Zdaniem Wnioskodawczyni, odnosząc się do pytania nr 1, z tytułu sprzedaży przedmiotowej nieruchomości nie spoczywały na niej jakiekolwiek obowiązki rozliczeniowe związane z podatkiem VAT. Podziela ona argumentację Ministra Finansów zawartą w wiążącej interpretacji przepisów prawa podatkowego skierowanej do jej męża, a obszernie cytowaną w opisie stanu faktycznego niniejszego wniosku. Skoro jej udział w dokonywaniu czynności kupna i sprzedaży nieruchomości ma charakter czysto formalny (podpisanie aktu notarialnego), a całokształtem prowadzenia tych spraw zajmuje się wyłącznie małżonek, to należy uznać, że tylko on wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

W opinii Wnioskodawczyni, powyższa argumentacja znajduje również zastosowanie dla odpowiedzi na drugie pytanie.

W dniu 08.07.2009 r. wydana została interpretacja indywidualna nr IPPP1-443-437/09-2/PR, w której stanowisko Zainteresowanej uznane zostało za nieprawidłowe. Interpretacja ta była przedmiotem skargi. Prawomocnym wyrokiem z dnia 21 czerwca 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 1901/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną nr IPPP1-443-437/09-2/PR z dnia 08.07.2009 r. uwzględniając zarzut strony odnośnie naruszenia zasady prowadzenia postępowania w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych, wynikającej z art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej. Sąd w uzasadnieniu wydanego orzeczenia wskazał również na brak wyczerpującego odniesienia się przez organ w zaskarżonej interpretacji do stanowiska zajętego przez Wnioskodawczynię, naruszając tym samym art. 14c § 1 O.p. WSA podkreślił, że pełniejszej oceny stanowiska organ dokonał dopiero na etapie odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszania prawa oraz odpowiedzi na skargę. Jednocześnie Sąd stwierdził, iż z uwagi na wydanie interpretacji obarczonej uchybieniami proceduralnymi, wpływającymi na jej uchylenie, nie rozstrzygał on w kwestii merytorycznej zgodności stanowiska zajętego przez organ podatkowy.

W dniu 16.12.2010 r. wydana została interpretacja indywidualna nr IPPP1-443-437/09/10-6/S/PR, w której powyższe stanowisko Wnioskodawcy uznane zostało za nieprawidłowe. W ww. interpretacji indywidualnej stwierdzono, że biorąc pod uwagę przedstawione okoliczności sprawy i obowiązujące w tym zakresie przepisy podatkowe oraz orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 czerwca 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 1901/09 stanowiące rozstrzygnięcie w tejże sprawie, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana odprowadzić przypadający na nią podatek należny z tytułu przedmiotowej dostawy nieruchomości, w wysokości obliczonej od podstawy opodatkowania odpowiadającej 50% równowartości nieruchomości nabytej do wspólności majątkowej.

Powyższa interpretacja była przedmiotem skargi Strony. Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 09 marca 2012r. sygn. III SA/Wa 1072/11 uchylono zaskarżoną interpretację indywidualną nr IPPP1-443-437/09/10-6/S/PR z dnia 16.12.2010 r.

Wskazując na motywy uchylenia zaskarżonej interpretacji Sąd stwierdził, że niezasadnym jest wywodzenie statusu podatkowego z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w szczególności art. 43 § 1 tego aktu, tym bardziej, że w ustawie o VAT brak jest odesłania do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Prawno-podatkowy status w podatku od towarów i usług kreuje łączne spełnienie przesłanek podmiotowych i przedmiotowych wynikających z ustawy o VAT w stosunku do określonej czynności. WSA podkreślił, że okoliczność nabycia nieruchomości do wspólności majątkowej, sama w sobie nie powoduje, że podatnikami są oboje małżonkowie wspólnie. Sąd w uzasadnieniu własnego stanowiska wskazał, na tezy zawarte w aktualnych wyrokach TSUE z 15 września 2011 r. w połączonych sprawach C-180/10 i C-181/10, a także w wyroku siedmiu sędziów NSA z 29 października 2007 r. w sprawie o sygn. akt I FPS 3/07. W dalszej części orzeczenia WSA stwierdził, iż () dokonując oceny na gruncie stanu faktycznego przedmiotowej sprawy w kontekście sprzedaży gruntów przez Skarżącą, należy uwzględnić kryteria wykonywania działalności gospodarczej. Dla ustalenia, czy Skarżąca zbywała nieruchomość gruntową w ramach działalności gospodarczej istotne jest, czy dokonywane czynności w zakresie sprzedaży gruntu mogą być uznane za działalność handlową w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy VAT, a zatem, czy w świetle zgromadzonego materiału dowodowego sprawy Skarżąca w celu dokonania sprzedaży zakupionego gruntu podjęła aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców, o jakich mowa w art. 15 ust 2 ustawy VAT, co skutkowałoby koniecznością uznania jej za podmiot prowadzący działalność gospodarczą, a tym samym za podatnika podatku od towarów i usług, co wymaga indywidualnej oceny odnoszącej się do konkretnych okoliczności faktycznych występujących w przedmiotowej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, oraz biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 cyt. ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów - jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność winna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie musi ona być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Pojęcia podatnik i działalność gospodarcza, na potrzeby podatku od towarów i usług, zostały określone w art. 15 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy. Podatnikami - wg zapisu ust. 1 tego artykułu - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 powyższego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie ma zatem na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem podatnika te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Ze wskazanych regulacji wynika, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym gruntów) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika. Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.

Podkreślić przy tym należy, że pod pojęciem handel należy rozumieć dokonywany w sposób zorganizowany zakup towarów w celu ich odsprzedaży. Jeżeli zatem dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód to w świetle cytowanego powyżej art. 15 ust. 2 ustawy nie można podmiotu dokonującego dostawy uznać za podatnika VAT z tytułu wykonania takiej czynności.

W kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest również czy w świetle zaprezentowanego we wniosku stanu sprawy Wnioskodawczyni w celu dokonania sprzedaży gruntu podjęła aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (np. nabycie tereny przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze), co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Powyższe stwarza dla małżonków prowadzących działalność gospodarczą szczególną sytuację prawną. Żaden z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa. W konsekwencji, podatnikiem podatku od towarów i usług jest ten z małżonków, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu.

Konfrontując zaprezentowany przez Wnioskodawczynię stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) z powyższymi ustaleniami, należy w pierwszej kolejności dokonać analizy czy działalność Zainteresowanej, w opisanych we wniosku okolicznościach spełnia kryteria podmiotowe, uniezależniając jej status w podatku VAT, od czynności wykonywanych przez jej małżonka. Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opisany stan sprawy wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując sprzedaży swojego udziału wynikającego ze wspólności majątkowej w nieruchomości, Wnioskodawczyni wystąpi w charakterze podatnika. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawę towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W niniejszej sprawie takich przesłanek brak, na co zwrócił uwagę WSA w przywołanym wyżej orzeczeniu. Powyższe wynika z faktu, iż niniejsza sprzedaż nieruchomości, stanowi zwykłe wykonywanie prawa własności. Zainteresowana nie dokonała także aktywnych działań, które mogłyby świadczyć o zamiarze profesjonalnego obrotu nieruchomościami, co stanowi o incydentalnej sprzedaży. Ponadto, jak wynika z opisu sprawy, wszystkimi sprawami związanymi z kupnem i sprzedażą nieruchomości zajmuje się wyłącznie małżonek Zainteresowanej, przy czym jej rola sprowadza się wyłącznie do złożenia podpisu pod aktem notarialnym kupna lub sprzedaży nieruchomości, co zwykle czyni jej małżonek w jej imieniu na podstawie pełnomocnictwa. Za stwierdzeniem WSA, zdaniem tut. Organu Wnioskodawczyni nie wykonuje zatem czynności, które cechowałyby działalność handlową, związaną z wyszukiwaniem nieruchomości, negocjacjami, czy czynnościami wypływającymi na cenę nieruchomości. Wobec powyższego także i z tego względu transakcja sprzedaży nieruchomości położonej w Katowicach, a także przyszłych transakcji kupna i sprzedaży nieruchomości, odbywających się w okolicznościach wskazanych w opisie stanu faktycznego, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania pierwotnej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 403 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie