Zastosowanie tzw. odwrotnego obciążenia dla usług budowlanych. - Interpretacja - 0115-KDIT1-3.4012.490.2018.4.AT

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 15.10.2018, sygn. 0115-KDIT1-3.4012.490.2018.4.AT, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Zastosowanie tzw. odwrotnego obciążenia dla usług budowlanych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 lipca 2018 r. (data wpływu 2 sierpnia 2018 r.), uzupełnionym w dniu 17 września 2018 r. (data wpływu), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku zastosowania tzw. odwrotnego obciążenia dla usług budowlanych jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 sierpnia 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek, uzupełniony w dniu 17 września 2018 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku zastosowania tzw. odwrotnego obciążenia dla usług budowlanych.

We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej zwany także Spółka) jest jednoosobową Spółką Miasta , powołaną w celu gospodarowania nieruchomościami Miasta . Spółka, podobnie jak Miasto , są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Uchwałą nr z dnia października 2013 r. Rada Miasta powierzyła Spółce gospodarowanie zasobem nieruchomości Miasta. Tym samym Miasto realizuje poprzez Spółkę zadania własne z zakresu gospodarowania zasobem nieruchomości w formie określonej w art. 9 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Podstawą realizacji przez Spółkę tychże zadań nie jest umowa zawarta z Miastem, lecz bezpośrednio powierzenie uchwałą Rady Miasta . Szczegółowe zasady gospodarowania (zarządzania) zasobem nieruchomości Miasta określił Prezydent Miasta, wykonujący w myśl art. 12 ust. 4 kompetencje Zgromadzenia Wspólników Spółki. Wnioskodawca sprawuje zatem samodzielnie i kompleksowo (całościowo) zarząd nad powierzonym mu zasobem nieruchomości Miasta. Ponieważ Spółka zarządza nieruchomościami Miasta, uznać należy, że realizuje świadczenie (usługę) polegające na kompleksowym gospodarowaniu (zarządzaniu) zasobem nieruchomości. Zarząd nieruchomościami (por. także art. 184b pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami) oprócz oczywiście wielu innych czynności, obejmuje obowiązek podejmowania starań dla zapewnienia utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym zgodnie z jej przeznaczeniem. W ramach tego zarządu Spółka w szczególności samodzielnie podejmuje decyzje i dokonuje czynności w zakresie zlecania wykonywania czynności służących zapewnieniu bezpieczeństwa użytkowania i właściwej eksploatacji nieruchomości i bieżącego utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym zgodnie z ich przeznaczeniem. W zakresie kompetencji zarządczych Spółki wchodzi także zapewnienie obsługi technicznej, czyli prowadzenia niezbędnych prac zabezpieczających instalacje i urządzenia techniczne oraz zlecanie wszelkich koniecznych działań zmierzających do unikania awarii, usunięcia ich następstw oraz zlecanie konserwacji, czynności polegających na drobnych naprawach (naprawach bieżących) niezbędnych do utrzymania obiektu budowlanego i jego otoczenia w należytym stanie technicznym, obejmujących likwidację przyczyn i skutków uszkodzeń mogących spowodować przedwczesne niszczenie obiektu lub jego elementów i urządzeń. Podkreślenia zwłaszcza wymaga, że w wyżej opisanym zakresie Spółka upoważniona jest do samodzielnego dysponowania nieruchomościami Miasta na cele budowlane. Dotyczy to zwłaszcza zlecania realizacji prac (robót) koniecznych dla bieżącego utrzymania i zachowania nieruchomości Miasta w stanie niepogorszonym, jak i prawa samodzielnego występowania przez Spółkę w charakterze inwestora (w tym w rozumieniu Prawa budowlanego) w procesach związanych z przygotowywaniem, organizacją i zlecaniem wykonywania robót budowlanych w wyżej oznaczonym zakresie (konserwacji i remontów). Zlecając wykonywanie tych prac osobom trzecim - wykonawcom robót konserwacyjnych i remontowych, Wnioskodawca działa we własnym imieniu, samodzielnie określając rodzaj, miejsce, zakres i sposób ich wykonania. Koszty działalności Spółki w tym zakresie pokrywane są oczywiście z budżetu Miasta . Dotyczy to w szczególności także kosztów wykonania robót konserwacyjnych i remontowych, w tym kosztów równych wypłacanemu przez Spółkę wynagrodzeniu wykonawcom robót konserwacyjnych i remontowych. Wszystkie te koszty są Spółce refundowane przez Miasto . Dla celów podatkowych (Spółka, jako odrębna od Miasta osoba prawna, ma też status odrębnego podatnika) pokrywanie tych kosztów przez Miasto odbywa się na podstawie faktur (popularnie określanych mianem refaktur), co do zasady zbiorczych.

Pokreślenia wymaga samodzielność Spółki w zakresie podejmowania decyzji co do wszelkich działań związanych z utrzymywaniem powierzonego zasobu nieruchomości we właściwym stanie technicznym. Spółka w szczególności samodzielnie decyduje jakiego rodzaju roboty i w jakich nieruchomościach (budynkach, gruntach, obiektach) należy realizować. Samodzielnie i we własnym imieniu zleca ich wykonywanie wykonawcom robót konserwacyjnych i remontowych. Samodzielnie i we własnym imieniu Spółka prowadzi postępowania w sprawie udzielenia zamówień na realizację takich robót. Dokonywanie poszczególnych działań w tym zakresie nie wymaga też w szczególności uprzedniej akceptacji Miasta .

W zakresie realizacji robót budowlanych służących wypełnieniu jednego z obowiązków Spółki, jako zarządcy zasobu nieruchomości, polegającego na utrzymaniu zasobu w stanie niepogorszonym, Spółka występuje i działa w charakterze samodzielnego inwestora. W relacji między Spółką a Miastem Spółka wykonuje jedno, kompleksowe świadczenie polegające na zarządzaniu zasobem nieruchomości. W skład tego świadczenia (usługi) wchodzi natomiast, obok wielu innych, obowiązek zapewnienia wykonywania prac konserwacyjnych i remontowych, które samodzielnie oceniane, mieściłyby się w katalogu usług objętych załącznikiem nr 14 do ustawy o podatku od towarów i usług, jako np. roboty malarskie, szklarskie, tynkarskie, instalacyjne, ogólnobudowlane etc. Właśnie tego rodzaju czynności, zlecanych przez Spółkę w ramach realizacji świadczenia zarządzania nieruchomościami, dotyczy przedstawiane niniejszym wnioskiem pytanie o wykładnię przepisów.

Konieczne jest przy tym wyraźne zastrzeżenie, że w stanie faktycznym sprawy obowiązkiem Spółki jako zarządcy komunalnego zasobu nieruchomości nie jest wykonywanie jakichkolwiek robót budowlanych (jakichkolwiek usług objętych załącznikiem nr 14 do ustawy o podatku od towarów i usług). Świadczenie Spółki obejmuje jedynie obowiązek zapewnienia by roboty takie, konieczne dla utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym, były realizowane poprzez udzielanie zleceń/zamówień wykonawcom trudniącym się zawodowo ich wykonywaniem. Tym samym zlecając wykonanie robót Spółka nie podzleca realizacji świadczeń, która sama zobowiązała się wykonać. O podwykonawcy jakiegoś świadczenia, w tym robót budowlanych, można mówić jedynie w odniesieniu do osoby (podmiotu), która zobowiązuje się do wykonania określonego zakresu świadczeń (robót) na podstawie umowy zawieranej z ich wykonawcą, czyli osobą (podmiotem), która zgodnie z treścią stosunku prawnego łączącego ją z inwestorem (zamawiającym) sama zobowiązana jest te świadczenia (roboty) wykonać.

Złożony wniosek dotyczy robót konserwacyjnych i remontowych, których wykonywanie w substancji zarządzanego zasobu nieruchomości komunalnych Spółka zleca wykonawcom. Zasadą jest, iż wykonawcy robót konserwacyjnych i budowlanych nie określają w wystawianych Spółce fakturach klasyfikacji statystycznej tych świadczeń. Jak wiadomo nie istnieje taki obowiązek. Dokonanie kwalifikacji statystycznej usług/robót, których dotyczy wniosek może zatem wynikać jedynie z oceny Wnioskodawcy. Należy wszakże przede wszystkim podkreślić, że złożony wniosek dotyczy niejednego rodzaju, nie jednej, konkretnej usługi/roboty, lecz wszystkich usług konserwacyjnych i robót remontowych zlecanych przez Spółkę. Wskazując pełny symbol PKWiU z 2008 r. usług/robót, których dotyczy wniosek należałoby w pierwszej kolejności wskazać symbole: 41.00.3, 41.00.4, 43.31.10, 43.32.10, 43.33.10, 43.33.29, 43.34.10, 43.39.1,43.91.1,43.99.1,43.99.9 oraz 81.10.10.

Faktury, które wystawia Wnioskodawca na Miasto , celem udokumentowania zwrotu kosztów ponoszonych tytułem wynagrodzenia wypłacanego wykonawcom robót konserwacyjnych i remontowych, mają charakter zbiorczy i Wnioskodawca nie określa w nich symbolu statystycznego, w tym nie podaje symbolu według PKWiU z 2008 r.

Faktury dokumentują zbiorczo wartość wynagrodzenia, które Wnioskodawca wypłacił w danym okresie (co do zasady miesiącu) wykonawcom, którym zlecił wykonywanie prac konserwacyjnych i robót remontowych w celu utrzymania we właściwym stanie technicznym budynków, wchodzących w skład komunalnego zasobu budynków, którym zarządza Wnioskodawca. Jak wskazano we wniosku są to w szczególności roboty malarskie, tynkarskie, szklarskie, murarskie, dekarskie, naprawy wykładzin podłogowych i ściennych, naprawy instalacji w budynkach, wszelkie inne, w tym tzw. drobne naprawy budynków. Chodzi zatem o świadczenia, które można przyporządkować do symboli PKWiU z 2008 r. Tym niemniej z punktu widzenia Wnioskodawcy faktury te nie dokumentują wykonywania wyżej wyszczególnionych prac/robót, albowiem jak wyjaśniono we wniosku, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do ich wykonywania na rzecz Miasta .. Wnioskodawca jest zobowiązany do sprawowania zarządu nieruchomościami, co nie obejmuje wykonywania wyżej wymienionych prac/robót, lecz zlecanie ich wykonywania podmiotom zawodowo tym się trudniącym. Między Miastem , a Wnioskodawcą nie istnieje stosunek prawny, którego przedmiotem jest obowiązek wykonywania przez Wnioskodawcę czy to prac konserwacyjnych, czy to robót remontowych (budowlanych). W szczególności stron tych nie łączy ani umowa o wykonania robót budowlanych, ani umowa o wykonywanie remontów. W grę wchodzi jedynie świadczenie usług zarządzania nieruchomościami, które według przekonania Wnioskodawcy winny być klasyfikowane pod symbolem 68.32.1 PKWiU z 2008 r. (usługi zarządzania nieruchomościami świadczone na zlecenie). Tym samym, w przekonaniu Wnioskodawcy, ten właśnie symbol byłby umieszczany na refakturach zbiorczych wystawianych na Miasto , gdyby był obowiązek umieszczania tych symboli na fakturach. W konsekwencji w przedmiotowych refakturach zbiorczych Spółka nie specyfikuje w ogóle poszczególnych rodzajów robót wykonanych na jej zlecenie w danym okresie, ograniczając się do załączania do kopii faktur wystawionych przez wykonawców prac/robót, suma wartości których definiuje wartość refaktury. Spółka nie dolicza żadnej marży, ani innego rodzaju dodatkowych kosztów. Jedyna specyfikacja wynikająca z samej treści refaktur zbiorczych polega na ujęciu w dwóch różnych pozycjach łącznej wartości kosztów wydatkowych w danym okresie na utrzymanie w należytym stanie budynków zaliczonych do kategorii obiektów budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym (art. 41 ust. 12 ustawy o VAT) i pozostałych.

Wykonawcy prac konserwacyjnych i robót remontowych zlecanych przez Wnioskodawcę są najczęściej (w większości) zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT, tym niemniej wśród nich zdarzają się także wykonawcy korzystające ze zwolnienie podmiotowego (z uwagi na nieprzekroczenie limitu obrotów uprawniającego do zwolnienia). Tym niemniej Spółka w refakturach zbiorczych, o których mowa w punkcie 3 powyżej nalicza VAT od całości wartości netto poniesionych kosztów.

W związku z powyższym opisem postawiono następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca jako Spółka gospodarująca (zarządzająca) kompleksowo zasobem nieruchomości Miasta jest, stosownie do mechanizmu tzw. odwrotnego obciążenia, wynikającego z art. 17 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 17 ust. 1h ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikiem podatku od towarów i usług zobowiązanym do naliczenia tego podatku z tytułu nabycia usług świadczonych przez wykonawców robót konserwacyjnych i budowlanych, których wykonanie zleca we własnym imieniu w ramach sprawowanego zarządu?

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca nie powinien stosować mechanizmu odwrotnego obciążenia i nie jest zobowiązany do naliczenia podatku od towarów i usług z tytułu nabycia usług świadczonych przez wykonawców robót konserwacyjnych i budowlanych, których wykonanie zleca samodzielnie Wnioskodawca we własnym imieniu w ramach sprawowanego zarządu zasobem nieruchomości Miasta .. Podatnikiem obowiązanym do naliczenia VAT od należności za wykonanie tych usług są wykonawcy robót konserwacyjnych i remontowych realizowanych na zlecenie Spółki w zarządzanych przez nią budynkach.

W ocenie Wnioskodawcy, rozstrzygnięcie zagadnienia zasadza się na ustaleniu, czy w przedstawionym stanie faktycznym Spółka występuje w roli wykonawcy robót budowlanych, który zleca wykonanie poszczególnych ich części podwykonawcom, czy też należałoby raczej przypisać Spółce rolę inwestora (posługując się nomenklaturą właściwą dla procesów budowlanych), czy zamawiającego (posługując się nomenklaturą cywilistyczną), który zleca wykonywanie robót wykonawcom.

Mimo braku definicji pojęcia podwykonawcy w ustawie o VAT, w ocenie Spółki choćby przez pryzmat katalogu usług z poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, nie powinno budzić wątpliwości, iż pojęciu temu należy przypisywać znaczenie, które pojęcie to ma w rozumieniu popularnym (powszechnym). Chodzi zatem o podmiot, który wykonuje pewien zakres robót budowlanych, na zlecenie (generalnego) wykonawcy robót budowlanych, w celu realizacji zobowiązania (generalnego) wykonawcy, wynikającego z umowy o wykonanie robót budowlanych zawartej z inwestorem (zamawiającym). W stanie faktycznym, do którego odnosi się niniejszy wniosek, nie mamy do czynienia z taką sytuacją. Spółka nie występuje w relacji do Miasta jako wykonawca - strona umowy o wykonanie robót budowlanych. Świadczenie realizowane przez Spółkę polega na kompleksowym (całościowym) gospodarowaniu zasobem nieruchomości komunalnych, a nie na realizacji jakichkolwiek robót budowlanych, nie wyłączając konserwacyjnych i remontowych.

Zwrócić tu także należy uwagę, iż w skład świadczenia (usługi) zarządzania nieruchomościami nie wchodzi bynajmniej (a przynajmniej nie w stanie faktycznym niniejszej sprawy) wykonywanie prac remontowych ani konserwacyjnych, a jedynie zapewnienie utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym. Zatem obowiązkiem zarządcy nie jest wykonywanie remontów, lecz zapewnienie (poprzez zlecenie osobom trzecim - wykonawcom robót), by konieczne remonty zostały wykonane. Tym samym nie jest tak, że w ramach wykonywania zobowiązań ciążących na zarządcy, jest on zobowiązany między innymi do wykonywania jakichkolwiek robót budowlanych. Zobowiązaniem zarządcy jest wyłącznie podejmowanie działań zmierzających do zlecania koniecznych remontów wykonawcom tychże. Nie jest to bynajmniej rozróżnienie czysto teoretyczne, jeśli weźmie się pod uwagę, że zobowiązanie do wykonania robót budowlanych jest zobowiązaniem rezultatu, podczas gdy zobowiązanie zarządcy ma w tym zakresie charakter zobowiązania starannego działania. Tym samym Spółka, jako zarządca nieruchomości, nie podzleca wcale wykonawcom robót remontowych realizacji świadczenia, które sama ma obowiązek wykonać wobec Miasta, jako właściciela nieruchomości (sic!). Aby zaistniał stosunek podwykonawstwa między Spółką a osobami, którym Spółka zleca wykonywanie robót, Spółka musiałaby mieć własne zobowiązanie wobec inwestora do ich wykonania, a taka sytuacja nie ma miejsca w stanie faktycznym sprawy. Skoro zatem w stanie faktycznym sprawy obowiązkiem Spółki jako zarządcy komunalnego zasobu nieruchomości nie jest wykonywanie jakichkolwiek robót budowlanych (jakichkolwiek usług objętych załącznikiem nr 14 do ustawy o podatku od towarów i usług), świadczenie Spółki obejmuje jedynie obowiązek zapewnienia by roboty takie, konieczne dla utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym, były realizowane poprzez udzielanie zleceń/zamówień wykonawcom trudniącym się zawodowo ich wykonywaniem, to zlecając wykonanie robót Spółka nie podzleca realizacji świadczeń, która sama zobowiązała się wykonać. O podwykonawcy jakiegoś świadczenia, w tym robót budowlanych, można mówić jedynie w odniesieniu do osoby (podmiotu), która zobowiązuje się do wykonania określonego zakresu świadczeń (robót) na podstawie umowy zawieranej z ich wykonawcą, czyli osobą (podmiotem), która zgodnie z treścią stosunku prawnego łączącego ją z inwestorem (zamawiającym) sama zobowiązana jest te świadczenia (roboty) wykonać.

W ten sposób przejść można do jeszcze innego wątku, ważnego dla oceny konkretnych czynności, których dotyczy niniejszy wniosek, a których realizację Spółka zleca w celu wywiązania się z należytego sprawowania obowiązków zarządcy, to jest prac konserwacyjnych i remontowych w budynkach. Otóż w stanie faktycznym sprawy pozycja Spółki odpowiada pozycji inwestora (zarówno w rozumieniu nomenklatury prawa budowlanego, jak i przepisów tytułu XVI kodeksy cywilnego). To Spółka bowiem, bazując na własnych kompetencjach i uprawnieniach, w tym własnym prawie do dysponowania nieruchomościami na cele budowlane, decyduje jakie roboty wykonać, w jakiej lokalizacji, w jakim zakresie i w jaki sposób. Spółka nie tylko zatem nie zawiera z Miastem umów o wykonanie robót budowlanych, ale też nie otrzymuje tu żadnych dyspozycji i poleceń. Spółka działa samodzielnie - jak inwestor. Skoro tak, wykonawców robót budowlanych (w tym malarskich, tynkarskich, szklarskich, instalacyjnych i ogólnobudowlanych) wchodzących w skład wykonywanych konserwacji i remontów budynków, zlecanych przez Spółkę, nie można uznawać za podwykonawców robót.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zauważyć, że przy określaniu prawidłowej stawki podatku od towarów i usług dla danej czynności, której miejsce świadczenia lub dostawy znajduje się na terytorium kraju, istotne jest prawidłowe jej zaklasyfikowanie wg symbolu PKWiU. Tym samym wydając przedmiotową interpretację organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie sprawy.

Zauważyć należy, że zgodnie z poz. 7.3 Zasad Metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zawartych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) - dalej: PKWiU, zaliczanie danego produktu do odpowiedniego grupowania jest obowiązkiem producenta (względnie usługodawcy). Wynika to z faktu, że właśnie producent (usługodawca) posiada wszystkie informacje niezbędne do właściwego zaliczenia produktu do odpowiedniego grupowania PKWiU, tj. informacje dotyczące rodzaju użytego surowca, technologii wytwarzania, konstrukcji i przeznaczenia wyrobu lub charakteru usługi.

Należy jednak podkreślić, że dokonana przez producenta (usługodawcę) klasyfikacja nie może naruszać zasad budowy i logiki struktury PKWiU. W razie trudności przy zaliczaniu wyrobu (towaru) lub usługi do odpowiedniego grupowania PKWiU można wystąpić w tej sprawie do organów statystycznych. Procedury udzielania informacji w sprawie standardów klasyfikacyjnych (w tym Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług) określa Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych.

Tut. organ nie jest uprawniony do przyporządkowywania formalnego towarów i usług do określonego grupowania klasyfikacyjnego. Podkreślić należy, że kwestie dotyczące zaklasyfikowania towaru lub usługi do właściwego grupowania statystycznego nie mieszczą się w ramach określonych w art. 14b § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Tak więc niniejszą interpretację wydano w oparciu o grupowanie PKWiU wskazane przez Wnioskodawcę we wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów opisanego stanu faktycznego (w szczególności w przypadku błędnej klasyfikacji PKWiU wymienionych we wniosku czynności) lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r, poz. 1221, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju ().

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Brzmienie tego przepisu przesądza, że zawarta w nim definicja świadczenia usług ma charakter komplementarny wobec definicji dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług, transakcji wykonywanych przez podatników, w ramach ich działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

W myśl art. 5a ustawy towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Przepisy z zakresu podatku od towarów i usług odwołują się w niektórych przypadkach do grupowań PKWiU. Przy czym prawidłowa identyfikacja towarów i usług w ramach klasyfikacji statystycznych stanowi niezbędny warunek do określenia wysokości opodatkowania lub podmiotu zobowiązanego do rozliczenia VAT w odniesieniu do towarów i usług, dla których przepisy z zakresu VAT powołują klasyfikację statystyczną.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  1. usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9;
  2. usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Załącznik nr 14 do ustawy określa wykaz usług, o których mowa w wyżej cyt. art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Według art. 17 ust. 1h ustawy, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Powołane regulacje ustawy wprowadzają mechanizm polegający na przeniesieniu obowiązku rozliczania podatku od towarów i usług na podatnika, na rzecz którego wykonana została ściśle określona usługa.

Mechanizm odwrotnego obciążenia podatkiem od towarów i usług stanowi odstępstwo od generalnej zasady wyrażonej w art. 193 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) dalej zwanej Dyrektywą (zgodnie z którym osobą zobowiązaną do zapłaty VAT jest podatnik dokonujący dostawy towarów lub świadczenia usług) i przenosi obowiązek rozliczenia VAT należnego ze sprzedającego na nabywcę. Podstawą dla zastosowania tego szczególnego środka jest art. 199-199a Dyrektywy. W art. 199 ust. 1 oraz art. 199a ust. 1 Dyrektywy zawarty został zamknięty katalog transakcji, w odniesieniu do których państwa członkowskie mogą postanowić, że osobą zobowiązaną do zapłaty VAT jest podatnik podatku od towarów i usług odbiorca towarów i usług będących przedmiotem tych transakcji, wśród których wymieniono dostawę zużytych materiałów, zużytych materiałów nienadających się do ponownego użycia w tym samym stanie, złomu, odpadów przemysłowych i nieprzemysłowych, odpadów przetwarzalnych, częściowo przetworzonych odpadów oraz dostawy pewnych towarów i świadczenia usług wymienionych w załączniku VI [ art. 199 ust. 1 lit. d) Dyrektywy]. Do decyzji państw członkowskich Unii Europejskiej pozostawiono zarówno ewentualne zaimplementowanie tego mechanizmu na grunt krajowych regulacji, jak również kwestię, które spośród enumeratywnie wskazanych w dyrektywie towarów i usług zostaną nim objęte.

Z treści złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca jako jednoosobowa spółka Miasta (Spółka i Miasto są czynnymi podatnikami VAT) gospodaruje zasobem nieruchomości Miasta. Miasto realizuje poprzez Spółkę zadania własne z zakresu gospodarowania zasobem nieruchomości w formie określonej w art. 9 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej. Podstawą realizacji przez Spółkę tych zadań nie jest umowa zawarta z Miastem, lecz bezpośrednio powierzenie uchwałą Rady Miasta . Zarząd nieruchomościami, oprócz wielu innych czynności, obejmuje obowiązek podejmowania starań dla zapewnienia utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym zgodnie z jej przeznaczeniem. W zakresie kompetencji zarządczych Spółki wchodzi zapewnienie obsługi technicznej, czyli prowadzenia niezbędnych prac zabezpieczających instalacje i urządzenia techniczne oraz zlecanie wszelkich koniecznych działań zmierzających do unikania awarii, usunięcia ich następstw oraz zlecanie konserwacji, czynności polegających na drobnych naprawach (naprawach bieżących) niezbędnych do utrzymania obiektu budowlanego i jego otoczenia w należytym stanie technicznym, obejmujących likwidację przyczyn i skutków uszkodzeń mogących spowodować przedwczesne niszczenie obiektu lub jego elementów i urządzeń. W wyżej opisanym zakresie Spółka upoważniona jest do samodzielnego dysponowania nieruchomościami Miasta na cele budowlane. Dokonywanie poszczególnych działań w tym zakresie nie wymaga też w szczególności uprzedniej akceptacji Miasta . Zlecając wykonywanie tych prac osobom trzecim - wykonawcom robót konserwacyjnych i remontowych, Wnioskodawca działa we własnym imieniu, samodzielnie określając rodzaj, miejsce, zakres i sposób ich wykonania. Koszty działalności Spółki w tym zakresie pokrywane są z budżetu Miasta na podstawie faktur (refaktur), co do zasady zbiorczych.

Zasadą jest, iż wykonawcy robót konserwacyjnych i budowlanych nie określają w wystawianych Spółce fakturach klasyfikacji statystycznej tych świadczeń. Złożony wniosek dotyczy niejednego rodzaju, nie jednej, konkretnej usługi/roboty, lecz wszystkich usług konserwacyjnych i robót remontowych zlecanych przez Spółkę. Wskazując pełny symbol PKWiU z 2008 r. usług/robót, których dotyczy wniosek należałoby w pierwszej kolejności wskazać symbole: 41.00.3, 41.00.4, 43.31.10, 43.32.10, 43.33.10, 43.33.29, 43.34.10, 43.39.1,43.91.1,43.99.1,43.99.9 oraz 81.10.10.

Faktury, które wystawia Wnioskodawca na Miasto , celem udokumentowania zwrotu kosztów ponoszonych tytułem wynagrodzenia wypłacanego wykonawcom robót konserwacyjnych i remontowych, mają charakter zbiorczy i Wnioskodawca nie określa w nich symbolu statystycznego, w tym nie podaje symbolu według PKWiU z 2008 r- faktury dokumentują zbiorczo wartość wynagrodzenia, które Wnioskodawca wypłacił w danym okresie (co do zasady miesiącu) wykonawcom, którym Wnioskodawca zlecił wykonywanie prac konserwacyjnych i robót remontowych. Faktury te nie dokumentują wykonywania wyżej wyszczególnionych prac/robót. Wnioskodawca jest zobowiązany do sprawowania zarządu nieruchomościami, co nie obejmuje wykonywania wyżej wymienionych prac/robót, lecz zlecanie ich wykonywania podmiotom zawodowo tym się trudniącym. Między Miastem , a Wnioskodawcą nie istnieje stosunek prawny, którego przedmiotem jest obowiązek wykonywania przez Wnioskodawcę czy to prac konserwacyjnych, czy to robót remontowych (budowlanych). W grę wchodzi jedynie świadczenie usług zarządzania nieruchomościami, które według przekonania Wnioskodawcy winny być klasyfikowane pod symbolem 68.32.1 PKWiU z 2008 r. (usługi zarządzania nieruchomościami świadczone na zlecenie). Spółka nie dolicza żadnej marży, ani innego rodzaju dodatkowych kosztów. Wykonawcy prac konserwacyjnych i robót remontowych zlecanych przez Wnioskodawcę są najczęściej (w większości) zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT, tym niemniej wśród nich zdarzają się także wykonawcy korzystający ze zwolnienie podmiotowego. Spółka w refakturach zbiorczych nalicza VAT od całości wartości netto poniesionych kosztów.

Wnioskodawca powziął wątpliwość w kwestii zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy w odniesieniu do nabywanych od wykonawców robót konserwacyjnych i budowlanych.

Rozstrzygając niniejszą sprawę w zakresie żądania wyrażonego przez Wnioskodawcę w postawionym pytaniu, sprowadzającym się do zakresu zastosowania tzw. mechanizmu odwróconego VAT w przypadku nabycia powyższych usług należy stwierdzić, że o charakterze wykonywanych czynności decyduje całokształt okoliczności faktycznych jakie towarzyszą realizacji tych czynności.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że czynności (roboty konserwacyjne i budowlane) nabywane przez Wnioskodawcę od wykonawców zarejestrowanych jako czynni podatnicy VAT, sklasyfikowane jak podano we wniosku według PKWiU 41.00.3, 41.00.4, 43.31.10, 43.32.10, 43.33.10, 43.33.29, 43.34.10, 43.39.1, 43.91.1, 43.99.1, 43.99.9 (Wnioskodawca zaznacza, że prace konserwacyjne i remontowe mieszczą się w katalogu usług wskazanych w załączniku nr 14 do ustawy o VAT) oraz 81.10.10 nie podlegają opodatkowaniu według zasad wskazanych w art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy. Tym samym Wnioskodawca nie jest zobowiązany do stosownego naliczenia z tego tytułu podatku. W niniejszej sprawie nie został spełniony jeden z elementów warunkujących zastosowanie opodatkowania według tzw. mechanizmu odwróconego VAT. Organ interpretacyjny zgadza się z poglądami Wnioskodawcy w zakresie braku zastosowania wskazanego mechanizmu, przy czym należy zwrócić uwagę na następujące przesłanki prowadzące do tej konkluzji.

Wskazane we wniosku usługi konserwacyjne i budowlane nabyte zostały od kontrahenta Wnioskodawcy w związku z remontem zarządzanego zasobu nieruchomości Miasta , tj. w związku z świadczeniem na rzecz Miasta czynności w zakresie zarządzania nieruchomościami świadczonymi na zlecenie (PKWiU 68.32.1), jednak nabycie tych usług nie zostało zrealizowane na zasadzie podwykonawstwa (w rozumieniu art. 17 ust. 1h ustawy).

Na tle niniejszej sprawy zaznaczyć należy, że podwykonawca to firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy (internetowe wydanie Słownika języka polskiego, http://sjp.pwn.pl/sjp/podwykonawca; 2503008). Wskazać należy również, że przy dalszych podzleceniach przyjąć należy podejście, zgodnie z którym podwykonawca zlecający jest w stosunku do swojego podwykonawcy głównym wykonawcą swojego zakresu prac.

Tym samym, pomimo że Wnioskodawca działa w charakterze podmiotu wykonującego określone czynności na rzecz inwestora (Miasto ), to jednakże w niniejszej sprawie występuje skutek w postaci braku zastosowania tzw. mechanizmu odwróconego VAT ze względu na brak tożsamości zakresu prac. Wykonawcy świadczą na rzecz Wnioskodawcy usługi konserwacyjne i budowlane, natomiast Wnioskodawca jak podano w opisie sprawy wykonuje na rzecz Miasta usługi w zakresie zarządzania nieruchomościami świadczone na zlecenie PKWiU 68.32.1.

Dodatkowo należy stwierdzić, że w przypadku, gdy Wnioskodawca nabywa opisane we wniosku usługi konserwacji i budowlane od wykonawców niebędących czynnymi podatnikami VAT, zastosowania nie znajdzie przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy, ponieważ nie została spełniona jedna z przesłanek warunkujących zastosowanie tego przepisu, tj. wymieniona w lit. a) tego przepisu.

Reasumując, Wnioskodawca nabywając od wykonawców będących czynnymi podatnikami VAT usługi konserwacyjne i budowlane, o których mowa we wniosku, tj. zarówno wymienione, jak i niewymienione w załączniku nr 14 do ustawy, nie powinien rozpoznawać tzw. odwrotnego obciążenia tych czynności w trybie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy. Czynności te podlegają opodatkowaniu według zasad ogólnych, a tym samym zobowiązanym do zastosowania odpowiedniej stawki podatku i właściwego rozliczenia jest wyłącznie ww. podmiot wykonujący usługi konserwacyjne i budowlane na rzecz Wnioskodawcy. Podkreślić należy również, że na brak zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 8 w sprawie rzutuje to, że brak jest tożsamego zakresu prac pomiędzy czynnościami realizowanymi pomiędzy wykonawcą a Wnioskodawcą oraz między Wnioskodawcą a Miastem, czego konsekwencją jest brak podwykonawstwa w rozumieniu art. 17 ust. 1h ustawy.

Mechanizm odwróconego opodatkowania VAT nie powinien być rozliczony także w sytuacji, gdy wykonawcy nie są czynnymi podatnikami VAT.

W związku z tym stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe.

Zaznacza się, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie praw i obowiązków Wnioskodawcy i nie wywołuje żadnych skutków prawnopodatkowych dla podwykonawcy świadczącego na rzecz Wnioskodawcy opisane we wniosku usługi konserwacyjne i budowlane.

W świetle powyższego zaznacza się, że niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawiony we wniosku stan faktyczny. Oznacza to, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej