Temat interpretacji
Podatek od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku opisanych Usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 października 2018 r. (data wpływu 15 października 2018 r.) uzupełnionym pismem z dnia 30 listopada 2018 r. (data wpływu 5 grudnia 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku opisanych Usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 15 października 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku opisanych Usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT. Wniosek uzupełniono w dniu 5 grudnia 2018 r. w zakresie oświadczenia wynikającego z art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.
Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna (dalej: Wnioskodawca, TFI) jest polskim rezydentem podatkowym (podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu), działającym na podstawie ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1355, t.j. z dnia 13.07.2018 r., dalej: ustawa o funduszach inwestycyjnych) oraz jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.
Stosownie do art. 45 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, przedmiotem działalności TFI (będącego organem funduszy inwestycyjnych) jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich. Na podstawie art. 45 ust. la ustawy o funduszach inwestycyjnych, Wnioskodawca prowadzi także działalność w zakresie tworzenia specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych, zarządzania nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, a także reprezentowanie ich wobec osób trzecich. Wnioskodawca od 29 października 2015 r. prowadzi także działalność, o której mowa w art. 45 ust. 2 pkt 1) ustawy o funduszach inwestycyjnych, tj. w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych. TFI posiada stosowne zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie działalności w powyższym zakresie. Ponadto, do 29 grudnia 2017 r., TFI prowadziło także działalność w zakresie tworzenia i zarządzania funduszami inwestycyjnymi zamkniętymi.
W związku z tym, w celu realizacji przedmiotu działalności jaką jest zarządzanie funduszami inwestycyjnymi, TFI nabywa od profesjonalnej agencji informacyjnej A., będącej podmiotem prawa amerykańskiego, nieposiadającej na terytorium Polski ani siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, kompleksowe usługi doradczo-inwestycyjne AB (dalej: usługi AB), których celem jest wsparcie działalności Wnioskodawcy w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi.
Należy wskazać, że dzięki usługom AB, Wnioskodawca uzyskuje aktualne informacje ekonomiczne oraz dane i analizy dotyczące zarówno rynków kapitałowych na całym świecie, jak i mających na nie wpływ informacji politycznych. Przedmiotowe informacje, dane i analizy pozwalają TFI na ich wykorzystanie w procesie zarządzania funduszami inwestycyjnymi.
Dzięki zakupionym usługom AB, TFI uzyskuje, w szczególności, informacje na temat:
- rynku towarów (ropa, gaz, węgiel, produkty rolne, itp.);
- instrumentów pochodnych (instrumentów opartych m.in. o stopy procentowe i kursy walut, obligacji zamiennych, instrumentów strukturyzowanych, itp.);
- rynku akcji (akcji, indeksów, kontraktów terminowych, opcji, funduszy inwestycyjnych);
- instrumentów o stałej stopie zwrotu (np. obligacji);
- rynku walut (np. ());
- analiz zmienności ceny rynkowej, analiz statystycznych i porównawczych;
- danych właścicielskich poszczególnych spółek;
- prognoz (w tym prognoz dotyczących zysku) i rekomendacji dla poszczególnych spółek;
- zdarzeń korporacyjnych.
Ponadto, w ramach usług AB, TFI uzyskuje profesjonalne narzędzia niezbędne do skutecznego i zgodnego z prawem prowadzenia i dokumentowania działalności inwestycyjnej funduszy, w szczególności:
- platformę służącą wprowadzeniu zleceń, ich modyfikacji i alokacji dokonanych transakcji (w przypadku instrumentów dłużnych oraz ETF na poszczególne fundusze, i funkcją zachowania w pamięci sytemu wszelkich kroków i modyfikacji dokonanych przez osoby składające zlecenia;
- platformę pozwalającą na handel instrumentami finansowymi bezpośrednio na platformach obrotu lub za pośrednictwem banków i biur maklerskich;
- narzędzia służące monitorowaniu składu portfela inwestycyjnego, a także narzędzia pozwalające na porównanie składu portfela z benchmarkiem funduszu wraz z wykazaniem wpływu różnic pomiędzy nimi na wypracowaną stopę zwrotu.
TFI otrzymuje od A. faktury dokumentujące wydatki na nabywane usługi AB, bez wskazania kwoty podatku VAT, które zawierają, w szczególności, następujące tytuły:
- (opłata za subskrypcję usługi AB uzależniona od liczby osób uprawnionych do korzystania z niej oraz okresu subskrypcji);
- (opłata za subskrypcję usługi AB uprawniająca do stacjonarnego dostępu do Usługi);
- (opłata pobierana przez A jako podmiot organizujący rynek tzw. OTF za zawieranie przez TFI transakcji, których przedmiotem są ETF na OTF należącym do A);
- (opłaty za prezentację w ramach systemu AB aktualnych cen instrumentów finansowych).
Wnioskodawca, po przetworzeniu uzyskanych w ramach usług AB raportów i analiz odnoszących się do danych inwestycyjnych oraz prognoz dotyczących gospodarki światowej, jej konkretnych sektorów i poszczególnych spółek notowanych na giełdach, a także dzięki przekazywanym w ramach usługi AB rekomendacjom, podejmuje świadomie konkretne decyzje inwestycyjne.
Podsumowując, omawiana usługa zapewnia specjalistyczne informacje i dane, a także pogłębione analizy ekonomiczne i gospodarcze w zakresie funkcjonowania rynku, które wykorzystywane są bezpośrednio w procesie zarządzania funduszami inwestycyjnymi.
Ponadto, Wnioskodawca nabywa od C, podmiotu z branży informatyczno-finansowej dostarczającej kompleksowe informacje finansowe i oprogramowanie analityczne umożliwiające profesjonalnym podmiotom inwestycyjnym podejmowanie kluczowych decyzji inwestycyjnych, system wspierający proces zarządzania ryzykiem, który pozwala TFI na analizę wpływu poszczególnych składników portfela na wyniki osiągane przez zarządzane przez TFI fundusze na bazie danych historycznych (dalej: usługa CD).
Stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów usług (dalej: ustawa o VAT) miejscem świadczenia usług AB i CD (dalej łącznie jako: Usługi) na rzecz Wnioskodawcy jest terytorium Polski, a zatem z tytułu ich nabycia TFI rozpoznaje import usług.
Zakup Usług zapewnia Wnioskodawcy informacje i analizy niezbędne do podejmowania świadomych decyzji inwestycyjnych oraz pozwala na korzystanie ze wsparcia w zakresie tworzenia portfela inwestycyjnego zgodnego z polityką inwestycyjną danego funduszu oraz dopuszczalnym poziomem ryzyka. Jednocześnie, przedmiotowe Usługi obejmują taki rodzaj narzędzi, które wykraczają poza potrzeby indywidualnego inwestora.
Wnioskodawca wskazuje, że z dniem 31 marca 2016 r. nastąpiło połączenie Wnioskodawcy ze spółką X S.A. (dalej: X), w którego wyniku TFI przejęło X. Połączenie spółek nastąpiło na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych (połączenie przez przejęcie), poprzez przeniesienie całego majątku X (spółki przejmowanej) na TFI (spółkę przejmującą). W konsekwencji, zgodnie z zasadą sukcesji generalnej, o której mowa w art. 494 § 1 Kodeksu spółek handlowych, z dniem 31 marca 2016 roku Wnioskodawca, jako spółka przejmująca, wstąpił we wszystkie prawa i obowiązki X jako spółki przejmowanej.
Tym samym, od dnia połączenia, TFI przejęło bezpośrednie zarządzanie portfelami funduszy inwestycyjnych utworzonych przez TFI, którymi do tej pory zarządzało X, działające na zlecenie Wnioskodawcy. W związku z tym, Wnioskodawca wskazuje, że do czasu połączenia, to X było podmiotem faktycznie nabywającym Usługi.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.
Czy opisane Usługi podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług, jako usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12) ustawy o VAT?
Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w stanie faktycznym Usługi, jako usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12) lit. a) ustawy o VAT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:
Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 12) lit. a) ustawy o VAT, zwalnia się z podatku usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.
Jak powszechnie wskazuje się w doktrynie i judykaturze, pojęcie zarządzania użyte w tym przepisie jest pojęciem autonomicznym dla prawa wspólnotowego, a państwa członkowskie nie są uprawnione do definiowania tego terminu w ustawodawstwie krajowym. Pojęcie zarządzania należy interpretować zgodnie z jego autonomicznym, wspólnotowym znaczeniem wypracowanym w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), a kluczowe znaczenie w tym zakresie mają wyroki TSUE z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH przeciwko Finanzamt Bayreuth (dalej: wyrok C-275/11) oraz z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National plc, Inscape Investment Fund przeciwko Commissioners of Customs & Excise (dalej: wyrok C-169/04), wydane w trybie prejudycjalnym i dotyczące wykładni art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. U. L 145, s. 1, dalej szósta dyrektywa).
Należy zwrócić uwagę, że w wyroku C-169/04 TSUE zaznaczył, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zwolnienia przewidziane w art. 13 szóstej dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich (...).
Zatem (...) pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o którym mowa w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, jest autonomicznym pojęciem prawa wspólnotowego, którego treść nie może być zmieniona przez państwa członkowskie.
W dalszej kolejności należy odnieść się do wyroku C-275/11, w którym TSUE doprecyzował pojęcie zarządzania wskazując wprost, że usługi doradcze i informacyjne świadczone na rzecz towarzystw funduszy inwestycyjnych, jeżeli dotyczą specyficznych i istotnych elementów związanych z zarządzaniem funduszem, stanowią usługi objęte zakresem czynności zarządzania, a tym samym są zwolnione z VAT.
Jednocześnie, w wyroku C-275/11 TSUE wskazał również, że czynności zarządzania powinny być zdefiniowane ze względu na charakter świadczonych usług, a nie ze względu na podmiot będący usługodawcą lub usługobiorcą. Postanowienia szóstej dyrektywy należy, w ocenie TSUE, interpretować w ten sposób, że pojęcie zarządzania obejmuje także usługi świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i jeśli je oceniać globalnie wypełniają funkcje specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami.
Ponadto, Wnioskodawca wskazuje na treść stanowiska zaprezentowanego przez Rzecznika Generalnego Pedra Cruza Villalona z dnia 8 listopada 2012 r. w opinii w sprawie wyroku C-275/11, który wskazał, że jeżeli usługi administracyjne i rachunkowe (takie jak prowadzenie rachunkowości, obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu albo wycena aktywów) stanowią usługi specyficzne, to za usługi o charakterze specyficznym i ściśle związanym z podstawową działalnością funduszu należy uznać również przetwarzanie informacji w celu dokonywania inwestycji, a tym bardziej usługi jeszcze bardziej specyficzne, jakimi są usługi doradczo-informacyjne dotyczące zarządzania funduszem.
Zdaniem Wnioskodawcy, nie ulega wątpliwości, że nabywane Usługi polegające na gromadzeniu i analizie danych inwestycyjnych, przygotowywaniu prognoz dotyczących gospodarek światowych oraz przekazywaniu rekomendacji, a także wspieraniu zarządzania ryzykiem stanowią usługi istotne i specyficzne dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi i są usługami doradczo-informacyjnymi, albowiem, jak wskazano w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: NSA) z dnia 23 kwietnia 2018 r., sygn. I FSK 1028/16 (dalej: Wyrok): Z istoty usługi o charakterze doradczym wynika, że ma ona zapewnić wsparcie ośrodkowi decyzyjnemu (tu: zarządzającemu), a nie go zastępować. W świetle przedstawionego stanu faktycznego należy wskazać, że Usługi wspierają TFI w podejmowaniu konkretnych decyzji inwestycyjnych i co więcej, pozwalają Wnioskodawcy na realizację bieżącej polityki inwestycyjnej danego funduszu m.in. w oparciu o ocenę wyników i ryzyka dokonaną dzięki usłudze CD, czy rekomendacje przekazane w ramach usługi AB.
Podkreślić należy, że nabywane Usługi nie mają charakteru czysto technicznego, ale stanowią usługi o charakterze doradczo-informacyjnym. Dane zakupione w ramach Usług opierają się na wyspecjalizowanym i skatalogowanym dostępie do wiedzy i pogłębionej analizie funkcjonowania rynku, zwłaszcza w jego prognostycznym aspekcie stanowią wiedzę ukierunkowaną i kreatywną. Jednocześnie, umożliwiają podejmowanie decyzji inwestycyjnych poprzez wsparcie procesu zarządzania ryzykiem, umożliwiając analizę wpływu poszczególnych składników portfela na wynik funduszu. Wskazać należy, że nabywane przez Wnioskodawcę kompleksowe Usługi łączą w sobie elementy informacyjne, doradcze i analityczne oraz narzędzia mające bezpośredni wpływ na zarządzanie aktywami finansowymi.
Do wskazanych wyżej orzeczeń wydanych przez TSUE NSA odniósł się w Wyroku wskazując, że Kryteria (usługi zarządzania przyp. Wnioskodawcy), jakie powołane zostały w wyrokach C-169/04 i C-275/11 to tworzenie przez świadczone usługi odrębnej całości, która wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, a więc to, czy doradztwo inwestycyjne świadczone przez osobę trzecią jest nierozerwalnie związane z działalnością właściwą dla TFI, tak że skutkiem jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania funduszem inwestycyjnym (pkt 23 wyroku w sprawie GfBk). Ponadto, NSA stwierdził, że spełnienie powyższych przesłanek nie powinno być uzależniane od stopnia zindywidualizowania usługi, ani od tego, czy podmiot od którego nabywane są usługi wykonuje tożsame czynności dla innych zarządzających albo od sposobu kalkulacji wynagrodzenia, ponieważ bez znaczenia pozostaje okoliczność, czy wynagrodzenie stanowi z góry ustaloną opłatę, czy jest zależne od wyniku finansowego.
Wnioskodawca w pełni popiera stanowisko zaprezentowane w Wyroku, że brak wiedzy w tym zakresie, a więc brak analiz i rekomendacji otrzymanych w wyniku wykonania przedmiotowej usługi ograniczyłoby lub uniemożliwiło należyte zarządzanie funduszami inwestycyjnymi. Wnioskodawca również wskazuje, że dzięki nabywanym narzędziom jest on w stanie sprostać wymogom ustawowym nakładanym na towarzystwa funduszy inwestycyjnych w zakresie dokumentowania działalności inwestycyjnej funduszy.
Co więcej, Wnioskodawca na poparcie swojego stanowiska w kwestii zwolnienia z VAT nabywanych Usług, wskazuje, że zwolnienia stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT. Jak słusznie wskazał TSUE: objęcie podatkiem VAT usług doradztwa inwestycyjnego świadczonych przez osobę trzecią skutkowałoby uprzywilejowaniem TFI mających własnych doradców inwestycyjnych, ze szkodą dla TFI, które zdecydowałyby się korzystać z usług osób trzecich. Tymczasem z zasady neutralności podatkowej wynika, że podmioty gospodarcze powinny mieć możliwość wyboru modelu organizacyjnego, który z czysto gospodarczego punktu widzenia jest dla nich najbardziej odpowiedni, nie narażając się na to, że dokonywane przez nie czynności nie będą objęte zwolnieniem z opodatkowania przewidzianym w art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (wyrok w sprawie Abbey National, pkt 68). NSA podzielił również obawę, że brak zwolnienia z VAT wskazanej usługi może doprowadzić do nieuprawnionego zróżnicowania sytuacji podatkowej zarządzających polskimi funduszami i zarządzających funduszami w innych krajach członkowskich Unii Europejskiej (np. Holandii, Belgi czy Luksemburgu), wyłącznie z powodu przyjęcia nieco innego modelu biznesowego, gdzie z uwagi na orzecznictwo TSUE usługi o charakterze doradczym i informacyjnym są zwolnione z VAT.
Biorąc pod uwagę powyższe, należy zwrócić uwagę na wnioski, jakie wynikają z analizy zarówno orzecznictwa NSA, jak i TSUE:
- W definicji pojęcia zarządzania mieszczą się także usługi doradcze i informacyjne, przy czym usługi te nie muszą bezpośrednio powodować zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu.
- Zlecenie usług zarządzania osobom trzecim nie wyłącza zwolnienia z VAT, ponieważ zarządzanie jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby ją świadczącej lub odbiorcy usług. Dlatego też, aby świadczone usługi można było zakwalifikować jako zwolnione z opodatkowania VAT, powinny tworzyć odrębną całość, która jeżeli oceniać ją całościowo, spełnia funkcje specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami.
Podsumowując całość przytoczonej w niniejszym wniosku argumentacji, Wnioskodawca wskazuje, że zakup Usług zapewnia Wnioskodawcy informacje i analizy niezbędne do podejmowania świadomych decyzji inwestycyjnych oraz pozwala na korzystanie ze wsparcia w zakresie tworzenia portfela inwestycyjnego zgodnego z polityką inwestycyjną danego funduszu oraz dopuszczalnym poziomem ryzyka. Jednocześnie, przedstawiona w niniejszym stanie faktycznym usługa obejmuje taki rodzaj narzędzi, które wykraczają poza potrzeby indywidualnego inwestora.
Tym samym, nabywane usługi AB i usługi CD mieszczą się w katalogu czynności zarządzania wypracowanym przez orzecznictwo TSUE.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.
I tak, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().
Stosownie natomiast do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza według art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości materialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zgodnie z przepisem art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne: nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
- usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w pozostałych przypadkach podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
Ponadto, stosownie do art. 17 ust. 1a ustawy, przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 2 stosuje się również, w przypadku gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach.
Powyższe przepisy mają zastosowanie, jeżeli ustalone zgodnie z przepisami miejsce świadczenia przy świadczeniu usług przypada na terytorium Polski.
Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług określają art. 28a-28o ustawy, które są zawarte w dziale V rozdziale 3 ustawy.
Na potrzeby stosowania rozdziału 3 przyjęto, że:
- ilekroć jest mowa o podatniku
rozumie się przez to:
- podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
- osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
- podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
Natomiast stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n które w sprawie będącej przedmiotem niniejszego Wniosku nie znajdują zastosowania.
Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.
Z kolei stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.
Zarówno w powołanej ustawie, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.
I tak, na mocy art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy zwalnia się od podatku usługi zarządzania:
- funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
- portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
- ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
- otwartymi funduszami emerytalnymi oraz dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,
- pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
- obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.
Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:
- czynności ściągania długów, w tym factoringu;
- usług doradztwa;
- usług w zakresie leasingu.
Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (TFI) jest polskim rezydentem podatkowym (podlegającym w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu), działającym na podstawie ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT.
Stosownie do art. 45 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, przedmiotem działalności TFI (będącego organem funduszy inwestycyjnych) jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych otwartych lub funduszy zagranicznych, zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich. Na podstawie art. 45 ust. la ustawy o funduszach inwestycyjnych, Wnioskodawca prowadzi także działalność w zakresie tworzenia specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych, zarządzania nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, a także reprezentowanie ich wobec osób trzecich. Wnioskodawca od 29 października 2015 r. prowadzi także działalność, o której mowa w art. 45 ust. 2 pkt 1) ustawy o funduszach inwestycyjnych, tj. w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych. TFI posiada stosowne zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie działalności w powyższym zakresie. Ponadto, do 29 grudnia 2017 r., TFI prowadziło także działalność w zakresie tworzenia i zarządzania funduszami inwestycyjnymi zamkniętymi.
W związku z tym, w celu realizacji przedmiotu działalności jaką jest zarządzanie funduszami inwestycyjnymi, TFI nabywa od profesjonalnej agencji informacyjnej A., będącej podmiotem prawa amerykańskiego, nieposiadającej na terytorium Polski ani siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, kompleksowe usługi doradczo-inwestycyjne AB (dalej: usługi AB), których celem jest wsparcie działalności Wnioskodawcy w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi.
Dzięki usługom AB, Wnioskodawca uzyskuje aktualne informacje ekonomiczne oraz dane i analizy dotyczące zarówno rynków kapitałowych na całym świecie, jak i mających na nie wpływ informacji politycznych. Przedmiotowe informacje, dane i analizy pozwalają TFI na ich wykorzystanie w procesie zarządzania funduszami inwestycyjnymi.
Dzięki zakupionym usługom AB, TFI uzyskuje, w szczególności, informacje na temat:
- rynku towarów (ropa, gaz, węgiel, produkty rolne, itp.);
- instrumentów pochodnych (instrumentów opartych m.in. o stopy procentowe i kursy walut, obligacji zamiennych, instrumentów strukturyzowanych, itp.);
- rynku akcji (akcji, indeksów, kontraktów terminowych, opcji, funduszy inwestycyjnych);
- instrumentów o stałej stopie zwrotu (np. obligacji);
- rynku walut (np. ());
- analiz zmienności ceny rynkowej, analiz statystycznych i porównawczych;
- danych właścicielskich poszczególnych spółek;
- prognoz (w tym prognoz dotyczących zysku) i rekomendacji dla poszczególnych spółek;
- zdarzeń korporacyjnych.
Ponadto, w ramach usług AB, TFI uzyskuje profesjonalne narzędzia niezbędne do skutecznego i zgodnego z prawem prowadzenia i dokumentowania działalności inwestycyjnej funduszy, w szczególności:
- platformę służącą wprowadzeniu zleceń, ich modyfikacji i alokacji dokonanych transakcji (w przypadku instrumentów dłużnych oraz ETF na poszczególne fundusze, i funkcją zachowania w pamięci sytemu wszelkich kroków i modyfikacji dokonanych przez osoby składające zlecenia;
- platformę pozwalającą na handel instrumentami finansowymi bezpośrednio na platformach obrotu lub za pośrednictwem banków i biur maklerskich;
- narzędzia służące monitorowaniu składu portfela inwestycyjnego, a także narzędzia pozwalające na porównanie składu portfela z benchmarkiem funduszu wraz z wykazaniem wpływu różnic pomiędzy nimi na wypracowaną stopę zwrotu.
TFI otrzymuje od A faktury dokumentujące wydatki na nabywane usługi AB, bez wskazania kwoty podatku VAT, które zawierają, w szczególności, następujące tytuły:
- (opłata za subskrypcję usługi AB uzależniona od liczby osób uprawnionych do korzystania z niej oraz okresu subskrypcji);
- (opłata za subskrypcję usługi AB uprawniająca do stacjonarnego dostępu do Usługi);
- (opłata pobierana przez A
jako podmiot organizujący rynek
za zawieranie przez TFI transakcji, których przedmiotem są ETF na OTF należącym do A); - (opłaty za prezentację w ramach systemu AB aktualnych cen instrumentów finansowych).
Wnioskodawca, po przetworzeniu uzyskanych w ramach usług AB raportów i analiz odnoszących się do danych inwestycyjnych oraz prognoz dotyczących gospodarki światowej, jej konkretnych sektorów i poszczególnych spółek notowanych na giełdach, a także dzięki przekazywanym w ramach usługi AB rekomendacjom, podejmuje świadomie konkretne decyzje inwestycyjne.
Ww. usługa zapewnia specjalistyczne informacje i dane, a także pogłębione analizy ekonomiczne i gospodarcze w zakresie funkcjonowania rynku, które wykorzystywane są bezpośrednio w procesie zarządzania funduszami inwestycyjnymi.
Ponadto, Wnioskodawca nabywa od C, podmiotu z branży informatyczno-finansowej dostarczającej kompleksowe informacje finansowe i oprogramowanie analityczne umożliwiające profesjonalnym podmiotom inwestycyjnym podejmowanie kluczowych decyzji inwestycyjnych, system wspierający proces zarządzania ryzykiem, który pozwala TFI na analizę wpływu poszczególnych składników portfela na wyniki osiągane przez zarządzane przez TFI fundusze na bazie danych historycznych (dalej: usługa CD).
Stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów usług miejscem świadczenia usług AB i CD (dalej łącznie jako: Usługi) na rzecz Wnioskodawcy jest terytorium Polski, a zatem z tytułu ich nabycia TFI rozpoznaje import usług. Zakup Usług zapewnia Wnioskodawcy informacje i analizy niezbędne do podejmowania świadomych decyzji inwestycyjnych oraz pozwala na korzystanie ze wsparcia w zakresie tworzenia portfela inwestycyjnego zgodnego z polityką inwestycyjną danego funduszu oraz dopuszczalnym poziomem ryzyka. Jednocześnie, przedmiotowe Usługi obejmują taki rodzaj narzędzi, które wykraczają poza potrzeby indywidualnego inwestora.
We wniosku wskazano także, że nabywane przez Wnioskodawcę kompleksowe Usługi łączą w sobie elementy informacyjne, doradcze i analityczne oraz narzędzia mające bezpośredni wpływ na zarządzanie aktywami finansowymi.
Wnioskodawca ma wątpliwości czy opisane Usługi podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług, jako usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.
W tym miejscu należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy znajdzie zastosowanie w przypadku, gdy usługi zarządzania dotyczą m.in. funduszy inwestycyjnych (w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi) oraz portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych lub ich części.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1355), zwanej dalej ustawą o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.
W myśl art. 45a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6 oraz z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.
Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych umowa, o której mowa w art. 45a ust. 1, której przedmiotem jest zlecenie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, może być, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013 w przypadku specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego i funduszu inwestycyjnego zamkniętego, zawarta wyłącznie z:
- podmiotem prowadzącym działalność maklerską w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, lub innym towarzystwem posiadającym zezwolenie, o którym mowa w art. 45 ust. 2 pkt 1;
- podmiotem prowadzącym działalność maklerską w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, mającym siedzibę w innym państwie członkowskim;
- podmiotem prowadzącym działalność maklerską z
siedzibą w państwie należącym do OECD niebędącym państwem członkowskim,
jeżeli:
- do portfela inwestycyjnego funduszu lub jego części mogą być nabywane papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego zgodnie z ustawą i statutem funduszu,
- podmiot prowadzący działalność maklerską podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym w tym państwie i uzyskał zezwolenie tego organu równoważne zezwoleniu na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych,
- jest zapewniona, na zasadzie wzajemności, współpraca Komisji z tym organem nadzoru.
Art. 46 ust. 3 ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazuje, że w przypadku gdy towarzystwo zarządza funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, jeżeli podmiot ten podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym i posiada zezwolenie na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013.
Na podstawie art. 46 ust. 3a ustawy o funduszach inwestycyjnych, zawarcie przez towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, umowy, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1 i ust. 3, wymaga zgody Komisji.
Z powyższych przepisów wynika, że Towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym może zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią innym podmiotom, wymienionym w ww. przepisach.
Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1, z późn. zm.) państwa członkowskie zwalniają transakcje: zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.
Analizując przedstawione powyżej regulacje dotyczące zwolnień zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT pojęcie usługi zarządzania funduszami odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.
Dyrektywa 112 nie definiuje pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. W powyższym zakresie zasadnym jest więc odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. Urz. UE L Nr 302, s. 32, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II. Zgodnie z treścią załącznika II, funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to funkcje obejmujące:
- zarządzanie inwestycjami,
- administrację:
- obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
- zapytania klientów;
- wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
- monitorowanie przestrzegania uregulowań;
- prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
- wypłata zysków;
- emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
- rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
- prowadzenie ksiąg,
- wprowadzanie do obrotu.
W dokonaniu interpretacji pojęcia zarządzania w sposób zgodny z celami Dyrektywy VAT pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert SA (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiującym ww. pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągnąć go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. Zdaniem pełnomocnika transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi VAT.
Doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs & Excise), w którym Trybunał podkreślił, że jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli gdy oceniać je globalnie tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Trybunał zaznaczył też, że: odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług. W uzasadnieniu TSUE podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.
Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH), była kwestia możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. Trybunał podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym i stwierdził: okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (). Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d).
W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem.
Z uwagi na fakt, że pojęcie zarządzania funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno więc być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić.
Zgodnie z orzecznictwem TSUE pojęcie zarządzania może obejmować różne odrębne usługi np. usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy (wyrok C-169/04) czy też usługi doradztwa inwestycyjnego (wyrok C-275/11). Warunkiem aby korzystały ze zwolnienia jest, aby usługi te spełniały szczególne i istotne funkcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi.
Z uwagi na powyższe przepisy, orzecznictwo TSUE oraz przedstawione okoliczności sprawy nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że nabywane Usługi mają bezpośrednie znaczenie dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi.
Podkreślić należy, że usługi doradcze, informacyjne i analityczne tworzące odrębną całość oraz dotyczące specyficznych i istotnych elementów związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi objęte są przedmiotowym zwolnieniem. Usługi zarządzania funduszem inwestycyjnym mogą być ponadto powierzone osobom trzecim i powierzenie takie samo w sobie nie ma wpływu na możliwość zastosowania zwolnienia podatkowego nie wyklucza bowiem takiej możliwości.
Jednakże opisane Usługi nie stanowią usług tego rodzaju, gdyż nie spełniają powyżej wskazanych kryteriów dla uznania ich za usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi.
Nabywane przez Wnioskodawcę Usługi stanowią odrębną całość, jednakże trudno uznać, że wypełniają one funkcje specyficzne i istotne dla zarządzania funduszami, mimo że Wnioskodawca wykorzystuje je w procesie zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Opisane we wniosku Usługi nie mają charakteru usług istotnych i specyficznych wyłącznie dla zarządzania funduszami inwestycyjnymi. Takiego rodzaju Usługi mogą być wykorzystywane również przez podmioty w innych dziedzinach działalności (np. w branży ubezpieczeniowej, bankowej oraz przez podmioty inne niż wymienione w ustawie o funduszach inwestycyjnych, takie jak gracze giełdowi, prywatni inwestorzy). Są to usługi o charakterze pomocniczym, technicznym, które stanowią jedynie jedno z wielu narzędzi wykorzystywanych do efektywnego świadczenia przez Wnioskodawcę usług na rzecz funduszy inwestycyjnych. Są to zatem typowe usługi odpłatnego nabywania informacji, danych i oprogramowania w określonym i pożądanym zakresie w celu praktycznego ich zastosowania w obrocie gospodarczym. Z istoty tych Usług wynika, że mają one ogólny, a nie zindywidualizowany charakter, gdyż nie dotyczą tylko działalności zarządzania funduszem inwestycyjnym. Nabywane Usługi nie zawierają elementu doradczego do konkretnego procesu inwestycyjnego Wnioskodawcy. Usługi te, choć potrzebne, czy wręcz niezbędne jak wskazuje Wnioskodawca dla prawidłowego funkcjonowania danego funduszu poprzez podejmowanie świadomych decyzji, nie stanowią jednak sensu stricte usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, w rozumieniu przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych.
Nie można także uznać tych Usług za usługi bez których świadczenia nie byłaby możliwa realizacja działalności funduszy inwestycyjnych, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych.
Wnioskodawca uiszcza opłaty za korzystanie z określonych narzędzi oraz dostęp do danych wykorzystywanych następnie przez Wnioskodawcę a nie za konkretne usługi związane z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi.
W konsekwencji, nabywane przez Wnioskodawcę Usługi (AB i BC) mające pomocniczy i techniczny charakter, nie stanowią usług mieszczących się w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi i ta okoliczność wyklucza zastosowanie do nich zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.
Podkreślić także należy, że powołany przez Wnioskodawcę wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 kwietnia 2018 r., sygn. akt I FSK 1028/16 tut. organ potraktował jako element argumentacji Strony. Mając jednak na uwadze powyższe rozstrzygnięcie, nie można powiedzieć, że w analizowanej sprawie ukształtowana jest jednolita linia orzecznicza, zwrócić bowiem należy uwagę, że o ile Wnioskodawca powołał korzystny dla siebie wyrok, to istnieją także wyroki potwierdzające stanowisko organu zaprezentowane w niniejszej interpretacji. Tytułem przykładu wskazać należy prawomocny wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 listopada 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 2049/15, który również zapadł w bardzo zbliżonym stanie faktycznym. W wyroku tym Sąd wskazuje, że: nie ma wątpliwości, że usługi zarządzania funduszem inwestycyjnym mogą być powierzone osobom trzecim i powierzenie takie samo w sobie nie ma wpływu na możliwość zastosowania zwolnienia nie wyklucza tej możliwości.
Rzecz jednak w tym, że usługi opisane we wniosku o interpretację nie spełniają kryteriów powyżej wskazanych dla uznania ich za usługi zarządzania (funduszami inwestycyjnymi), w tym nawet usług z zakresu administracji.
Usługi opisane we wniosku o interpretację, jak zasadnie wskazał Minister Finansów, stanowią bowiem typowe usługi odpłatnego nabywania informacji w określonym i pożądanym zakresie oraz praktycznego ich zastosowania w obrocie gospodarczym.
Także zdaniem Sądu usługi te stanowią dla skarżącej jedynie i wyłącznie jedno z narzędzi umożliwiających i wykorzystywanych do efektywnego świadczenia przez nią usług na rzecz funduszy inwestycyjnych. Z istoty tych usług wynika, że mają one ogólny charakter, a nie zindywidualizowany, dotyczący specyficznej działalności zarządzania funduszem inwestycyjnym.
Z tego powodu, powołane przez Wnioskodawcę orzeczenie nie może mieć wpływu na przedmiotowe rozstrzygnięcie.
Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa rozpatrzone.
Zauważyć należy, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Zatem w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Interpretacja dotyczy:
- zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,
- zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.
Stanowisko
nieprawidłowe
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej