W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu faktur zakupowych gdzie jako nabywca wskazany jest Oddział. - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 28.05.2019, sygn. 0114-KDIP1-2.4012.177.2019.1.RD, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu faktur zakupowych gdzie jako nabywca wskazany jest Oddział.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 19 marca 2019 r. (data wpływu 29 marca 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu faktur zakupowych gdzie jako nabywca wskazany jest Oddział jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 marca 2019 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu faktur zakupowych gdzie jako nabywca wskazany jest Oddział.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest holenderskim przedsiębiorstwem zajmującym się dostarczaniem innowacyjnych serwisów IT w obrębie grupy. Swoją działalność prowadzi także na terytorium Polski poprzez zarejestrowany oddział (dalej: Oddział). Oddział w Polsce zajmuje się m.in. świadczeniem usług informatycznych w zakresie bezpieczeństwa IT, hostingu zasobów systemowych, zdalnego zarządzania zasobami informatycznymi oraz usług aplikacyjnych.

Oddział świadczy usługi na rzecz różnych podmiotów z grupy, w tym na rzecz podmiotów z siedzibą poza granicami Polski. Świadczone usługi są co do zasady usługami, dla których nie przewidziano w ustawie o VAT opodatkowania stawkami obniżonymi czy też zwolnienia od opodatkowania.

Oddział został zarejestrowany zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2017 r., poz. 2168) oraz został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego. Oddział nie posiada odrębnej osobowości prawnej i korzysta z podmiotowości prawnej przedsiębiorstwa holenderskiego. Oddziałowi został nadany NIP, który stosowany jest dla celów wypełniania obowiązków płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składek na ubezpieczenie społeczne. Dla celów pozostałych rozliczeń podatkowych, w tym dla celów rozliczeń podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług, podatnikiem pozostaje holenderskie przedsiębiorstwo, któremu nadano odrębny od Oddziału NIP.

Dla celów prowadzonej w Polsce działalności gospodarczej Wnioskodawca nabywa szereg usług zarówno od podmiotów z siedzibą w Polsce, jak i od podmiotów z siedzibą poza terytorium Polski. Wśród tych usług znajdują się też takie świadczone przez podmioty powiązane, w tym przykładowo usługi wynajmu centrum obliczeniowego, licencje na oprogramowanie, wsparcie do usług workplace. Usługi te dokumentowane są fakturami wystawianymi przez polskich podatników podatku od towarów i usług lub podatników podatku od wartości dodanej, które mogą wskazywać Oddział jako podmiot nabywający usługi. Jeśli chodzi o NIP wskazywany na fakturach to co do zasady faktury wskazują NIP nadany dla celów rozliczeń podatkowych holenderskiej jednostce macierzystej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy fakt, że otrzymywane faktury mogą wskazywać Oddział jako nabywcę opisanych w stanie faktycznym usług, a podatnikiem od towarów i usług pozostaje holenderski przedsiębiorca, nie pozbawia Wnioskodawcy prawa do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabywanych usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, fakt, że otrzymywane faktury mogą wskazywać Oddział jako nabywcę opisanych w stanie faktycznym usług, a podatnikiem od towarów i usług pozostaje holenderski przedsiębiorca, nie pozbawia Wnioskodawcy prawa do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabywanych usług.

Uzasadnienie

Podstawową cechą prowadzenia działalności gospodarczej w formie oddziału jest brak jego odrębnej od jednostki macierzystej osobowości prawnej. Oddział jest wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie częścią działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorcę poza jego siedzibą (zarówno w kraju jak i za granicą). W związku z tym, oddział nie posiada ani zdolności prawnej, ani zdolności do czynności prawnych - działa tylko i wyłącznie w ramach działalności gospodarczej jednostki macierzystej, a wszelkie prawa i obowiązki nabywane w związku z prowadzoną w ramach oddziału działalnością gospodarczą stają się w istocie prawami i obowiązkami jednostki macierzystej.

Powyżej wskazane uwarunkowania prawne mają swoje konsekwencje na gruncie przepisów podatkowych, bowiem oddział i jego jednostka macierzysta traktowane są - co do zasady - jako jeden podatnik. W związku z powyższym, w analizowanym stanie faktycznym, to holenderskie przedsiębiorstwo jako osoba prawna zostało zarejestrowane na terytorium Polski dla celów rozliczeń podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych. Na ogólnych zasadach takiemu podatnikowi może przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego z otrzymywanych faktur.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl postanowień ust. 2 pkt 1 lit. a) ww. artykułu, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Stosownie natomiast do art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

W związku z powyższym, w przypadku zakupów krajowych istotną okolicznością warunkującą prawo do odliczenia VAT naliczonego jest otrzymanie przez podatnika faktury zakupowej. Jej poprawność formalna ma natomiast, zdaniem Wnioskodawcy, drugorzędne znaczenie.

Warto również wskazać, że kwestia rozliczeń VAT w przypadku oddziałów przedsiębiorstw zagranicznych może wywoływać szereg wątpliwości po stronie podmiotów współpracujących z Oddziałem. W związku z powyższym, w praktyce pojawiają się faktury dokumentujące usługi świadczone dla Oddziału, na których jako podatnik wskazany jest właśnie bezpośrednio Oddział a nie przedsiębiorstwo zagraniczne, które jako jedyne zgodnie z ugruntowaną praktyką organów podatkowych uznawane jest w Polsce za podatnika podatku od towarów i usług.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, których wystąpienie powoduje brak prawa do odliczenia VAT naliczonego. Zdaniem Wnioskodawcy, przepis ten nie wymienia wśród tych wyjątków nieprawidłowości w otrzymanych fakturach.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
- stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,
- podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
- potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;
faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze - w części dotyczącej tych czynności.

Jak wynika z wyżej przytoczonego przepisu art. 88 ust. 3a ustawy, braki bądź nieprawidłowości w wymaganych elementach faktury, w tym np. brak w fakturze dokumentującej nabycie adresu siedziby nabywcy, z jednoczesnym wskazaniem adresu związanego z jego działalnością gospodarczą, nie stanowią przesłanki pozbawiającej podatnika prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z tego dokumentu. Zdaniem Wnioskodawcy, o prawidłowości faktur VAT wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe.

Podobne stanowisko prezentowane jest w interpretacjach indywidualnych. W analogicznym stanie faktycznym możliwość odliczenia VAT naliczonego z faktur wskazujących oddział przedsiębiorcy zagranicznego jako nabywcę usługi potwierdzono m.in. w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 10 stycznia 2018 r., sygn. 0114-KDIP1-2.4012.675.2017.l.RD. W interpretacji stwierdzono m.in., że analizując przedstawione okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa należy wskazać, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT uzależnione jest nie tylko od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ustawy, ale również od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż wskazany art. 88 ustawy nie przewiduje braku prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT zawierającej błędne oznaczenie nabywcy lub jego adresu (oczywiście w sytuacji gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT a nabywane towary są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tj. dostaw paliw ciekłych na terytorium Polski.

Tym samym Spółka ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ustawy o VAT, jeśli na fakturze zakupowej zamiast adresu siedziby Spółki podawany jest adres oddziału w Polsce z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym faktury te mogą stanowić podstawę do obniżenie kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego z nich wynikające.

W interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 września 2016 r., sygn. ILPP3/4512-l-27/16-4/JKu, potwierdzono z kolei analogiczne stanowisko w odniesieniu do przedsiębiorstwa krajowego prowadzącego swoją działalność także poprzez oddziały zlokalizowane na terytorium Polski. W przywołanej interpretacji organ wskazał m.in., że generalnie, faktura jest dokumentem odzwierciedlającym prawidłowy przebieg zdarzenia gospodarczego zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Przy ocenie zdarzenia gospodarczego nie można jednak pominąć okoliczności towarzyszących transakcji, wskazujących, na rzeczywisty charakter podmiotu dokonującego zakupu. Faktury są dokumentami o charakterze sformalizowanym. Co do zasady zatem, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Nie będzie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wykazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Faktura potwierdza zaistniałe zaszłości gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e oraz art. 106f ust. 1 pkt 1 ustawy mają wyłącznie znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku. W szczególności należy to odnieść do takich braków, jak brak jednostek miary towaru, jego ilości i ceny jednostkowej. Są to elementy rachunkowe faktury, mające zasadnicze znaczenie dla określenia wysokości zobowiązania podatkowego, bez których nie jest możliwe zweryfikowanie, czy wysokość podatku została ustalona prawidłowo.

