Temat interpretacji

Interpretacja przepisów prawa podatkowego dotycząca podatku od towarów i usług w zakresie możliwości wyboru zwolnienia w przypadku kontynuowania działalności gospodarczej po zmarłym mężu.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 października 2017 r. (data wpływu 7 listopada 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości wyboru zwolnienia w przypadku kontynuowania działalności gospodarczej po zmarłym mężu &‒ jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 listopada 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie m.in. możliwości wyboru zwolnienia w przypadku kontynuowania działalności gospodarczej po zmarłym mężu.

W złożonym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W 1987 r. wraz z mężem J. D. przejęła Pani od jego rodziców gospodarstwo rolne (wspólność majątkowa). Gospodarstwo, z uwagi na to, że przez większość czasu od przejęcia gospodarstwa pracowała Pani i była pracownikiem podlegającym ZUS (dopiero od około roku po rezygnacji z pracy jest osobą podlegającą składkom KRUS) prowadzone było przez Pani męża. Na niego nadane były wszelkie numery potrzebne do prowadzenia tego typu działalności jak.: nr producenta rolnego, nr gospodarstwa, adres siedziby stada, on był beneficjentem dopłat bezpośrednich oraz od stycznia 2014 r. także czynnym płatnikiem podatku VAT z tytułu prowadzenia tej działalności. Mąż w dniu 16 stycznia 2014 r. zgłosił się do Urzędu Skarbowego w S. celem rejestracji dobrowolnego opłacania podatku VAT, z uwagi na inwestycje, jakie poczynił w 2014 r. (12 luty 2014 r. - zakup ciągnika i agregatu talerzowego) oraz 2016 r. ( 26 lipca 2016 r. - ładowacz TUR). Dnia 13 października 2017 r. mąż zmarł nagle. Obecnie jest Pani na etapie przeprowadzania postępowania spadkowego. Ma Pani cztery pełnoletnie córki, które na razie pracują lub się uczą, więc zdecydowano wspólnie, iż do uzyskania przez Panią świadczeń emerytalnych lub rentowych to Pani będzie prowadziła gospodarstwo po mężu. Aby jak najszybciej przeprowadzić postępowanie spadkowe, wszystkie osoby przyjęły spadek po mężu, a w kolejnym etapie postępowania córki swoje części przepiszą na Panią. Po uzyskaniu informacji z jednostek, którym podlega działalność jaką jest gospodarstwo rolne m.in. Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Rolniczego, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w celu prowadzenia dalszej działalności gospodarstwa zobowiązana jest Pani do wystąpienia o nadanie nowych danych identyfikacyjnych. Zaznaczono, iż po dokonaniu weryfikacji obrotów gospodarstwa mieszczą się one w granicach podatnika podatku VAT zwolnionego w formie ryczałtu i nie podlegają obowiązkowej rejestracji podatnika VAT czynnego na zasadach ogólnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy jest Pani również zobowiązana do zgłoszenia się jako czynny podatnik VAT na zasadach ogólnych? Czy jako nowy podmiot prowadzący to gospodarstwo może Pani samodzielnie dokonać wyboru formy prowadzenia tej działalności? Czy forma prowadzenia działalności jest w tym przypadku jakoś dziedziczona? Co z rozliczeniem przeprowadzonych inwestycji i związanych z tym odliczeniami jakie dokonał Pani mąż? Czy będzie Pani zobowiązana do zwrotu jakiejś powstałej w ten sposób nadwyżki podatku VAT naliczonego nad należnym?

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na to, że będzie Pani prowadziła gospodarstwo rolne jako osobny podmiot zarejestrowany na swój nr NIP oraz wszelkie inne numery identyfikacyjne związane z prowadzeniem tego typu działalności, ma Pani prawo dokonać wyboru i występować jako podatnik VAT zwolniony.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznaczyć należy, że niniejsza interpretacja dotyczy kwestii objętych pytaniami 1-3.

Stosownie do art. 15 ust. 1 i 2 ww. ustawy z dnia 11 marca 2004 r., o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn. zm.), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza mocą ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak wynika z art. 15 ust. 4 ww. ustawy, w przypadku osób fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne, o którym mowa w art. 96 ust. 1.

Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do osób fizycznych prowadzących wyłącznie działalność rolniczą w innych niż wymienione w ust. 4 przypadkach (art. 15 ust. 5 ww. ustawy).

Powyższy przepis w sposób szczególny i specyficzny dla osób prowadzących wspólne gospodarstwo rolne formułuje status podatnika podatku od towarów i usług. Dopuszcza zatem, mając na uwadze fakt, że gospodarstwo rolne może być własnością wspólną np. kilku osób, że podatnikiem VAT czynnym może zostać jedna osoba.

Z treści wniosku wynika, iż prowadziła Pani z mężem gospodarstwo rolne. Małżonek od stycznia 2014 r. był zarejestrowanym podatnikiem, który dokonywał odliczenia podatku w związku z zakupem maszyn rolniczych. Po śmierci męża w dniu 13 października 2017 r., jako spadkobierca zamierza Pani kontynuować prowadzenie gospodarstwa rolnego. W związku z tym, powzięła Pani wątpliwości, dotyczące m.in. możliwości skorzystania ze zwolnienia jako rolnik ryczałtowy.

Regulacje ustawy o podatku od towarów i usług nie precyzują wprost skutków prawnych związanych ze śmiercią podatnika podatku od towarów i usług, jednakże śmierć podatnika jest jedną z form zakończenia bytu prawnego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, a więc również zakończeniem występowania tego podmiotu w obrocie gospodarczym w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

W myśl art. 97 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Natomiast zgodnie z art. 97 § 2 ww. ustawy jeżeli na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.

Z powyższego wynika, że spadkobiercy przejmują wszelkie majątkowe prawa i obowiązki, a prawa niemajątkowe w zależności od tego czy kontynuują działalność spadkodawcy czy nie. Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu lub odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe (art. 98 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa).

W myśl art. 96 ust. 7 ustawy o VAT, zgłoszenia o zaprzestaniu działalności w wyniku śmierci podatnika dokonuje jego następca prawny.

W sytuacji, gdy działalność ma być kontynuowana przez następcę prawnego ma on obowiązek zarejestrowania się jako odrębny podmiot gospodarczy, gdyż przepisy ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2017 r., poz. 869 ze zm.) nie przewidują możliwości kontynuowania działalności z wykorzystaniem numeru identyfikacji podatkowej zmarłego podatnika, który prowadził działalność jednoosobowo.

Stosownie zatem do art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3, który stanowi, że podmioty wymienione w art. 15, zwolnione od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Z kolei obowiązek składania deklaracji określa art. 99 ustawy, zgodnie z którym podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10 i art. 133.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, iż w związku z zamiarem kontynuowania prowadzenia gospodarstwa rolnego po zmarłym mężu jako jego spadkobierca wchodzi Pani w ogół praw i obowiązków spadkodawcy (sukcesja uniwersalna). Oznacza to, iż jest Pani zobowiązana zarejestrować się jako podatnik VAT czynny i od pierwszego dnia prowadzenia działalności rozliczać podatek od towarów i usług oraz składać deklaracje podatkowe.

Niemniej jednak możliwe jest w tej sytuacji - przy kontynuowaniu prowadzenia gospodarstwa rolniczego spadkodawcy, który był czynnym podatnikiem VAT - korzystanie ze zwolnienia przewidzianego dla rolników ryczałtowych.

Zgodnie bowiem art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego.

Przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych art. 2 pkt 19 ustawy

Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 3 ustawy, rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, które są zwolnione od podatku na podstawie ust. 1 pkt 3, może zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem dokonania zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w art. 96 ust. 1 i ust. 2.

W myśl art. 43 ust. 5 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 3, którzy zrezygnowali ze zwolnienia od podatku, mogą po upływie 3 lat od daty rezygnacji ze zwolnienia ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1 pkt 3. Zwolnienie, o którym mowa w zdaniu pierwszym, obowiązuje pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca (kwartału), od którego podatnicy ci ponownie chcą skorzystać ze zwolnienia.

Jak już wskazano, przedmiotem następstwa podatkowego są prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego, przy czym zgodnie z art. 3 pkt 2 powołanej ustawy Ordynacja podatkowa, rozumie się przez to prawa i obowiązki zawarte we wszelkich aktach normatywnych prawa podatkowego.

Uwzględniając treść przywołanych przepisów prawa należy zauważyć, iż powrót spadkobiercy do zwolnienia przewidzianego dla rolnika ryczałtowego jest możliwy po upływie 3-letniego terminu od daty rezygnacji ze zwolnienia, tj. złożenia zgłoszenia rejestracyjnego przez spadkodawcę. Zatem skoro jak wynika z przedstawionych okoliczności niniejszej sprawy upłynęły 3 lata od złożenia zgłoszenia rejestracyjnego przez spadkodawcę (męża), który zrezygnował ze zwolnienia, to w sytuacji przejęcia gospodarstwa rolnego w drodze spadku i kontynuacji działalności gospodarczej może Pani dokonać wyboru zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie uznano za prawidłowe.

Jednocześnie wskazać należy, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga kwestii dotyczących rozliczenia przeprowadzonych inwestycji i związanych z tym odliczeniami, jakie dokonał mąż Pani oraz zwrotu jakiejś powstałej w ten sposób nadwyżki podatku VAT naliczonego nad należnym, gdyż w tej części wydano postanowienie znak 0115-KDIT1-1.4012.906.2017.1.KM.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej