Temat interpretacji

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 8 z 2005 r., poz. 60 ze zm.) po rozpatrzeniu zażalenia nadanego pocztą w dniu 19 września 2005 r. przez Agnieszkę S., - na postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach z dnia 30 sierpnia 2005 roku, znak: OG-005/94/PP.1 /443/48/2005 w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług:- Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach odmawia uchylenia i zmiany postanowienia organu I instancji.

Wnioskiem z dnia 12 maja 2005 roku, uzupełnionym pismem z dnia 13 czerwca 2005 roku Strona wystąpiła w trybie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 8 z 2005 r., poz. 60 ze zm.), do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach o dokonanie interpretacji, co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego w sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez rzeczoznawcę majątkowego, pełniącego jednocześnie funkcję biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości.

Podatniczka przedstawiając stan faktyczny, zajęła stanowisko, iż z tytułu czynności wykonywanych w charakterze biegłych sądowych na rzecz organów władzy publicznej, w szczególności Sądu i komornika sądowego, rzeczoznawcy majątkowi nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT ze względu na wyłączenie zawarte w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, bez względu na to, czy wykonują również działalność gospodarczą w tym zakresie czy też nie.

W dniu 30 sierpnia 2005 roku organ podatkowy I instancji wydał postanowienie znak: OG-005/94/PP.1/443/48/2005, w którym stwierdził, iż stanowisko podatniczki w przedmiotowej sprawie jest nieprawidłowe.

Nie zgadzając się z takim rozstrzygnięciem strona złożyła zażalenie z dnia 19 września 2005 roku do Dyrektora tut. Izby Skarbowej, w którym wnosi o zmianę zaskarżonego postanowienia i udzielenie pisemnej interpretacji zgodnie z jej stanowiskiem, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia do ponownego rozpoznania.

Podatniczka nie zgadza się z uzasadnieniem zaskarżonego postanowienia, przede wszystkim zwraca uwagę, iż organ podatkowy I instancji nie odniósł się do poruszonych przez nią argumentów, dowodzących, że zarówno Sąd jak i komornik sądowy odpowiadają za czynności biegłego sądowego w ramach procesu stosowania prawa przez organy władzy publicznej, a czynności rzeczoznawców majątkowych nie mają przymiotu samodzielności.

Wnioskodawczyni obszernie przedstawiając w zażaleniu swoje argumenty stwierdza, że czynności biegłych sądowych wykonywane na zlecenie organu władzy publicznej, które jednocześnie powodują powstanie przychodu na podstawie art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 261ipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 14 z 2000 r., poz. 176 ze zm.) nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż mieszczą się w hipotezie normy prawnej wynikającej z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 z 2004 r., poz. 535 ze zm.).

Po rozpatrzeniu zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach stwierdza, co następuje:

Przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności, z tytułu, których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2 - 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), o ile jednak wykonujący te czynności są związani ze zlecającym ich wykonywanie prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny, co do warunków ich wykonywania, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego za ich wykonanie.

Zgodnie z przepisem art. 13 pkt 6 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się m.in. przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym dochodzeniowym i administracyjnym.

Zasady ustanawiania biegłych sądowych określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 roku w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. Nr 15, poz. 133 z 26 stycznia 2005 r.). z przepisów tych wynika, iż biegły nie może odmówić wykonania należących do jego obowiązków czynności w okręgu sądu okręgowego, przy którym został ustanowiony, zleconych przez sąd lub organ prowadzący postępowanie przygotowawcze w sprawach karnych, z wyjątkiem wypadków określonych w przepisach regulujących postępowanie przed tymi organami.

Kwestia wynagrodzeń biegłych sądowych została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 1975 roku w sprawie kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych w postępowaniu sądowym (Dz. U. z 1975 r., Nr 46, poz. 254 ze zm.).

Aby czynności osoby fizycznej nie były uznawane za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 1 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług, przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT przewiduje niezbędny warunek, a mianowicie związanie wykonującego czynność ze zlecającym wykonanie tych czynności - prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności, co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.

Zatem o wyłączeniu z zakresu ww. ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 roku można mówić w przypadku, gdy świadczący daną usługę tworzyć będzie ze zleceniodawcą więzi analogiczne jak w przypadku stosunku pracy, nie ponosząc tym samym ryzyka ekonomicznego w związku z wykonywaniem czynności, korzystając wyłącznie lub przede wszystkim z organizacji lub infrastruktury podmiotu na rzecz, którego działalność/czynność jest wykonywana, a odpowiedzialność za tą czynność będzie bezwzględnie ponosił zlecający.

Zdaniem tut. organu osoby sprawujące funkcję biegłego sądowego nie mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie przepisów art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż w stosunku prawnym łączącym sąd z wyznaczonym do wykonania określonych czynności biegłym sądowym nie występują przesłanki wymienione w przepisie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług, pozwalające na wyłączenie biegłego sądowego z kręgu podatników VAT.

W konstrukcji powoływania przez prezesa sądu okręgowego (czy też powołania przez komornika w toku postępowania egzekucyjnego) biegłego rzeczoznawcy, nawet przy przyjęciu, że sąd (komornik sądowy) jest zlecającym wykonanie czynności, nie jest możliwe nawiązanie stosunku prawnego, którego elementem jest odpowiedzialność zlecającego wykonanie tych czynności (w tym przypadku odpowiedzialność sądu czy komornika sądowego). Konstrukcja powoływania biegłego sądowego stanowi dla tych osób nie zlecenie wykonania czynności, lecz nakaz wykonania takich czynności i na powołanych osobach, a nie na powierzających spoczywa odpowiedzialność za wykonanie tych czynności.

Stosownie do art. 175 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (teks jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) rzeczoznawca majątkowy podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem czynności, o których mowa w art. 174 ust. 3 i 3a cyt. ustawy o gospodarce nieruchomościami. Z kolei przepis art. 178 § 1 tejże ustawy stanowi, że rzeczoznawca majątkowy podlega odpowiedzialności zawodowej.

Z powołanych powyżej przepisów wynika, że rzeczoznawca majątkowy - biegły odpowiada osobiście za wykonywane przez siebie czynności, niezależnie od tego czy do określonego działania zobowiązał go sąd czy też pochodzi z innego źródła. Opinia wydana przez biegłego jest dowodem w postępowaniu sądowym, a nie usługą, której bezpośrednim odbiorcą jest uczestnik postępowania. Sąd ponosi odpowiedzialność jedynie za swoje rozstrzygnięcie. Nie dochodzi natomiast do przeniesienia na Sąd odpowiedzialności za wyniki działań biegłego sądowego. Również w odniesieniu do komornika sądowego, należy podkreślić, że ponosi on odpowiedzialność za czynności egzekucyjne, wykonywane przez niego w ramach ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (art. 2) oraz inne czynności przekazane na podstawie odrębnych przepisów.

Jak sama podatniczka wskazuje w złożonym odwołaniu opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi rozeznanie i zrozumienie dziedziny (rozstrzyganej kwestii) wymagającej wiadomości specjalnych. W tym znaczeniu biegły jest pomocnikiem sądu, jednakże prezentuje własne stanowisko w kwestii, którą sąd rozstrzyga. W odniesieniu do opinii wydawanej na rzecz komornika Podatniczka podkreśla, iż powołanie biegłego w toku postępowania egzekucyjnego następuje na podstawie postanowienia komornika, który również wskazuje, na jaką okoliczność biegły ma opracować opinię. Nie można natomiast mówić, że sąd czy komornik bierze odpowiedzialność za opinie biegłego, w rozumieniu art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT.

Ww. organy powierzając danej osobie wypełnienie określonych ustawowo zadań nie określają w ścisły sposób warunków wykonywania pracy, np., co do miejsca i czasu jej wykonania. Otrzymane wynagrodzenie ostatecznie jest uzależnione od uzyskanych efektów podejmowanych działań.

W świetle powyższego uznać należy, że podatniczka wykonując czynności jako biegły sądowy wykonuje szeroko pojętą działalność usługodawcy, zaliczoną do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem w tej części podatniczka jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Zgodnie, bowiem z art. 5 cyt. ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatne świadczenie usług, przez które stosownie do art. 8 ust. 1 pkt 3 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Dokonując rozstrzygnięcia sprawy podatniczki wzięto także pod uwagę pismo interpretacyjne Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2005 roku, znak: PP3-812-130/2005/AK/864, w którym Minister Finansów uznał, iż czynności wykonywane na zlecenie sądu przez biegłych sądowych nie korzystają z wyłączenia z zakresu ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług, gdyż nie jest spełniony jeden z warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy odnośnie odpowiedzialności zlecającego wykonanie czynności za ich wykonanie przez zleceniobiorcę. Tym samym czynności te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

W świetle powyższego należało orzec jak na wstępie.

Decyzja niniejsza jest ostateczna w administracyjnym toku instancji.