obowiązek stosowania kasy rejestrującej - Interpretacja - IPPP2/443-239/12-6/KOM

Shutterstock
Interpretacja indywidualna z dnia 22.06.2012, sygn. IPPP2/443-239/12-6/KOM, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

obowiązek stosowania kasy rejestrującej

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28.02.2012 r. (data wpływu 5.03.2012 r.), uzupełnione pismem z dnia 24.05.2012 r. (data wpływu 29.05.2012 r.) oraz pismem z dnia 5.06.2012 r. (data wpływu 11.06.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku stosowania kasy rejestrującej jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5.03.2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku stosowania kasy rejestrującej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24.05.2012 r. (data wpływu 29.05.2012 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 17.05.2012 r. znak IPPP2/443-239/12-2/KOM (skuteczne doręczenie 18.05.2012 r.) i pismem z dnia 5.06.2012 r. (data wpływu 11.06.2012 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z dnia 31.05.2012 r. znak IPPP2/443-239/12-4/KOM (skuteczne doręczenie 1.06.2012 r.).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Ośrodek jest jednostką budżetową nie posiadającą osobowości prawnej, która pokrywa swoje wydatki bezpośrednio z budżetu i odprowadza pobrane dochody na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu miasta.

Konieczność utworzenia Ośrodka jako odrębnej jednostki organizacyjnej powołanej do wykonywania zadań pomocy społecznej wynika z art. 110 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.). Powołana ustawa określa m.in.: zadania w zakresie pomocy społecznej, rodzaje świadczeń z pomocy społecznej oraz zasady i tryb ich udzielania, organizację pomocy społecznej.

W szczególności, do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in. organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych. Zgodnie z powołaną ustawą O przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia, a ponadto wysokość i sposób ponoszenia odpłatności, stosownie do uchwały rady gminy, która szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania.

Ustawa o pomocy społecznej na rzecz rady gminy przeniosła kompetencje do określenia w drodze uchwały, szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania (art. 50 ust. 6) oraz do określenia, w drodze uchwały, zasad zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej, stanowiące zadania własne gminy (art. 96 ust.4).

Zarówno przepisy ustawy o pomocy społecznej, jak i uchwała Rady z dn. 16.09.2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze oraz zasad zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej realizowane przez W w zakresie zadań własnych gminy (Dz. Urz. Województwa Nr 253, poz. 6856 z późn. zm.) dopuszczają możliwość pobierania odpłatności za przyznane usługi w wysokości niższej niż wartość świadczenia, a także możliwość całkowitego odstąpienia od żądania odpłatności, na podstawie okoliczności sprawy, których ocena została dokonana w toku postępowania administracyjnego poprzedzającego wydanie decyzji administracyjnej przyznającej świadczenie oraz ustalającej odpłatność za usługi. Oznacza to, że ponoszona przez świadczeniobiorców odpłatność nie musi stanowić iloczynu wartości jednostkowej godziny usługi oraz liczby godzin zrealizowanych usług. Dla przykładu w O Dzielnicy w 2011 r. zrealizowano łącznie 217.127 godzin usług, których wartość wyniosła 2.816.064,50 zł. Odpłatność za te usługi ustalona decyzjami indywidualnymi wyniosła łącznie 759.668,99 zł.

Ponadto, na uwagę zasługuje sposób realizacji zadania polegającego na świadczeniu usług opiekuńczych, na którą składają się dwie płaszczyzny działalności: administracyjna i organizacyjna.

I .Płaszczyzna administracyjna:

Na podstawie wniosku osoby uprawnionej, w toku postępowania administracyjnego, organ ustala prawo do świadczenia pomocy społecznej w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych oraz wysokość odpłatności za przyznane godziny usług, mając na względzie wysokość dochodu świadczeniobiorcy, jego wydatki, sytuację rodzinną i Inne okoliczności wpływające na możliwości ponoszenia odpłatności. Organ bierze pod uwagę w szczególności, czy poniesienie w całości lub w części ustalonej odpłatności nie stanowiłoby dla osoby zobowiązanej nadmiernego obciążenia lub też niweczyłoby skutki udzielanej pomocy.

Przyznanie świadczenia pomocy społecznej w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych następuje poprzez wydanie decyzji administracyjnej, która określa także zakres usług, okres i miejsce świadczenia, a ponadto wysokość i sposób ponoszenia odpłatności.

II. Płaszczyzna organizacyjna:

  • O przeprowadza postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, polegającego na świadczeniu usług opiekuńczych na rzecz uprawnionych świadczeniobiorców,
  • Wyłoniona w postępowaniu przetargowym firma zewnętrzna (wykonawca) zobowiązuje się do świadczenia usług opiekuńczych przyznanych decyzją administracyjną wydaną przez organ, przez pracowników firmy.
  • Na podstawie wystawionej przez wykonawcę faktury O płaci wynagrodzenie wykonawcy za realizację przedmiotu zamówienia, odpowiednio do liczby godzin usług faktycznie zrealizowanych, wg stawki określonej w umowie.
  • Wykonawca pobiera od świadczeniobiorców (osób, którym świadczone są usługi opiekuńcze) kwoty odpłatności - w wysokości wynikającej z decyzji administracyjnej, pobranie odpłatności następuje w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy (ze względu na wiek, stan zdrowia i niepełnosprawność świadczeniobiorców) wystawiając im pokwitowanie na drukach KP opatrzonych pieczęcią O.
  • Pobrane od świadczeniobiorców kwoty opłat wykonawca wpłaca na rachunek O, a kopie wystawionych pokwitowań przekazuje do O.

O pobrane opłaty wpłaca na rachunek budżetu miasta.

W uzupełnieniu z dnia 24.05.2012r. (data wpływu 29.05.2012r.) Wnioskodawca dodał, że w Jego opinii nie dokonuje On sprzedaży usług opiekuńczych w rozumieniu art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. .U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054). W związku z tym O nie miał obrotów z tytułu działalności gospodarczej w roku 2010 i 2011.

Świadczenie przez O usług opiekuńczych polega na przeprowadzeniu postępowania administracyjnego i przyznaniu decyzją administracyjną uprawnienia do usług opiekuńczych, a następnie zlecenia ich realizacji firmie zewnętrznej.

Sprzedawcą usług opiekuńczych jest firma zewnętrzna, od której O kupuje (po przeprowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego) usługi opiekuńcze na rzecz swoich klientów uprawnionych do świadczenia społecznego - usług opiekuńczych.

Firma zewnętrzna wykonuje usługi opiekuńcze w miejscach zamieszkania uprawnionych klientów O. Następnie wystawia fakturę obciążającą O z tytułu wykonanych usług opiekuńczych, a O dokonuje zapłaty za wykonaną przez firmę zewnętrzną usługę.

W tym zakresie obroty wyniosły: w 2010 r. - 2 502 060,20 zł, w 2011 r. -3 174 200,00 zł.

Dokonane przez O wydatki na usługi podlegają (częściowemu lub całkowitemu) zwrotowi od niektórych osób korzystających ze świadczenia pomocy społecznej w formie usług opiekuńczych, stosownie do przepisów ustawy o pomocy społecznej (art. 96 ust. 2 i 4) oraz Uchwały nr . Rady z dnia 16 września 2004r (ze zm.) w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze oraz zasad zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej realizowane przez W w zakresie zadań gminy.

Firma zewnętrzna pobiera ustaloną indywidualnie w drodze postępowania administracyjnego kwotę zwrotu wydatków poniesionych przez O na usługi (potocznie zwaną odpłatnością za usługi opiekuńcze) wystawiając pokwitowania na drukach KP opatrzonych pieczęcią O. Zebrane odpłatności firma wpłaca na konto bankowe O.

Ośrodek prowadzi ewidencję dowodów dokumentujących wpłaty firmy zewnętrznej na rachunek bankowy Ośrodka. Z prowadzonej ewidencji jednoznacznie wynika, kto dokonał wpłaty i jakiej konkretnie usługi dotyczy zapłata dokonana za pośrednictwem banku.

W 2010 roku żadna osoba nie dokonała zwrotu ww. wydatków w formie wpłaty gotówkowej do kasy O. Natomiast w 2011 roku kasa O przyjęła 5 wpłat gotówkowych z tytułu zwrotu wydatków za usługi w łącznej wysokości 352,02 zł.

Ośrodek Dzielnicy nie prowadził przed 1 stycznia 2011 r. ewidencji za pomocą kasy rejestrującej.

W uzupełnieniu z dnia 5.06.2012r. (data wpływu 11.06.2012r.) Wnioskodawca jednoznacznie doprecyzował, że we wniosku ORD-IN z dnia 28 lutego 2012 r. w sposób nieprecyzyjny sformułowano zapisy zacytowane następnie w piśmie MF nr IPPP2/443-239/12-4/KOM z dnia 31 maja 2012 r. Dla przykładu w O Dzielnicy W w 2011 r. zrealizowano łącznie 217.127 godzin usług, których wartość wyniosła 2816.064,50 zł. Odpłatność za te usługi ustalona decyzjami indywidualnymi wyniosła łącznie 759.668,99 zł. ().

Przedmiotowe zdanie powinno brzmieć:

Dla przykładu na zlecenie O Dzielnicy zrealizowano w 2011 r. w ramach zadań własnych łącznie 210.026 godzin usług. O wydatkował na zakup ww. usług 2.785.580,51 zł. Zwrot wydatków za te usługi ustalony decyzjami indywidualnymi wyniósł łącznie 759.668, 99zł. ().

Zarówno z pozostałej treści opisu stanu faktycznego zawartej w ww. wniosku ORD-IN, jak i z treści wyjaśnień z dnia 24 maja 2012 r. wynika, że:

  • O zleca realizację usług opiekuńczych firmie zewnętrznej;
  • O, na postawie faktury wystawionej przez firmę zewnętrzną za wykonane na zlecenie O usługi opiekuńcze, dokonuje zapłaty;
  • O dokonuje zatem zakupu usług opiekuńczych (na rzecz świadczeniobiorców) u kontrahenta zewnętrznego;
  • zapłata za wykonane przez firmę zewnętrzną usługi opiekuńcze dokonywana jest przez O przelewem;
  • obroty O z tytułu zakupu usług opiekuńczych w firmach zewnętrznych wyniosły: w 2011 r. 2.659.086,20 zł (w tym: 2.502.060,20 zł ze środków budżetowych, 157.026,00 zł z rachunku pomocniczego), a w 2010 r. - 3.247.124,50 zł (w tym: ze środków budżetowych - 3.174.200,00 zł, 72.924,50 zł z rachunku dochodów własnych). W piśmie z dnia 24 maja 2012 r. nastąpiła omyłka w datach oraz nie uwzględniono wydatków z rachunku dochodów własnych i rachunku pomocniczego.
  • prawo do korzystania z usług opiekuńczych (wraz z wymiarem i zakresem usług) ustala O w drodze decyzji administracyjnej;
  • dokonane przez O wydatki na usługi podlegają ( częściowemu lub całkowitemu) zwrotowi od niektórych osób korzystających ze świadczenia pomocy społecznej w formie usług opiekuńczych, stosownie do przepisów ustawy o pomocy społecznej (art. 96 ust. 2 i 4) oraz Uchwały nr .Rady z dnia 16 września 2004 r. (ze zm.) w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze oraz zasad zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej realizowane przez W w zakresie zadań gminy.

Art. 96

  1. Obowiązek zwrotu wydatków poniesionych na świadczenia z pomocy społecznej spoczywa na:
  2. osobie i rodzinie korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej;
  3. spadkobiercy osoby, która korzystała ze świadczeń z pomocy społecznej - z masy spadkowej;
  4. małżonku, zstępnych przed wstępnymi osoby korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej - jedynie w przypadku, gdy nie dokonano zwrotu wydatków zgodnie z pkt 1 i 2, w wysokości przewidzianej w decyzji dla osoby lub rodziny korzystającej ze świadczeń z pomocy społecznej.
  5. Wydatki na usługi, pomoc rzeczową, zasiłki na ekonomiczne usamodzielnienie, zasiłki okresowe i zasiłki celowe przyznane pod warunkiem zwrotu podlegają zwrotowi w części lub całości, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby zobowiązanej do zwrotu wydatków przekracza kwotę kryterium dochodowego.
  6. w przypadku pokrycia kosztów pogrzebu przez gminę poniesione wydatki podlegają zwrotowi z masy spadkowej, jeżeli po osobie zmarłej nie przysługuje zasiłek pogrzebowy.
  7. Rada gminy określa, w drodze uchwały, zasady zwrotu wydatków za świadczenia z pomocy społecznej, o których mowa w ust. 2, będących w zakresie zadań własnych.
  • firma zewnętrzna pobiera od osób korzystających z usług, ustaloną indywidualnie, w drodze postępowania administracyjnego, kwotę zwrotu wydatków poniesionych przez O na usługi (potocznie zwaną odpłatnością za usługi opiekuńcze) wystawiając pokwitowania na drukach KP opatrzonych pieczęcią O. Pobrane kwoty zwrotu wydatków firma przelewa z własnego rachunku bankowego na rachunek bankowy O. Ośrodek prowadzi ewidencję dowodów dokumentujących wpłaty (przelewy) firmy zewnętrznej na rachunek bankowy Ośrodka.

Z prowadzonej ewidencji jednoznacznie wynika, kto dokonał wpłaty zwrotu wydatków i jakiej konkretniej usługi dotyczy zapłata dokonana za pośrednictwem banku.

  • łączna wartość obrotów O z tytułu przelewów dokonanych przez firmy zewnętrzne świadczące usługi opiekuńcze tytułem wpłat pobranych od osób korzystających z usług opiekuńczych zwrotu wydatków za usługi wyniosła w 2011 r. 759.668,99 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy realizacja przez Ośrodek Dzielnicy zadania własnego gminy, polegającego na organizowaniu i świadczeniu usług opiekuńczych, w sposób wskazany w opisie stanu faktycznego, stanowi sprzedaż usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity: Dz. U. 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) podlegającą ewidencjonowaniu obrotu i kwot podatku należnego...

Stanowisko Wnioskodawcy

Realizacja przez Ośrodek Dzielnicy zadania własnego gminy polegającego na organizowaniu i świadczeniu usług opiekuńczych w sposób wskazany w opisie stanu faktycznego nie stanowi sprzedaży usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity: Dz. U. 2011 r., Nr 177 poz. 1054, z późn. zm.) podlegającej ewidencjonowaniu obrotu i kwot podatku należnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ww. ustawy o VAT należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Natomiast przez świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Z powyższego wynika, że pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest jednostką budżetową nie posiadającą osobowości prawnej. Do statutowych zadań Wnioskodawcy należy m.in. przeprowadzanie działań wynikających bezpośrednio z ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), a w szczególności takich jak organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy. Na podstawie wydanych w O decyzji administracyjnych przyznaje się świadczenie w postaci zapewnienia właściwej opieki osobom potrzebującym. Wnioskodawca zleca świadczenie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych podmiotowi zewnętrznemu wyłonionym w postępowaniu przetargowym. Wnioskodawca świadczy usługi opiekuńcze dla podopiecznych na terenie dzielnicy.. Podopieczni ponoszą częściową odpłatność za świadczenie tych usług na podstawie decyzji administracyjnych wydawanych w oparciu o przepisy ustawy o pomocy społecznej. Odpłatność za ww. usługi wyliczona jest na podstawie uchwały Rady Miasta W. oraz dochodu danej osoby. Kwota pobranych świadczeń odprowadzana jest na rachunek budżetu miasta.

Zarówno ustawa o podatku od towarów i usług, jak również przepisy wykonawcze do niej nie definiują terminu jednostka budżetowa, w związku z tym, należy posiłkować się definicją zawartą w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.).

Na podstawie art. 9 pkt 3 ww. ustawy sektor finansów publicznych tworzą m. in. jednostki budżetowe.

Jednostkami budżetowymi w myśli art. 11 ust. 1 ww. ustawy są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Z powyższych przepisów wynika, że pobierane przez Wnioskodawcę opłaty od osób, którym zapewniana jest właściwa opieka w miejscu ich zamieszkania, stanowią dla Wnioskodawcy dochód, który jest odprowadzany przez Niego na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2009 Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.) do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi (art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy).

W myśl art. 110 ust. 1 i 3 ww. ustawy o pomocy społecznej, zadania pomocy społecznej w gminach wykonują jednostki organizacyjne - ośrodki. Ośrodek, wykonując zadania własne gminy w zakresie pomocy społecznej, kieruje się ustaleniami wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Jak stanowi art. 110 ust. 7 ww. ustawy, wójt (burmistrz, prezydent miasta) udziela kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy. Przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej (art. 106 ust. 1).

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca działając w oparciu o ww. ustawę o pomocy społecznej jako jednostka pomocy społecznej świadczy na rzecz podopiecznych czynności w ramach zadań statutowych w postaci zapewnienia właściwej opieki osobom tego potrzebującym przyznawane decyzją administracyjną.

W celu realizacji odgórnie nakazanych przez przepisy prawa obowiązków, Wnioskodawca we własnym zakresie i w swoim imieniu pobiera opłaty z tytułu zapewnienia właściwej opieki osobom tego potrzebującym.

Tak więc, wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie (zapewnienie odpowiedniej opieki), które jest wykonywane z nakazu organu władzy (decyzja administracyjna) pomiędzy dwoma określonymi stronami transakcji, dla którego istnieje bezpośredni beneficjent czynności.

Wnioskodawca zobowiązuje się wykonać określone decyzją administracyjną czynności na rzecz konkretnej osoby, która za te czynności dokonuje opłaty w określonej wysokości. Skoro jest możliwe zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Wnioskodawcę na rzecz określonego podmiotu (nabywcy), należy uznać je za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT .

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zamiarem ustawodawcy jest objęcie obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej wszystkich podatników dokonujących sprzedaży na rzecz konkretnych nabywców, a mianowicie osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych bez względu na to czy dokonywane transakcje podlegają opodatkowaniu i czy są dokonywane przez podatników będących podatnikami podatku od towarów i usług.

Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

W myśl art. 2 pkt 22 ww. ustawy przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z powyższego wynika, iż obowiązkowi ewidencjonowania na kasie rejestrującej podlega odpłatne świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych niezależnie od tego, czy czynności te są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, czy też korzystają ze zwolnienia od tego podatku.

W treści art. 111 ust. 8 ww. ustawy upoważniono Ministra Finansów do wydania rozporządzenia, w którym może uregulować kwestie zwolnienia określonych grup podatników lub czynności na czas określony z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, ze względu na rodzaj prowadzonej działalności lub wysokość obrotu.

Kwestię zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących od 1 stycznia 2011r. reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2010r. Nr 138, poz. 930).

W myśl § 2 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012r. sprzedaż w zakresie czynności wymienionych w załączniku do rozporządzenia.

W poz. 37 ww. załącznika wymienione zostało świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła 2).

Z objaśnień zawartych w punkcie 2) wynika, iż zwolnienie to nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie tych czynności przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Korzystanie ze zwolnienia określonego w poz. 37 ww. załącznika wymaga zatem spełnienia określonych warunków wynikających wprost z zapisu tej regulacji. Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy można zatem stosować jeżeli:

  • zapłata za świadczoną usługę w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika,
  • z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła,
  • podatnik nie rozpoczął ewidencjonowania tych usług za pomocą kasy rejestrującej przed dniem 1 stycznia 2011 r.

Nie wystąpienie jednego z nich oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Z okoliczności przedstawionych w niniejszym wniosku wynika, że Wnioskodawca świadczy usługi opiekuńcze dla podopiecznych na terenie dzielnicy.. Podopieczni ponoszą częściową odpłatność za świadczenie tych usług. Ośrodek jako jednostka budżetowa jednostki samorządu terytorialnego wydaje decyzje administracyjne, na podstawie których świadczeniobiorcy mają świadczone usługi opiekuńcze przez wykonawcę wyłonionego w oparciu o ustawę Prawo zamówień publicznych. Wpłaty firma zewnętrzna pobiera gotówką od osób korzystających z usług, w ich miejscu zamieszkania, wystawiając pokwitowania na drukach KP opatrzonych pieczęcią O. Pobrane kwoty firma ta przelewa następnie z własnego rachunku bankowego na rachunek bankowy O. Ośrodek prowadzi ewidencję dowodów dokumentujących wpłaty (przelewy) firmy zewnętrznej na rachunek bankowy Ośrodka. Z prowadzonej ewidencji jednoznacznie wynika, kto dokonał wpłaty zwrotu wydatków i jakiej konkretniej usługi dotyczy zapłata dokonana za pośrednictwem banku. Ośrodek nie prowadził przed 1 stycznia 2011 r. ewidencji za pomocą kasy rejestrującej. W 2010 roku żadna osoba nie dokonała zwrotu ww. wydatków w formie wpłaty gotówkowej do kasy O. Natomiast w 2011 roku kasa O przyjęła 5 wpłat gotówkowych z tytułu zwrotu wydatków za usługi w łącznej wysokości 352,02 zł. Łączna wartość obrotów O z tytułu przelewów dokonanych przez firmy zewnętrzne świadczące usługi opiekuńcze tytułem wpłat pobranych od osób korzystających z usług opiekuńczych wyniosła w 2011 r. 759.668,99 zł.

Mając na uwadze przywołane uregulowania prawne oraz przedstawione okoliczności w niniejszym wniosku stwierdzić należy, że Wnioskodawca w odniesieniu do wpłat dokonywanych na rachunek bankowy może korzystać ze zwolnienia na podstawie § 2 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 37 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących do dnia 31 grudnia 2012 r. Z przedstawionej treści wynika, iż w przypadku wpłat dokonywanych na rachunek bankowy Wnioskodawca spełnia warunki określone w poz. 37 załącznika do rozporządzenia. Zapłata za usługę następuje na rachunek bankowy podatnika. Wnioskodawca prowadzi ewidencję dowodów dokumentujących transakcje świadczonych usług, za które zapłata następuje na konto bankowe. Z ewidencji tej jednoznacznie wynika kto dokonał wpłaty i jakiej transakcji dotyczyła oraz Wnioskodawca nie rozpoczął ewidencjonowania tych usług przed dniem 1 stycznia 2011r.

Wnioskodawca podał również w opisie stanu faktycznego, że sporadyczni klienci dokonali w 2011 r. zapłaty gotówką w kasie Ośrodka. W takim przypadku wpłaty dokonywane przez osoby fizyczne i rolników ryczałtowych bezpośrednio gotówką w siedzibie firmy, będą podlegały ewidencji na kasie rejestrującej, bowiem nie zostanie spełniona przesłanka warunkująca prawo do skorzystania ze zwolnienia określonego § 2 ust.1 pkt 1 w powiązaniu z pkt 37 załącznika do rozporządzenia, tj. zapłata za świadczone usługi nie nastąpi w sposób wskazany w przepisie.

Stosownie do § 3 ust. 1 pkt 2 cyt. rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania do dnia 31 grudnia 2012 r. również podatników, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania, z zastrzeżeniem ust. 6.

Zgodnie z § 3 ust. 6 cyt. rozporządzenia, zwolnienie o którym mowa w ust. 1 pkt 2, traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło w ciągu roku podatkowego przekroczenie kwoty obrotów w wysokości 40 000 zł z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy.

Wskazać należy, iż każda sprzedaż na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych ma wpływ na wielkość obrotu wyznaczającego obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Kwotę obrotu uprawniającą do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących określa się sumując całą sprzedaż na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Do obrotu wlicza się zatem sprzedaż ze wszystkich czynności wykonywanych na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych (wszystkie rodzaje działalności).

W oparciu o powołane wyżej przepisy należy uznać, iż Wnioskodawca nie ma obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej obrotów uzyskanych z tytułu świadczenia usług i dostawy towarów, które spełniają warunki wymienione w poz. 37 zał. do rozporządzenia. Jednakże w sytuacji, gdy zapłata jest dokonywana bezpośrednio gotówką w kasie Ośrodka, nie ma zastosowania zwolnienie określone w poz. 37 załącznika, a transakcje takie po przekroczeniu kwoty limitu uprawniającego do zwolnienia (40.000 zł) powinny zostać zaewidencjonowane za pomocą kasy rejestrującej. Jak wyżej stwierdzono, osiągnięty przez Wnioskodawcę obrót z tytułu świadczenia usług na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, wyniósł w 2011 r. 759.668,99 zł., a więc przekroczył w 2011 roku kwotę 40 000 zł. Tak więc ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej Wnioskodawca mógł korzystać do dnia przekroczenia kwoty tego limitu, przy jednoczesnym uwzględnieniu zapisu § 3 ust. 6 cyt. rozporządzenia.

Stanowisko Wnioskodawcy stwierdzające, iż realizacja przez Niego zadania własnego gminy, polegającego na organizowaniu i świadczeniu usług opiekuńczych, w sposób wskazany w opisie stanu faktycznego, nie stanowi sprzedaży usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, podlegającą ewidencjonowaniu obrotu i kwot podatku należnego należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 697 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie