Zdaniem Wnioskodawcy: w związku z członkostwem w organizacji międzynarodowej i wnoszeniem opłat na rzecz UIC, przedmiotowe opłaty za Projekty UIC podlegają opodatkowaniu VAT, gdyż w ramach realizacji tych projektów ma miejsce świadczenie usług przez UIC w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług VAT.

Dla przedstawionego stanu faktycznego spełnione są warunki określone dla importu usług, a tym samym, do rozliczenia podatku VAT zobowiązana jest Spółka, jako nabywca usługi, w związku z czym Spółka powinna rozpoznawać obowiązek podatkowy na zasadach ogólnych zgodnie z art. 19a ust.1, 3 i 8 ustawy o VAT z zastosowaniem 23% stawki podatku VAT. Zdaniem Spółki obowiązek podatkowy powstaje w dacie wykonania usługi, którą należy rozumieć, jako ostatni dzień roku objętego opłatą wnoszoną do UIC (opłaty do budżetów Projektów UIC są ustalane i wnoszone za okresy roczne) chyba, że przed wykonaniem usługi (w trakcie roku, którego dotyczy opłata) została ona wniesiona w całości lub części na rzecz udziału w danym Projekcie UIC (obowiązek powstanie w części objętej płatnością).

W przypadku udziału w Projektach UIC innych niż Spółka spółek Grupy , Spółka powinna, przenosząc na spółki Grupy koszty udziału przez te podmioty w Projektach UIC, wystawić faktury VAT z stawką 23% oraz wykazać z tego tytułu obowiązek podatkowy na zasadach ogólnych zgodnie z art. 19a ust. 1, 3 i 8 ustawy o VAT. Obowiązek podatkowy powstanie w dacie wykonania usługi, którą należy rozumieć, jako ostatni dzień roku objętego opłatą wnoszoną do UIC (opłaty do budżetów Projektów UIC są ustalane i wnoszone za okresy roczne) chyba, że przed wykonaniem usługi (w trakcie roku, którego dotyczy opłata) została ona zapłacona Spółce przez spółkę Grupy biorącą udział w Projekcie UIC w całości lub części, gdyż w takim przypadku obowiązek powstanie w dacie otrzymania zapłaty w części objętej płatnością.

Uzasadnienie

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem do towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Przez odpłatną dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również sytuacje wymienione enumeratywnie w pkt 1-7 ust. 1 art. 7 Ustawy o VAT.

W art. 8 ust. 1 ustawy o VAT ustawodawca zdefiniował pojęcie świadczenia usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. W przypadku odpłatnego świadczenia usług, by wynagrodzenie za te czynności podlegało opodatkowaniu VAT, pomiędzy zapłatą a danym świadczeniem powinien istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym - wykonanie świadczenia powinno być konsekwencją otrzymania zapłaty.

Takie stanowisko zostało zaprezentowane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 8 grudnia 2016 r. (znak 2461-IBPP3.4512.581.2016.2.EJ), który stwierdził, że "Usługa jest czynnością opodatkowaną - co do zasady - w sytuacji, kiedy jest odpłatna. Związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego)." oraz, że Przede wszystkim wskazać należy, że pomiędzy otrzymaną zapłatą a wykonanymi świadczeniami powinien istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Wynagrodzenie powinno mieć charakter wzajemny i ekwiwalentny, tzn. powinna istnieć bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść na rzecz świadczącego usługę. Z przedstawionych przez Spółkę faktów, wynika, iż w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, gdyż istnieje związek przyczynowy między świadczeniem a zapłatą, a także spełniony jest warunek o korzyściach przypadających dla Odbiorcy z danego świadczenia.

Powyższe stanowisko wynika z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE, m.in. w sprawie C-16/93 Tolsma gdzie zostało stwierdzone, że aby określone świadczenie mogło być uznane za opodatkowaną usługę musi zachodzić bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem, a należnym wynagrodzeniem. A zatem korzyści wynikające z wykonywanych przez usługodawcę zadań muszą mieć bezpośredni związek z usługobiorcą, w sytuacji zaś, gdy taki związek nie istnieje, nie można uznać takich czynności za usługi opodatkowane podatkiem VAT. Z kolei Naczelny Sąd Administracyjny I FSK 40/14 z 6 marca 2015 r., I FSK 40/14. stwierdził, że Ponadto, usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku, którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną). Dopóki nie ma kogoś, kto odnosiłby lub powinien odnosić konkretne (wymierne) korzyści o charakterze majątkowym wiążące się z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą.

Z zaprezentowanych faktów wynika, iż w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze świadczeniami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT. Ponadto, zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, spełnione są warunki dla importu usług tj. podatnikami są osoby fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę, miejsce zamieszkania lub stałego prowadzenia działalności poza terytorium kraju, zgodnie, z którymi zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego VAT jest nabywca.

Kwestie te w sposób analogiczny, rozstrzyga Dyrektywa 112/2006/WE z dnia 28 listopada 2006 r, a przywołany przez UIC na fakturach zapis, odwołujący się art. 44 i 196 w/w dyrektywy, odnosi się do:

Artykuł 4: Miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika działającego w takim charakterze jest miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą ma stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Artykuł 196: Do zapłaty VAT zobowiązany jest każdy podatnik lub osoba prawna niebędąca podatnikiem zidentyfikowana do celów VAT, na rzecz, której świadczone są usługi objęte art. 44, jeżeli usługi te są świadczone przez podatnika niemającego siedziby na terytorium tego państwa członkowskiego.

W związku z powyższym należy uznać, że opłaty z tytułu realizacji projektów, należne na rzecz UIC, stanowią wynagrodzenie za usługi świadczone na rzecz Spółki a Spółka jest zobowiązana do rozliczenia podatku z tytułu świadczenia tych usług przez organizację (zgodnie z art. 28b ustawy o VAT) z zastosowaniem mechanizmu samoopodatkowania z tytułu importu usług.

W konsekwencji biorąc pod uwagę treść art. 19a oraz art. 41 ustawy o VAT rozliczenia z tytułu udziału w Projektach UIC są opodatkowane stawką 23% VAT a z uwagi na brak możliwości zastosowania art. 19a ust. 5 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych art. 19a ust. 1, 3 i 8.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionych stanów faktycznych oraz zdarzeń przyszłych jest:

• prawidłowe w zakresie rozpoznania świadczenia usług, rozpoznania importu usług, stawki podatku w związku z udziałem w Projektach UIC oraz przy przenoszeniu kosztów udziału na spółki Grupy,

• nieprawidłowe w zakresie ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego oraz wykonania usługi w związku z udziałem w Projektach UIC oraz przy przenoszeniu kosztów udziału na spółki Grupy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
(Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przy tym w myśl art. 8 ust. 2a ustawy w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju, co do zasady, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym.

Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, uznawane jest na gruncie ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. W następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia, świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem, i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje tutaj orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie Trybunał zauważył, że czynność podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Jak wynika z art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459 ze zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Z powyższej regulacji wynika zatem, że strony w umowach zobowiązaniowych mogą stosunek cywilnoprawny ukształtować według własnego uznania. Zaznaczyć należy, że strony mogą dowolnie ustalać stosunki cywilnoprawne, jednakże postanowienia umów nie mogą pozostawać w sprzeczności z innymi przepisami prawa, do stosowania których strony są zobowiązane.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka jako zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT w związku z pełnioną funkcją koordynatora działań spółek z Grupy jest członkiem organizacji UIC (Międzynarodowego Związku Kolei - fr. Union Internationale des Chemins de fer,) zrzeszającej przedsiębiorstwa zajmujące się transportem kolejowym i reprezentującej je na arenie międzynarodowej. Organizacja ta prowadzi głównie działania polegające na koordynacji współpracy między przedsiębiorstwami kolejowymi w celu zwiększenia spójności poszczególnych systemów kolejowych w różnych krajach oraz promocji transportu kolejowego w kołach rządowych i międzynarodowych, rozwoju współpracy technicznej, wymianę wiedzy i doświadczeń pomiędzy członkami organizacji, rozwoju interoperacyjności transportu kolejowego na poziomie europejskim i globalnym, inicjowanie nowych rozwiązań technicznych w zakresie systemów kolejowych, kreowaniu wspólnej polityki rozwoju, dostarczaniu danych i analiz o rynku kolejowym oraz wykonuje wiele innych czynności wykonywanych w ramach działalności statutowej na rzecz sektora transportu kolejowego. Spółka reprezentując wszystkie spółki Grupy (w tym spółki prowadzące działalność kolejową), integruje spółki pod rozpoznawalnym szyldem. Przedstawiciele spółek z Grupy biorą aktywny udział w projektach badawczych i konsultacyjnych realizowanych przez UIC (Projekty UIC). Z członkostwem w UIC łączą się następujące opłaty: członkostwo - obowiązkowa opłata roczna z tytułu składki członkowskiej oraz dobrowolne opłaty z tytułu udziału w budżetach projektów realizowanych przez UIC (Projekty UIC). Opłaty ponoszone przez Spółkę na rzecz UIC stanowią odrębne niezależne opłaty od składki członkowskiej do UIC. Projekt UIC jest to zdefiniowane zadanie do zrealizowania w określonym czasie przez zdeklarowanych członków UIC. Projekty UIC są tworzone w ramach platform:

• systemy kolejowe (Raił System - Infractructure)

• środowisko (Environment)

• przewozy towarowe (Freight)

• przewozy pasażerskie (Passenger)

• bezpieczeństwo (Safety, Security)

Projekty UIC dają członkom możliwość realizacji potrzeb w zakresie technicznych badań kolejowych i gromadzenie informacji dotyczących najlepszych praktyk przy niższych kosztach niż w przypadku prowadzenia takich badań indywidualnie. Projekty UIC umożliwiają wymianę know-how, wypracowanie wspólnych rozwiązań technicznych, czy biznesowych. Za ich pośrednictwem istnieje możliwość realizacji potrzeb w zakresie badań kolejowych i gromadzenie informacji dotyczących najlepszych praktyk przy niższych kosztach niż w przypadku prowadzenia takich badań indywidualnie. Udział w Projektach umożliwia w dużej mierze rozwiązywanie problemów technicznych z zakresu konstrukcji, utrzymania, eksploatacji i rozwoju. Pozwala na współtworzenie wspólnych zasad postępowania w zakresie standardów technicznych. W szczególności pozwala na lobbowanie za lub przeciw wprowadzeniu konkretnych rozwiązań mających istotne znaczenie dla interesów spółek Grupy. W ramach Projektów przeprowadzone są szkolenia, warsztaty, wytyczne, najlepsze praktyki, benchmarking. W przypadku części projektów za wartość dodaną dla członka UIC może być samo uzyskanie dostępu do dokumentacji związanej z projektem bądź jego wyników. Projekty które są przedmiotem wniosku to: Projekt Zharmonizowane (). Określenie wymagań dla nowej międzynarodowej, zharmonizowanej osi do wagonów towarowych o obciążeniu 25t. Skonstruowanie nowej, zharmonizowanej i taniej w utrzymaniu osi ograniczy dodatkowe wydatki na utrzymanie zestawów kołowych wynikające z wprowadzenia nowych rygorów utrzymania osi po wypadku w (). Nowa oś będzie miała wytrzymałą konstrukcję, a do tego ma być możliwy jej montaż w istniejących zespołach biegowych. Aby zagwarantować jej eksploatację w Europie musi spełniać wymagania norm europejskich (TSI, EN). Projekt EBV (). Opracowanie specyfikacji dla szybkości odpowietrzania zaworów bezpieczeństwa. Opracowanie specyfikacji testowych do sprawdzenia zgodności taboru ze specyfikacjami krzywych hamowania ETCS. Dla taboru już wyposażonego w ETCS, a który nie spełnia tych wymagań, mogą być opracowane faktory korekcji, aby zagwarantować długość hamowania zgodnie z modelem obliczeniowym ETCS, dzięki czemu możliwe będzie uniknięcie problemów podczas certyfikacji systemu ETCS, kosztownych testów, przeinwestowania (np. instalacji zbyt dużej ilości zaworów bezpieczeństwa) i ograniczeń w ruchu. Projekt Problemy (). Z uwagi na możliwość ograniczenia prędkości pociągów kontenerowych przez poszczególne urzędy ds. bezpieczeństwa (takie ograniczenia zostały nałożone przez urzędy ds. bezpieczeństwa Szwajcarii i Austrii), konieczne jest uregulowanie problemu niewystarczającej skuteczności hamowania poprzez znalezienie źródła problemu i jego techniczne rozwiązanie na poziomie pojazdu (wagonu kontenerowego). Projekt Zasady (). Projekt zakłada poprawę oraz ujednolicenie ruchu granicznego, w tym redukcję czasu przekraczania granicy; uproszczenie/ujednolicenie dokumentacji zamówienia oraz zmniejszenie liczby prób potrzebnych do sprawdzenia zestawienia pociągu. Poprzez uczestnictwo w projekcie C. S.A. będzie miało możliwość wpływu na wdrażanie zmian dotyczących zasad hamowania pociągów towarowych. Ponadto międzynarodowe przepisy UIC opracowane w tym zakresie ułatwiać będą dążenia Spółki do zmiany przepisów krajowych. Proces ten wpłynie na zwiększenie interoperacyjności w przewozach. ECC (). Projekt ma na celu harmonizację oraz lepsze wykorzystanie wdrażanych korytarzy międzynarodowych, a także dalsze wsparcie i koordynację w tworzeniu ram prawnych i organizacyjnych korytarzy międzynarodowych. Druga faza ECC() zajmie się m.in. nowymi uregulowaniami, których konsekwencje dla przewoźników mogą być niezwykle uciążliwe lub nawet mogą zatrzymać ruch (m.in. kwestie dodatkowych licencji językowych dla maszynistów obsługujących ruch transgraniczny oraz brak przejrzystości w definicji tras zdefiniowanych (PAP), co powoduje dodatkową pracę i utrudnienia dla planistów). Powyższe kwestie, wspólne dla wszystkich dokumentów/procedur Kolejowych Korytarzy Towarowych (RFC), a które mogą być nazywane jako problemy infrastrukturalne/sieciowe, należy zidentyfikować i skoordynować, co powinno stać się przedmiotem dyskusji w ramach odpowiedniej platformy infrastrukturalno-przewoźniczej. Udział spółki w ECC () daje możliwość dalszego wpływu na kształt procedur obowiązujących w ramach nowo tworzonych korytarzy międzynarodowych, przebiegających przez sieć Spółki. Projekt oferuje ponadto bieżące informacje na temat wprowadzanych innowacji czy kolejnych planów rozwoju korytarzy. Projekt HER (). W ramach projektu przeprowadzonych ma być szereg prac oraz dyskusji na temat efektywnego zarządzania zielenią, a także ograniczania ryzyka związanego ze stosowaniem środków chemicznych. Wynikiem projektu mają być wytyczne w tym zakresie. MERITS () który ma

na celu:

1. wprowadzenie oferty przewozowej i taryfowej I. S.A. do wspólnej międzynarodowej bazy danych o rozkładach jazdy i cenach biletów (MERITS ());
2. możliwość sprzedaży biletów międzynarodowych I. S.A. przez innych przewoźników UE i odwrotnie;
3. niższe koszty utrzymania wspólnej bazy danych dotyczących rozkładów jazdy w porównaniu z koniecznością stworzenia i utrzymywania własnej bazy przez I. S.A.;
4. solidarne/wspólne z innymi przewoźnikami uczestniczącymi w procesie przewozu ponoszenie kosztów rekompensat wypłaconych za opóźnienia pociągów międzynarodowych;
5. zmniejszenie kosztów utrzymania systemu sprzedaży (np. stosowanie mniejszej liczby kodów ofert);
6. stosowanie wspólnych zasad wzajemnego rozliczania należności za przebiegi wagonów w komunikacji międzynarodowej (KV);
7. dostęp do know-how;
8. niższe koszty utrzymania wspólnej bazy danych dot. rozkładów jazdy w porównaniu z koniecznością stworzenia i utrzymywania własnej bazy przez I. S.A.;
9. możliwość korzystania z narzędzia umożliwiającego osobom o ograniczonej sprawności ruchowej zgłaszanie potrzeby pomocy w trakcie podróży międzynarodowej (wymiana informacji pomiędzy przewoźnikami)

Projekt OS(). Projekt ma na celu opracowywanie wytycznych w zakresie rozwiązań technicznych i operacyjnych oraz zapoznanie się z najlepszymi praktykami innych zarządców europejskich w zakresie redukcji ryzyka kolizji pociągów z pojazdami drogowymi oraz osobami w obrębie przejazdów kolejowych. Projekt MI(). Projekt ma na celu poprawę jakości istniejących danych, co pozwoli na lepszą wymianę danych pomiędzy zarządcami infrastruktury. Jego realizacja powinna pozwolić na lepsze zrozumienie cyklu życia elementów infrastruktury i redukcję kosztów utrzymania poprzez dokładniejsze przewidywanie potrzeb wynikających z prawidłowego utrzymania elementów infrastruktury.

W ramach realizacji powyższych Projektów UIC wykonuje kompleksowe czynności związane z procesem zarządzania i obsługi projektu: zarządzanie budżetem projektu, organizacja prac badawczych, podpisywanie i rozliczanie umów z podwykonawcami (jeśli jest taka potrzeba), organizacja posiedzeń dedykowanej grupy roboczej (w tym zapewnianie pomieszczenia i cateringu), realizacja założeń projektu zgodnie z planem zamieszczonym w karcie projektu (np. opracowanie wytycznych, raportu, organizacja konferencji/warsztatów), przedstawienie raportu z rozliczenia finansowego projektu, proponowanie ewentualnych zmian z zakresie czasowym i finansowym projektu, aktualizacja statusu projektu w bazie danych Projektów UIC. W ramach realizacji powyższych Projektów Spółka jest zobowiązana do uiszczenia kwoty udziału finansowego w projekcje do którego zgłosiło akces.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii czy opłaty ponoszone przez Spółkę na rzecz UIC z tytułu udziału w Projektach UIC są wynagrodzeniem z tytułu odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu ustawy.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności na tle powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że w przypadku udziału w Projektach UIC za które Spółka ponosi opłaty ma miejsce świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. W analizowanym przypadku w związku z udziałem Spółki w projektach UIC mamy do czynienia ze świadczeniami wzajemnymi, bezpośrednimi i ekwiwalentnymi. Jak wskazał Wnioskodawca Projekty UIC dają członkom możliwość realizacji potrzeb w zakresie technicznych badań kolejowych i gromadzenie informacji dotyczących najlepszych praktyk przy niższych kosztach niż w przypadku prowadzenia takich badań indywidualnie. Projekty UIC umożliwiają wymianę know-how, wypracowanie wspólnych rozwiązań technicznych, czy biznesowych. Za ich pośrednictwem istnieje możliwość realizacji potrzeb w zakresie badań kolejowych i gromadzenie informacji dotyczących najlepszych praktyk przy niższych kosztach niż w przypadku prowadzenia takich badań indywidualnie. Udział w Projektach umożliwia w dużej mierze rozwiązywanie problemów technicznych z zakresu konstrukcji, utrzymania, eksploatacji i rozwoju. Pozwala na współtworzenie wspólnych zasad postępowania w zakresie standardów technicznych. Wnioskodawca bierze udział w różnych projektach: Projekt Zharmonizowane (). Projekt EBV (), którego celem jest opracowanie specyfikacji dla szybkości odpowietrzania zaworów bezpieczeństwa. Projekt Problemy (), który skupia się na uregulowaniu problemu niewystarczającej skuteczności hamowania poprzez znalezienie źródła problemu i jego techniczne rozwiązanie na poziomie pojazdu (wagonu kontenerowego). Projekt Zasady (), który zakłada poprawę oraz ujednolicenie ruchu granicznego, w tym redukcję czasu przekraczania granicy; uproszczenie/ujednolicenie dokumentacji zamówienia oraz zmniejszenie liczby prób potrzebnych do sprawdzenia zestawienia pociągu. Projekt ECC (), który ma na celu harmonizację oraz lepsze wykorzystanie wdrażanych korytarzy międzynarodowych, a także dalsze wsparcie i koordynację w tworzeniu ram prawnych i organizacyjnych korytarzy międzynarodowych. Projekt HER () w ramach którego przeprowadzonych ma być szereg prac oraz dyskusji na temat efektywnego zarządzania zielenią, a także ograniczania ryzyka związanego ze stosowaniem środków chemicznych. Wynikiem projektu mają być wytyczne w tym zakresie. Projekt MERITS () który ma m.in. na celu wprowadzenie oferty przewozowej i taryfowej I. S.A. do wspólnej międzynarodowej bazy danych o rozkładach jazdy i cenach biletów (MERITS () czy też niższe koszty utrzymania wspólnej bazy danych dotyczących rozkładów jazdy w porównaniu z koniecznością stworzenia i utrzymywania własnej bazy przez I. S.A. Projekt OS (), który ma na celu opracowywanie wytycznych w zakresie rozwiązań technicznych i operacyjnych oraz zapoznanie się z najlepszymi praktykami innych zarządców europejskich w zakresie redukcji ryzyka kolizji pociągów z pojazdami drogowymi oraz osobami w obrębie przejazdów kolejowych. Projekt MI () który ma na celu poprawę jakości istniejących danych, co pozwoli na lepszą wymianę danych pomiędzy zarządcami infrastruktury. Jego realizacja powinna pozwolić na lepsze zrozumienie cyklu życia elementów infrastruktury i redukcję kosztów utrzymania poprzez dokładniejsze przewidywanie potrzeb wynikających z prawidłowego utrzymania elementów infrastruktury. Za udział w ww. projektach Spółka ponosi opłatę z tytułu udziału w budżetach projektów realizowanych przez UIC, która jest niezależna od składki członkowskiej i która stanowi wynagrodzenie dla UIC za czynności związane z procesem zarządzania i obsługi Projektu, organizacją prac badawczych, realizacji założeń projektu zgodnie z planem (opracowywanie wytycznych, raportu, organizacji szkoleń, warsztatów).

Analizując przedstawione okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że w przypadku udziału Spółki w Projektach, mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną świadczenie w zamian za wynagrodzenie. Oprócz wymienionych konkretnych korzyści dla członków UIC (w tym Wnioskodawcy), biorących udział w konkretnym zorganizowanym projekcie za wartość dodaną jak wskazuje Wnioskodawca może być uznane samo uzyskanie dostępu do dokumentacji związanej z projektem bądź jego wyników. Tak rozumiane świadczenie wykonywane będzie w uzgodnieniu i w interesie drugiej strony. Otrzymana od Wnioskodawcy opłata (niezależna od składki członkowskiej) na rzecz UIC z tytułu udziału w Projektach UIC stanowić będzie płatność wynikającą wprost z łączącego Wnioskodawcę i UIC stosunku zobowiązaniowego. Tym samym należy stwierdzić że w przedmiotowym przypadku następują świadczenia wzajemne. Spełniona zostanie przesłanka istnienia związku pomiędzy opłatą ponoszoną przez Spółkę na rzecz UIC z tytułu udziału w Projektach UIC a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty związana jest ze świadczeniem usługi, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, która w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego numerem 1 należy uznać za prawidłowe.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Kwestia określenia miejsca świadczenia przy świadczeniu usług została uregulowana w Rozdziale 3 Dział V ustawy o podatku od towarów i usług.

Na potrzeby stosowania przepisów ustawy o VAT dot. miejsca świadczenia, zgodnie z art. 28a ustawy o VAT,

1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Powyższy artykuł wprowadza w ustawie drugą definicję podatnika. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług.

Generalna zasada dotycząca miejsca świadczenia usług (na rzecz podatników w rozumieniu art. 28a ustawy) została określona w art. 28b ust. 1 ustawy. W oparciu o ten przepis, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Przy czym w myśl art. 28b ust. 2 ustawy w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Natomiast w przypadku, gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (art. 28b ust. 3 ustawy).

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług do których nie znajduje zastosowanie art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy na rzecz podatnika działającego w takim charakterze jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone na rzecz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą ma stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ww. ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Zgodnie zaś z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
2. usługobiorcą jest:
   • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
   • w pozostałych przypadkach podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Stosownie do art. 17 ust. 2 ustawy, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

W myśl art. 17 ust. 1a ustawy przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 2 stosuje się również, w przypadku gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT z siedzibą na terytorium Polski. Natomiast Międzynarodowy Związek Kolei (UIC) posiada siedzibę w Paryżu i nie posiada siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski.

Mając na uwadze powyższe oraz fakt, że do nabywanych od zagranicznego podmiotu (UIC) usług znajduje zastosowanie art. 28b ustawy należy stwierdzić, że spełnione są warunki o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy. Zatem Wnioskodawca powinien rozpoznać import usług, który będzie opodatkowany zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa na terytorium Polski.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 2 należy uznać za prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii momentu powstania obowiązku podatkowego oraz ustalenia momentu wykonania usługi w przypadku udziału Spółki w Projektach UIC.

Odnosząc się do przedstawionych wątpliwości Wnioskodawcy wskazać należy, że zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Powyższy przepis art. 19a ust. 1 ustawy formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi, co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres. Zatem należy wskazać, że dla celów powstania obowiązku podatkowego wykonanie usługi następuje z chwilą jej faktycznego dokonania, za wyjątkiem przypadków, w których przepisy ustawy określają wprost ten moment.

W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę (art. 19a ust. 2 ustawy).

W tym miejscu należy zauważyć, że cyt. powyżej przepis art. 19a ust. 2 ustawy nie ma zastosowania do wszystkich rodzajów usług a jedynie do tych usług, które są usługami podzielnymi w sensie gospodarczym np. usługi transportowe, spedycyjne czy przeładunkowe.

Ponadto, z art. 19a ust. 8 ustawy wynika, że jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

Natomiast stosownie do art. 19 ust. 3 ustawy, usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

W przepisie art. 19a ust. 3 ustawy ustawodawca wprowadził zatem unormowanie w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do usługi, która jest zwykle wykonywana w sposób ciągły przez pewien czas, natomiast rozliczenie należności za nią następuje w ramach danego okresu.

Przepisy regulujące podatek od towarów i usług nie definiują pojęcia sprzedaży o charakterze ciągłym. Niemniej jednak istotą sprzedaży ciągłej jest stałe zachowanie się osoby zobowiązanej do określonego świadczenia, zgodnie z treścią umowy i w okresie, na jaki została ona zawarta. Innymi słowy, w przypadku świadczenia ciągłego nie sposób stwierdzić, że zostało ono zrealizowane w konkretnej dacie, bowiem jest ono realizowane nieustannie - stan realizacji świadczenia trwa - przez określony czas (np. w przypadku najmu, usług telekomunikacyjnych, dostarczania energii, dzierżawy, przechowywania itp.).

Z opisu sprawy wynika, że mając na uwadze metodologię realizacji Projektów, członkowie UIC przeprowadzają ocenę potencjalnych korzyści na podstawie przewidywanych produktów Projektu, które są przedstawiane w jednostkach fizycznych w karcie Projektu, tzn. wszelkich produktów materialnych i usług, które mają powstać w trakcie realizacji Projektu z zasobów przeznaczonych na dany Projekt - w przypadku Projektów UIC są to między innymi przeprowadzone szkolenia, warsztaty, wytyczne, najlepsze praktyki, benchmarking. Aktywny udział ekspertów technicznych w Projekcie, korzystnie wpływa na stopę zwrotu z nakładów na przedmiotowe inwestycje badawczo-innowacyjne i uzyskiwaną wartość dodaną. Zgodnie ze Statutem UIC, inicjatywa w zakresie projektów należy zarówno do członków UIC, jak i UIC. Przystąpienie do Projektu UIC jest dobrowolne i nie wymaga zawierania żadnych umów i odbywa się na podstawie złożenia przez członka UIC pisemnej deklaracji o chęci uczestnictwa w danym projekcie. Jeśli członek UIC nie złożył takiej deklaracji to UIC nie ma prawa obciążenia go jakimikolwiek kosztami z tego tytułu. Każdy Projekt UIC ma swój budżet. Co roku wdrażana jest procedura opt-in, na podstawie, której są opracowywane i wybierane nowe projekty do realizacji w kolejnym roku budżetowym oraz gromadzone są deklaracje członków dot. przystąpienia do poszczególnych projektów. Pomysł projektu i jego uzasadnienie wraz z analizą zysków, kosztów (np. SWOT) oraz wstępnym planem budżetowym jest przedstawiany na posiedzeniu ciała roboczego oraz w kwestionariuszu opublikowanym przez dane ciało robocze. Członkowie danego ciała roboczego omawiają i akceptują (lub kwestionują) zakres projektu oraz jego budżet. Opłaty przypadające na poszczególnych uczestników projektu są ustalane w oparciu o podział budżetu przez liczbę zdeklarowanych uczestników. Wszyscy uczestnicy projektu posiadają równe udziały w projekcie.

Członkowie grup roboczych są odpowiedzialni za inicjowanie i wstępną akceptację propozycji nowych projektów oraz udział w bieżących projektach. Członkami grup roboczych są m.in. przedstawiciele zainteresowanych danym Projektem UIC spółek Grupy. Decyzję o udziale w projektach członkowie UIC podejmują samodzielnie na podstawie zidentyfikowanych potrzeb w zakresie technicznym i biznesowym. Spółka podejmuje decyzję o przystąpieniu do danego projektu na podstawie zgłoszonej deklaracji przez spółki Grupy. Wkład merytoryczny konieczny do realizacji Projektu UIC zapewniają eksperci biorący udział w pracach grup roboczych UIC. Członek UIC, zainteresowany przystąpieniem do projektu, zabezpiecza wewnętrznie środki finansowe na udział w projekcie, zarówno na pokrycie przypadającej na niego części budżetu jak i na udział merytoryczny eksperta(ów). W ramach realizacji powyższych Projektów Spółka jest zobowiązana do uiszczenia kwoty udziału finansowego w projekcie, do którego zgłosiło akces. W ramach tych Projektów Spółka lub spółki Grupy biorące udział w Projekcie UIC biorą udział w pracach badawczych, w posiedzeniach dedykowanej grupy roboczej, oraz dostarczają wkład merytoryczny. Czas trwania Projektów UIC - 12 miesięcy, 2 lub 3 lata. Są Projekty UIC, których czas trwania jest kilkuletni. Nowy projekt zaczyna się od początku roku kalendarzowego tj. od dnia 1 stycznia. Realizacja projektów rozpoczyna się w kolejnym roku budżetowym. Opłata za udział w danym Projekcie UIC jest wnoszona przez Spółkę w trakcie trwania projektu. W przypadku Projektu UIC, który trwa 12 miesięcy, Spółka wnosi opłatę swojego udziału w całości jednorazowo na początku roku kalendarzowego, w którym jest realizowany projekt, po otrzymaniu faktury od UIC za ten projekt. W przypadku projektów kilkuletnich, całkowity koszt udziału w Projektach UIC jest dzielony na równe kwoty na każdy rok trwania projektu. Spółka otrzymuje fakturę na daną kwotę na początku każdego roku kalendarzowego na część opłaty przypadającą na dany rok. Opłaty nie są zależne od postępu prac w ramach danego Projektu UIC. UIC w ramach budżetu Projektu pobiera opłaty z tytułu realizacji przez UIC czynności związanych z obsługą danego Projektu UIC. Kwoty przypadające na Spółkę są dokumentowane fakturami, zgodnie z zaplanowanym budżetem przypadającym na konkretny projekt na dany rok. Faktury, co do zasady, są wystawiane w pierwszym kwartale danego roku i dokumentują udział w budżecie przepadający na konkretny Projekt w danym roku.

Moment powstania obowiązku podatkowego wymaga prawidłowego określenia momentu wykonania usługi. Ustawa o VAT nie definiuje tego momentu, ani w żaden sposób nie precyzuje jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. Wskazać jednak należy, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter. Z kolei o charakterze i o dacie wykonania tej usługi decydują strony umowy cywilnoprawnej, chyba że moment ten jest określany przez obowiązujący przepis prawa regulujący zasady wykonywania danego rodzaju usług. Ponadto, stosownie do cytowanego już art. 353&¹ ustawy Kodeks cywilny, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Z powyższej zasady wynika, że strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego. Co do zasady usługę uznaje się za wykonaną w momencie jej faktycznego dokonania, chyba że strony transakcji, w związku z jej świadczeniem ustaliły następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń odnoszące się do określonych okresów rozliczeniowych. Wówczas to, zgodnie z art. 19a ust. 3 ustawy ostatni dzień każdego okresu rozliczeniowego uznany jest umownie za dzień wykonania usługi. W przypadku zaś gdy usługa jest wykonywana w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok i w danym roku nie upływają terminy rozliczeń usługę uważa się za wykonaną w ostatnim dniu danego roku.

Analiza treści wyżej przytoczonych przepisów prowadzi do wniosku, że usługę świadczoną przez UIC należy uznać za wykonaną w momencie zakończenia realizacji danego projektu. Czas trwania projektów trwa 12 miesięcy, 2 lata, 3 lata są projekty których czas trwania jest kilkuletni. Za udział w Projekcie który wynosi 12 miesięcy Spółka ponosi opłatę w całości jednorazowo na początku roku kalendarzowego, w którym jest realizowany projekt, po otrzymani faktury od UIC za ten projekt. W przypadku projektów kilkuletnich koszt udziału jest dzielony na równe kwoty na każdy rok trwania projektu. Spółka otrzymuje fakturę na daną kwotę na początku każdego roku kalendarzowego na część opłaty na dany rok. Co istotne opłaty nie są zależne od postępu prac w ramach danego Projektu UIC. Specyfika wykonywanych usług świadczy o tym, że usługa nie należy do usług podzielnych w sensie gospodarczym, co wyklucza zastosowanie art. 19a ust. 2 ustawy. W przedmiotowej sprawie nie znajdzie również zastosowanie art. 19a ust. 3 ustawy. W opisanej sytuacji strony nie określiły umownych zasad co do następujących po sobie terminów płatności odnoszących się do określonych okresów rozliczeniowych związanych z wykonywaniem usługi ponadto charakter realizowanych świadczeń wskazuje, że nie można ich uznać za świadczenia ciągłe. Z opisu sprawy wynika, że Spółka wnosi opłatę w całości jednorazowo na początku roku kalendarzowego gdy projekt trwa 12 miesięcy zaś w przypadku projektów kilkuletnich Spółka wnosi część opłaty na początku każdego roku kalendarzowego, gdzie całkowity koszt udziału w Projektach jest dzielony na te równe kwoty na każdy rok trwania projektu, za co Spółka otrzymuje faktury. Natomiast art. 19a ust. 8 ustawy moment powstania obowiązku podatkowego odrywa od faktu wykonania usługi lecz wiąże go z otrzymaną zapłatą która następuje przed wykonaniem usługi tj. zarówno przed rozpoczęciem świadczenia usługi jak i w trakcie świadczenia usługi ale przed jej wykonaniem. Kwoty wpłacane przez Spółkę nie odnoszą się do konkretnej części wykonanej usługi w ramach trwającego Projektu, gdyż jak sama wskazała Spółka opłaty te nie są zależne od postępu prac w ramach danego Projektu. Nie będą to opłaty przyporządkowane do określonej części usługi tj. organizacji części trwającego Projektu UIC. Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania obowiązku podatkowego w odniesieniu do poszczególnych opłat na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy zarówno w projekcie który trwa 12 miesięcy bądź 2, 3 lata lub projektów kilkuletnich.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 3 i 5 należy uznać za nieprawidłowe. Wnioskodawca wskazywał, że obowiązek podatkowy powstanie w myśl art. 19a ust. 1, 3 i 8 ustawy a za moment wykonania usługi należy uznać ostatni dzień roku objętego opłatą, podczas gdy jak ustalono obowiązek podatkowy będzie powstawał na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy zaś datę wykonania usługi należy uznać moment zakończenia realizacji danego projektu.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również zastosowania stawki podatku w związku z udziałem w Projektach UIC.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku. Niemniej dla nabywanych przez Wnioskodawcę usług nie przewidziano preferencyjnej stawki albo zwolnienia. Dlatego też import tej usługi należy opodatkować stawką VAT w wysokości 23%.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego nr 4 należy uznać za prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również obowiązku wystawiania faktury oraz zastosowania odpowiedniej stawki w związku z przenoszeniem na Spółki z Grupy kosztów udziału przez te podmioty w Projektach UIC.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Przy czym, w myśl art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy, na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, oraz jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Zgodnie z art. 106e ust. 4 pkt 1 ustawy faktura nie zawiera, w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8, jest nabywca towaru lub usługobiorca - danych określonych w ust. 1 pkt 12-14.

Dane, które powinna zawierać faktura, zostały wskazane w art. 106e ust. 1 ustawy, gdzie w punktach 12 14 wymieniono:

• stawkę podatku (pkt 12),

• sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku (pkt 13),

• kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku (pkt 14),

a ponadto, w pkt 18 wskazano, że w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - wyrazy odwrotne obciążenie.

Z opisu sprawy wynika, że jednym z uprawnień spółek Grupy, jakie daje członkostwo Spółki w UIC, jest możliwość udziału w Projektach UIC przez spółki Grupy. W przypadku, gdy w Projektach UIC biorą udział inne spółki z Grupy, Spółka przenosi ciężar ponoszonych opłat z tytułu zarzadzania i obsługi Projektów UIC na poszczególne spółki Grupy biorące udział w prowadzonych projektach w danym roku. Ponoszone przez spółki Grupy koszty udziału w Projektach UIC są refundacją kosztów poniesionych przez Spółkę według otrzymanych do zapłaty faktur od UIC z tytułu zarządzania i obsługi w danym projekcie. Obciążenie spółek Grupy za dany rok następuje po otrzymaniu faktury z UIC oraz zawarciu umowy dotyczącej zasad rozliczania Projektów w danym roku. Za pośrednictwem Spółki - jako członka, są przekazywane do UIC deklaracje spółek Grupy dotyczące udziału w wybranych przez nie nowych projektach. Spółki Grupy refundują Spółce koszty poniesione z tytułu udziału w Projektach UIC (wynikające z otrzymanych od UIC faktur za projekty). Refundacja tych kosztów przez spółki Grupy jest uzależniona od stopnia zainteresowania projektem (zasadność biznesowa) i złożonej deklaracji w tym zakresie. Udział w projektach jest dobrowolny, spółki samodzielnie decydują o wyborze projektu i go finansują. W przypadku, gdy w jednym Projekcie bierze udział kilka spółek, opłaty są dzielone pomiędzy te spółki. Zasadność biznesowa udziału w projekcie podlega corocznej weryfikacji przez poszczególne spółki z Grupy. Proces analizy kosztów i korzyści dotyczący podjęcia decyzji udziału w projekcie i związanym z tym obowiązkiem ponoszenia kosztów zarządzania i obsługi Projektów jest wewnętrzną sprawą spółek Grupy i nie jest udostępniany Spółce. Spółki Grupy korzystają z uprawnień wynikających z tytułu członkostwa Spółki w UIC na podstawie zawieranych co roku umów cywilno - prawnych. Zgodnie z umową spółka Grupy zobowiązuje się zapłacić Spółce kwotę stanowiącą wysokość partycypacji spółki w faktycznie poniesionych przez Spółkę kosztach udziału w Projektach UIC. Refundacja opłat nic jest zależna od postępu prac w ramach danego Projektu UIC i zależy od wysokości opłaty w danym roku przypadającej na dany Projekt UIC oraz udziału danej spółki w tym projekcie. Poprzez udział w Projektach UIC, spółki Grupy nabywają prawa do opisanego w karcie Projektu produktu stanowiącego cel realizacji Projektu. Udział spółek Grupy w Projektach odbywa się za pośrednictwem ich ekspertów, którzy wnoszą wkład merytoryczny do finalnego produktu Projektu.

Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności na tle powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że w przypadku udziału w Projektach UIC za które Spółka ponosi opłaty ma miejsce świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. W analizowanym przypadku w związku z udziałem Spółki w projektach UIC mamy do czynienia ze świadczeniami wzajemnymi, bezpośrednimi i ekwiwalentnymi.

Jak ustalono, w przypadku udziału w Projektach UIC za które Spółka ponosi opłaty ma miejsce świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Ponoszone przez spółki Grupy koszty udziału w Projektach UIC są refundacją kosztów poniesionych przez Spółkę. Refundacja kosztów przez spółki uzależniona jest od stopnia zainteresowania projektem i złożenia deklaracji w tym zakresie. Zatem Wnioskodawca będący zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT przenosząc na Spółki Grupy koszty udziału przez te podmioty w Projektach UIC będzie zobowiązany w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy do wystawienia faktury na rzecz spółek Grupy , które zgodnie z umową zobowiązane są zapłacić Wnioskodawcy określone kwoty.

Ze względu na fakt, że dla przedmiotowych usług nie przewidziano preferencyjnej stawki albo zwolnienia Spółka przenosząc na spółki Grupy koszty udziału przez te podmioty w Projektach UIC będzie zobowiązana do wystawienia faktury ze stawką 23% VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 6 należy uznać za prawidłowe, jak również stanowisko w zakresie pytania nr 7 w części dotyczącej stawki podatku należało uznać za prawidłowe.

Odnośnie zaś momentu powstania obowiązku podatkowego, które również budziło wątpliwość Wnioskodawcy w sytuacji przenoszenia na spółki Grupy kosztów udziału przez te podmioty w Projektach UIC, należy stwierdzić, że moment powstania obowiązku podatkowego należy ustalać na podstawie art. 19a ust 8 ustawy, tj. uznać moment otrzymania od spółki Grupy kosztów udziału. Jak wskazywał Wnioskodawca projekty trwają 12 miesięcy, 2, 3 lata lub są kilkuletnie. Refundacja kosztów przez spółki Grupy nie jest zależna od postępu prac w ramach danego Projektu UIC i zależy od wysokości opłaty w danym roku przypadającej na dany Projekt UC oraz udziału danej spółki w tym projekcie. Dlatego też kwoty, którymi są obciążane spółki Grupy nie odnoszą się do konkretnej części wykonanej usługi w ramach trwającego Projektu, a Wnioskodawca obciąża spółkę Grupy dopiero po otrzymaniu faktury z UIC. Zatem przenosząc na spółki Grupy koszty udziału przez te podmioty w Projektach UIC Wnioskodawca powinien rozpoznać obowiązek podatkowy w myśl ww. przepisu, zaś za moment wykonania usługi należy uznać moment zakończenia realizacji danego projektu.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania 7 w części dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego w sytuacji przenoszenia na spółki Grupy kosztów udziału przez te podmioty w Projektach UIC należy uznać za nieprawidłowe. Wnioskodawca wskazywał, że obowiązek podatkowy z tego tytułu powstanie na podstawie art. 19a ust. 1, 3 i 8 ustawy, zaś za moment wykonania usługi należy uznać ostatni dzień roku objętego opłatą.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałych stanów faktycznych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionych stanach faktycznych oraz zdarzeniach przyszłych przedstawionych przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Zaznaczenia wymaga również, że Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanów faktycznych i zdarzeń przyszłych. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę

w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

w części prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej