Temat interpretacji
Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) nie uznaje się za podatnika " organów władzy publicznej oraz urzędów odsługujących te organy w zakresie realizacji zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych" . Powyższe unormowanie pozostaje w zgodzie z art. 4 i 5 VI Dyrektywy z dnia 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich, dotyczących podatków obrotowych... ( 77/388/EEC) w którym to stwierdzono, że krajowe, regionalne i lokalne organy władzy nie będą uważane za podatnika w związku z działaniami, które podejmują lub transakcjami, które zawierają jako podmioty prawa publicznego. Jednakże powyższe unormowanie art. 4 i 5 VI Dyrektywy zostało w porównaniu do regulacji polskiej poszerzone o to iż, jeżeli traktowanie tych organów w zakresie określonych czynności lub transakcji jako nie będących podatnikami naruszałoby zasady konkurencji, należy - w przypadku tych czynności lub transakcji uznawać je za podatników VAT.
W ustawie z dnia 11 marca 2004 roku nie zdefiniowano ostatecznie między innymi pojęcia "organ władzy publicznej". W tym temacie stwierdzić należy, że skoro ustawodawca posługuje się pojemnym zakresowo pojęciem "organy władzy publicznej", to - bez definiowania takiego określenia - w zbiorze tym znajdują swe miejsce między innymi organy państwowe, jak i organy samorządu terytorialnego. Z kolei za organ władzy publicznej w ramach samorządu terytorialnego uznać należy jednostki tego samorządu tzn. gminę, powiat i samorząd województwa.
Natomiast do "urzędów obsługujących te organy" należy zaliczyć wszelkie jednostki organizacyjne zajmujące się tymi zadaniami.
Wyłączenie organów władzy publicznej - na podstawie art. 15 ust. 6 wyżej cytowanej ustawy z kategorii podatników VAT ma charakter wyłączenia podmiotowo-przedmiotowego i jako stanowiący odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania, musi być interpretowany bardzo ściśle.
Wyłączenie powyższe ma miejsce przy spełnieniu łącznie dwóch warunków:
- - jego podmiotem są jedynie organy władzy publicznej, lub urzędy obsługujące te organy
- - odnosi się ono jedynie do tych czynności podlegających wyłączeniu, w których realizują one zadania nałożone na nie przepisami prawa i to zadania do realizacji których zostały powołane
Jednakże wyłączenie ze statusu podatnika VAT nie ma zastosowania , gdy organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ wykonuje jakiekolwiek czynności, w tym objęte na podstawie przepisów prawa jego urzędowymi kompetencjami, ale na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W tym przypadku organ władzy publicznej jest podatnikiem VAT jedynie w zakresie wszelkich czynności, które maja charakter cywilnoprawny tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te organy czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, przykładowo czynności sprzedaży nieruchomości i ruchomości, wynajmu, dzierżawy jak również inne czynności zawierane w ramach umów prawa cywilnego tj. umowy nazwane i nienazwane. W tym bowiem zakresie, czynności tych organów mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 wyżej cytowanej ustawy.
Kryterium podziału stanowi zatem charakter wykonywanych czynności, czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, a czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują, że podmioty te są podatnikami VAT, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczone usługi podlegają opodatkowaniu tym podatkiem lub są od tego podatku zwolnione.
Z przedstawionej sytuacji wynika, iż pomiędzy Urzędem Gminy i Miasta, a spółką prawa handlowego zawarta została umowa na gruncie prawa cywilnego w postaci umowy użyczenia. Na mocy tej umowy jej przedmiot ( sieć kanalizacyjna oraz kompaktor) został oddany w nieodpłatne używanie, co wyklucza opodatkowanie tej czynności, gdyż realizowana jest ona na gruncie prawa cywilnego, jednakże nieodpłatnie, a tylko odpłatne dostawy towarów i świadczone usługi podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.