Temat interpretacji

Stan faktyczny:

Podatnik zawarł umowę najmu lokalu użytkowego z osobą fizyczną, która następnie dokonała jego zbycia na rzecz małżonków.

Z treści aktu notarialnego umowy sprzedaży wynika w szczególności, że:

• pomiędzy małżonkami istnieje ustawowa wspólność małżeńska,
• małżonkowie nabyli przedmiotowy lokal z małżeńskiego majątku dorobkowego w związku z prowadzoną przez jednego z nich działalnością gospodarczą,
• przedmiotowy lokal w chwili sprzedaży obciążony był umową najmu zawartą z Podatnikiem,
• umowa najmu nie została do dnia dzisiejszego wypowiedziana przez żadną ze stron.

Podatnik jest zdania, iż w tym stanie faktycznym podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu wynajmowania lokalu użytkowego są oboje małżonkowie w częściach równych. Wynika to wprost z treści art. 678 § 1 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym w razie zbycia rzeczy najętej w czasie trwania najmu nabywca wstępuje w stosunek najmu na miejsce zbywcy; może jednak wypowiedzieć najem z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia.

Małżonkowie nabyli prawo własności nieruchomości i weszło ono do majątku wspólnego, a tym samym oboje małżonkowie wstąpili w prawa i obowiązku stron umowy najmu z Podatnikiem. W związku z tym, iż oboje małżonkowie świadczą usługi wynajmu przedmiotowego lokalu na rzecz Podatnika, oboje są podatnikami podatku VAT w tym zakresie.

W opinii Podatnika, fakt, iż przedmiotową nieruchomość przekazano w umowie sprzedaży dla celów działalności gospodarczej jednego z małżonków, jest bez znaczenia, ponieważ obowiązek podatkowy w podatku VAT nie jest związany wyłącznie z prowadzeniem działalności gospodarczej. Drugi z małżonków, który nie prowadzi działalności gospodarczej nie byłby podatnikiem podatku VAT od wynajmu przedmiotowego lokalu jedynie w sytuacji, gdy w chwili zawarcia umowy sprzedaży lokal nie byłby obciążony umową najmu lub też w sytuacji, gdy po zawarciu umowy sprzedaży wynajmujący (małżonkowie) oraz najemca (Podatnik) zawarliby aneks do umowy najmu zmieniając stronę wynajmującego z obojga małżonków na tego z małżonków, który prowadzi działalność gospodarczą. Żadna z tych okoliczności nie wystąpiła, zatem stroną umowy najmu są oboje małżonkowie i oboje są w tym zakresie podatnikami VAT.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz.535), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministrów Finansów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 971), faktury oznaczone wyrazami "FAKTURY VAT" wystawiają podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej. Rozdział 4 cyt. rozporządzenia zawiera szczegółowe zasady wystawiania faktur, dane, które powinny zawierać oraz sposób i okres ich przechowywania.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w akcie notarialnym dotyczącym nabycia przedmiotowej nieruchomości jako nabywcy figurują oboje małżonkowie. Prawo własności przedmiotowej nieruchomości weszło w skład majątku wspólnego małżonków, natomiast w umowie sprzedaży nieruchomość przekazana została dla potrzeb prowadzonej przez jednego z małżonków działalności gospodarczej.

Stosunki majątkowe między małżonkami, oparte na prawach ustawowej wspólności, regulowane są przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza jednak możliwość kształtowania zakresu praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług poprzez stosunki majątkowe między małżonkami. Ustawa o podatku od towarów i usług nie traktuje małżonków jako jednego podmiotu podatkowego, a Kodeks rodzinny i opiekuńczy w żadnej mierze nie może modyfikować ustaw podatkowych. Zakres regulacji stosunków majątkowych między małżonkami, regulowany Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym oraz Ustawa o podatku od towarów i usług stanowią bowiem dwie niezależne od siebie regulacje prawne.

Nabycie przez małżonków na zasadzie wspólności majątkowej małżeńskiej przedmiotowej nieruchomości nie skutkuje posiadaniem statusu podatnika przez oboje małżonków oraz prawem do wystawiania faktur VAT.

Skoro jeden z małżonków (podatnik podatku VAT) przyjął jako składnik do majątku firmy nieruchomość lokalową, to należy przyjąć, iż na nim ciąży obowiązek odprowadzenia należnego podatku z tytułu wykonania usługi najmu tego lokalu, bowiem to on jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Nie ma natomiast żadnych podstaw, aby uznać drugiego z małżonków podatnikiem tego podatku.

Wobec powyższego, obowiązek wystawiania faktur VAT dokumentujących świadczenie usługi najmu będzie ciążył jedynie na małżonku prowadzącym działalność gospodarczą.