Odnosząc się do wątpliwości Wnioskodawcy, należy zauważyć, że wskazanie na fakturze adresu Oddziału podmiotu, a nie adresu jego siedziby - przy jednoczesnej prawidłowej nazwie podmiotu oraz prawidłowym numerze NIP - pozwala na prawidłowe określenie nabywcy towaru lub usługi, a jednocześnie pozostaje bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.

Tut. Organ wskazuje, że o prawidłowości faktur wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe, a zatem jeżeli w fakturach dokumentujących transakcje występują tzw. wadliwości mniejszej wagi, należy uznać, że nie ma podstawy do kwestionowania faktur wyłącznie z powodu wspomnianych braków mających charakter wadliwości mniejszej wagi. Są to tego rodzaju wadliwości, które, co prawda, powodują, że faktura nie odpowiada wymogom określonym w przepisach, jednakże same w sobie nie wpływają one na przedmiot i podstawę opodatkowania.

Ponadto, w odniesieniu do tych zakupów, w odniesieniu do których to Wnioskodawca jako nabywca jest podatnikiem VAT (w przypadku gdy usługodawcami są podmioty, które nie posiadają siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski) otrzymywana faktura VAT nie powinna mieć w ogóle znaczenia przy rozstrzyganiu kwestii prawa do odliczenia VAT naliczonego.

Po pierwsze należy zauważyć, że w sytuacji gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia a zatem też opodatkowania tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej (art. 28b ust. 2 ustawy o VAT). Bez wątpienia natomiast Oddział stanowi takie stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej dla celów rozliczeń VAT. W związku z powyższym, usługi świadczone dla Oddziału powinny zostać opodatkowane na terytorium Polski. Zgodnie natomiast z art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego z tytułu świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 podatnikiem jest ich usługobiorca. Także pozostałe przepisy ustawy o VAT nie wskazują jakoby w tych sytuacjach, w których dochodzi do importu usług, a zatem sytuacji, w której to usługobiorca jest podatnikiem z tytułu świadczenia usługi przez podmiot zagraniczny, odliczenie VAT warunkowane było posiadaniem faktury dokumentującej wykonanie tych usług.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku importu usług zawartość faktur wystawianych przez podatników podatku od wartości dodanej, nie powinna wpływać na prawo do odliczenia VAT naliczonego z tytułu nabycia od nich usług.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska przedstawionego na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. Nr 2174, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie zaś z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

W myśl art. 2 pkt 9 ustawy przez import usług rozumie się świadczenie usług z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Stosownie do art. 2 pkt 31 ustawy przez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Faktury są dokumentami potwierdzającymi rzeczywiste transakcje gospodarcze dokonywane przez podatnika. Faktura pełni szczególną rolę dowodową w prawidłowym wymiarze podatku od towarów i usług, dlatego też niezwykle istotne jest prawidłowe oznaczenie wszystkich elementów faktury.

W myśl art. 106e ust. 1 pkt 1-15 ustawy faktura powinna zawierać:

datę wystawienia;
kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany dla podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
stawkę podatku;
sumę wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
kwotę należności ogółem ().

Z cytowanych przepisów wynika, że podmiot który wykonuje czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT. Faktura dokumentująca sprzedaż powinna zawierać dane dotyczące nabywcy i sprzedawcy, tj. dane określone w art. 106e ust. 1 pkt 3 ustawy, a mianowicie imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy.

Ponadto faktura powinna również zawierać, stosownie do art. 106e ust. 1 pkt 4 i 5 numery, za pomocą których zarówno nabywca jak i sprzedawca są zidentyfikowani dla podatku lub podatku od wartości dodanej.

Kwestie dotyczące funkcjonowania oddziału podmiotu zagranicznego działającego w Polsce regulują przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2018 r., poz. 649 z późn. zm.), zwanej dalej UPZ.

W myśl art. 3 pkt 4 UPZ - oddział oznacza wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności.

Ponadto, stosownie do przepisu art. 19 pkt 1 UPZ, przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył oddział, jest obowiązany używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów oddział w Polsce.

Oddział posiada więc jedynie samodzielność organizacyjną (jest wydzielony ze struktur firmy macierzystej), natomiast nie posiada on możliwości prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek, zaś prowadzona działalność stanowi jedynie część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego.

W świetle powołanych unormowań podmiot zagraniczny, prowadzący działalność na terytorium Polski w formie oddziału, zarejestrowany dla potrzeb podatku od towarów i usług, traktowany jest jako jeden podmiot przedsiębiorca zagraniczny. Rejestracja tego oddziału jest jednoznaczna z rejestracją przedsiębiorcy zagranicznego.

Zatem podmiotem prowadzącym działalność w Polsce pozostaje, pomimo utworzenia i funkcjonowania oddziału w Polsce, przedsiębiorca zagraniczny. W kontekście posiadanej podmiotowości prawnej należy stwierdzić, że oddział nie jest odrębnym podmiotem w stosunku do jednostki macierzystej, lecz jest jej częścią. Nie stanowi zatem odrębnego podatnika podatku od towarów i usług.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na uregulowania prawne zawarte w przepisach ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2019 r., poz. 63 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o NIP, dotyczące posiadania i posługiwania się numerem identyfikacji podatkowej NIP.

I tak, stosowanie do treści art. 2 ust. 1 ustawy o NIP, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, podlegają obowiązkowi ewidencyjnemu.

Na podstawie art. 2 ust. 2 i ust. 3 ustawy o NIP, obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają również inne podmioty niż wymienione w ust. 1, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, oraz płatnicy podatków, a także podmioty będące, na podstawie odrębnych ustaw, płatnikami składek ubezpieczeniowych.

W myśl art. 5 ust. 1 ustawy o NIP, podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2a, są obowiązani do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego albo organu właściwego na podstawie odrębnych przepisów. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw.

Zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy o NIP, zgłoszenie identyfikacyjne podatników niebędących osobami fizycznymi zawiera: pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno-prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych, adresy miejsc prowadzenia działalności, dane prowadzącego dokumentację rachunkową w tym jego NIP, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych, a ponadto:

w przypadku zakładów (oddziałów) osób prawnych oraz innych wyodrębnionych jednostek wewnętrznych będących podatnikami NIP oraz inne dane dotyczące jednostki macierzystej;
w przypadku spółek cywilnych, osobowych spółek handlowych i podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców na zasadach określonych dla spółek osobowych dane dotyczące wspólników, w tym również identyfikator podatkowy poszczególnych wspólników;
w przypadku podatkowych grup kapitałowych - dane dotyczące spółek wchodzących w skład grupy, w tym również NIP nadane tym spółkom.

Każdy więc podmiot posiadający status podatnika lub płatnika podatków lub płatnika składek ubezpieczeniowych i zdrowotnych jest obowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego. Przy czym dokonujący zgłoszenia identyfikacyjnego otrzymuje wyłącznie jeden NIP.

Podkreślić należy, że numer identyfikacji podatkowej nie może być używany w oderwaniu od nazwy podmiotu, która występuje w decyzji o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej. Należy także wskazać, że numer identyfikacji podatkowej może być przypisany wyłącznie jednemu podatnikowi (płatnikowi). Zgodnie bowiem z zapisem art. 11 powołanej ustawy o NIP, podatnik jest zobowiązany do podawania numeru identyfikacji podatkowej na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru obowiązane są organy podatkowe lub celne. Inaczej rzecz ujmując identyfikacja danego podmiotu, a tym samym wynikających z tego tytułu obowiązków, odbywa się na podstawie nadanego mu numeru identyfikacji podatkowej. Konsekwencją decyzji administracyjnej o nadaniu numeru NIP, jest jednoznaczna identyfikacja podmiotu poprzez jego NIP, nazwę i adres.

Jednocześnie, stosownie do art. 160 ust. 3 ustawy o VAT, osoba prawna, której zakłady (oddziały) rozliczały się jako odrębni podatnicy, wstępuje z dniem 1 maja 2004 r. we wszystkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki swojego zakładu (oddziału), który przestał być wyodrębnionym podatnikiem w zakresie, w jakim dotyczą podatku od towarów i usług.

Zatem z dniem 1 maja 2004 r. oddział jako forma organizacyjna przestał być odrębnym podatnikiem podatku od towarów i usług i jest obowiązany we wszystkich sprawach związanych z rozliczeniem podatku VAT do posługiwania się NIP-em jednostki macierzystej

Z uwagi na powołane przepisy art. 106e ustawy o VAT, przytoczone przepisy ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników należy uznać, że podmiotem identyfikowanym na podstawie numeru identyfikacji podatkowej jest Spółka (jednostka macierzysta). Tym samym jest ona obowiązana do podawania swojej nazwy wraz z numerem identyfikacji podatkowej oraz adresem na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych.

Prawidłowość materialno-prawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Nie można uznać za prawidłową fakturę, gdy wskazuje ona, co prawda zaistniałe zdarzenie gospodarcze, ale które wystąpiło między innymi podmiotami.

Prawidłowo wystawiona faktura powinna zawierać dane jednostki macierzystej z jej danymi i numerem NIP. Dodatkowo w celu łatwiejszej identyfikacji oprócz danych identyfikacyjnych Spółki, faktury mogą zawierać informacje dodatkowe pozwalające na identyfikację Oddziału (np. nazwę jaką posługuje się w obrocie gospodarczym oraz jego adres).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest holenderskim przedsiębiorstwem zajmującym się dostarczaniem innowacyjnych serwisów IT w obrębie grupy X. Swoją działalność prowadzi także na terytorium Polski poprzez zarejestrowany oddział (Oddział). Oddział w Polsce zajmuje się m.in. świadczeniem usług informatycznych w zakresie bezpieczeństwa IT, hostingu zasobów systemowych, zdalnego zarządzania zasobami informatycznymi oraz usług aplikacyjnych. Oddział świadczy usługi na rzecz różnych podmiotów z grupy X, w tym na rzecz podmiotów z siedzibą poza granicami Polski. Świadczone usługi są co do zasady usługami, dla których nie przewidziano w ustawie o VAT opodatkowania stawkami obniżonymi czy też zwolnienia od opodatkowania. Oddział został zarejestrowany zgodnie z ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2017 r., poz. 2168) oraz został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego. Oddział nie posiada odrębnej osobowości prawnej i korzysta z podmiotowości prawnej przedsiębiorstwa holenderskiego. Oddziałowi został nadany NIP, który stosowany jest dla celów wypełniania obowiązków płatnika zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składek na ubezpieczenie społeczne. Dla celów pozostałych rozliczeń podatkowych, w tym dla celów rozliczeń podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług, podatnikiem pozostaje holenderskie przedsiębiorstwo, któremu nadano odrębny od Oddziału NIP.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktur zakupowych gdzie jako nabywca wskazany jest Oddział a nie holenderski przedsiębiorca (jednostka macierzysta).

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Natomiast w myśl art. 86 ust. 2 pkt 4 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego z tytułu:

świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 podatnikiem jest ich usługobiorca,
dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 lub 7 podatnikiem jest ich nabywca,
wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9,
wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 11.

Na podstawie art. 86 ust. 10 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Stosownie do art. 86 ust. 10b ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w:

ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny;
ust. 2 pkt 4 lit. c - powstaje zgodnie z ust. 10, pod warunkiem że podatnik:
1. otrzyma fakturę dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy,
2. uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy;
ust. 2 pkt 4 lit. a, b i d - powstaje zgodnie z ust. 10, pod warunkiem że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy.

Podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

I tak, na mocy art. 88 ust. 3a ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi:
1. wystawionymi przez podmiot nieistniejący,
2. (uchylony)
transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;
(uchylony)
wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne:
1. stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane w części dotyczącej tych czynności,
2. podają kwoty niezgodne z rzeczywistością w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
3. potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego w części dotyczącej tych czynności;
faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;
(uchylony)
wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze w części dotyczącej tych czynności.

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z art. 106e ust. 1 pkt 3 i pkt 4 i pkt 5 ustawy, faktura powinna zawierać imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, jak również numer, za pomocą którego podatnik oraz nabywca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a. i pkt 24 lit. b.

Cytowane regulacje określają minimalny zakres danych, jakie powinna zawierać faktura. Koniecznym jest, by dane dotyczące podatnika podawane na fakturze były zgodne z danymi identyfikacyjnymi wykazanymi w zgłoszeniu identyfikacyjnym.

Uzależnienie prawa do odliczenia podatku naliczonego od posiadania faktury spełniającej określone warunki formalne było przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w połączonych sprawach 123/87 i 330/87 pomiędzy Léa Jorion a Société anonyme détude et de gestion immobiliere (EGI) a Państwem Belgijskim. Rozstrzygane spory dotyczyły prawa do odliczenia podatku naliczonego udokumentowanego fakturami, które nie spełniały wszystkich wymogów prawa belgijskiego. W orzeczeniu Trybunał stwierdził, że państwa członkowskie mają prawo uzależnić odliczenie podatku naliczonego od faktu posiadania faktury spełniającej określone wymogi formalne. Zdaniem Trybunału takie szczegóły nie mogą jednak powodować, że z powodu ich liczby lub natury technicznej prawo do odliczenia stałoby się praktycznie niemożliwe lub nadmiernie trudne do wykonania.

Generalnie faktura VAT jest dokumentem odzwierciedlającym prawidłowy przebieg zdarzenia gospodarczego zarówno pod względem przedmiotu transakcji, jak i podmiotów biorących w niej udział. Przy ocenie zdarzenia gospodarczego nie można jednak pominąć okoliczności towarzyszących transakcji, wskazujących na jej rzeczywisty charakter oraz tożsamość podmiotu dokonującego zakupu. Faktury VAT są dokumentami o charakterze sformalizowanym. Co do zasady zatem, faktury muszą być wystawione zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego w tym względzie. Prawidłowość materialnoprawna faktury zachodzi, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze. Nie będzie można uznać za prawidłową fakturę, gdy sprzecznie z jej treścią wykazuje ona zdarzenie gospodarcze, które w ogóle nie zaistniało bądź zaistniało w innych rozmiarach albo między innymi podmiotami. Faktura VAT potwierdza zaistniałe zaszłości gospodarcze, a jej elementy formalne wymagane przez art. 106e ustawy mają znaczenie dowodowe. Jedynie braki merytoryczne faktury mogą wywołać skutek materialny w postaci zmian w przedmiocie lub podstawie opodatkowania, a także doprowadzić do niewłaściwego określenia wysokości podatku. W szczególności należy to odnieść do takich braków, jak brak jednostek miary towaru, jego ilości i ceny jednostkowej. Są to elementy rachunkowe faktury, mające zasadnicze znaczenie dla określenia wysokości zobowiązania podatkowego, bez których nie jest możliwe zweryfikowanie, czy wysokość podatku została ustalona prawidłowo.

O prawidłowości faktur VAT wystawianych i otrzymywanych przez podatników powinny decydować przede wszystkim ustalenia, czy dokumenty te potwierdzają rzeczywiste transakcje handlowe.

Analizując przedstawione okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa należy wskazać, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur VAT uzależnione jest nie tylko od spełnienia warunków wynikających z przepisu art. 86 ustawy, ale również od niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż wskazany art. 88 ustawy nie przewiduje braku prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT zawierającej błędne oznaczenie nabywcy lub jego adresu - oczywiście w sytuacji gdy faktura odzwierciedla prawdziwe zdarzenie gospodarcze.

Odnosząc powyższe do przedstawionego opisu sprawy należy stwierdzić, że Spółka zachowa prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zgodnie z art. 86 ustawy o VAT, przy spełnieniu warunków określonych w tym przepisie, jeśli na fakturze zakupowej zostanie wskazany jako nabywca Oddział, a nie jednostka macierzysta, wraz z numerem identyfikacji podatkowej Spółki (jednostki macierzystej), o ile nie wystąpią inne negatywne przesłanki określonych w art. 88 ustawy.

Ponadto w odniesieniu do usług świadczonych na rzecz Wnioskodawcy przez podmioty posiadające siedzibę poza terytorium Polski należy wskazać, że w przypadku nabycia usług, dla których podatnikiem jest nabywca (objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy), w celu zrealizowania prawa do odliczenia podatku naliczonego podatnik jest zobowiązany do rozliczenia podatku należnego nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych usług powstał obowiązek podatkowy. Przy czym w takim przypadku w celu rozliczenia podatku należnego podatnik nie jest zobowiązany do posiadania faktury. Jak wynika z cyt. art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. a) ustawy, kwota podatku należnego stanowi w takim przypadku kwotę podatku naliczonego. Zatem określony przez Wnioskodawcę, jako nabywcę usług objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, podatek należny stanowi jednocześnie podatek naliczony, który podlega odliczeniu, przy spełnieniu przesłanek wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji, w przypadku importu usług, faktura wystawiona przez podmiot zagraniczny, która wskazuje Oddział jako nabywcę usługi, nie pozbawia Wnioskodawcy prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia tych usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Tut. Organ informuje, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie