Opodatkowanie czynności zbycia prawa własności nieruchomości gruntowej na rzecz użytkownika wieczystego - Interpretacja - IPPP2/443-50/12-2/KOM

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 22.03.2012, sygn. IPPP2/443-50/12-2/KOM, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

Opodatkowanie czynności zbycia prawa własności nieruchomości gruntowej na rzecz użytkownika wieczystego

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 30.12.2011 r. (data wpływu 16.01.2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności zbycia prawa własności nieruchomości gruntowej na rzecz użytkownika wieczystego jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16.01.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności zbycia prawa własności nieruchomości gruntowej na rzecz użytkownika wieczystego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

1/ A Spółka z o.o. użytkownik wieczysty, zwróciło się z wnioskiem do Starosty Ż. reprezentującego Skarb Państwa, o sprzedaż nieruchomości gruntowej stanowiącej własność Skarbu Państwa w trybie art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010r. Nr 102, poz. 651).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste, może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu.

Użytkowanie wieczyste przedmiotowej nieruchomości Wnioskodawca nabył na podstawie umowy sprzedaży z dnia 30.09.1996r. - akt notarialny rep. A nr.

Nieruchomość zabudowana jest budynkami stanowiącymi własność użytkownika wieczystego.

Zmiana prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nastąpi na podstawie umowy sprzedaży (akt notarialny) stosownie do zarządzenia Wojewody z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie wyrażenia zgody na sprzedaż użytkownikowi wieczystemu nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa. Użytkownik wieczysty zobowiązany jest do uiszczenia kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wartością prawa własności nieruchomości, a wartością prawa użytkowania wieczystego gruntu.

2/ Państwo M., użytkownicy wieczyści nieruchomości położonych w Ż., zwrócili się do Starosty reprezentującego Skarb Państwa z wnioskiem o nabycie prawa własności nieruchomości w trybie art. 32 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami.

Użytkowanie wieczyste przedmiotowej nieruchomości powstało od dnia 5 grudnia 1990r. na mocy decyzji Urzędu Wojewódzkiego, a ustanowione zostało na rzecz G. Przedsiębiorstwo Państwowe. Aktem notarialnym z dnia 31.10.2002r. nastąpiło wniesienie przedsiębiorstwa państwowego aportem do Spółki G. Zakłady F. P. Spółka z o.o., w tym prawa użytkowania wieczystego nieruchomości.

Wnioskodawca nabył na podstawie umowy sprzedaży z dnia 27.09.2007r. - akt notarialny rep. A nr .

Nieruchomości zabudowane są budynkami stanowiącymi własność użytkownika wieczystego.

Zmiana prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nastąpi na podstawie umowy sprzedaży (akt notarialny), stosownie do zarządzenia Wojewody z dnia 23 maja 2011 r. w sprawie wyrażenia zgody na sprzedaż użytkownikowi wieczystemu nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa.

Użytkownik wieczysty zobowiązany jest do uiszczenia kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wartością prawa własności nieruchomości a wartością prawa użytkowania wieczystego gruntu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca, reprezentujący Skarb Państwa, dokonując sprzedaży nieruchomości użytkownikowi wieczystemu, powinien naliczyć podatek VAT w wysokości 23% od kwoty stanowiącej różnicę między prawem własności nieruchomości a prawem użytkowania wieczystego...

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem samo oddanie w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów. Zatem sprzedaż własności nieruchomości gruntowej na rzecz użytkownika wieczystego tej nieruchomości nie podlega opodatkowaniu VAT, ten sam towar podlegałby wówczas dwukrotnej dostawie.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Forma użytkowania wieczystego jest zbliżona do prawa własności. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Użytkowanie wieczyste jest zbywalne, obciążane hipoteką, dziedziczne. Użytkownik wieczysty rozporządza nieruchomością jak właściciel, któremu z chwilą oddania gruntu w użytkowanie wieczyste towar wydano.

Ponadto z uwagi na fakt, że do ustanowienia tego prawa doszło przed 1 maja 2004r., a więc przed wprowadzeniem przepisów, którymi ustawodawca objął tę czynność opodatkowaniem, nie podlega ona opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do dyspozycji art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami są w myśl art. 2 pkt 6 powołanej ustawy - rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów, w świetle art. 7 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

()

  1. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste,
  2. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Należy wskazać, iż przepis art. 7 ust. 1 ustawy definiujący pojęcie dostawa towarów nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.

W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel należy zaznaczyć, iż dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nią jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia prawo do rozporządzania jak właściciel nie można interpretować jako prawo własności. Należy ponadto wskazać, iż czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem dostawa towarów nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie dostawa towarów oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, ustawodawca uznał, iż oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z art. 232 § 1 i 2 ww. ustawy, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym, i osobom prawnym. W wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych przedmiotem użytkowania wieczystego mogą być także inne grunty Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków.

W świetle art. 233 ww. ustawy, użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać.

Z następnych przepisów Kodeksu cywilnego (art. 234, 235 i 237) wynikają kolejne uprawnienia użytkownika wieczystego ukształtowane na wzór uprawnień właściciela. W wyniku ustanowienia prawa wieczystego użytkowania dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać tym gruntem jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot.

Zatem z regulacji zawartych w tej ustawie wynika, iż użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.

W myśl art. 46 § 1 K.c., nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), nieruchomość gruntowa oddana w użytkowanie wieczyste może być sprzedana wyłącznie użytkownikowi wieczystemu, z zastrzeżeniem ust. 1a i ust. 3.

W oparciu o ust. 1a. powyższego artykułu, nieruchomość gruntowa stanowiąca własność Skarbu Państwa może być sprzedana użytkownikowi wieczystemu za zgodą wojewody.

Zgody wojewody nie wymaga sprzedaż na rzecz użytkownika wieczystego nieruchomości, o których mowa w art. 51 ust. 2 i art. 57 ust. 1.

Stosownie do ust. 2 tegoż artykułu, z dniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości wygasa, z mocy prawa, uprzednio ustanowione prawo użytkowania wieczystego. Przepisu art. 241 Kodeksu cywilnego nie stosuje się.

W myśl art. 37 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. Nr 175, poz. 1459 ze zm.), decyzję o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości wydaje:

  1. starosta w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, w tym również nieruchomości, w stosunku do których prawo własności Skarbu Państwa wykonują inne państwowe osoby prawne;
  2. wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa odpowiednio w przypadku nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi postępowanie w zakresie sprzedaży nieruchomości na rzecz jej użytkowników wieczystych. Z wnioskiem o nabycie prawa własności nieruchomości gruntowych stanowiących własność Wnioskodawcy wystąpiła: 1) A. Spółka z o.o. użytkownik wieczysty nieruchomości, zabudowanej budynkami stanowiącymi własność użytkownika wieczystego. Prawo użytkowania wieczystego zostało ustanowione na rzecz ww. Spółki na podstawie umowy zawartej w dniu 30.09.1996r. Przedmiotem dostawy będzie zatem sam grunt będący przedmiotem użytkowania wieczystego bez posadowionych na tym gruncie budynkach, stanowiących własność użytkownika wieczystego; 2) Państwo M. użytkownicy wieczyści nieruchomości zabudowanych budynkami stanowiącymi własność użytkownika wieczystego. Prawo użytkowania wieczystego wobec tych nieruchomości powstało od dnia 5.12.1990r. W dniu 27.09.2007 r. ww. użytkownicy wieczyści nabyli prawo użytkowania wieczystego od poprzedniego użytkownika wieczystego. Przedmiotem dostawy będzie sam grunt będący przedmiotem użytkowania wieczystego bez posadowionych na tym gruncie budynków, stanowiących własność użytkownika wieczystego.

Mając na uwadze powyższe oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że ustanowienie użytkowania wieczystego gruntu na rzecz użytkownika, stanowiło dostawę towaru w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Z tą bowiem chwilą użytkownik otrzymał prawo do faktycznego dysponowania nieruchomością, jak gdyby był jej właścicielem. Z uwagi na fakt, iż do ustanowienia tego prawa, w obu opisanych we wniosku przypadkach, doszło przed 1 maja 2004 r., a więc przed wprowadzeniem przepisów, którymi ustawodawca objął tę czynność opodatkowaniem, nie podlegała ona opodatkowaniu. Planowana sprzedaż nieruchomości, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności gruntu, nie będzie mogła być traktowana jako ponowna dostawa tego samego towaru, bowiem nie będzie spełniać dyspozycji art. 7 ust. 1 ustawy. Stanowi ona bowiem jedynie zmianę tytułu prawnego do nieruchomości, nie wpływa natomiast na władztwo do rzeczy.

Wobec powyższego należy potwierdzić stanowisko Wnioskodawcy, że sprzedaż nieruchomości na rzecz użytkownika wieczystego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie objętym zapytaniem należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Należy nadmienić, iż na mocy z art. 14f § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2005 Nr 8, poz. 60 ze zm.) wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej podlega opłacie w wysokości 40 zł. Z uwagi na fakt, iż Strona wniosła w dniu 11.01.2012 r. opłatę z tytułu wydania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w kwocie 100 zł, różnica w kwocie 60 zł zostanie zwrócona zgodnie z 14f § 2a ustawy Ordynacja podatkowa, w terminie 7 dni od dnia zakończenia postępowania w sprawie wydania interpretacji - na wskazany przez Stronę nr rachunku bankowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie