Temat interpretacji

Czy z tytułu dokonania czynności sprzedaży powstanie dla Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 kwietnia 2010 r. (data wpływu 4 maja 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży współwłasności przedmiotowej nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2010 r. do Izby Skarbowej w Warszawie, Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży współwłasności przedmiotowej nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości położonych w W., dla których Sąd Rejonowy prowadzi księgi wieczyste. Wnioskodawca jest spadkobiercą przedwojennych właścicieli tych nieruchomości. Na nieruchomościach tych ustanowiono m.in. na rzecz Wnioskodawcy użytkowanie wieczyste, które następnie przekształcono w prawo własności. Ustanowienie użytkowania wieczystego nastąpiło w latach 1998 2002, a przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności w latach 2001-2003.

Zgodnie z wypisami z rejestru gruntów i budynków, działki wchodzące w skład wskazanych wyżej nieruchomości są oznaczone w następujących kategoriach: użytki gruntowe, jako tereny różne oznaczone symbolem TR; użytki rolne oznaczone symbolem RIIIa, grunty zabudowane i zurbanizowane oznaczone symbolami BP i BZ. Część działek jest objęta planem zagospodarowania przestrzennego G. Lotnisko. Działki wchodzące w skład przedmiotowych nieruchomości są niezabudowane.

Wnioskodawca informuje, że dokonał już sprzedaży części nieruchomości w roku 2000, a także zbył na rzecz Miasta swój udział w części nieruchomości, z przeznaczeniem pod drogę publiczną. Zbycie to nastąpiło na cel publiczny uzasadniający wywłaszczenie (gdyby nie doszło do przedmiotowej sprzedaży, z pewnością nastąpiłoby wywłaszczenie tej nieruchomości). Również w roku 2006 Wnioskodawca sprzedał część posiadanych nieruchomości na rzecz osoby trzeciej. Jednocześnie Wnioskodawca nadmienia, że przy tej ostatniej transakcji nie działał w charakterze podatnika VAT, zgodnie z uzyskaną interpretacją podatkową załączoną do niniejszego wniosku.

Wnioskodawca wskazuje nadto, iż nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT, nie prowadzi też działalności gospodarczej w żadnym zakresie, a w szczególności w zakresie obrotu nieruchomościami. Udziały w przedmiotowych nieruchomościach nabył w wyniku dziedziczenia roszczeń na podstawie tzw. dekretu warszawskiego z 1945 roku, które następnie zrealizował.

Dodatkowo 1/12 ww. gruntów była w przeszłości w posiadaniu osoby nieznanej z miejsca pobytu, która działała za zezwoleniem sądu poprzez kuratora. Wnioskodawca miał świadomość, że potencjalny nabywca będzie zainteresowany nabyciem całości udziałów w gruncie. W międzyczasie, sąd wydał zgodę na dokonanie zbycia udziałów posiadanych przez osobę nieznaną z miejsca pobytu lecz zgoda ta była udzielona na czas określony. Potencjalni nabywcy są zazwyczaj cudzoziemcami i dla celów nabycia muszą uzyskać zezwolenie MSWiA. Istniała obawa, że zezwolenie to zostanie udzielone po upływie zakreślonego przez sąd terminu na zbycie udziału osoby nieznanej z miejsca pobytu, dlatego też Wnioskodawca zdecydował się odkupić część udziału osoby nieznanej z miejsca pobytu. Wnioskodawca obawiał się bowiem, że uzyskanie kolejnej zgody na zbycie będzie utrudnione a wręcz niemożliwe, a tym samym uniemożliwi sprzedaż całej nieruchomości. Tym samym odkupienie udziału osoby nieznanej z miejsca pobytu miało za cel jedynie umożliwienie sprzedaży majątku prywatnego Wnioskodawcy.

W dniu 28.01.2010r. przed notariuszem, zawarta została umowa przedwstępna sprzedaży powyższych nieruchomości. Stroną kupującą z tytułu powyższej umowy jest osoba prawna będąca cudzoziemcem w znaczeniu art. 1 par. 2 pkt 4 ustawy z dnia 24 marca 1920r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (tj. Dz. U. 2004, Nr 196. poz. 1758), a ponieważ cześć nieruchomości stanowi nieruchomość rolną - kupujący będzie mógł nabyć powyższe nieruchomości dopiero po uzyskaniu stosownego zezwolenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Ponadto Wnioskodawca poinformował, że:

1. Działki wchodzące w skład przedmiotowej nieruchomości są niezabudowane. Dla nieruchomości w chwili obecnej nie ma uchwalonego planu zagospodarowania przestrzennego. W przeszłości dla nieruchomości została wydana decyzja o warunkach zabudowy, która ustaliła szczegółowe zasady zagospodarowania nieruchomości polegające na budowie zespołu budynków mieszkalnych wielorodzinnych z funkcją usługowo handlową, garażem podziemnym, pełną infrastrukturą techniczną i dojazdami w rejonie ulic K., N. - Jeziorańskiego, proj. Al. T. oraz Al. S. Z..
Decyzja ta została wydana na wniosek potencjalnego kupującego, nie Wnioskodawcy. Postanowienia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego przewidują dla nieruchomości: M 1-30 - tereny mieszkaniowe o przewadze zabudowy wielorodzinnej.
2. W dacie nabycia (tj. zwrotu działek) obowiązywał jeszcze poprzedni plan zagospodarowania przestrzennego, który przewidywał, że teren przedmiotowej nieruchomości jest przeznaczony pod zabudowę mieszkaniowo - usługową (MU-16) - zieleń miejska, w przeszłości dla nieruchomości uzyskano warunki zabudowy dla m.in. zabudowy zespołu boisk z wyposażeniem sportowym, parku rekreacyjnego - sportowego, ośrodka hippicznego, wypożyczalni sprzętu sportowego.
3. Działki będące przedmiotem sprzedaży nie były w przeszłości wykorzystywane do wykonywania działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę, w szczególności Wnioskodawca nie wynajmował ich, nie dzierżawił ani nie zawarł innej umowy o podobnym charakterze.
4. Działki będące przedmiotem sprzedaży nie były w przeszłości udostępniane odpłatnie lub nieodpłatnie innym osobom.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy z tytułu dokonania czynności sprzedaży opisanej powyżej powstanie dla Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy z tytułu dokonania czynności sprzedaży opisanej powyżej, Wnioskodawca nie stanie się podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca nie planuje dokonać tej czynności w związku z zamiarem prowadzenia działalności gospodarczej lecz z uwagi na fakt, że sprzedaje swój prywatny majątek. Wnioskodawca, więc przy wykonaniu ww. transakcji nie będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W świetle art. 2 VI Dyrektywy VAT uprawniona jest teza, że przepisy art. 15 ust. 1 i 2 VAT powinny być interpretowane w ten sposób, że warunkiem sine qua non uznania, że dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług jest uznanie, że działa on jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik lub osoba wykonująca wolny zawód. W praktyce zaś czynność Wnioskodawcy dokonywana jest jedynie w celu sprzedaży majątku prywatnego Wnioskodawcy, który nie został nabyty w celu odsprzedaży (lecz został odziedziczony) i nie jest związany z działalnością gospodarczą. Nie sposób tej czynności uznać za usługę, skoro stanowi ona jednocześnie sprzedaż towaru, a dana czynność nie może jednocześnie stanowić dostawy towarów i usługi.

Wnioskodawca uważa, że nie można również uznać, że przedmiotowa czynność będzie podjęta w zamiarze realizacji jej w sposób częstotliwy, ponieważ podatnik nie ma zamiaru nabywać żadnych nieruchomości w celu ich odsprzedaży a jedynie sprzedać odziedziczone nieruchomości.

Na podobnym stanowisku stanął np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji o sygn. IPPP1-443-200/09-6/S/MP z dnia 2010.03.08, a także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, w interpretacji o sygn. ILPP2/443-33/10-4/MN z dnia 2010.03.15.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazuje, że Jego zdaniem charakter działek nie ma znaczenia dla kwestii będących przedmiotem niniejszego zapytania. Wnioskodawca nabył w drodze dziedziczenia roszczenia do nieruchomości. Uzyskał prawo użytkowania wieczystego, które zostało potem przekształcone w prawo własności.

Wnioskodawca nie występował o decyzję o warunkach zabudowy, która przewiduje na nieruchomości zabudowę mieszkaniową, lecz uczynił to potencjalny kupujący. Umowa sprzedaży z tym kupującym nie doszła do skutku. Wnioskodawca nie prowadził działalności gospodarczej z wykorzystaniem tej nieruchomości.

Działania Wnioskodawcy w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości polegały na doprowadzeniu do stanu, który by istniał, gdyby nieruchomość nie została odebrana na podstawie tzw. dekretu warszawskiego. Wnioskodawca ma w chwili obecnej 84 lata i żadnej działalności gospodarczej nie prowadzi i nie zamierza prowadzić.Wnioskodawca jedynie sprzedaje własny majątek. Sprzedaż własnego majątku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W dniu 30 lipca 2010 r. wydana została interpretacja indywidualna nr IPPP2/443-262/10-4/AO, w której stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku uznane zostało za prawidłowe w odniesieniu do sprzedaży majątku osobistego otrzymanego w drodze spadku i nieprawidłowe w odniesieniu do sprzedaży nabytej części udziału w 1/12 przedmiotowej nieruchomości. W uzasadnieniu stwierdzono, że sprzedaż działek stanowiących współwłasność przedmiotowej nieruchomości nabytych w drodze dziedziczenia roszczeń stanowi majątek osobisty, więc dokonywana poza zakresem działalności gospodarczej. Nie będzie skutkować opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług, jak również powstaniem, dla Wnioskodawcy, obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności. Jednakże, dokonując sprzedaży odkupionej części udziału w 1/12 przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawca będzie działał jako podatnik podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 15 ust. 1 cyt. ustawy i dostawa przedmiotowej części będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, w tej części wystąpi dla Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług. Istotnym jest, że w momencie nabycia części udziału w 1/12 przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawca miał zamiar dokonać kolejnej czynności tego rodzaju. W momencie nabycia był zamiar sprzedaży. Sprzedaż taka podlega wówczas opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a dokonujący dostawy uzyskuje status podatnika podatku VAT przy dokonaniu dostawy.

Pismem z dnia 27 sierpnia 2010 r. (data wpływu 30 sierpnia 2010 r.) Strona wezwała Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie do usunięcia naruszenia prawa wynikającego z wydania interpretacji indywidualnej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, w piśmie znak IPPP2/443-262/10-6/AO z dnia 29 września 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie nie stwierdził podstaw do zmiany ww. indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W dniu 29 października 2010 r. (data wpływu 3 listopada 2010 r.) Strona wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, za pośrednictwem tut. Organu, skargę na interpretację indywidualną z dnia 30 lipca 2010 r. znak IPPP/443-262/10-4/AO.

WSA w Warszawie w wyroku z dnia 29 kwietnia 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 3105/10 uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną w części uznającej stanowisko Skarżącego za nieprawidłowe i stwierdził, iż skarga wniesiona w niniejszej sprawie zasługuje na uwzględnienie.

Spór w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do właściwiej wykładni art. 15 ust. 1 i 2 ustawy.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że przepis ten nie stanowi dokładnej implementacji VI Dyrektywy Rady 77/388/ z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG), która obowiązywała w dacie wejścia w życie polskiej ustawy o podatku od towarów i usług, nie stanowi też wiernej implementacji przepisów Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, obowiązującej obecnie. Dla prawa wspólnotowego na pierwsze miejsce wysuwa się kwestia działania osoby, dokonującej dostawy lub świadczącej usługę, jako podatnika, zaś prawo krajowe koncentruje się raczej wokół kwestii powtarzalności czynności podlegającej opodatkowaniu.

Sąd zauważył, iż w niniejszej sprawie udział został nabyty w celu, aby całą nieruchomość, tj. tę część, która została wcześniej nabyta wskutek spadkobrania, ale też tę, która została nabyta od osoby nieznanej z miejsca pobytu, zbyć za korzystną cenę. Jednakże sam fakt nabycia udziału w celu jego zbycia, zdaniem Sądu, nie przesądza jeszcze o uzyskaniu statusu podatnika. Dla uzyskania tego statusu zbywca w chwili zbywania musi działać jako podatnik i choć sam zamiar towarzyszący nabyciu często stanowi kryterium pozwalające ocenić, czy zbywający jest podatnikiem, to w okolicznościach konkretnej sprawy nie można poprzestać na zbadaniu wyłącznie tego zamiaru.

Zdaniem Sądu o statusie podatnika świadczy ogół okoliczności faktycznych, które analizowane in gremio potwierdzają lub wykluczają przedmiotowe działanie polegające na dokonaniu dostawy towaru (art. 7 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy) jako dokonane podmiotowo przez osobę działającą w charakterze podatnika. Podatnikiem nie zawsze musi być ten, kto nabywa rzecz po to, aby ją zbyć, i w końcu ją zbywa, lecz ten, kto dokonując tych czynności nabycia i zbycia działa jako profesjonalny przedsiębiorca, czyniąc z tych czynności przedmiot swojej działalności gospodarczej i źródło powtarzalnego przychodu albo przychodu jednorazowego, ale pochodzącego ze zbycia majątku zaangażowanego do prowadzenia działalności gospodarczej.

Sąd zauważył, iż podatnikiem może być ten, kto zbywa rzecz wcale nie nabytą z zamiarem zbycia (vide np. wskazany wyrok WSA w Warszawie o sygn. III SA/Wa 1009/09, a także opinia Rzecznika Generalnego przedstawiona w dniu 12 kwietnia 2011 r. w sprawie zawisłej przez Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości, sygn. C-180/10 i C 181/10). I odwrotnie - status podatnika może nie mieć ten, kto zbywa rzecz nabytą w celu zbycia, jeśli inne okoliczności sprawy wykluczają profesjonalny, zawodowy charakter czynności nabycia i zbycia. Te inne okoliczności to np. ustalenie, czy nabycie i zbycie były typowymi, naturalnymi czynnościami podjętymi w działalności gospodarczej, czy też nastąpiły tylko po to, aby osoba w konkretnych okolicznościach zbywająca rzecz uzyskała jak najwyższą cenę. Nie-profesjonaliście, czyli osobie dokonującej sprzedaży nie w celach i w ramach zawodowych, nie można bowiem odmówić prawa do podejmowania szeregu czynności umożliwiających zbycie rzeczy po takiej jak najwyższej, optymalnej cenie. Podjęcie tych czynności nie oznacza automatycznie, że zbywający zyskał status podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Nie oznacza też, że stał się handlowcem w rozumieniu art. 15 ust. 2 tej ustawy, wykonującym zorganizowaną działalność gospodarczą, ukierunkowaną na uzyskiwanie stałego dochodu.

Końcowo Sąd zastrzegł, ze przedmiotem skargi była tylko część zaskarżonej interpretacji, w której stanowisko Strony zostało uznane za nieprawidłowe i Sąd orzekał tylko w tym zakresie.Od powyższego wyroku Organ podatkowy wniósł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z dnia 1 grudnia 2011 r. sygn. akt I FSK 1625/11 oddalił skargę kasacyjną, wniesioną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie. NSA poparł stanowisko zajęte przez Wojewódzki Sąd Administracyjny.

Zdaniem Sądu nabycie z zamiarem odsprzedania, samo w sobie, nie czyni zbywcy podatnikiem VAT, gdyż przepisy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT powinny być rozumiane w ten sposób, iż warunkiem sine qua non uznania, że dana osoba występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług jest ustalenie, iż działa ona jako jeden z podmiotów wskazanych w powołanym przepisie. Powyższą sytuację, tj. nabycie z zamiarem odsprzedaży, niemające nic wspólnego z prowadzeniem działalności gospodarczej, w ocenie Sądu, ilustruje stan faktyczny przedstawiony w przedmiotowym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

Ponadto Sąd zauważył, że sprzedaż majątku osobistego osoby fizycznej nie jest traktowana jako działalność handlowa w rozumieniu analizowanych przepisów. W konsekwencji, pewne czynności, które osoba fizyczna podejmuje, by taka sprzedaż doszła do skutku, czy też w celu odniesienia z takiej sprzedaży jak największej korzyści, nie wpisują się w zakres działań profesjonalnego handlowca. Innymi słowy pozostają one nadal w sferze działań osoby fizycznej dokonującej zbycia majątku osobistego.

Reasumując, Sąd stwierdził, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie ma podstaw, by sporny udział w nieruchomości dotyczący powiększenia majątku osobistego w ramach dostawy całej nieruchomości potraktować jako czynność opodatkowaną. Ustalone w sprawie okoliczności faktyczne nie pozwalały na uznanie, iż planowana sprzedaż gruntu wraz z dokupionym wcześniej udziałem, dawały podstawy do zakwalifikowania tej czynności jako prowadzenie działalności gospodarczej, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT w stosunku do tego udziału.

W dniu 30 stycznia 2012 r. do tut. Organu wpłynął prawomocny wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2010 r. sygn. III SA/Wa 3105/10 uchylający ww. interpretację w części uznającej stanowisko skarżącego za nieprawidłowe, w którym Sąd poparł stanowisko Strony Skarżącej przedstawione w ww. wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego biorąc pod uwagę rozstrzygnięcia zawarte w wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 kwietnia 2011r. sygn. III SA/Wa 3105/10 i Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 grudnia 2011 r. sygn. akt I FSK 1625/11 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży współwłasności przedmiotowej nieruchomości uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 590 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie