Temat interpretacji

w zakresie uznania Kontrahenta za podatnika dla celów miejsca świadczenia usług

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku nadanym za pośrednictwem Poczty Polskiej w dniu 8 kwietnia 2016 r. (data wpływu 11 kwietnia 2016 r.) uzupełnionym w dniu 26 kwietnia 2016 r. (data wpływu 28 kwietnia 2016 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 19 kwietnia 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Kontrahenta za podatnika dla celów miejsca świadczenia usług jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 kwietnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Kontrahenta za podatnika dla celów miejsca świadczenia usług. Wniosek uzupełniono w dniu 26 kwietnia 2016 r. (data wpływu 28 kwietnia 2016 r.) na wezwanie tut. Organu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka z o.o. jest czynnym podatnikiem VAT i świadczy usługi dla spółek, działalności gospodarczych i osób fizycznych, polegające na odpłatnym udostępnianiu przez przeglądarkę internetową możliwości korzystania z oprogramowania stworzonego przez podatnika, dostępnego po zalogowaniu się za pomocą loginu i hasła. Dla każdej transakcji zostaje wystawiona faktura VAT. Spółka chce rozszerzyć swoją działalność na rynek Unii Europejskiej i światowe rynki dla osób fizycznych oraz spółek zawiązanych i działających na podstawie przepisów obowiązujących w państwie ich siedziby (zwanych dalej Kontrahentami). W niektórych przypadkach potencjalni Kontrahenci mogą nie być zarejestrowani w państwie siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jako podatnicy podatku od wartości dodanej. W konsekwencji Kontrahenci nie posiadają numerów VAT, lub VAT UE, nie są zidentyfikowani w systemie VIES. Powodem braku rejestracji dla celów VAT może być nieprzekroczenie określonych progów, wywołujących obowiązek rejestracji lub też prowadzenie działalności o określonym przedmiocie, zwalniającym z obowiązku rejestracji zgodnie z obowiązującymi w danym kraju przepisami. Podmioty te mogą być też spoza Unii Europejskiej. Spółka chce przed wystawieniem faktury uzyskiwać od Kontrahenta oświadczenie o prowadzeniu przez niego działalności na terytorium danego kraju, nie posiadaniu w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności oraz że usługi świadczone przez Spółkę są nabywane przez Kontrahentów w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą i w szczególności nie służą celom osobistym Kontrahentów, ich pracowników, wspólników etc. Proces zakupowy w usłudze ma charakter zautomatyzowany, w związku z czym oświadczenie będzie oznaczało w praktyce zaznaczenia odpowiedniej pozycji na formularzu płatności opisanej jako Oświadczam, że prowadzę działalność gospodarczą na terytorium kraju wskazanym w formularzu lub w zbliżonej lecz równoznacznej formie, w języku polskim (dla firm korzystających z polskiej wersji językowej), angielskim (dla firm korzystających z wersji międzynarodowej) lub wybranym, jeżeli dany język jest obsługiwany przez aplikację.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Spółka, nie mając numeru identyfikacyjnego VAT Kontrahenta, a posiadając oświadczenie Kontrahenta o prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej na terytorium danego kraju, przy braku innych informacji, może uznać, iż Kontrahent ten jest podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy: nie mając numeru identyfikacyjnego VAT Kontrahenta, a posiadając oświadczenie Kontrahenta o prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej na terytorium danego kraju (w formie zaznaczonych opcji na formularzu zgłoszeniowym/zakupowym), przy braku innych informacji, można uznać, iż Kontrahent ten jest podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 28b

• ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28ł, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy o VAT.
• ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Dla określenia miejsca świadczenia usług znaczenie ma określenie, czy kontrahent może być uznany za podatnika.

Art. 28a ustawy o VAT wprowadza, na potrzeby przepisów określających miejsce świadczenia przy świadczeniu usług, definicję podatnika, zgodnie z którą ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6 ustawy o VAT (który w niniejszej sprawie nie ma zastosowania),
2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.

Jednocześnie, zgodnie z ust. 2 podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług (art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju).

Oznacza to, że na gruncie ustawy o VAT podstawowe znaczenie ma określenie statusu kontrahenta jako podatnika, czy prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Ustawa o VAT w art. 15 ust. 2 definiuje działalność gospodarczą jako wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przepisy ustawy o VAT nie uzależniają uznania usługobiorcy za podatnika od posiadania przez niego numeru identyfikacyjnego VAT. Wymogu posiadania takiego numeru dla uznania danego podmiotu za podatnika nie zawiera również dyrektywa 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE Nr L 347/1, dalej: Dyrektywa).

W szczególności art. 9 Dyrektywy wskazuje, iż podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Przepisy ustawy o VAT nie określają, jakie dowody potwierdzają status podatnika na potrzeby ustalenia miejsca świadczenia usług w przypadku braku numeru identyfikacyjnego VAT, stąd należy stwierdzić, że dowodem takim może być wszystko, co potwierdza jednoznacznie fakt prowadzenia działalności gospodarczej przez dany podmiot, przy jednoczesnym braku innych, odmiennych okoliczności. Spółka uważa, iż dowodem takim może być oświadczenie (w formie zaznaczonych opcji na formularzu zgłoszeniowym/zakupowym) o prowadzeniu przez niego działalności na terytorium danego kraju, nie posiadaniu w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności oraz że usługi świadczone przez Spółkę są nabywane przez Kontrahentów w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą i w szczególności nie służą celom osobistym Kontrahentów, ich pracowników, wspólników etc.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że oświadczenie Kontrahenta (w formie zaznaczonych opcji na formularzu zgłoszeniowym/zakupowym), który nie posiada numeru NIP, braku rejestracji potwierdzającej podleganiu podatkowi od towarów i usług, o prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej na terytorium danego kraju - można uznać za potwierdzające status Kontrahenta jako podatnika dla potrzeb prawidłowego rozliczenia świadczonych przez Wnioskodawcę usług.

Spółka nie posiadając odmiennych informacji, które wywoływałyby wątpliwości co do faktu prowadzenia działalności gospodarczej przez Kontrahentów, nie dysponując numerem identyfikacyjnym VAT Kontrahenta, przy jednoczesnym dysponowaniu oświadczeniem Kontrahenta o prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej na terytorium danego kraju, będzie mogła uznać, iż Kontrahent ten jest podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Jak stanowi art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrz wspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i la, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy o VAT.

Ponadto, jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy o VAT, w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Z kolei, art. 28c wprowadza zasadę, zgodnie z którą, miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 28d, art. 28e, art. 28f ust. 1, 2 i 3, art. 28g ust. 2 i art. 28h-28n ustaw o VAT.

Uwzględniając brzmienie powołanych przepisów, należy stwierdzić, że dla określenia miejsca świadczenia usług (a tym samym miejsca ich opodatkowania) zasadnicze znaczenie ma określenie, czy kontrahenci mogą być uznani za podatników.

Art. 28a ustawy o VAT wprowadza, na potrzeby przepisów określających miejsce świadczenia przy świadczeniu usług (tj. Rozdziału 3 Działu V ustawy o VAT), definicję podatnika, zgodnie z ust. 1 tego artykułu ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6 ustawy o VAT,
2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana łub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.

Jednocześnie, zgodnie z ust. 2 podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Oznacza to, że na gruncie ustawy o VAT decydujące znaczenie dla określenia statusu kontrahenta jako podatnika jest określenie, czy prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Ustawa o VAT w art. 15 ust. 2 definiuje działalność gospodarczą jako wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy podkreślić, że przepisy ustawy o VAT nie uzależniają uznania usługobiorcy za podatnika od posiadania przez niego numeru identyfikacyjnego VAT. Wymogu posiadania takiego numeru dla uznania danego podmiotu za podatnika nie zawiera również dyrektywa 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE Nr L 347/1).

W szczególności art. 9 Dyrektywy wskazuje, iż podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT i świadczy usługi dla spółek, działalności gospodarczych i osób fizycznych, polegające na odpłatnym udostępnianiu przez przeglądarkę internetową możliwości korzystania z oprogramowania stworzonego przez podatnika, dostępnego po zalogowaniu się za pomocą loginu i hasła. Dla każdej transakcji zostaje wystawiona faktura VAT. Spółka chce rozszerzyć swoją działalność na rynek Unii Europejskiej i światowe rynki dla osób fizycznych oraz spółek zawiązanych i działających na podstawie przepisów obowiązujących w państwie ich siedziby. W niektórych przypadkach potencjalni Kontrahenci mogą nie być zarejestrowani w państwie siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej jako podatnicy podatku od wartości dodanej. W konsekwencji Kontrahenci nie posiadają numerów VAT, lub VAT UE, nie są zidentyfikowani w systemie VIES. Powodem braku rejestracji dla celów VAT może być nieprzekroczenie określonych progów, wywołujących obowiązek rejestracji lub też prowadzenie działalności o określonym przedmiocie, zwalniającym z obowiązku rejestracji zgodnie z obowiązującymi w danym kraju przepisami. Podmioty te mogą być też spoza Unii Europejskiej. Spółka chce przed wystawieniem faktury uzyskiwać od Kontrahenta oświadczenie o prowadzeniu przez niego działalności na terytorium danego kraju, nie posiadaniu w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności oraz że usługi świadczone przez Spółkę są nabywane przez Kontrahentów w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą i w szczególności nie służą celom osobistym Kontrahentów, ich pracowników, wspólników etc.

Na tle tak przedstawionego opisu sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwości czy nie mając numeru identyfikacyjnego VAT Kontrahenta, a posiadając oświadczenie Kontrahenta o prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej na terytorium danego kraju, przy braku innych informacji, może uznać, iż Kontrahent ten jest podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy o VAT.

Należy stwierdzić, że przepisy ustawy o VAT nie określają, jakie dowody potwierdzają status podatnika na potrzeby ustalenia miejsca świadczenia usług w przypadku braku numeru identyfikacyjnego VAT. Dowodem takim może być wszystko, co potwierdza jednoznacznie fakt prowadzenia działalności gospodarczej przez dany podmiot, przy jednoczesnym braku innych, odmiennych okoliczności, np. oświadczenie usługobiorcy o prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej, zaświadczenie o wpisie do rejestru przedsiębiorców.

Zatem skoro Wnioskodawca będzie posiadał oświadczenie Kontrahenta o prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej na terytorium danego kraju - w przypadku niepodania przez Kontrahenta numeru identyfikacyjnego VAT przy równoczesnym braku odmiennych informacji, które wywoływałyby wątpliwości co do faktu prowadzenia działalności gospodarczej przez Kontrahentów - może uznać, że Kontrahent jest podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. 2012, poz. 270, z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie