazującej m.in. taryfę, wg której klient będzie rozliczany oraz punktów poboru energii klienta (PPE). Usługa dystrybucyjna rozliczana jest w przyjętych przez strony umowy dystrybucyjnej okresach rozliczeniowych. Okresy rozliczeniowe, jakie stosuje Spółka Dzielona w swoich umowach dystrybucyjnych są różne w zależności od zawartego kontraktu (przykładowo miesiąc kalendarzowy lub też 30 dni).

W celu świadczenia usługi dystrybucyjnej Spółka Dzielona dokonuje zakupu m.in. usługi kompleksowej (tj. zakup energii elektrycznej wraz z usługą dystrybucyjną świadczoną przez podmiot trzeci), która to energia służy do zasilania własnego majątku elektroenergetycznego oraz do pokrycia strat własnych generowanych przy świadczeniu usług dystrybucji energii elektrycznej na rzecz klientów, a także zakupu usług dystrybucyjnych od innych operatorów systemu dystrybucyjnego oraz usług przesyłowych od operatora sieci przesyłowych. Ponoszone koszty związane z działalnością dystrybucyjną odnoszone są do ksiąg Spółki Dzielonej (ponoszone) na bieżąco i rozpoznawane, jako koszt podatkowy zgodnie z ustawą o PDOP.

Zarówno Spółka Dzielona, jak i Spółka Przejmująca prowadzą i będą prowadzić działalność opodatkowaną podatkiem VAT oraz mają prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego ujętego w otrzymanych fakturach (współczynnik wynosi ponad 99%).

Spółka Dzielona zamyka dany okres księgowy (miesiąc), co do zasady, do 15. dnia następnego miesiąca. Rok podatkowy dla obu spółek jest zgodny z rokiem kalendarzowym. W związku z podziałem nie dojdzie do zamknięcia ksiąg rachunkowych Spółki Dzielonej ani Spółki Przejmującej. Obie Spółki składają kwartalne deklaracje VAT.

W związku z planowanym podziałem przez wydzielenie dojdzie zatem do m.in. następujących sytuacji na dzień podziału (dalej: dzień wydzielenia lub dzień podziału), przed dniem podziału lub po dniu podziału:

  • do dnia podziału Spółka Dzielona dokona sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej, co do których obowiązek podatkowy w podatku VAT (wystawienie faktury) powstanie przed dniem podziału
  • oraz sytuacje, gdzie przed dniem podziału Spółka Dzielona wystawiła oraz wysłała faktury korygujące zmniejszające kwotę podatku VAT należnego (faktura korekta in minus), dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej, dokonanych przed dniem podziału, co do których potwierdzenie odbioru faktury korekty wpłynie do Spółki Dzielonej dopiero w dniu lub po dniu podziału.

Możliwe jest, że w dniu lub po dniu podziału będzie konieczne wystawienie faktur korygujących (in minus lub in plus) w stosunku do faktur sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z działalnością wydzielanej ze Spółki Dzielonej zorganizowanej części przedsiębiorstwa (dalej: ZCP), zrealizowanych do dnia podziału.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Która ze Spółek, tj. czy Spółka Dzielona czy też Spółka Przejmująca powinna wystawiać i ujmować dla celów VAT faktury korygujące zmniejszające podatek VAT należny, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli faktury korygujące będą wystawiane w dniu lub po dniu podziału, a faktury korygowane zostały wystawione przed dniem podziału przez Spółkę Dzieloną?

  • Która ze Spółek, tj. czy Spółka Dzielona czy też Spółka Przejmująca powinna wystawiać i ujmować dla celów VAT faktury korygujące zwiększające podatek VAT należny, wystawione bez winy, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli faktury korygujące będą wystawiane w dniu lub po dniu podziału, a faktury korygowane zostały wystawione przed dniem podziału przez Spółkę Dzieloną?
  • Która ze Spółek, tj. czy Spółka Dzielona czy też Spółka Przejmująca powinna wystawiać i ujmować dla celów VAT faktury korygujące zwiększające podatek VAT należny, wystawione z błędu, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli faktury korygujące będą wystawiane w dniu lub po dniu podziału, a faktury korygowane zostały wystawione przed dniem podziału przez Spółkę Dzieloną?
  • Która ze Spółek, tj. czy Spółka Dzielona czy też Spółka Przejmująca powinna ujmować dla celów VAT faktury korygujące zmniejszające podatek VAT należny, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli faktury korygujące będą wystawiane przez Spółkę Dzieloną przed dniem podziału, a potwierdzenie otrzymania faktury korygującej wpłynie do Spółki Dzielonej po dniu podziału?

    Stanowisko Wnioskodawcy

    Stanowisko w zakresie pytania 1

    Spółka Przejmująca powinna wystawiać i ujmować dla celów VAT faktury korygujące zmniejszające podatek VAT należny, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli faktury korygujące będą wystawiane w dniu lub po dniu podziału, a faktury korygowane zostały wystawione przed dniem podziału przez Spółkę Dzieloną.

    Stanowisko w zakresie pytania 2

    Spółka Przejmująca powinna wystawiać i ujmować dla celów VAT faktury korygujące zwiększające podatek VAT należny, wystawione bez winy, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli faktury korygujące będą wystawiane w dniu lub po dniu podziału, a faktury korygowane zostały wystawione przed dniem podziału przez Spółkę Dzieloną.

    Stanowisko w zakresie pytania 3

    Spółka Dzielona powinna wystawiać i ujmować dla celów VAT faktury korygujące zwiększające podatek VAT należny, wystawione z błędu, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli faktury korygujące będą wystawiane w dniu lub po dniu podziału, a faktury korygowane zostały wystawione przed dniem podziału przez Spółkę Dzieloną.

    Stanowisko w zakresie pytania 4

    Spółka Przejmująca powinna ujmować dla celów VAT faktury korygujące zmniejszające podatek VAT należny, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli potwierdzenie faktury korygującej będzie otrzymane w dniu lub po dniu podziału, a faktura korygująca była wystawiona przez Spółkę Dzieloną przed dniem podziału.

    Uzasadnienie stanowiska

    Zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 KSH, podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie). Cechą szczególną podziału przez wydzielenie jest to, że spółka dzielona nie przestaje istnieć, a następuje tylko przeniesienie części jej majątku na inną już istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę.

    Konsekwencją ww. uregulowań jest tzw. sukcesja uniwersalna częściowa, stosownie bowiem do postanowień art. 531 § 1 KSH, spółki przejmujące lub spółki, nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału. A zatem przedmiotem sukcesji jest tylko wybrany fragment aktywów i pasywów spółki dzielonej określonych szczegółowo w planie podziału (art. 534 § 1 pkt 7 KSH).

    Zgodnie z art. 530 § 2 KSH, w przypadku przeniesienia części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę, wydzielenie następuje w dniu wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej (dzień wydzielenia).

    Wskazane powyżej przepisy regulują zagadnienia związane z sukcesją spółek kapitałowych na gruncie prawa handlowego. Natomiast przejście praw i obowiązków o charakterze podatkowym w sytuacji podziału przez wydzielenie regulują przepisy zawarte w art. 93c - 93e Ordynacji podatkowej.

    Zgodnie z art. 93c § 1 Ordynacji podatkowej, osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia, we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku.

    W myśl art. 93c § 2 Ordynacji podatkowej, przepis § 1 stosuje się, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Jak wskazano powyżej w analizowanym przypadku warunek ten będzie spełniony.

    Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia praw i obowiązków podatkowych związanych ze składnikami majątku, będących zarazem przedmiotem sukcesji na podstawie art. 93c Ordynacji podatkowej. Stąd można przyjąć, że sukcesji nie powinny podlegać te prawa i obowiązki, które na mocy obowiązujących przepisów podatkowych zostały przypisane do dnia wydzielenia do osoby dzielonego podatnika (tutaj: Spółki Dzielonej). Z drugiej strony, sukcesji powinny podlegać te prawa i obowiązki, które choć mogą wynikać ze zdarzeń mających miejsce przed podziałem, to jednak nie uległy konkretyzacji do dnia wydzielenia na gruncie rozliczeń podatkowych, w szczególności - na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych. A zatem, w ocenie Podmiotów Zainteresowanych, kluczowe znaczenie ma okoliczność, czy dane prawo lub obowiązek powstało i istniało przed dniem wydzielenia czy też nie.

    Wspomniany wniosek nasuwa wykładnia językowa art. 93c Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym sukcesji podlegają prawa i obowiązki pozostające w związku z przydzielonymi spółce przejmującej składnikami majątku. Należy bowiem zwrócić uwagę na fakt, że w analizowanym przepisie ustawodawca posłużył się czasem teraźniejszym. W konsekwencji, uzasadnione jest przyjęcie stanowiska, że w przypadku podziału przez wydzielenie przedmiotem sukcesji będą wyłącznie nieskonkretyzowane prawa i obowiązki, które na dzień wydzielenia pozostają w związku z przydzielonymi spółce przejmującej składnikami majątku. Zatem przedmiotem sukcesji mogą być wyłącznie tzw. stany otwarte, tj. prawa i obowiązki, które na dzień wydzielania pozostają w związku z przydzielonymi Spółce Przejmującej składnikami majątku i nie zostały rozliczone przez Spółkę Dzieloną, tj. które nie uległy konkretyzacji na gruncie rozliczeń podatkowych.

    W praktyce oznaczać to będzie, że jeżeli dane prawo bądź obowiązek podatkowy powstało przed dniem wydzielenia lub dotyczy okresu poprzedzającego podział (tzn. zgodnie z przepisami podatkowymi powinny być rozliczone w tym właśnie czasie), skutki podatkowe z nimi związane powinny zostać rozliczone przez spółkę dzieloną tj: na dzień wydzielenia nie pozostają w związku z wydzielaną częścią (działalnością dystrybucyjną). Dlatego też, przykładowo, jeżeli przychód należny i - odpowiednio - związane z nim koszty dotyczące działalności dystrybucyjnej oraz usług przyłączenia powstały do dnia wydzielenia i zostały rozliczone przez Spółkę Dzieloną prawa i obowiązki dotyczące rozliczenia takich przychodów i kosztów będą ujęte w rozliczeniu Spółki Dzielonej i nie będą przedmiotem sukcesji w świetle art. 93c Ordynacji podatkowej. Natomiast, jeśli jakieś prawo bądź obowiązek podatkowy dotyczący działalności dystrybucyjnej oraz usług przyłączenia sprzed podziału uległ w świetle właściwych regulacji konkretyzacji już w dniu lub po dniu wydzielenia, wówczas takie prawo bądź obowiązek powinien być przedmiotem sukcesji i zostać ujęty przez Spółkę Przejmującą działalność dystrybucyjną wskutek podziału.

    Z kolei w przypadku, gdy dane prawo bądź obowiązek powstało w dniu wydzielenia lub po tej dacie (tj. pozostaje w dniu wydzielenia w związku ze składnikami majątku podlegającymi podziałowi), rozliczenia podatkowe z nim związane powinny dotyczyć wyłącznie podmiotu przejmującego.

    Zaprezentowana powyżej wykładnia art. 93c Ordynacji podatkowej, znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Ministra Finansów:

    • dnia 26 listopada 2010 r., Znak IPPB3/423-693/10-2/EB,
    • dnia 16 lipca 2010 r., Znak IPPB3/423-203/10-3/EB,
    • dnia 6 maja 2010 r., Znak IPPB3/423-158/10-2/ER,
    • dnia 15 grudnia 2011 r., Znak IPPB3/423-862/11-2/MS,
    • dnia 25 kwietnia 2012 r., Znak IPPB3/423-46/12-2/MS,
    • dnia 14 grudnia 2012 r. Znak IPPB5/423-855/12-2/DG,
    • z dnia 14 stycznia 2015 r., Znak IBPBI/2/423-1270/14/KP,
    • z dnia 5 marca 2015 r., Znak ITPB3/423-606/13/15-S/PS,
    • z dnia 28 maja 2015 r., Znak IBPBI/2/4510-402/15/MO
    • z dnia 5 października 2015 r., Znak DD10.8221.154.2015.MZB
    • z dnia 13 listopada 2015 r., Znak nr DD10.8221.190.2015.MZB,
    • z dnia 13 listopada 2015 r., Znak DD10.8221.191.2015.MZB.

    Takie stanowisko zaprezentował również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 22 października 2014 r. sygn. akt I SA/Gd 898/14.

    W ocenie Spółki Dzielonej, przewidziana w art. 93c Ordynacji podatkowej zasada sukcesji uniwersalnej częściowej w odniesieniu do prawa i obowiązków podatkowych powinna być rozumiana jako kontynuacja - od dnia wydzielenia - rozliczeń podatkowych prowadzonych dotychczas przez spółkę podlegającą podziałowi, a nie, jako przejęcie przez spółkę, do której jest wydzielany majątek całości rozliczeń podatkowych związanych z wydzielanym majątkiem z okresu przed podziałem. Oznacza to, że przedmiotem sukcesji będzie np. kontynuacja stosowanej przez Spółkę Dzieloną metody amortyzacji podatkowej w stosunku do przejmowanych składników majątku. Natomiast, jak już Spółka Dzielona wykazała, przedmiotem sukcesji, w myśl z art. 93c Ordynacji podatkowej, nie będzie mógł być np. obowiązek rozpoznania przychodów oraz uprawnienie do rozliczenia kosztów uzyskania przychodów dotyczących okresu sprzed dnia wydzielenia. Przychody i koszty tego okresu zgodnie z prawem powinny być już rozliczone przez Spółkę Dzieloną, a nie przez Spółkę Przejmującą.

    Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

    Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

    W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

    Towarami, w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

    Przez pojęcie sprzedaży - według art. 2 pkt 22 ustawy o VAT - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

    Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej.

    Zgodnie z art. 29a ust. 1 podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

    Podstawę opodatkowania, stosownie do art. 29a ust. 10, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:

    1. kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
    2. wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
    3. zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
    4. wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych,dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.

    Zgodnie z art. 29a ust. 13 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 10 pkt 1-3, obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

    Przepis ust. 13 stosuje się odpowiednio w przypadku stwierdzenia pomyłki w kwocie podatku na fakturze i wystawienia faktury korygującej do faktury, w której wykazano kwotę podatku wyższą niż należna (art. 29a ust. 14 ustawy o VAT).

    Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

    1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
    2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
    3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
    4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

    Szczegółowe elementy, które powinna zawierać faktura, określa art. 106e ustawy o VAT.

    Zgodnie z art. 106j ust. 1 ww. ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

    1. udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,
    2. udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1,
    3. dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,
    4. dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,
    5. podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

    - podatnik wystawia fakturę korygującą.

    Faktura korygująca, stosownie do art. 106j ust. 2 powinna zawierać:

    1. wyrazy FAKTURA KORYGUJĄCA albo wyraz KOREKTA;
    2. numer kolejny oraz datę jej wystawienia;
    3. dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura korygująca:
      1. określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-6,
      2. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą;
    4. przyczynę korekty;
    5. jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego - odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej;
    6. w przypadkach innych niż wskazane w pkt 5 - prawidłową treść korygowanych pozycji.

    Stosownie do art. 106j ust. 3 ustawy o VAT w przypadku gdy podatnik udziela opustu lub obniżki ceny w odniesieniu do wszystkich dostaw towarów lub usług dokonanych lub świadczonych na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie, faktura korygująca, o której mowa w ust. 2:

    1. powinna zawierać dodatkowo wskazanie okresu, do którego odnosi się udzielany opust lub obniżka;
    2. może nie zawierać danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 5 i 6 oraz nazwy (rodzaju) towaru lub usługi objętych korektą.

    Zgodnie z art. 106k ust. 1 ustawy o VAT, nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki, z wyjątkiem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8-15, może wystawić fakturę nazywaną notą korygującą. Faktura, ta wymaga akceptacji wystawcy faktury (ust. 2).

    Z przytoczonych uregulowań wynika, że istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym.

    Faktury korygujące generalnie można podzielić na te, które powodują zmniejszenie obrotu i kwoty podatku należnego oraz na te, które wywołują skutki, odwrotne, tj. w wyniku ich wystawienia wartość obrotu i kwoty podatku należnego ulega podwyższeniu.

    Co do zasady fakturę korygującą winien wystawić podatnik, który wystawił fakturę pierwotną. Jednakże, wskutek sukcesji uniwersalnej częściowej (sukcesji podatkowej), zgodnie z art. 93c Ordynacji podatkowej, to Spółka Przejmująca, co do zasady przejmuje obowiązki Spółki Dzielonej do wystawiania - w razie konieczności - faktur korygujących.

    W sytuacji konieczności wystawienia po dniu podziału faktury korygującej powodującej obniżenie podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej przez Spółkę Dzieloną fakturze z wykazanym podatkiem VAT należnym, obniżenia podstawy opodatkowania dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

    W opinii Wnioskodawcy, w odniesieniu do faktur korygujących sprzedaż decydującym czynnikiem dla ustalenia podmiotu zobowiązanego do wystawienia i ujęcia takiej faktury na potrzeby VAT jest moment, w którym taka faktura korygująca powinna korygować rozliczenia VAT.

    Jeżeli będzie to moment przed dniem podziału - faktura korygująca powinna zostać wystawiona i ujęta przez Spółkę Dzieloną. Z kolei, gdy moment ten będzie przypadał na dzień podziału lub po dniu podziału faktura korygująca powinna zostać wystawiona i ujęta przez Spółkę Przejmującą.

    Do wystawienia i ujęcia faktur korygujących dotyczących faktur sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej, związanych z działalnością wydzielanego ZCP, które zgodnie z przepisami VAT powinny korygować rozliczenia VAT przed dniem podziału zobowiązana będzie Spółka Dzielona.

    Natomiast do wystawienia faktur korygujących dotyczących faktur sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej, które zgodnie z przepisami VAT powinny być ujęte w dniu podziału lub po dniu podziału, a zatem, które powinny korygować rozliczenia VAT w dniu lub po dniu podziału zobowiązana będzie Spółka Przejmująca. Spółka Przejmująca będzie zobowiązana także do ujęcia w rozliczeniach podatkowych VAT faktur korygujących, które zostaną wystawione przez Spółkę Dzieloną, a moment ujęcia faktury (korekty rozliczeń VAT) przypadał będzie w dniu lub po dniu podziału.

    Stanowisko takie potwierdza też:

    • Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 25 stycznia 2011 r.,; sygn. ILPP1/443-1157/10-3/BD,
    • Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 26 lutego 2014 r., sygn. IBPP1/443 187/14/BM,
    • Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 14 października 2013 r., sygn.
      IPPP2/443 712/13-4/BH,
    • Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 25 lutego 2015 r., sygn. IBPP3/4512-155/15/LŻ,
    • Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z-dnia 29 maja 2015 r., sygn. IBPP3/4512-424/15/JP.

    Reasumując stanowisko Podmiotów Zainteresowanych:

    1. Spółka Przejmująca powinna wystawiać i ujmować dla celów VAT faktury korygujące zmniejszające podatek VAT należny, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli faktury korygujące będą wystawiane w dniu lub po dniu podziału.
    2. Spółka Przejmująca powinna wystawiać i ujmować dla celów VAT faktury korygujące zwiększające podatek VAT należny, wystawione bez winy, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli faktury korygujące będą wystawiane w dniu lub po dniu podziału.
    3. Spółka Dzielona powinna wystawiać i ujmować dla celów VAT faktury korygujące zwiększające podatek VAT należny, wystawione z błędu, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli faktury korygujące będą wystawiane w dniu lub po dniu podziału
    4. Spółka Przejmująca powinna ujmować dla celów VAT faktury korygujące zmniejszające podatek VAT należny, dotyczące sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP i zrealizowanych do dnia podziału, jeżeli potwierdzenie faktury korygującej będzie otrzymane w dniu lub po dniu podziału, a faktura korygująca była wystawiona przez Spółkę Dzieloną przed dniem podziału.

    W ocenie Podmiotów Zainteresowanych do wystawienia i ujęcia faktur korygujących dotyczących sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej związanych z ZCP, które zgodnie z przepisami VAT powinny korygować rozliczenia VAT przed dniem podziału zobowiązana będzie Spółka Dzielona, a faktur korygujących dotyczących sprzedaży usług dystrybucji energii elektrycznej, które zgodnie z przepisami VAT powinny korygować rozliczenia VAT w dniu lub po dniu podziału zobowiązana będzie Spółka Przejmująca. Dodatkowo, Spółka Przejmująca będzie zobowiązana do ujęcia w rozliczeniach podatkowych VAT faktur korygujących, które zostaną wystawione przez Spółkę Dzieloną, a moment ujęcia faktur (korekty rozliczeń VAT) przypadał będzie w dniu lub po dniu podziału.

    Mając powyższe na uwadze, Podmioty Zainteresowane wnoszą o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego we wniosku w zakresie obu pytań.

    W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

    Mając powyższe na względzie, stosownie do ar. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

    Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

    Stronie oraz Zainteresowanemu niebędącemu Stroną przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718 zpóźn.zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

    Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

    Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

    Stanowisko

    prawidłowe

    Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie