Temat interpretacji

Prawo do dokonania odliczenia podatku VAT

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 września 2018 r. (data wpływu 10 października 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do dokonania odliczenia podatku VAT jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 października 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do dokonania odliczenia podatku VAT.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej.

Na poczet zakupu apartamentu, do firmy deweloperskiej dokonał 5 wpłat przelewem:

dnia 15 czerwca 2016 r., dnia 28 lipca 2016 r., dnia 31 października 2016 r., dnia 27 stycznia 2017 r., dnia 31 marca 2017 r.

W momencie wpłat zaliczek Wnioskodawca nie otrzymał faktur zaliczkowych, gdyż nie żądał ich wystawienia, nie był zdecydowany na wynajem lokalu. W dniu 21 września 2017 r. został podpisany akt notarialny na zakup apartamentu. Tego samego dnia została wystawiona faktura końcowa za powyższy zakup, w której potrącono dokonane przedpłaty.

We wrześniu 2017 r. Wnioskodawca podjął decyzję o wynajmie lokalu i dokonał zgłoszenia (podatnik VAT) wynajem krótkoterminowy lokalu mieszkalnego. Fakturę za zakupiony apartament ujął w rejestrze zakupu i deklaracji VAT w listopadzie 2017 r.

W wyniku czynności sprawdzających, Urząd Skarbowy zakwestionował dokonane odliczenie. Według Urzędu Skarbowego faktura nie upoważnia do odliczenia podatku VAT, gdyż jest zerowa. Do faktury końcowej nie załączono wykazu faktur zaliczkowych. Firma deweloperska dokonane przedpłaty udokumentowała paragonami. W miesiącu wrześniu 2018 r. Wnioskodawca zwrócił się do firmy deweloperskiej o wystawienie faktur zaliczkowych. Otrzymał odpowiedź, że faktura może być wystawiona w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę (art. l06b pkt 3 ustawy). Zamiast faktur zaliczkowych Wnioskodawca otrzymał ksero paragonów.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Na podstawie jakich dokumentów Wnioskodawca może odliczyć podatek VAT z tytułu zakupu apartamentu?

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek VAT od zakupionego apartamentu należy odliczyć na podstawie faktury końcowej. Faktura jest dowodem na to, że czynność taka została dokonana.

W zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Prawo do odliczenia VAT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy, nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę, a fakturę Wnioskodawca otrzymał we wrześniu 2017 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. Na mocy tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi:

1. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:
   1. nabycia towarów i usług,
   2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi;
2. w przypadku importu towarów kwota podatku:
   1. wynikająca z otrzymanego dokumentu celnego,
   2. należnego, w przypadku, o którym mowa w art. 33a,
   3. wynikająca z deklaracji importowej, w przypadku, o którym mowa w art. 33b;
3. zryczałtowany zwrot podatku, o którym mowa w art. 116 ust. 6;
4. kwota podatku należnego z tytułu:
   1. świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 podatnikiem jest ich usługobiorca,
   2. dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 lub 7 podatnikiem jest ich nabywca,
   3. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9,
   4. wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 11;
5. (uchylony);
6. różnica podatku, o której mowa w art. 30c ust. 2 i art. 37;
7. u podatnika, o którym mowa w art. 16, kwota stanowiąca równowartość 22% 27 kwoty należnej z tytułu dostawy nowego środka transportu, nie wyższa jednak niż kwota podatku zawartego w fakturze stwierdzającej nabycie tego środka lub dokumencie celnym, albo podatku zapłaconego przez tego podatnika od wewnątrzwspólnotowego nabycia tego środka.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W myśl art. 88 ust. 3a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

1. sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
   1. wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
   2. (uchylony);
2. transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
3. (uchylony);
4. wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
   1. stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane w części dotyczącej tych czynności,
   2. podają kwoty niezgodne z rzeczywistością w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
   3. potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego w części dotyczącej tych czynności;
5. faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
6. (uchylony);
7. wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze w części dotyczącej tych czynności.

Podsumowując, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje czynny, zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Ustawodawca wyraźnie określił, na podstawie jakich dokumentów podatnicy mogą dokonać odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabywanych towarów i usług. Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, odliczenie jest możliwe w sytuacjach, gdy wydatki są udokumentowane fakturami. Należy zauważyć, że przepisy dotyczące podatku od towarów i usług poza pewnymi wyjątkami wyraźnie w przepisach wskazanymi nie przewidują innego niż faktura dokumentu, dającego nabywcy towarów i usług możliwość odliczenia podatku z tytułu ich nabycia.

Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Natomiast zgodnie z art. 106e ust. 1 ustawy, faktura powinna zawierać:

1. datę wystawienia;
2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku; ().

Z ww. uregulowania wynika, że faktura powinna m.in. jednoznacznie określać cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku oraz stawkę podatku.

Wymóg posiadania faktury w celu skorzystania z prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego jest całkowicie zgodny z przepisami Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, poz. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą. Zgodnie z przepisem art. 178 lit. a Dyrektywy, w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. a, w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług, podatnik musi posiadać fakturę sporządzoną zgodnie z tytułem XI rozdział 3 sekcje 3-6. Tym samym wymóg posiadania faktury określony w przepisie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, stanowi prawidłową implementację przepisów Dyrektywy i zgodny jest z prawem wspólnotowym.

Z zasady neutralności wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT poniesionego na poprzednim etapie obrotu gospodarczego. Jednakże podstawowym dowodem poniesienia przez podatnika ciężaru podatku VAT jest właśnie faktura wystawiona przez sprzedającego. Brak przedmiotowej faktury jest równoznaczny z brakiem dowodu zapłacenia kwoty podatku VAT na poprzednim etapie obrotu gospodarczego. Zauważyć należy, że ani ustawodawca unijny ani ustawodawca krajowy nie dopuszcza możliwości zastąpienia faktury innymi dokumentami (np. paragonami, umowami, dokumentami bankowym, porozumieniami itp.).

Z powołanych wyżej regulacji wynika zatem, że podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w takim zakresie, w jakim nabywane towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, przy czym kwota podatku naliczonego, która może zostać odliczona, musi wynikać z otrzymanych od sprzedawcy faktur dokumentujących nabycie towarów lub usług.

Ponadto, w myśl art. 86 ust. 10 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny (art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy).

Natomiast jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy).

Analizując powyższe regulacje wskazać należy, że w przypadku dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych na terytorium kraju jedynym dokumentem uprawniającym do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest faktura. Dla potrzeb odliczenia podatku naliczonego podstawowe znaczenie ma więc otrzymanie faktury, a moment jej otrzymania jest momentem kluczowym dla dokonania odliczenia.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną, nieprowadzącą działalności gospodarczej. Na poczet zakupu apartamentu dokonał do firmy deweloperskiej 5 wpłat przelewem, jednak nie otrzymał faktur zaliczkowych w związku z dokonanymi wpłatami. W dniu 21 września 2017 r. Wnioskodawca podpisał akt notarialny na zakup apartamentu i tego samego dnia otrzymał fakturę końcową na powyższy zakup. W fakturze tej potrącono dokonane przedpłaty, w związku z czym faktura ta była zerowa. We wrześniu 2017 r. Wnioskodawca podjął decyzję o wynajmie lokalu i dokonał zgłoszenia jako podatnik VAT. Fakturę końcową za zakupiony apartament, Wnioskodawca ujął w rejestrze zakupu i deklaracji VAT w listopadzie 2017 r. W wyniku czynności sprawdzających zakwestionowano dokonane odliczenie i uznano, że otrzymana faktura nie upoważnia do odliczenia podatku VAT, gdyż jest zerowa. Natomiast dokonane przez Wnioskodawcę przedpłaty zostały udokumentowane paragonami.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, na podstawie jakich dokumentów może odliczyć podatek VAT z tytułu zakupu powyższego apartamentu.

Jak wynika z przytoczonego wyżej art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego, w stosunku do którego podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia, stanowi suma kwot tego podatku określonych w otrzymanych przez podatnika fakturach.

Powołane wyżej przepisy jednoznacznie wskazują dokumenty, których posiadanie daje podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Podkreślić należy, że przepisy prawa nie dopuszczają możliwości zastąpienia faktury innym dokumentem, np. paragonem.

Opisany we wniosku stan faktyczny wskazuje jednoznacznie, że Wnioskodawca posiada fakturę dokumentującą zakup apartamentu, jednak faktura ta po uwzględnieniu dokonanych wcześniej wpłat opiewa na kwotę 0 zł. Natomiast z tytułu dokonanych przedpłat Wnioskodawca nie otrzymał faktur, tylko paragony, na podstawie których niemożliwe jest dokonanie odliczenia podatku VAT. W sytuacji gdyby Wnioskodawca posiadał faktury zaliczkowe, wynikające z dokonanych wpłat, wówczas miałby możliwość dokonania odliczenia z tych faktur.

Podsumowując, Wnioskodawca miałby prawo odliczyć podatek VAT z tytułu zakupu apartamentu, wyłącznie na podstawie otrzymanej faktury. Jednak z uwagi na fakt, że zarówno podstawa opodatkowania, jak i kwota naliczonego podatku VAT, wynikająca z tej faktury wynosi 0 zł, Wnioskodawca, nie posiadając faktur zaliczkowych, nie ma możliwości dokonania odliczenia podatku VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany z przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna przynosi skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi w zakresie zadanego pytania i przedstawionego stanowiska. Inne kwestie nieobjęte pytaniem nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa rozpatrzone.

Jednocześnie w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, że analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ww. ustawy, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym tut. Organ nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej